Demokratik Katılımın Elektronik Boyutu; E-Demokrasi: Alanlar, Engeller, Faydalar Selçuk Üniversitesi İİBF Kamu Yönetimi Bölümü hakanggundogdu@gmail.com Arş. Gör. Hakan Gökhan GÜNDOĞDU

Demokratik Katılımın Elektronik Boyutu; E-Demokrasi Sunum Planı Demokratik Katılımın Elektronik Boyutu; E-Demokrasi Bilgi Toplumu ve Demokrasi E-Demokrasi E-Demokrasi Tanımı E-Demokrasinin Uygulama Alanları E-Demokrasinin Engelleri E-Demokrasinin Faydaları Türkiye’deki E-demokrasi Uygulamaları E-Devlet Gelişimi ve E-Katılım Açısından Türkiye’nin Konumu Sonuç ve Öneriler

Toplumsal Gelişme ve Bilgi Toplumu İlişkisi Bilgi Toplumu ve Demokrasi Toplumsal Gelişme ve Bilgi Toplumu İlişkisi Toplumsal Gelişme Tarım Toplumu Sanayi Toplumu Bilgi Toplumu

Bilgi Toplumu ve Demokrasi Tarım Toplumu: Çeşitli tarım aletlerinin icadı ve tarımsal faaliyetler aşaması. Sanayi Toplumu: Buhar makinasının keşfi, kitlesel ekonomiye geçiş, pazar ekonomilerinin oluşması ve modernleşme aşaması. Bilgi Toplumu: Bilgisayarların, bilginin ve uzmanlaşmaya dayalı insan kaynaklarının temelinde günümüzde yaşadığımız dönem.

Bilgi Toplumu ve Demokrasi E-Dönüşüm: Bilgi İletişim Teknolojileri (BİT) merkezli değişim E-Devlet: BİT’lerin yönetim sürecinde aktif hale gelmesi Yerel E-Devlet E-Belediyeler: Yerel yönetimlerde BİT’lerin aktif hale gelmesi E-Yönetim: BİT temelli yönetime geçiş E-Demokrasi: Vatandaşların BİT aracılığıyla katılıma yönelebilmeleri

E-Demokrasi Tanımı E-demokrasi Temsili demokrasiyi güçlendirmek ve demokratik karar verme süreçlerini desteklemek için vatandaşların katılımının sağlanması amacıyla BİT’in kullanılmasıdır.

E-Demokrasinin Paydaşları Diğer Çeşitli Paydaşlar Sivil Toplum Örgütleri Seçilmiş Makamlar Hükümetler Siyasi Partiler ve İlgili Gruplar Medya ve Daha Büyük Portallar Oy Veren Vatandaşlar Uluslar arası Toplum Kuruluşları

E-Demokrasi Uygulama Alanları E-Meclis E-Adalet E-Çevre E-Danışma E-Dilekçe E-Anket E-Mevzuat E-Arabuluculuk E-Oylama E-Girişim E-Kampanya E-Katılım

E-Demokrasi Uygulama Alanları E-Mevzuat Seçilmiş meclisler tarafından onaylanan yasaların hazırlanması, oylanması, değiştirilmesi, yapılandırılması, danışılması, yorumlanması gönderilmesi ve hazırlanması için BİT’in kullanılmasıdır. E-Meclis idari ve siyasi personel ile temsilciler meclisine seçilen milletvekillerinin BİT’i bu doğrultuda kullanarak vatandaşların isteklerinden haberdar olmalarıdır. E-Adalet Özellikle bireyler ve işletmeler için, kamu hizmeti, verimliliği ve kaliteyi artırmak amacıyla yargının tüm paydaşları tarafından adaletin yürütülmesinde BİT’in kullanılmasıdır. E-Arabuluculuk Muhalif partiler olmadan anlaşmazlıkların çözümüne çare bulmak için BİT’in kullanılmasıdır.

E-Demokrasi Uygulama Alanları E-Çevre Doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanımı, çevresel değerlendirme ve koruma amacıyla, halk katılımının sağlanarak BİT’in kullanılmasıdır. E-Oylama Bir seçim ya da referandumda oy verme işleminin elektronik araçlarla yapılmasını içermektedir. E-Danışma Karar vericilerin zorlaması olmaksızın, belli bir politik konu hakkında genel olarak belirlenen kişi ya da kamuoyunun görüşlerinin açıklanmasıdır. E-Girişim BİT yoluyla, vatandaşların siyasi gündem hakkında bilgi edinmesi ve siyasi öneriler ortaya koyabilmesidir.

E-Demokrasi Uygulama Alanları E-Katılım Vatandaşları, STK’ları ve demokratik oluşumlu grupları güçlendirmek için her yönüyle devletin öncülük ettiği girişimlerle ve en üst düzey katılımın sağlanması amacıyla BİT’lerin kullanılmasıdır. E-Anket Rastgele veya belli kişilerin görüşleri doğrultusunda genellikle bir öneri ya da olası cevapların, elektronik yollarla gayrı resmi bir şekilde elde edilmesidir. E-Kampanyalar Kamu politikası uygulamalarını etkilemek veya diğer kampanyalarda bireyleri koordineli şekilde harekete geçirmek için elektronik araçların kullanılmasıdır. E-Dilekçe Demokratik bir kurum hakkında tavsiyede bulunmak için ya da o kurumu protesto etmek için BİT’in kullanılmasıdır.

E-Demokrasi’nin Engelleri Katılıma Dair Engeller Kurumsal Engeller Diğer Engeller

E-Demokrasi’nin Engelleri- Katılıma Dair Engeller Sözde Katılım Sorunu Vatandaşların siyasi süreçlere katkı da bulunmak istememeleri, katılımı anlamsız bulmaları ve isteksiz davranmalarıdır. Dijital Bölünme- Sayısal Uçurum Sorunu Yaş, kültür, alışkanlıklar, maddi yetersizlik ve altyapı eksikliği gibi sebeplerden dolayı insanların bir kısmının BİT’e erişiminin eşit fırsatta olmaması durumudur.

E-Demokrasi’nin Engelleri- Kurumsal Engeller Uygun Siyasi Desteğin Olmayışı Web Sitelerindeki Aşırı Bilgi Kirliliği Vatandaşların Güven Sorunu; Kişisel Bilgilerin Güvencesi Sorunu

E-Demokrasi’nin Engelleri- Diğer Engeller E-demokrasinin gelişimini etkileyen yerel otoriteler içerisinde var olan mali, teknik ve insan kaynaklarına yönelik sorunların olması. Yerel otoritelerin politika ve stratejilerinden kaynaklanan demokratik katılım isteksizliği ve de kararları tek el elden verme isteği. Vatandaşların nasıl bir e-demokrasi olması gerektiğine yönelik taleplerinin net olmaması.

E-Demokrasi’nin Faydaları Vatandaşlar Açısından Faydaları Siyasi Partiler Açısından Faydaları Devlet Açısından Faydaları

E-Demokrasi’nin Faydaları- Vatandaşlar Açısından Faydaları Verilen mesajların olası hedeflere ulaşmasına yardımcı olması Siyasi konular üzerinde tartışabilme imkânının artması Katılımcı demokrasiye yönelme ve toplumla etkileşimin artması Demokratik katılım ve sorumluluk alma imkânının artması

E-Demokrasi’nin Faydaları- Siyasi Partiler Açısından Faydaları Siyasetçinin parti içinde ve parti ile vatandaş arasında yeni bir role sahip olması Siber politikaların ve siber aktivizmin BİT’in yayılma yollarını değiştirmesi Herkes için katılımı geliştirici bir role ve yeni kurumsal kanallara sahip olması

E-Demokrasi’nin Faydaları- Devlet Açısından Faydaları Merkezi gücü dağıtarak ve toplumun sosyal değerleri benimseyerek katılıma teşvik edilmesi Vatandaşların devletin belli belge ve işlemlerine erişim hakkına sahip olarak açık devlet açık veri anlayışının sağlanması Dijital veri ve dijital faaliyetlerin daha fazla izlenebilir hale gelmesi ile vatandaşların devleti daha fazla gözetleyebilmesinin önünün açılması bununla birlikte şeffaflık ve hesap verebilirliğin artması Vatandaşın devletle ilgili sorularını, elektronik iletişim kanalları ile çözebilmesi ile devletin vatandaşlara sunduğu hizmetlerde etkinleşmesi

Türkiye’deki E-Demokrasi Uygulamaları E-Adalet E-Anket E-Mevzuat

Türkiye’deki E-Demokrasi Uygulamaları E-Adalet Türkiye’de Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP), adalet alanlarıyla ilgili gelişmelerin takip edildiği BİT destekli bir uygulamadır. E-Mevzuat Türkiye’de mevzuat bilgi ağı; elektronik ortamda mevzuatların en güncel haliyle vatandaşlara bilgi olarak sunulmasını sağlamaktadır. E-Anket Türkiye’de e-anketler, uygulamada elektronik yollarla vatandaşların görüş ve düşüncelerini öğrenmek yerine daha çok memnuniyet ölçülen bir BİT aracı görüntüsü vermektedir.

Türkiye’deki E-Demokrasi Uygulamaları Katılım kanalları yetersiz Katılımcı anlayıştan uzak Daha çok e-devlet portalı üzerinden belli temel e-hizmetler sağlanmakta Türkiye’de E-demokrasi Uygulamaları

Türkiye’nin E-Devlet Gelişimi ve E-Katılım Açısından Dünyadaki Konumu UN, E-Government Development Index (EGDI)/ Birleşmiş Milletler (BM), E-Devlet Gelişim Endeksi UN, E-Participation Index (EPI)/ BM, E-Katılım Endeksi Ülkelerin Katılım ve BİT Kanallarını Ölçen Endeksler

Türkiye’nin E-Devlet Gelişimi ve E-Katılım Açısından Dünyadaki Konumu

Türkiye’nin E-Devlet Gelişimi ve E-Katılım Açısından Dünyadaki Konumu

Türkiye’nin E-Devlet Gelişimi ve E-Katılım Açısından Dünyadaki Konumu- Tespit Türkiye’de e-devlet ve e-demokrasi ile ilgili gelişmeler (e-devlet kapısındaki e-adalet, TBMM’ye e-dilekçe gibi) gelişim ve katılım açısından başlangıç düzeyinde kalmaktadır. Ayrıca BM e-devlet gelişim ve e-katılım endekslerinde BİT gelişim hızının istenen seviyelerde olmadığı tespit edilmektedir.

Sonuç BİT’lerin gelişimine bağlı ilerleme gösteren e-demokrasi alanları demokrasiyi arttırıcı bir yönde etkiye sahip olduğu, vatandaşların karar verme süreçlerinde söz sahibi olmaları ile kanıtlanmaktadır.

Elektronik katılımcılığın ve e-demokrasinin ülkemizde uygulanabilir hale gelmesi için demokratik katılım araçları olan e-demokrasi alanlarının (e-oylama, e-dilekçe vs.), yönetimi elinde bulunduranlar tarafından vatandaşların etkin bir şekilde kullanacağı bir katılım aracı haline getirilmesi gerekmektedir. Öneriler- Çözüm 1

Öneriler- Çözüm 2 E-demokrasi alanlarının uygulama da yer alması için Ar-Ge ve İnovasyon temelli demokratik katılım stratejilerine yönelik adımların atılması gerekmektedir. Örneğin e-dilekçe uygulaması ile vatandaşların, TBMM’de toplumu ilgilendiren meselelerle ilgili söz söyleme hakkına sahip olabilmeleri sağlanmalıdır.

Öneriler- Çözüm 3 Vatandaşların demokrasinin gereklerine ve sürdürülmesine yönelik olan inanca sahip olmaları ve sivil toplum kuruluşlarının da bu yöndeki destekleri e-demokrasi alanlarına katılmaları desteklenilmelidir.

Öneriler- Çözüm 3 Vatandaşların demokrasinin gereklerine ve sürdürülmesine yönelik olan inanca sahip olmaları ve sivil toplum kuruluşlarının da bu yöndeki destekleri e-demokrasi alanlarına katılmaları desteklenilmelidir.

Teşekkürler Sorular