MODÜL 6.2 arabuluculuk süreci Prof. Dr. Yasemin Işıktaç

Arabuluculuk sürecini başlatmanın 3 farklı yolu vardır: MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Arabuluculuk sürecini başlatmanın 3 farklı yolu vardır: ● Taraflardan biri, diğerine arabuluculuk önermektedir. ● Tarafların birinin ardından, arabulucu diğer tarafa arabuluculuk önermektedir. ● Taraflar hâkim tarafından arabuluculuk sürecine teşvik edilmektedir.

“arabuluculuk bürosu”na başvurarak da bu süreç başlatılabilir. MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Yargısal yollara başvurmadan önce taraflar, bir arabulucu üzerinde anlaşarak arabuluculuk sürecine gidebilirler. Bu yöntem, ülkemizde de sık karşılaşılan bir durumdur. Bunun için taraflar ayrıca bir sözleşme yapabilecekleri gibi uyuşmazlığa konu esas sözleşmeye bir şart da koyabilirler. Ayrıca taraflardan biri adliyeye dava açmaya geldiği sırada, arabuluculuk konusunda kendisine bilgi verilmiş ve taraf yönteme başvurmak istemişse, adliyede bulunan “arabuluculuk bürosu”na başvurarak da bu süreç başlatılabilir.

Eğer uyuşmazlık hakkında MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Eğer uyuşmazlık hakkında yargısal yollara başvurulmuş ise mahkeme, arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında tarafları aydınlatıp, arabuluculuk yoluyla uyuşmazlığın çözülmesinin sosyal, ekonomik ve psikolojik açıdan faydalarının olabileceğini hatırlatarak onları arabuluculuğa teşvik edebilir (HUAK, madde 13/1).

Taraflar, eğer adliyede bir arabuluculuk bürosu MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Taraflar, eğer adliyede bir arabuluculuk bürosu var ise bürodan bir arabulucu atanması konusunda yardım alarak, arabulucuya gidebilirler.

kabul etmesi durumunda süreç başlayabilir. MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Önemli olan, her durumda tarafların bu konuda hemfikir olmalarıdır. Eğer taraflardan biri arabuluculuğa gitmeyi istiyor ve diğer tarafla temasa geçemiyorsa arabulucu, genellikle onun adına karşı tarafla temas kurmayı kabul eder. Karşı tarafın da arabulucuyu ve arabuluculuğu kabul etmesi durumunda süreç başlayabilir.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Taraflar, elektronik ortamda yayınlanan arabulucu listesinden veya hatta yüz yüze görüşmek yoluyla arabulucu seçimini yapmak isteyebilirler. Bu seçim yapılırken genellikle bazı hususlara dikkat edilir. Bazen arabulucunun uyuşmazlık konusu hakkında uzmanlığı olması önem kazanırken, bazen uyuşmazlığın ayrıntılarından geri durabilen, zorlu tarafları idare edebilen, güç dengesizliklerinin üstesinden gelebilen, tarafsız ve bağımsız bir yaklaşıma sahip, güven veren ve deneyim sahibi bir arabulucu tercih edebilir

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Arabuluculuğa başvurmak isteyen herkes, sicile kayıtlı güncel arabulucu listesine, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığının web sitesinden ulaşılabilir: www.adb.adalet.gov.tr/arabulucu

Atama Yoluyla Arabulucu Seçimi MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Atama Yoluyla Arabulucu Seçimi Bugün pek çok büyük adliyede arabuluculuk büroları (Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Kayseri, Mersin) mevcuttur. Bu bürolara başvuru yapıldığında, arabuluculuk bürosunda çalışan görevlinin yardımıyla UYAP arabulucu portalı üzerinden sicile kayıtlı arabulucular arasından “arabulucu atama” işlemi yapabilmektedir.

taraf için T.C. kimlik numarası ve uyuşmazlık türü girilmektedir. MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Arabuluculuk başvuru dosyası arabuluculuk bürosuna bilgi alma amacıyla gelen vatandaşlar için açılan dosya türüdür. Dosya kaydı sırasında en az bir taraf girişi, başvurucu taraf için T.C. kimlik numarası ve uyuşmazlık türü girilmektedir.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Arabuluculuk başvuru dosyasının açılmasından sonra tarafların arabulucuya gitmeye karar vermesi durumunda “dosyaya arabulucu ekleme” ekranından başvuru dosyasına arabulucu ekleme işlemi yapılmaktadır. Eğer başvuru arabulucuya yönlendirildiyse, arabulucu kanalıyla süreç başlatılmaktadır. Arabulucu uygun değilse veya belli bir sürede yanıt vermiyorsa, sistem dosyanın arabulucuya yönlendirilemediğini kaydetmekte ve başka bir arabulucuya yönlendirilmesi için tekrar atama işlemini başlatmaktadır. Arabulucu görev almak istemediği zaman portalda “görev almak istemiyorum” seçeneğini işaretlemelidir

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Arabulucunun arabuluculuğu reddetme nedenlerine bazı örnekler şöyle olabilir: ● Arabulucu, herhangi bir sebeple (kişiliği, kişisel deneyimleri nedeniyle) tarafsızlığını sürdüremeyeceğini düşünebilir. ● Tarafların kötü niyetli olduğunu değerlendirebilir. Taraflardan birisi süreci istismar etmek isteyebilir. ● Uyuşmazlığın kendi uzmanlık alanına uygun olmadığını düşünebilir.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Sistemde kayıtlı bulunan bir arabulucunun kendisine yapılan olası bir atama / görevlendirme işlemi için hazırlıklı olması gerekir. Arabulucunun hazırlıklı olmasından kastedilen, kendisine verilen arabuluculuk sicil kaydının bilinmesi ve kendisine ulaşılan iletişim kanalının ulaşılabilir olmasıdır. Arabuluculuk bürosundan gelecek görevin kabul edilmesi durumunda, sürecin hızlandırılması, olumlu sonuçlandırılması yönünde telkinlerden uzak durularak, arabuluculuk sürecinin tüm aşamalarının uygulanması önemlidir.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Talebi ileten kişinin temsil durumu (ehliyeti) tespit edildikten sonra, diğer tarafa ulaşma aşamasında tarafsızlığın korunmasına dikkat edilmelidir. Diğer tarafa telefon edilmesi; buna ek olarak yazılı davet ile birlikte arabuluculuk broşürü de (bk. Mahkeme Temelli Arabuluculuk Hizmetleri El Kitabı) gönderilmesi düşünülebilir.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ İlk temasın telefonla yapılması durumunda bu riskleri en aza indirgemek için arabulucuya bazı tavsiyeler (veya ipuçları) verilebilir: ● Çatışmanın diğer tarafından söz etmeden önce kendinizi tanıtın. ● Çatışmayı özetleyin, ancak etkilenmeyen ve tarafsız olduğunuz izlenimini vermek için muhatabınıza kendisini ifade etme ve ayrıntıları anlatma imkânı tanıyın. ● Her iki tarafın da kendilerini ifade etme konusunda aynı fırsata sahip olduklarını açıklayın ve onlara eşit bir biçimde çözüme ulaşmaları için yardımcı olun. ● Arabuluculuk ilkeleri ve aşamaları hakkında bilgilendirin. ● Arabuluculuğun avantajlarını tanımlayın.

MODÜL 6.2: ARABULUCULUK SÜRECİ Ayrıca arabulucunun, tarafların direnç göstermeleri durumunda olumlu tavrını sürdürmesi gerekmektedir. Tarafların sürece ilişkin kaygılarının varlığını kabul etmek gerekir. Taraflarca sürecin kabul veya reddedilmesi durumunda güvenilirlik ve saygının korunması gerekir