?????????????????????????????????????

Mizah yoluyla, toplumsal, siyasal ve kültürel olayları eleştiren bir resim türüdür. Karikatürist, ele aldığı konuları komik veya iğneleyici olarak yansıtır. Edebiyattaki çarpıtıcı ve abartılı betimlemelerin, resim formatında kullanılması olarak tanımlanabilir. Güldürmeye yönelik yapılabilen karikatür, basında da kullanılır. Sosyal ve siyasi eleştrili yapmak amacıyla gazetelerde, dergilerde ve televizyonlarda karikatürlere rastlayabiliriz. Karikatür sözcüğü, dilimize Fransızcadan geçmiştir. İtalyanca “yüklemek”, “sorumlu tutmak” anlamına gelen caricare sözcüğünden oluşturulmuştur. İlk defa 1716 yılında İngiliz doktor Sir Thomas Browne’un, Christian Morals adlı kitapta geçmiştir. Anlam yüklenen resim anlamına gelir. Tarihte bilinen en eski modern karikatür örnekleri, Leonardo da Vinci tarafından verilmiştir. Belirli kusurlarını çizdiği resimlerine yansıtmak için insanları gözlemleyen Vinci, bunun için karikatürler resmetmiştir. Bu karikatürlerdeki amaç, özgün olan resimlerin bir portreden çok daha etkileyici olduğunu göstermektir. Gian Lorenzo Bernini de, bu alandaki ilk sanatçılardan bir tanesidir. Bir insanı, 3-4 çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinir. Zaman içinde karikatür sanatı, Fransa ve İtalya’daki aristokrat kesimde yaygınlaşmıştır.

Günümüzde karikatür, hemen hemen her ülkede çizilen ve çok sayıda okuyucusu bulunan bir sanat haline gelmiştir. Özellikle siyasi hiciv ve sosyal yergi amacıyla çizilen karikatürlerin sayısı fazladır. Güldürürken düşündüren ve okuyucuya verecek bir mesajı olan karikatürler çizilmektedir. İlk zamanlarda el ile çizilen karikatür, günümüzde bilgisayar ortamında da çizilmeye başlanmıştır. Karikatürçizimi için birçok farklı yazılım bulunmaktadır. Bilgisayarla çizmek de el ile çizmek kadar zahmetli ve zordur. Günümüzde karikatür, hemen hemen her ülkede çizilen ve çok sayıda okuyucusu bulunan bir sanat haline gelmiştir. Özellikle siyasi hiciv ve sosyal yergi amacıyla çizilen karikatürlerin sayısı fazladır. Güldürürken düşündüren ve okuyucuya verecek bir mesajı olan karikatürler çizilmektedir. İlk zamanlarda el ile çizilen karikatür, günümüzde bilgisayar ortamında da çizilmeye başlanmıştır. Karikatürçizimi için birçok farklı yazılım bulunmaktadır. Bilgisayarla çizmek de el ile çizmek kadar zahmetli ve zordur.

Karikatürün çok eski devirlerden beri yapıldığı bilinmektedir. Hercula ve Pompei’de yapılan kazılarda duvar ve vazolarda değişik karikatürlere rastlanmıştır. Yani o dönemlerde de çizim, siyasi otoriteyi eleştirme amaçlı veya toplumsal mesaj verme amaçlı olarak kullanılmıştır diyebiliriz. Buna rağmen, yukarıda da belirttiğimiz gibi, karikatür ilk modern örneklerini Rönesans döneminde Leonardo da Vinci ile vermiştir. Karikatürde insanları veya tipleri hicivli olarak çizme şekli ilk olarak 16. yüzyılda olmuştur. Örneğin Agostino Carracci ve Giovanni Bernini, karikatürü bu şekilde çizmişlerdir. İlk zamanlarda taş, tuğla, duvar ve vazo gibi yerlere çizilen karikatür, baskı makinesi bulunduktan sonra kağıda basılmaya başlandı. 18. yüzyılda yaşayan İspanyol ressam Goya, siyasi karikatürleriyle bilinmektedir. Aynı yüzyılda yaşayan İngiliz ressam William Hogarth da eserlerini bu şekilde vermiştir. Yine 18. yüzyılda İngiliz James Gillray ve Thomas Rowlandson gibi isimler de önemli eserler vermiştir. Siyasi konulu karikatürlerin çoğalması 18. yüzyılda oldu. Karikatürlerin gazetelerde basılması ilk olarak Fransa’da gerçekleşti. Fransız ressam Charles Philippon tarafından çizilmiştir yılında Paris’te La Caricature Gazetesi’ni kurdu. Bu gelişmeden sonra Almanlar ve İngilizler de karikatürü basında kullanmaya başladılar. Karikatürün çok eski devirlerden beri yapıldığı bilinmektedir. Hercula ve Pompei’de yapılan kazılarda duvar ve vazolarda değişik karikatürlere rastlanmıştır. Yani o dönemlerde de çizim, siyasi otoriteyi eleştirme amaçlı veya toplumsal mesaj verme amaçlı olarak kullanılmıştır diyebiliriz. Buna rağmen, yukarıda da belirttiğimiz gibi, karikatür ilk modern örneklerini Rönesans döneminde Leonardo da Vinci ile vermiştir. Karikatürde insanları veya tipleri hicivli olarak çizme şekli ilk olarak 16. yüzyılda olmuştur. Örneğin Agostino Carracci ve Giovanni Bernini, karikatürü bu şekilde çizmişlerdir. İlk zamanlarda taş, tuğla, duvar ve vazo gibi yerlere çizilen karikatür, baskı makinesi bulunduktan sonra kağıda basılmaya başlandı. 18. yüzyılda yaşayan İspanyol ressam Goya, siyasi karikatürleriyle bilinmektedir. Aynı yüzyılda yaşayan İngiliz ressam William Hogarth da eserlerini bu şekilde vermiştir. Yine 18. yüzyılda İngiliz James Gillray ve Thomas Rowlandson gibi isimler de önemli eserler vermiştir. Siyasi konulu karikatürlerin çoğalması 18. yüzyılda oldu. Karikatürlerin gazetelerde basılması ilk olarak Fransa’da gerçekleşti. Fransız ressam Charles Philippon tarafından çizilmiştir yılında Paris’te La Caricature Gazetesi’ni kurdu. Bu gelişmeden sonra Almanlar ve İngilizler de karikatürü basında kullanmaya başladılar.

Dünyada yayınlanan ilk karikatür kitabı ise, 1762 yılında İngiltere’de basılmıştır. Mary Darly’nin “A Book of Caricaturas” adını verdiği kitaptır. Türkiye’de karikatür Ülkemizde ilk karikatür; Teodor Kasap’ın 1870’te çıkardığı Diyojen Dergisi’nde ortaya çıkmıştır. İlk karikatürist ise Cem adındaki bir ressamdır. Çıkardığı Cem dergisinde karikatürü siyasi otoriteyi eleştiri olarak kullanarak, batı anlayışına uygun olarak Osmanlı Devleti’ni ve idarecilerini hicvetmiştir. Cumhuriyet döneminde önceleri Sedat Nuri İleri, Necmi Rıza, Orhan Vural, Münif Fehim, Rıfkı, Ramiz ve daha sonra Salih, Güngör Kabakçıoğlu, Semih Balcıoğlu, Vehip Sinan, Turhan Selçuk, Nehar Tüblek, Ferruh Doğan, Tonguç Yaşar gibi karikatürcüler yetişmiştir. Cemal Nadir ve Ramiz ise, ülkemizde karikatür çizmeyi bir meslek haline getirmiştir.

EN SEVDİĞİM KARİKATÜR ;