program gelİŞtİrme TEMEL KAVRAMLARI www.rizeegitim.com
Eğitim; bireyin davranışlarında, kendi yaşantısı yoluyla, kasıtlı olarak, istendik yönde değişiklik meydana getirme sürecidir. Yaşantı: Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucunda kendisinde meydana gelen izler DAVRANIŞ DOĞUŞTAN GETİRİLEN SONRADAN KAZANILAN ( ÖĞRENİLMİŞ ) GEÇİCİ YAŞANILMIŞ UNUTULUR GEÇİCİ KAZANILMIŞ UNUTULMAZ ÖĞRENİLMİŞ Süreç: Olgu ya da olayların belli bir taslağa uygun, belli bir zaman diliminde gerçekleşmesi İstendiklik: Eğitimin Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri doğrultusunda olması Eğitim programlarınca belirlenmiş olan hedef davranışlar (öğrenci kazanımları) Kasıtlılık: Planlı, programlı bir şekilde eğitim yoluyla bireyi kültürleme (Eğitim , aynı zamanda bireyi kasıtlı kültürleme sürecidir.) www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
Eğitimin Özellikleri Eğitim bir süreçtir Eğitim süreci sonunda bireyin davranışında bir değişme olmalıdır, Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır, Eğitim bireyi geliştirir, Eğitim bireyi hayata hazırlar (sosyalleştirir), Formal ya da informal olabilir, Hayat boyu devam eder, www.rizeegitim.com
SORU: Aşağıdakilerden hangisi "eğitimin" özellikleri arasında ver almaz? A) Bireyde davranış değiştirme sürecidir. B) Bireye kazandırılması uygun bulunan istendik özelliklerdir. C) Bireyin davranışını istendik yönde değiştirme sürecidir. D) Bireyin davranışında kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istendik değişmeler oluşturma sürecidir. E) Kasıtlı kültürleme sürecidir. www.rizeegitim.com
EĞİTİM TÜRLERİ İNFORMAL EĞİTİM FORMAL EĞİTİM ÖRGÜN EĞİTİM YAYGIN ( Plansız programsız, rastgele ) FORMAL EĞİTİM ( Planlı programlı ) ÖRGÜN EĞİTİM YAYGIN EĞİTİM 2 www.rizeegitim.com
Eğitim fakültesinde yürütülen dersler 1 FORMAL EĞİTİM Formal eğitim, planlı ve programlı olarak bir amaç doğrultusunda , belirli bir mekanda, uzman bazı kişilerin rehberliğinde düzenlenen bir etkinliktir. ÖR: Okullar, halk eğitim merkezleri , dersaneler vs. de formal eğitim yapılır. Eğitim fakültesinde yürütülen dersler www.rizeegitim.com
Formal Eğitimin Özellikleri a) Amaçlıdır. b) Planlı ve programlıdır. c) Süreç profesyonel eğiticiler tarafından yürütülür. d) Süreç sonucunda olumlu davranışların kazanılması beklenir. e) Eğitim belirli bir mekanda sürdürülür. f) Amaçlı ( kasıtlı ) olarak hazırlanmış araç- gereç kullanılır. g) Süresi sınırlıdır. www.rizeegitim.com
ÖRGÜN EĞİTİM Okullarda verilen eğitimdir; Yaş grupları yakındır Zaman bellidir Sonunda diploma vardır Süreç sistematik olarak önkoşul nitelikteki basamaklardan oluşur ( okul öncesi, ilk, orta, lise. vs) Usta öğreticileri vardır Devam mecburidir Resmidir www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
YAYGIN EĞİTİM www.rizeegitim.com
YAYGIN EĞİTİM Okullarda yeterli eğitimi alamamış , ya da sonradan ihtiyaç hasıl olmuş yeterliliklerin verildiği eğitimdir. Daha çok halk eğitim müdürlükleri tarafından verilir. Planlıdır, programlıdır Zaman bellidir Usta öğreticileri vardır Yaş grupları değişkendir Sonunda bir sertifika verilir yada verilmez www.rizeegitim.com
Yaygın Eğitim Kurumlarından bazıları Şunlardır Halk eğitimi merkezleri, Çıraklık eğitimi merkezleri, Pratik kız sanat okulları, Endüstri pratik sanat okulları, Mesleki eğitim merkezi, Yetişkinler teknik eğitim merkezleri, Özel kurslar, Özel dershaneler, Uzaktan Eğitim www.rizeegitim.com
HİZMET İÇİ EĞİTİM Bireylerin mesleklerini icra ederken, çalıştıkları kurum tarafından nitelik artışı için verilen eğitimdir. İsteğe bağlı ya da zorunlu olabilir. Ör: Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımı için çalıştığı okul ya da milli eğitim bakanlığı tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulması www.rizeegitim.com
2. İNFORMAL EĞİTİM Plansız ve programsız, hayatın içerisinde kendiliğinden oluşan eğitimdir. Diğer bir değişle bireyin sosyalleşme ve kültürlenme sürecidir. Bu süreç sistemsiz ve denetimsiz bir şekilde doğuştan ölünceye kadar devam eder. ÖR: Bireyin sigara içmeyi öğrenmesi informal eğitim sayesinde gerçekleşmiştir. www.rizeegitim.com
SARGIN EĞİTİM Bireylerin kendi çabalarıyla bir beceriyi öğrenmesi Ör: Bir çocuğun kendi çabalarıyla saz çalmayı öğrenmesi www.rizeegitim.com
Bu eğitim faaliyetleri hangi eğitim türü kapsamında ele alınır? SORU: Özel bir okul; öğretmenlerinin çağdaş gelişmelere uyumunu sağlamak, öğretim programlarını uygulamadaki etkililiklerini arttırmak, sınıflarında gözlenen öğretmen performansını daha üst düzeye çıkarmak, velilere sundukları eğitim hizmetinin kalitesini arttırmak, velilerin beklediği başarı oranını yakalamak gibi amaçlarla öğretmenleri için düzenli eğitim faaliyetleri yürütmektedir. Bu eğitim faaliyetleri hangi eğitim türü kapsamında ele alınır? A) İş başında eğitim B) Mesleki eğitim C) Yaşam boyu eğitim D) Hizmet içi eğitim E) Halk eğitimi www.rizeegitim.com
SORU: İngilizce öğrenmeye çalışan Atilla aşağıdaki süreçlerden geçmiştir. I. Fen edebiyat fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne dört yıl devam ederek dil ve kültüre ait bilgileri kazanmıştır. II. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel ingilizce kurslarından birinde on iki ay boyunca iş İngilizcesi eğitimi almıştır. III. Aldığı ingilizce kitap ve CD'lerle programlı öğretim ilkelerini kullanarak evde kendi planlı etkinlikleri ile ingilizcenin özel deyim ve atasözlerini öğrenmiştir. IV. Yaz tatillerinde Akdeniz sahil şeridindeki otellerde turistlerle zaman geçirerek kelime hazinesini geliştirmiştir. Atilla'nın geçirmiş olduğu eğitim yaşantılarına karşılık gelebilecek eğitim türleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? I II III IV A) Yaygın örgün Sargın informal B) Sargın örgün Yaygın Formal C) Örgün Yaygın Sargın informal D) Yaygın Sargın informal örgün E) örgün Yaygın informal Sargın www.rizeegitim.com
SİSTEM OLARAK EĞİTİM Sistem, belli amaçları gerçekleştirmek için oluşturulmuş bir yapıdır. Her sistemin kendisini döndürebilmesi için birtakım girdi, işlem , çıktı ve değerlendirmeye ihtiyacı vardır. Eğitim , açık bir sistemdir www.rizeegitim.com
Eğitim Sisteminin Ögeleri www.rizeegitim.com
Açık Sistem: Girdi, işlem, çıktı ve dönütten oluşan ve en az bir hedefi gerçekleştirmek üzere örgütlenip uygulamaya konulan ve her uygulama sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik örüntüye açık sistem denir. (Sönmez,2001) www.rizeegitim.com
Yarı Açık Sistem: Girdi,işlem ve çıktı ögelerinden meydana gelen, yeterli ve düzenli dönüt içermeyen sistemdir. Yarı açık sistemler dinamik yapılar değildir. Eksiklikler ve hataları tespit etmek dolayısıyla da gidermek ve düzeltmek mümkün değildir. www.rizeegitim.com
KAPALI SİSTEM: Üç şekilde olabilir DÖNÜT YOK YADA YETERSİZ GİRDİ İŞLEM ÇIKTI GİRDİ İŞLEM ÇIKTI BELİRSİZ BELİRSİZ GİRDİ İŞLEM ÇIKTI BELİRSİZ BELİRSİZ DÖNÜT YOK YADA YETERSİZ www.rizeegitim.com
Kapalı Sistem: Yeterli girdi ya da çıktı ögeleri olmayan sistemlerdir. Bu yüzden de sistemde dönüt ve düzeltme yapmak da mümkün değildir. Bu tür sistemler entropik özellik taşır. (Entropi: sistemin çökmesi, yok olması) Çağdaş eğitim anlayışları açık sistem özelliği taşırken, geleneksel eğitim sistemleri yarı açık sistem ya da kapalı sistem özelliği taşır. MEB’in müfredat değişiklikleri ve yenilenen programları Türk Milli eğitim sisteminin açık bir sistem olduğunun göstergesidir. www.rizeegitim.com
EĞİTİM KURUMLARININ AÇIK (Temel) ve KAPALI İŞLEVLERİ AÇIK(Temel) İŞLEVLERİ KAPALI ( Gizil ) İŞLEVLERİ Toplumsal İşlevi Eş seçme Ekonomik işlevi Tanıdık çevre oluşturma Siyasal işlevi Statü sağlama Bireysel işlevi Suç işleme oranında azalma Felsefi işlevi Bireyi koruma Çocuk istismarını önleme Çevreye duyarlılık v.s www.rizeegitim.com
EĞİTİM KURUMLARININ TEMEL İŞLEVLERİ www.rizeegitim.com
I. Toplumun kültürel mirasını bireylere aktarmak SORU I. Toplumun kültürel mirasını bireylere aktarmak II. Ülkenin anayasal yapısını koruyan ve geliştiren bireyler yetiştirmek III. Bireye bir mesleğin gereklerini kazandırmak Yukarıda verilen eğitimin işlevleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) Toplumsal-Ekonomik-Bireyi Geliştirme B) Toplumsal-Siyasal-Bireyi Geliştirme C) Siyasal-Toplumsal-Ekonomik D) Bireyi Geliştirme-Toplumsal-Ekonomik E) Ekonomik-Siyasal-Toplumsal www.rizeegitim.com
A) Toplumsal B) Bireysel C) Gizil D) Siyasi E) Ekonomik SORU Bireyler eğitim gördükleri sürece hem aileleri tarafından, aileye gelir getirilecek işlerde çalıştırılmaktan hem de iş ortamında sömürülmekten kurtulurlar. Bunun yanında eğitim kurumları, bireyleri toplumun istenmeyen oluşumlarından uzak tutarak denetim altına almış olur. Biçiminde dile getirilen düşünceler, eğitim kurumlarının en çok hangi işlevi kapsamında değerlendirilir? A) Toplumsal B) Bireysel C) Gizil D) Siyasi E) Ekonomik www.rizeegitim.com
KÜLTÜR Bir toplumun üzerinde taşıdığı ve nesilden nesile aktarılan maddi ve manevi ögelerdir. Camiler Para Binalar Giysiler vs. Düğünler Bayramlar Örf adetler www.rizeegitim.com
KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ www.rizeegitim.com
KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ Kültürel Gecikme Manevi kültürün maddi kültürün gerisinde kalması Yeni telefon modelleri hızla piyasaya çıkarken, o telefonları etkili kullanma oranı o denli hızlı yayılmaz www.rizeegitim.com
Konu Öğreten Soru CEVAP: C Ünal ailesi, iki yaşındaki kızları Tuğra’nın dil gelişimini sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için bir takım önlemler almıştır. Aile içerisinde ve çevreyle etkileşimlerde ana dilin öğrenilmesinin ……………..kültürleme süreci içerisinde sağlıklı olmayacağını ;bu sürecin belli bir plan dahilinde bilinçli bir şekilde ……………… kültürleme ile ele alınması gerektiğini düşünmektedir. Bu açıklamada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken kavramlar aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) zoraki- kasıtlı B) kasıtlı- kasıtlı C) gelişigüzel - kasıtlı D) gelişigüzel - zoraki E) kasıtlı- zoraki CEVAP: C www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
ÖĞRETİM Eğitimin planlı bir şekilde belirli bir zaman da , belirli bir mekanda gerçekleştirilen dilimine denir. Daha doğrusu eğitimin formel boyutudur. Çoğunlukla okullarda yapılmaktadır. www.rizeegitim.com
EĞİTİM VE ÖĞRETİM ARASINDAKİ FARKLAR www.rizeegitim.com
Amaçlar, formal eğitimin temel taşlarıdır. Eğitimde Amaç / Hedef : Amaçlar, eğitim sürecine giren bireyin davranışlarında ve kişiliğinde meydana gelmesi istenilen farklılaşmaları belirtir. Amaçlar, formal eğitimin temel taşlarıdır. Dikey ve yatay olarak iki kısımda incelenir www.rizeegitim.com
HEDEF ÇEŞİTLERİ www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
b) Hedef Davranış / Kazanım: Bireyin göstermiş olduğu ölçülebilir eylem ve etkinliklerine davranış denir. Öğrenilmeyen şey davranış değildir. Ülkemizdeki 2005 eğitim programında davranış yerine kazanım (hedef davranış) ifadesi kullanılmıştır www.rizeegitim.com
Öğrenmeler bilişsel, duyuşsal ve psiko- motor olabilir. Öğrenme: Bireyin çevresiyle geçirdiği etkileşimler sonucunda davranışlarında meydana gelen nispeten kalıcı izli değişikliklerdir Öğrenmeler bilişsel, duyuşsal ve psiko- motor olabilir. www.rizeegitim.com
Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri: 1) Genellik ve Eşitlik Eğitim kurumları din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye zümreye ya da sınıfa ayrıcalık tanınmaz. 2) Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları Milli Eğitim hizmeti Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir. 3) Yöneltme Bireyler eğitimleri süresince ilgi, istidat ve kabiliyetleri doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler. 4) Eğitim Hakkı İlköğretimde öğrenim görmek (temel eğitim) her Türk vatandaşının hakkıdır. 5) Fırsat ve İmkân Eşitliği Eğitimde kadın-erkek, zengin-yoksul herkese fırsat eşitliği sağlanır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocuklar için özel tedbirler alınır. Bu şekilde 14 temel ilke belirlenmiştir www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
PROGRAM ve PROGRAM ÇEŞİTLERİ www.rizeegitim.com
PROGRAM NEDİR? Hedeflere ulaşmak için yapılacak etkinlikler dizgesidir. Program eğitim sürecine yön veren en güçlü ögedir. Eğitimin yazılı olan her şeydir. www.rizeegitim.com
RESMİ PROGRAM ve PLAN TÜRLERİ Eğitim Programı Öğretim Programı Ders Programı Ünitelendirilmiş yıllık plan Günlük ders planı Program tasarımcıları hazırlar Öğretmenler hazırlar www.rizeegitim.com
Bir okuldaki tüm dersleri ve etkinlikleri kapsar. Ör: İlkokul programı 1. Eğitim Programı ( Yetişek, Müfredat ) Eğitim programı; öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneğidir ( Demirel, 2005 ). Bir okuldaki tüm dersleri ve etkinlikleri kapsar. Ör: İlkokul programı www.rizeegitim.com
EĞİTİM PROGRAMININ 4 TEMEL ÖGESİ www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
EĞİTİM PROGRAMININ YARARLARI 1. Eğitim faaliyetlerine yön verir. 2. Aynı eğitim basamaklarındaki okullarda amaçların aynı yönde gerçekleşmesini sağlar. ( EŞGÜDÜMÜ SAĞLAR) 3. Eğitimde verimi arttırır. 4. Öğretmenlere rehberlik eder. 5. Zamandan tasarruf sağlar 6. Öğrenmeyi kolaylaştırır. 7. Sağlıklı ölçme – değerlendirmeye imkanı tanır www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
Bir ilköğretim matematik öğretmeni, öğrencilerinin gelişim ve öğrenme özelliklerini dikkate alarak gerçek yaşamda sıklıkla karşılaşılan örneklerle matematiksel düşünme yetisini geliştirmektedir. Bu öğretmenin programın hangi özelliğini yaşama geçirdiği söylenebilir? A) Çerçeve B) Esneklik C) İşlevsellik D) Bilimsellik E) Uygulanabilirlik www.rizeegitim.com
E www.rizeegitim.com
Ör: Ortaokul Matematik Öğretim Programı Eğitim programı doğrultusunda öğrenciye kazandırılması düşünülen özelliklerin ders kümeleri olarak planlanmasıdır. Ya da , Okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir. Ör: Ortaokul Matematik Öğretim Programı ( 5,6,7,8. sınıf düzeyindeki matematik derslerini kapsar ) www.rizeegitim.com
Ör: Ortaokul 5. Sınıf Matematik Dersi Programı 3. Ders Programı Bir sınıf düzeyinde herhangi bir dersin planlanan hedeflerin bireye nasıl kazandırılacağını gösteren tüm etkinliklerin yer aldığı bir düzenektir Ör: Ortaokul 5. Sınıf Matematik Dersi Programı www.rizeegitim.com
ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN Bir öğretmenin okuttuğu sınıf ya da ders için yıl boyunca yapacağı çalışmaları ay ay ve hafta hafta planladığı taslaktır. Her yıl eğitim öğretim başlamadan öğretmen tarafından hazırlanır. www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
Programları , program geliştirmeciler Tarafından hazırlanırken; GÜNLÜK DERS PLANI Bir öğretmenin okuttuğu sınıf ya da ders için yıl bir ya da birkaç gün içerisinde ne tür çalışmalar yapacağını gösteren plandır Programları , program geliştirmeciler Tarafından hazırlanırken; planlar öğretmen tarafından yapılır. www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
PROGRAM ve PLAN ÇEŞİTLERİ EĞİTİM PROGRAMI ÖĞRETİM PROGREMI DERS PROGREMI ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN DERS PLANI ÖRTÜK PROGRAM www.rizeegitim.com
Posner'in program türleri - Milli eğitim tarafından okullara gönderilen programdır - Resmi programın gerçek anlamda uygulanan kısmıdır. (İşevuruk) - Resmi programın uygulanmayan, es geçilen, araya kaynayan kısımlarıdır (Öğretisiz) - Plansız , yazılı olmayan, etkinliklerdir. Her okulun bir gizil programı vardır. (Plansız) - Resmi programın üstüne , plan dahilinde eklenen uygulamalardır. Ör: Müzeler haftasında , önceden planlanan şekilde öğrencileri müze ziyaretine götürme (Destekleyici) www.rizeegitim.com
ÖRTÜK ( GİZİL ) PROGRAM: Bu program okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar. Örtük program; açık ve yazılı değildir, tasarlanmamıştır, informal, kendiliğinden ve gizil öğrenmeleri kapsar, kasıtlı değildir, ima edilen programdır, resmi programın dışındadır, değerler, normlar, tutumlarla ilişkilidir. Ör: Okuldaki iletişim ortamı öğrenmeyi etkiler. Okul müdürünün tutumu öğrenme ortamına etki eder. _ Öğrencilerin yaşadıkları sosyal çevre öğrenmeleri üzerinde etkiye sahiptir www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
A www.rizeegitim.com
Resmî programda öngörülen amaç ve etkinlikler dışındaki tüm uygulamaları içeren programa örtük (gizil) program adı verilmektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi örtük program anlayışına ve içeriğine ters düşer? A) Tüm okullarda ortak uygulanan kuralları ve etkinlikleri içermesi B) Yönetici ve öğretmenlerin felsefelerini yansıtması C) Öğrencilerde daha derin etki bırakan bir yapıya sahip olması D) Okul ve sınıf iklimini yansıtan etkinliklerin rahatça anlaşılabilmesi E) özellikle öğrencilerin duyuşsal becerilerini yönlendiren bir özellik göstermesi www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
www.rizeegitim.com
SONNNNN www.rizeegitim.com