PIRLS (The Project of International Reading Language Skills-Uluslararası Okuma Becerileri Projesi) Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu

PIRLS PIRLS, 4. sınıf öğrencilerinin okuma becerileri ve bu beceri ile ilişkili okul kaynakları, öğretim uygulamaları ve öğretim programları gibi çeşitli faktörlere yönelik ülkeler arası karşılaştırmaya elverişli bilgiler sunan uluslararası bir uygulamadır. Okuduğunu anlama becerisini odağa alan uygulamalarda, okuduğunu anlama testinin yanı sıra eğitimin farkı paydaşlarına çeşitli anketler de uygulanmaktadır. (Mullis, Martin, Kennedy & Foy, 2007)

Katılımcı ülkelerdeki 4 Katılımcı ülkelerdeki 4. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin düzeyini ve zaman içerisindeki gelişimini incelemektedir. PIRLS’ün diğer uluslararası çalışmalardan farkı, kapsamına yalnızca okuduğunu anlama becerilerini alması ve yalnızca bu konu üzerinde çalışmasıdır. Projenin amacı, okuma becerileri açısından öğrencilerin var olan durumlarını belirlemek, ulusal ve uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak, zaman içerisinde söz konusu becerilerde nasıl bir değişim ve gelişim olduğunun izlenmesine olanak tanımak ve ülkelerin eğitim politikalarının ve uygulamalarının söz konusu becerilere olan etkilerini değerlendirme olanağı sağlamaktır. (Mullis, Martin, Gonzalez, & Kennedy, 2003).

PIRLS uygulamalarının amaçları: 4. sınıf öğrencilerinin okuma becerisi düzeylerini ve okuma alışkanlıklarını, Öğretmenlerin öğrencilere okuma becerisini kazandırmak için uyguladıkları öğretim etkinliklerinin, stratejilerin ve öğretim materyallerinin yeterli olup olmadığını, Öğrencilerin okuma becerisini kazanmalarında ailelerinin katkılarını belirlemektir. (Mullis, Martin, Gonzalez, & Kennedy, 2003).

PIRLS bağlamında okuma becerisi: «Toplum için gerekli olan veya birey tarafından değer verilen yazılı dil formlarını anlama ve kullanma yeteneği.» olarak tanımlanmaktadır (Mullis, Martin, Kennedy & Foy, 2007: 3). PIRLS, ilk kez 35 ülkenin katılımıyla 2001 yılında gerçekleştirilmiş; 2016 yılındaki son uygulamanın teknik raporu ve sonuçları yayımlanmıştır. Türkiye, PIRLS projesine 2001 yılında katılmış; ancak 2006, 2011 ve 2016 yıllarındaki uygulamalara katılmamıştır.

PIRLS uygulamalarında, iki tür metin yer almaktadır: (Mullis, Martin, Kennedy & Foy, 2016) Edebi Metinleri okurken öğrenciler: Bilgi Metinleri okurken öğrenciler: İlgili bölümleri bulur ve metin boyunca gömülü önemli ayrıntıları ayırt eder, Niyetler, eylemler, olaylar ve duygular arasındaki ilişkileri açıklar ve metin temelli destek vermek için çıkarımlar yapar, Bazı metinsel özelliklerin (Mecazi dil, soyut bir mesaj vb.) ayırt eder, Metin boyunca öykü olaylarını ve karakter eylemlerini yorumlar ve bütünleştirir. İlgili bilgileri bulmak ve ayırmak için çeşitli düzenleyici özellikleri tanır ve kullanır, Soyut veya gömülü bilgilere dayanan çıkarımlar yapar Ana fikirleri tanır ve açıklamaları sağlamak için bilgileri bir metin üzerinde bütünleştirir, Bir metnin bölümlerini karşılaştırıp değerlendirebilir, Basit metaforlar, yazarın bakış açısı gibi metin unsurlarını anlar.

PIRLS kapsamında uygulanan çeşitli anketler aşağıdaki gibidir: Öğrenci Anketi: PIRLS 2016’ya katıla her öğrenci, demografik özellikleri, ev ortamları, okul iklimleri ve okumaya yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik sorular içeren maddelerden oluşmaktadır. e-PIRLS Anketi: Katılımcı öğrenciler, ePIRLS Yazılımı üzerinden öğrencilerin bilgisayar kullanmaya yönelik tutumları ve bu konudaki tecrübelerini belirlemek amacıyla yapılandırılmış kısa bir ankettir. Ev Anketi: Veliler tarafından yanıtlanan anket, öğrencilerin okula hazırlık süreçleri, velilerin eğitim düzeyleri ve mesleki durumlarına yönelik maddeler içermektedir.

(Mullis, Martin, Kennedy & Foy, 2016) Okul Anketi: PIRLS 2016 örneklemine dâhil olan tüm okulların idarecileri tarafından doldurulan anket, öğrenci kitlesinin demografik özellikleri, öğretim kaynaklarının ulaşılabilirliği ve okulun öğrenme ortamı hakkında bilgi toplamaya yönelik maddeler içermektedir. Müfredat Anketi: PIRLS 2016’ya katılan her ülkenin yanıtlaması gereken bu anket, okuma becerilerine yönelik müfredatın içeriği & düzenlemesi ve bu konudaki ulusal politikalara hakkında bilgi toplamaya yönelik maddeler içermektedir. Öğretmen Anketi: Öğretmenler tarafından yanıtlanan anket, öğretmenlerin profesyonel gelişimleri, mesleki tecrübelerinin yanı sıra okuma becerilerinin gelişimi, öğretim etkinlikleri ve stratejileri hakkında bilgi toplamaya yönelik maddeler içermektedir. (Mullis, Martin, Kennedy & Foy, 2016)

KAYNAKLAR Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Gonzalez, E. J., & Kennedy, A. M. (2003). PIRLS 2001 international report. Boston: International Study Center, Lynch Schhol of Education, Boston College. Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Kennedy, A. M., & Foy, P. (2007). PIRLS 2006 international report. Boston: International Study Center, Lynch Schhol of Education, Boston College. Mullis, I. V. S., & Martin, M. O. (2016). PIRLS 2016 Assessment Framework. http://timssandpirls.bc.edu/pirls2016/framework.html adresinden 25 Ocak 2018 tarihinde alınmıştır.