İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ iTFAİYE DAİRE BAŞKANLIĞI EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

Felaket Başa Gelmeden Önce Onu Önleme ve Ondan Korunma Çarelerini Düşünmek Gerekir. M.Kemal ATATÜRK

Y A N M A Yanıcı maddenin ısı yardımı ile oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. ısı YANICI MADDE OKSİJEN

YANICI MADDELER GAZLARSIVILAR KATI MADDELER Doğal gaz Propan Bütan Hidrojen Asetilen Karbon monoksit ve diğerleri Benzin Gaz yağı Alkol Boya Cila Zeytin yağı Mazot ve diğerleri Kömür Plastik Ağaç Şeker Kağıt Hububat Kumaş Saman Mum Mantar Gres Deri ve diğerleri

O K S İ J E N Kendisi yanmayan fakat yanıcı maddelerle birleştiğinde yakıcılık etkisiyle yanmayı başlatabilen ve devam etmesini sağlayan renksiz, kokusuz bir gazdır. Normal Havada % 21 oksijen mevcuttur.Yanmanın devam edebilmesi için % 16 oranında oksijene ihtiyaç vardır.

ISI Isı bir enerji şekli olup, Bir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel bir etkidir. ISI KAYNAKLARI * Doğal Kaynaklardan Gelen Isı: Güneş, yıldırım, volkanlar * Yapay Kaynaklardan Gelen Isı: Soba, kalorifer, ocak

Propan460 ºC Bütan405 ºC Kibrit ºC Elektrik Arkı1093 º C Sigara ºC Oksijen - Asetilen3315 ºC BAZI TUTUŞTURMA KAYNAKLARININ VERDİĞİ SICAKLIKLAR

DUMAN Karbon Monoksit, Karbon Dioksit, Karbon Partikülleri, Sülfür Dioksit, Su Buharı, Hidrojen Siyanür ve Diğer Gazlar * DUMAN * GAZLAR * ISI * ALEV * SICAK BUHAR YANMA ÜRÜNLERİ

ısı * Proteinler pıhtılaşmaya başlar; * Kan basıncının artmasıyla hayati organlarda iç kanamalar oluşabilir; * Kalbin ritmik temposu bozulur; * Aşırı su kaybı, solunum sıkışması ve zorluğu meydana gelir. * Bunların sonucu ise ölümdür.

Isının İnsan vücudu üzerindeki etkileri * 65 ºC sıcaklığa sınırlı bir süre, * 120 ºC sıcaklığa 15 dakika, * 143 ºC sıcaklığa 5 dakika, * 177 ºC sıcaklığa ise 1 dakika dayanabilir.

ALEV  Isının ışınımı olan alev, insan vücudunda derece yanıklara sebep olur.  Isı kaynağı ve alevle olan mesafe ve muhatap olma süresi önemli etkendir.  Yanığın yeri, büyüklüğü ve derinliği de önemlidir. Gözler arasındaki bir yanık, bacaklardaki aynı büyüklükteki bir yanıktan daha tehlikeli ve kötüdür.

2. Derece yanık 3. Derece yanık 1. Derece yanık

Faydalı amaçlar için yakılan, ancak daha sonra kontrolu elden kaçarak etrafını yakmak suretiyle tehdit eden ateşe denir.

YANGIN SINIFLARI A SINIFI YANGINLAR Katı madde (tahta,kağıt,pamuk vs.)yangınlarıdır

B SINIFI YANGINLAR Yanabilen sıvılar bu sınıfa girer. Benzin, benzol, yağlar, yağlı boyalar, katran vs. yangınlarıdır.

C SINIFI YANGINLAR Likit petrol gazı, havagazı, hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazların yanmasıyla oluşan yangınlardır.

D SINIFI YANGINLAR Yanabilen hafif metaller yangını; Sodyum, Potasyum, Titanyum, Alüminyum, Magnezyum vb. gibi hafif metallerin ve alaşımların yanması ile oluşan yangınlardır.

Bitkisel ve hayvansal yağların meydana getirdiği mutfak yangınlarıdır. F SINIFI YANGINLAR

YANGIN NEDENLERİ

1– KORUNMA ÖNLEMLERİNİN ALINMAMASI Kullanılan madde ve malzemelerin özelliklerine göre yanmalarını önleyici tedbirlerin alınması gelmektedir. * Patlayıcı - parlayıcı maddelerin yeterince korunmaya alınmaması * Elektrik kontağı * Isıtma sistemleri * Lpg tüpleri * Baca temizlenmemesi gibi.

2 – BİLGİSİZLİK; Yangınlara karşı önlemlerin nasıl alınacağını bilmemek öğrenmemek ve bu konuda yeterli eğitimden geçmemek yangına davetiye çıkarır. 3 – İHMAL; Lpg tüpünün ateşle kontrolü - pirizde ütü ve ocak fişinin unutulması - ormanda söndürülmeden atılan sigaralar yangınlara sebep olur.

4 – KAZALAR; İsteğimiz dışında meydana gelen bazı olaylar yangına sebebiyet verir. trafik kazaları - iş kazaları araç ve bina yangınlarına sebebiyet verir.

5- SIÇRAMA Fabrika ve atölyelerde kaynak ve taşlama makinalarından sıçrayan kıvılcımlar v.b. yangın çıkarmaktadır.

6 – SABOTAJ; Yangına karşı gerekli önlemin alındığı halde insanlar tarafından kasıtlı olarak yangın çıkarılmasına denir. tarla açmak için orman yakmak - zarar vermek için ev yakmak. 7-TABİATOLAYLARI Tabi olarak kendiliğinden ortaya çıkan yangınlardır. yıldırım düşmesi – deprem - güneş ışınlarından meydana gelen yangınlardır.

YANGIN ETKENLERİ Bacalar Sigara Kibrit Kıvılcım Elektrik LPG Doğalgaz Yıldırım Güneş Benzin

1- SOĞUTARAK SÖNDÜRME YANGIN SÖNDÜRME PRENSİPLERİ

2-HAVAYI( OKSİJENİ ) KESMEK, ÖRTME, BOĞMA, OKSİJENİ AZALTMAK.

3- YANICI MADDENİN ORTADAN KALDIRILMASI, Yanıcı maddeyi ısıdan ayırma, Ara boşluğu meydana getirme.

YANGIN SÖNDÜRME MADDELERİ 1- SU, H2O 2- KARBON DİOKSİT, CO2 3- KURU KİYEVİ TOZ, 4- HALOJENLİ SÖNDÜRME MADDELERİ, 5- KÖPÜK.

1- SU; * Soğutucu özelliği vardır. * Kaplama-Boğma özelliği olup,yeteri kadar buhar meydana getirilerek oksijensiz bırakmaktır. * Yangın söndürme maddesinin en ucuzudur.

2- KARBON DİOKSİT; * Soğutma ve havayı keserek boğma özelliği vardır. * 1lt.sıvı CO2 500 lt.gaza dönüşür. * Kapalı alanlarda alevli yangınları söndürmek için 1 m3 de l lt.CO2 gerekir. * Havadan 1.5 kat ağırdır. * Boşalma sırasında -78 derece soğur. * Zehirsiz,renksiz,kokusuz olup kapalı ortamda kullanıldığında boğucu özelliği vardır.

CO 2

3- KURU KİMYEVİ TOZ ABC Sınıfı yangınlarda kullanılır ABC Mono amonyum Fosfat-BC’ de ise Sodyum Bikarbonat asıllı tozlardır. Boğarak söndürme ve Aleve kalkan olma özelliği vardır. Zincirleme yanma olayını engeller. KKT zehirli değildir.Teneffüs edildiğinde solunumu güçleştirir.

4- HALOJENLİ SÖNDÜRME MADDELERİ * ABC yangınlarında kullanılır, * Havadan 5 kat ağırdır, * Zincirleme kimyasal reaksiyonu kırarak söndürür, * İletken değildir, * Atık bırakmaz, * Ani soğutma yapmaz, * Hassas ve kıymetli cihazlarda kullanılır.

Elektronik aksama bir zarar vermez. Yalnız, bütün diğer Floraklorakarbon'larda olduğu gibi Halon 1301'de de Ozon tabakasını aşındırma etkisi vardır. Halon gazının test amaçlı kullanımı hemen hemen bütün ülkelerde yasaklandı. Bazı ülkelerde kullanımı tamamen yasak.

Halon 1301 yerine, INERGEN adlı bir gazı piyasaya çıkarıldı. içeriği yaklaşık olarak %52 Azot, %40 Argon ve %8 Karbondioksitten ibarettir. Azot, Argon ve Karbondioksit, yangın sırasında reaksiyona girmeyen nadir maddelerdendir. INERGEN'in söndürme özelliği; normal ortamda %21 oranında bulunan oksijeni %12.5 oranına indirip, yangını oksijen yetersizliğinden söndürmektir. Bunu yaparken bir yandan da ortamdaki karbondioksit oranını %4'e çıkarır. Bunun sebebi, bu miktardaki karbondioksitin insanda derin ve seri nefes alma tepkisine yol açmasıdır.

FM 200 FM-200, Halon 1301 gazinin kullaniminin yasaklanmasi sonrasinda piyasaya sürülen ve en yaygin kullanimi olan Halon alternatifi bir gazdir. FM 200 gazi yanginı kimyasal reaksiyonlari kirma ve ısı enerjisini absorbe etme özelligi ile yanginlari söndürmektedir.

FM200’ ün Özellikleri Renksizdir,kokusuzdur ve yalıtkan bir söndürme maddesidir. Ozon yok etme katsayısı sıfırdır, Atmosferik ömrü yıldır. Fiziksel olarak söndürme yapar. Gaz boşalması sonrası artık bırakmaz, temizliğe ihtiyaç yoktur, Gaz atmosfere yayılır. Insan bulunan mekanlarda güvenle kullanilabilir. En yaygın kullanılan Halon 1301 alternatifidir.Ekonomiktir. Az yer kaplar. Bosalma süresi 10 saniyedir.

Kullanıldığı Yerler: Bilgisayar, server odaları. Telefon ve telekomünikasyon odaları. Trafo, janeratör ve güç dağıtım odaları. Elektrik dağıtım odaları / merkezleri, Değerli malzeme depolari. Laboratuarlar. Banka kasaları, Arşivler, Kütüphaneler. Müzeler ve sanat galerileri Türbinkabinleri v.b. yerlerde fm200 gazı güvenle kullanılabilir.

5- KÖPÜK SOĞUTMA ÖZELLİĞİ VARDIR, HAVA İLE TEMASI KESER, BOĞMA ÖZELLİĞİ VARDIR, BASTIRMA VE AYIRMA YAPAR.

YANGIN GÜVENLİK ORGANİZASYONU Yangınla mücadele emir komuta zinciri içinde Müdahale ve Tahliye organizasyon halinde kurulur.

1-MÜDEHALE ORGANİZASYONU;

Yapı, bina, tesis ve işletmelerden; 10 bağımsız bölümü olan konutlar ile 50 kişiden fazla insan bulunan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerde; İşveren; işyerlerinde tehlike sınıflarını tespit eden Tebliğde belirlenmiş olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar; a) Arama, kurtarma ve tahliye, b) Yangınla mücadele, ekipleri bulunmalıdır.

Toplam personel sayısı için Söndürme Ekibi En az 3 kişi Kurtarma Ekibi En az 3 kişi İlk Yardım En az 2 kişi Koruma Ekibi En az 2 kişi

A- SÖNDÜRME EKİBİ Bez hortumlu - Binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek söndürmek ve/veya genişlemesine mani olmak, - Mevcut yangın söndürme araç ve gereçlerinin periyodik kontrollerini yapmak - Yangın esnasında ve sonrasında yangından korunma amirinin vereceği emirleri yerine getirmek - Yangın tedbirleri ile ilgili eğitim ve tatbikatlara katılmalıdır.

B- KURTARMA EKİBİ; 1-Yangında mahsur kalan kimseleri kurtarır ve ilk yardım ekibine teslim eder. 2- Kıymetli evrak ve eşyayı kurtarır ve koruma ekibine teslim eder. 3- Kurtarma ve taşıma tekniklerini çok iyi bilir.,

C- KORUMA EKİBİ; 1- Yangın Bölgesine Yabancıların Girmesine Engel Olmak İçin önlem alır. 2- Yangından Kurtarılan Eşyaları Koruma Altına Alır. 3- Yangının Büyüklüğüne Göre Söndürme Ve Kurtarma Ekibine destek Olmak. 4-Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,

D- İLKYARDIM EKİBİ; 1- İlk yardım kursuna katılmış olması gerekir. 2-Yangın nedeniyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak. 3- Yaralıların bir sağlık kuruluşuna sevkini sağlar.

2-TAHLİYE ORGANİZASYONU TAHLİYE EKİBİ; Yangın Çıktığında Müdahale Ekibinin Haricindeki Diğer Personelin Hayati Tehlike Oluşturabilecek, İş Yerinin Planlı, Organizeli Ve Hızlı Bir Şekilde Terk Etmelerini Sağlayan Tahliye Grup Liderleri Ve Kat Tahliye Sorumlularından Oluşur. Yangın Güvenlik Amirine Karşı Sorumludur.

YANGINDAN KORUNMA VE YANGIN GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ Binalarda Yangın Ve Tahliye Planı Hazırlanmalı. Eğitici çalışmalara önem verilmeli

İtfaiye teşkilatlarıyla birlikte her yıl uygulamalı yangın tatbikatı yapılmalı.

Riskli Bölge Az Riskli Bölge ? Yangın Merdiveni

Bina Yöneticisi Tahliye Sonrası Güvenli Toplanma Bölgesinde Buluşunuz ;

YANGIN MERDİVEN KAPILARI

Çıkış Kapıları - 50 kişinin aşıldığı her mekenda 2 çıkış kapısı - 25 kişinin aşıldığı sinema, tiyatro, bar gibi eğlence yerlerinde ve yüksek riskli yerlerde 2 çıkış kapısı kişinin aşıldığı yerlerde 3 çıkış kapısı kişinin aşıldığı yerlerde 4 çıkış kapısı olacaktır.

Kaçış yolu, yangın esnasında elektriğin kesilme ihtimaline karşı bağımsız güç kaynağından beslenen bir sistemle aydınlatılmalıdır. KAÇIŞ YOLU AYDINLATMASI

Tüm kaçış yolları, binanın her noktasından görülebilecek şekilde ve bağımsız güç kaynağından beslenen kaçış işaretleri ile donatılmalıdır. KAÇIŞ İŞARETLERİ YANGINDAN KORUNMA VE YANGIN GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ

Yapılarda, algılama ve ihbar sistemleri tesis edilmelidir. YANGINDAN KORUNMA VE YANGIN GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ

Yangın dolaplarının önüne sabit veya seyyar malzeme konulmamalıdır. YANGINDAN KORUNMA VE YANGIN GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ

Yangın dolapları arsında 30 m den fazla mesafe bulunmamalıdır. Dolaplar koridor çıkışı ve merdiven sahanlığında tesis edilecektir. Yangın dolaplarının önlerine sabit veya seyyar malzeme konulmamalıdır

* Yangın dolabı içindeki lastik yarı sert hortum 30 m uzunluğunda ucunda direkt Çok maksatlı lans mevcut olmalıdır. Yangın dolabı debisi 100lt/dk basınç 400 kpa(4 bar olmalıdır) * Yangın dolabı içindeki yassı bez hortum uzunluğu 20 mt olmalıdır. Suyun debisi 400lt/dk basınç 600 kpa(6 bar) olmalıdır.

Yangın Anında Yapılması Gereken Hareketler 1-) Telaşlanmayınız, 2-) Yangın ihbar düğmesi var ise basınız, 3-) 110 İtfaiye teşkilatına telefon ediniz, 4-) Yangın Yerinin Adresini en kısa ve doğru şekilde bildiriniz. 5-) Yangın cinsini de biliyor iseniz belirtiniz (bina, benzin, araç v.s.)

6-) Yangını çevrenizdekilere duyurunuz, 7-) İtfaiye gelinceye kadar yangını söndürmek için elde mevcut vasıta ve imkanlardan faydalanmaya çalışınız. 8-) Yangının yayılmasını önlemek için kapı ve pencereleri kapayınız, 9-) Bunları yaparken kendinizi ve başkalarını tehlikeye atmayınız, 10-) Görevlilerden başkasının yangın sahasına girmesine engel olunuz.

YANGINSIZ VE AFETSİZ GÜNLER DİLERİZ :)