RİSK YÖNETİMİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE METODOLOJİLERİ
KONU BAŞLIKLARI RİSK YÖNETİMİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE METODOLOJİLERİNE GİRİŞ RİSK YÖNETİMİ RİSK DEĞERLENDİRME RİSK DEĞERLENDİRME METODOLOJİLERİ KAYNAKLAR
Risk Analizi Önemi ? İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: Tüm iş yerlerinin faaliyetlerinin yaratacağı tehlike ve risk kavramlarının görülür hale getirilmesi, Yönetilebilir olmasının sağlanması ve etkisinin azaltılması,
RİSK ANALİZİ ÖNEMİ Çalışanların sağlığının korunması ve güvenliklerinin sağlanması, Risk değerlendirme ve risk yönetimi, iş ile ilgili faaliyetlerden kaynaklanan ve çalışanlara, çevreye olabilecek olası zararların en aza indirilmesine, Risk yönetimi aynı zamanda işinizin verimli ve rekabet edebilir olmasına katkı sağlar,
Devlet Açısından Faydaları Tarafların katılımı ile devlet yükünün azalması Denetim kolaylığı Sürekli gelişme Uluslararası İSG yönetim sistemine hazırlık Düzenli veri akışının sağlanması Kayıpların azalması Risk kültüründe gelişme
Çalışanlar Açısından Faydaları Haberdar olma imkanı Sorumlulukların belirlenmesi Kayıtlara ulaşabilme imkanı Bütün çalışanları kapsaması Kuralların önceden belirlenmesi Proaktif yaklaşım ve sürekli gelişim Acil durum hazırlığı
İşveren Açısından Faydaları Tehlike ve risklerini önceden görebilme Uluslararası saygınlık, geçerlilik ve olumlu imaj Proaktif yaklaşımla acil durumlar için her an hazırlık Alınan önlemlerle kayıpların azaltılması Sorumlulukların-görevlerin belirlenmesi ve paylaşımı Güvenli teknoloji seçimi ile güvenli çalışma ortamı Çalışanların ve toplumun iyileştirilmesini Kaynakların etkin tahsisi ile katma değer artışı Yönetimin bilgi kalitesinin iyileşmesi, yasalarla uyum
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 10 (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken ; a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu, b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi, c) İşyerinin tertip ve düzeni, ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 10 (2) İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 10 (3) İşyerinde uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, Çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri; Çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecekişyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 10 (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden; risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. 6 ana başlık altında toplanmıştır: Risk Değerlendirmesi ekibinin kurulması Tehlikelerin tanımlanması Risklerin belirlenmesi ve analizi Risk kontrol adımları Dokümantasyon Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
Kontrol (Check) Listeleri Bir tesisin veya prosesin tüm donanımının ve aletlerinin tam olup olmadığını veya kusursuz işleyip işlemediğini saptar. Check listelerindeki özel sorularla tesisin eksiklikleri saptanır Yapılması gereken düzeltmeler önerilir Örnek: uçaklarda pilotların kullandığı check listeleri
Hata Türleri ve Etki Analizi (FMEA) 1949 yılında ABD ordusunda sistem hatalarının sebeplerinin ve özellikle etkilerinin değerlendirilmesi, En yaygın kullanılan metot, Metodun temeli; bir sistemin tamamı veya herhangi bir bölümü/bölümlerinin incelenerek meydana gelebilecek hasarların sonucunda çalışılan bölümün nasıl etkileneceğinin ve sonuçlarının değerlendirilmesine dayanır.
Hata Ağacı Analizi (FTA) Amerikan hava kuvvetleri için 1962 yılında geliştirilmiş, Amaç: işletmede insandan, makineden, tasarımdan vb. birçok alandan kaynaklı hataları tespit etmek ve alt faktörlerine ayırarak değerlendirmek, Tümdengelim mantığına dayalı, Öncelikle istenmeyen olay/olaylar tespit edilir, sonrasında istenmeyen olaya sebep olabilecek olaylar bir ağaç gibi şematize edilerek, olayların temeline ulaşılır,
Hata Ağacı Analizi (FTA) Hata Ağacı Analizi 3 temel adımda uygulanır: • Sistemin analiz edilmesi • Hata ağacının oluşturulması • Hata ağacının değerlendirilmesi
Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP) HACCP, gıda işletmelerinde, sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının (personel hijyeni, ekipman hijyeni, hammadde hijyeni, ortam hijyeni, vb.) belirlenerek bu şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemidir
KAYNAKLAR İş Güvenliği Mühendisliği Eğitimi Ders Notları MMO, 2008 ÇAĞLAYAN Yücel, Ahmet KILINÇ, İş Güvenliği Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1992. Meslek Hastalıkları, ÇASGEM, Ankara, 2013 Prof. Dr. GEREK N, İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Anadolu Üniversitesi MEB Erkek Teknik Öğretimi Genel Müdürlüğü, İş Güvenliği, Ankara, 2001. Açık öğretim Fakültesi Yayını No: 868 Ekim 2009 İşçi Sağlığı Prensip ve Uygulamaları, Kocaeli Üniversitesi Yayını, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İşçi Sağlığı Daire Başkanlığı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile İlgili Genel Bilgiler, Ankara, 1993. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Dergileri, Ankara, 2004 ESİN, A Yeni Mevzuatın Işığında İş Sağlığı ve Güvenliği MMO yayını, No: MMO/2004/363 İş sağlığı ve güvenliği temel prensipleri, Benjamin O.Allı Cenevre 2001 İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifika Eğitimi veren Eğitim kurumlarının Eğitim Notları Casgem Eğitim Notları