Geleneksel tarımda kullanılan yapay (sentetik) kimyasallar Kimyevi (sentetik) gübreler Bitki büyüme düzenleyiciler (Hormonlar) Tarım ilacı (Pestisitler)
Hormonların aşırı kullanımının zararları Bitkilerin yaprak yüzeyini azaltmakta, ipliksi görünüme yol açmakta Meyvelerde kofluk, köşelilik ve çiçek burnu tarafında çıkıntılar oluşmakta Hormonu imal eden, satan ve kullanan kişilerde ağız, deri ve solunum yolları doğrudan etkilenmekte Hormonlu ürünleri tüketenler ise, kalıntı nedeniyle dolaylı olarak etkilenmekte
Bilinçsiz kullanılan sentetik tarım ilacının zararları Kullanım sırasında üreticilerde zehirlenmeler, ölümle sonuçlanan vakalar Bitkilerdeki ilaç kalıntısının insan sağlığında olumsuz etkileri Doğal dengenin bozulması ve çevre kirliliği Hastalık, zararlı ve yabancı otlara karşı direnç durumu Üretim maliyetinin artması İhracatın sınırlanması İlaçları üreten ülkelere bağımlık
Mücadele Yöntemleri Kültürel önlemler Biyolojik mücadele Fiziko mekanik savaş Kanunsal savaş Genetik savaş Biyoteknik yöntemler Kimyasal savaşım
Bu yöntemler arasında en fazla kullanılan yöntem, pestisitlerin kullanıldığı Kimyasal Savaşımdır.
AB ülkelerinde 1993-1995 tüketimlerine göre hektara isabet eden ortalama pestisit miktarları 13,5 Yunanistan 6,0 Portekiz 4,4 Lüksembourg 9,3 İtalya İsveç 2,3 İspanya 8,0 İrlanda 6,4 İngiltere 13,8 Hollanda 5,6 Fransa 1,2 Finlandiya 1,7 Danimarka Belçika 4,0 Avusturya 2,6 Almanya Pestisit tüketimi (kg/ha) Ülkeler N. DELEN
Türkiye’de yıllara göre pestisit tüketimi (kg veya L)* 12.198.917 13.797.488 10.871.792 12.112.267 8.395.848 TOPLAM 3.697.397 3.643.971 3.902.588 3.495.044 2.451.977 Herbisitler 1.964.292 2.951.191 2.201.406 2.611.960 1.537.315 Fungisitler 1.794 3.268 2.509 2.124 5.600 Rodentisit ve Mollusisitler 1.559.489 1.076.661 530.738 322.227 315.665 Fumigantve Nematisitler 2.428.238 2.871.160 2.147.106 1.594.526 Yağlar 296.809 223.857 192.279 240.360 203.107 Akarisitler 2.250.898 3.027.380 2.064.991 3.303.446 2.287.658 İnsektisitler 2002 1996 1994 1987 1979 Pestisit Grupları N. DELEN *Göztaşı ve toz kükürt dahil değildir.
Dünya pestisit tüketimindeki artış: 1983-1993 döneminde yıllık %3,4 1993-1994’de ise yıllık %18,5 Türkiye’de artış: 1979-2002 periyodunda yıllık % 2,05 1983-1995’de ise -% 5
Yıllar ve bölgelerin payları (%) Ege ve Akdeniz Bölgeleri ile Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinin Türkiye pestisit tüketimindeki preparat olarak payları 11,96 10,92 10,54 11,29 9,54 11,62 Doğu ve Güney Doğu Anadolu’nun top. payı 7,10 7,20 6,64 7,58 6,93 8,70 Güney Doğu Anadolu 4,86 3,72 3,90 3,71 2,61 2,92 Doğu Anadolu 42,02 39,42 34,33 41,87 44,51 40,67 Ege ve Akdeniz’in toplam payı 24,92 22,32 15,77 26,36 25,47 21,30 Akdeniz 17,10 18,56 15,51 19,04 19,37 Ege 1998 1997 1996 1995 1994 1993 Yıllar ve bölgelerin payları (%) Bölgeler N.. DELEN
Türkiye’de pestisit tüketimi: 2000-2002’de (üç yılda) - %2,12 (azalmış) İzmir’in pestisit tüketimi: 2000-2002’de (üç yılda) %20,38 (artmış) İzmir’in payı: 2000 yılında % 4,42 iken 2002’de %5,44 olmuştur (N. DELEN)
ABD ve AB’de yasaklanmış, kısıtlanmış yada geri çekilmiş pestisitler ile bunların 2002 yılında Türkiye’deki tüketimleri % 6,47 Tüm pestisit tüketimindeki payı 790.036 TOPLAM 408 - Kısıtlanmıştır Phorate 246.828 Parathion-methyl 7.871 Oxydemeton-methyl 47.823 Yasaklanmıştır Monocrotophos 326.832 Methamidophos 1.792 Geri çekilmiş Fenvalerate 60.646 DNOC 13.954 Carbofuran 425 Biphenthrin 10.081 Benomyl 73.376 Atrazin Türkiye’de tüketimi (kg veya L) AB’de kullanımı ABD’de Pestisit
Mücadelede genel sağlık kuralları (=Kültürel Önlemler) Sağlıklı, temiz ve iyi özellikteki toprakla işe başlamak Sağlıklı tohum ve fide sağlamak Zararlı ve hastalıklara dayanıklı veya toleranslı çeşitler kullanmak Seralarda zararlı böcek bulaşmasını önlemek için sinek teli kullanmak Yabancı ot yönetimini iyi bilmek Üretimde kullanılan aletleri steril etmek Sık dikim yapmamak Dengeli sulama yapmak Dengeli gübreleme yapmak Düzenli yaprak almak Hastalıklı bitki ve bitki artıklarını uzaklaştırmak
Solarizasyon Yaz aylarında kullanılan solarizasyon, güneş enerjisinden faydalanarak toprağın dezenfeksiyonu olarak tanımlanır. Toprağın nemlendirilerek polietilen örtülerin kullanımı ile gerçekleştirilir. Uygulama süresi 4-6 hafta kadardır. Polietilen seçiminde radyosyonu çok iyi geçiren örtüler kullanılmalıdır. Solarizasyon bir çok potansiyel hastalık, zararlı ve yabancı ot zararını önler.
Malç kullanımı Yabancıot mücadelesi için, Suyu ekonomik kullanmak için, Bazı zararlı böcekleri önlemek için kullanılır.
Tozlaşma ve döllenmeye yardım Organik domates yetiştiricilikte meyve tutumunu sağlamak için”hormon” kullanımı kesinlikle yasaktır. Organik tarımda yeterli sayıda ve canlılıkta çiçek tozu oluşumu için sıcaklığın 10ºC’nin altında olmamalıdır. Oransal nemin % 50’nin altına düşmesi durumunda çiçek tozları çimlenmez. Organik tarımda tozlaşmaya yardım için Vibrasyon veya Bombus arıları kullanılmalıdır.
Biyoteknik Şavaşım Yöntemi (Tuzak Kullanımı) Üretim yerinde hangi zararlıların olduğunu belirlemek Mücadele amaçlı kullanılır Sarı yapıskan tuzaklar
Seraya zararlıların bulaşmasını önlemek
Kuş Zararından Korunma
Biyolojik Mücadele Zararlıların doğal düşmanlarını aktif olarak kullanarak, bu zararlılarla mücadele edilmesidir.
Biyolojik mücadelede kullanılan canlı grupları Omurgalılar (Balıklar) Sürüngenler (Kertenkele) Kuşlar Memeliler Arthropodlar Mikroorganizmalar
Yaprakbiti zararlısına karşı Gelin Böceği Uygulaması Yabancı otlar her zaman zararlı değildir! Mücadele yaparken her zam faydalı varlığı göz önde tutulmalıdır! Toprak işlenirken bir miktar yabancı ot bırakılmalıdır! Yaprakbiti- biyolojik mücadele
Predatör akar
Polifag bir predatör Orius sp
Böcek Virüsleri
A.Ü. Ziraat Fakültesi’nde Yetiştirilen Faydalı Böcekler