PERNİSİYOZ ANEMİ Vücudun yeteri kadar B12 vitaminine sahip olmamasından dolayı yeterli miktarda sağlıklı alyuvarın yapılamadığı bir durumdur.  intrensek faktör denilen ve midede üretilen bir proteinin eksikliğinden dolayı yeterli düzeyde B12 vitaminini vücutlarına ememezler. Yeterli B12 vitamini yoksa, alyuvarlarınız normal bölünmeye uğrayamaz ve aşırı büyük hale gelir. Kemik iliğinden kana geçmede sorun yaşayabilirler. Enfeksiyon, cerrahi girişimler, ilaçlar veya beslenme gibi başka nedenlere bağlı olarakda gelişebilir.

ETYOLOJİ; B12,folik asit ve midede salgılanan intrensek faktör bunlardan birinin eksikliği eritroblastların gelişimini bozar. Eritroblastlar yavaş üretilir,normalden büyük olur, şekil bozukluklarına (poikilosit) ve hacimce birbirinden farklı (anizisitoz) olmalarına neden olur. Gastrit mukoza atrofikse(organ küçülmesi) B12 vit. emilimi bozulur. İntrensek faktör midede yapılan ve B12 vitamininin emilmesine yardımcı olan bir proteindir. İnce bağırsakta emilim sorunu varsa da b12 vitamin eksikliği görülür.

BELİRTİ VE BULGULAR; Düşük alyuvar sayısı; Halsizlik yorgunluk nefes darlığı(dispne) baş dönmesi; baş ağrısı; ellerde veya ayaklarda soğukluk deride, dişetlerinde ve tırnaklarda soluklaşma kalbinizin oksijenden zengin kanı vücudunuza dağıtabilmek için daha fazla çalışması gerektiği anlamına gelir. Bu da aritmilere, kalpte üfürüme, kalp büyümesine ve hatta kalp yetmezliğine bile yol açabilir.

. dil ağrılı, şiş ve kızarık, papillalar silinmiştir. Tat alamama vardır (Glossit gelişmiştir.). Ağız kenarlarında çatlaklar vardır.

. Nörolojik bozukluklara neden olur. Periferik nöropati(sinir hasarı)(el ayakta uyuşma,yanmalı ağrı,karıncalanma) Optik atrofi(optik sinir lifierinin azalması) Mental bozukluklar. NOT: B12 vitamini kandaki protein seviyesini düşürerek(hemosistein) kalp krizi ve felç riskini azaltır. B12 vit. eksikliği hemosisteini yükseltir ve nörotransmitter(sinir taşıyıcı) üzerinde olumsuz etki yapar.

Tanı Yöntemleri; Tam kan sayımı, periferik yayma, kanda B12 vitamini düzeyi bakılması, folikasit düzeyi bakılması, biyokimya testleri, intrensek faktörün varlığının araştırılması ile tanı konur.

APLASTİK ANEMİ Kemik iliği kaynaklı bir hastalıktır. Eritrosit,lökosit ve trombositlerin üretiminden sorumlu olan kemik iliği yeterince üretim yapamadığında aplastik anemi görülür. Etyoloji; Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte kalıtımsal nedenler, bazı kimyasal ajanlar, radyasyon ve ilaçlar, kemik iliği yetersizliği, viral ajanlar neden olarak gösterilmektedir.

BELİRTİ VE BULGULAR; Anemi, hâlsizlik, yorgunluk, efor dispnesi (eritrosit eksikliği nedeniyle) Sık sık ve ağır enfeksiyonlar (lökosit eksikliği nedeniyle), Oral ve rektal kanamalar, ciltte ekimoz, purpura (trombosit eksikliği nedeniyle) vardır.

TANI YÖNTEMLERİ; Tam kan sayımı, periferik yayma, kemik iliği aspirasyonu, Sitolojik(hücre incelenmesi) ve histolojik (mikroskopla inceleme)incelemelerle teşhis konur.

Kemik iliği aspirasyonu kalça kemiğinden,yetişkinlerin göğüs kemiği (sternum), bebeklerde kaval kemiğinden (tibiadan) alınabilir.En çok kalça kemiğinin arkasındaki iliyak kristadan (üst çıkıntı) numune alınır.

. Tedavi Uygun ilik bulunması hâlinde ilik nakli (kök hücre) yapılır.

Kemik iliği nakli sağlıklı bir vericiden kemik iliğinin alınarak damar yolu ile alıcıya (hastaya) verilmesi işlemidir. Kemik İliğinden Kök Hücreler Nasıl Toplanır? Steril ameliyathane koşullarında vericinin şartlarına uygun olarak genel veya spinal (belden uyuşturularak) anestezi altında kemik iliği alma iğneleri yardımı ile alıcıya yetecek miktarda kemik iliği toplanır. İşlem 1-2 saat kadar sürer. Çevre Kanından Kök Hücreler Nasıl Toplanır? Aferez cihazı adı verilen bir cihaz yardımı ile vericinin kolundaki toplardamarlara yerleştirilen iğneler veya damarları uygun olmayanlarda büyük bir toplardamara yerleştirilen kateterler kullanılarak kan içerisindeki kök hücreler toplanır. İşlem toplanacak kök hücre sayısına göre değişmekle birlikte 3-4 saat kadar sürer. Yeteri kadar kök hücre toplamak amacı ile bu işlem birkaç kez yapılabilir. .