Isı Dengesi ve Egzersiz Prof.Dr.Erdal ZORBA
Isı Dengesi Organizmada ısı üretimi şu faktörlere bağlıdır. Metabolik reaksiyonlar(enerji üretimi) Egzersiz Sempatik uyarılar Hormonal faktörler (Tiroksin hormonu)
(termoregülasyon) - Çevre -radyasyon - Diyet -kondüksiyon - Metabolik hız -konveksiyon - Egzersiz -evoparasyon - Postural değişiklikler - Sematik uyarı - Tiroksin - hormonal
Isı Kaybı Radyasyon; vücut ile dış ortam arasında ısı alışverişi sağlanması Kondüksiyon; yüzeye iletilen ısının uzaklaştırılması. Evoporasyon; vücut ısısının ortama su ile iletimidir.
Isının hipothalamus yoluyla düzenlenmesi Isının artışı (Sıcak Ortam) Cutaneous vasodilatasyon Çekirdek hipothalamus Deri terleme
Isının hipothalamus yoluyla düzenlenmesi Titreme Isının Azalışı (soğuk ortam) Çekirdek Cuteneous vasokontriksiyon Hipothalamus Deri Katakolamin salınımı Tiroksin salınımı
Vücut Sıcaklığını Ayarlayan Mekanizmalar Soğukta aktive edilenler Otonom Etkiler Somatik etkiler Endokrin etkiler Davranış etkileri Genel tepkimeler Sıcakta aktive edilenler Otonom etkiler Somatik etkiler Endokrin etkiler Davranış etkileri Genel tepkimeler Otonom etkiler- deri kandamarlarının daralması,kılların dikleşmesi Otonom etkiler, deri kan damarlarının daralması, kılların dikleşmesi, somatik etkiler;titreme,vücut hareketlerini arttırma,Endokrin etkiler;epinefrin ve norepinefrin salgılarının artması.davranış etkileri;vücut ısısını arttırmak için kıvrılıp büzülme, sıcak bölge arama,Genel tepkimeler;açlık duygusu.sıcakta görülenler.otonom etkiler;deri damarlarının genişlemesi, terleme, evaporasyonun arttırılması,somatik etkiler; sıcakta az hareket etme.endokrin etkiler;epinefrin ve noreepinefrin salgılarının azalması,tiroid uyarıcı hormon ve tiroid hormonu salgılarının azalması, davranış etkileri;serin yer arama,sıcakta herketlerin azalması,genel tepkimeler;besin almaya karşı iştah azalması
Soğuk Ortam (hipotermik Ortam) ve Egzersiz Egzersiz ile soğuk çevrede organizmada meydana gelen etkiler pek azdır. Bunun nedeni çalışmakta olan vücut, enerji üretmek suretiyle ısı üretir ve meydana gelen fazla ısı vücudun üşümesini önler. Soğuk ortamda yapılan egzersizlerde ısının kaybedilmesi gerekiyorsa , fazla ısı soğuk hava ile kolayca uzaklaştırılır ve ısı dengesi sağlanır.