2014 ARALIK AYI POLİTİK EKONOMİK RAPOR 20 ARALIK 2014 Prof. Dr. Arif YAVUZ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi

BUGÜN 20 ARALIK 2014 Dolar: 2,308 TL Brent Petrol: 62,18 Dolar Parite: 1,2229 Euro/Dolar Altın: 1,195 Dolar

2014 KASIM AYI RAPORU DÖVİZ DURUMU Bir önceki 2014 Kasım ayı raporunda ABD Dolarının 2,200 ile 2,300 arasında seyredeceğini belirtmiştik. Bu süre zarfında Dolar en düşük 2,204, en yüksek 2,412 olmuştur. 2,200’ün altına düşmemiş fakat 2,300’ün üstüne çıkmıştır. Tarihi bir rekor kırmış olup 2,412’ye kadar yükselmiştir.

2014 KASIM AYI RAPORU BRENT PETROL Bir önceki raporda, 15 Kasım 2014 tarihinde Brent Petrol 79,58 Dolar idi. Bu raporda petrolün düşmeye devam edeceğini ve 78 Doların altına ineceğini belirtmiştik. Tahminimiz gibi oldu, Brent Petrol beklenenden fazla düşmüş ve 19 Aralık 2014 itibariyle 62,18 Dolardan kapatmıştır.

2014 KASIM AYI RAPORU EURO/DOLAR PARİTESİ Bir önceki raporda 15 Kasım 2014 tarihinde Euro/Dolar paritesi 1,2523 idi. Biz paritenin düşeceğini ve 1,24’ün altına ineceğini belirtmiştik. Tahmin ettiğimiz gibi oldu parite düştü ve 20 Aralık 2014 tarihinde 1,2229’dan kapanmıştır.

2014 KASIM AYI RAPORU ALTIN Bir önceki raporda altının ons fiyatı 1,188 Dolardı. Biz bu raporda altının fiyatının 1,150 Doların altına düşeceğini söylemiştik. Bu tahminimizde yanıldık, altın 1,150 Dolara düşmedi. 20 Aralık 2014 tarihinde 1,195 Dolardan kapattı.

KISA VADEDE TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYECEK FAKTÖRLER 24 Aralık 2014 Çarşamba günü toplanacak TC Merkez Bankası para politikası komitesi kararı FED (Amerikan Merkez Bankası)’in faiz arttırma kararı Papa’nın Türkiye ziyareti Rusya Devlet Başkanı Putin’in Türkiye ziyareti İngiltere Başbakanı Cameron’un Türkiye ziyareti İşid olayı ve Kuzey Irak’da Kürdistan Devletinin kurulması Güneydoğu sorunu ve çözüm süreci Küresel ekonomik güçlerle görüşmelerin sonuçlanması ve Batı ülkeleri ile olan ilişkiler

KISA VADEDE PİYASALAR VE EKONOMİK GÖRÜNÜM (1-2 AYLIK SÜRE) TC Merkez Bankası para politikası komitesi 24 Aralık 2014 tarihinde toplanacaktır. Bu toplantıda biz para politikası kurulunun faizleri değiştirmeyeceğini tahmin etmekteyiz. Faizlerin düşmemesi ve aynı kalması döviz hareketine etki yapmayacaktır. FED 17 Aralık 2014 de faiz ile ilgili kararını açıkladı. Önceden faiz arttırımı için kayda değer sürenin geçmesi gerekiyordu Bu raporda ise “kayda değer süreyi” kaldırdı yerine “sabırlı” kelimesini kullandı. Faiz arttırımı için sabırlı olunacak dendi. Yanı faiz arttırma için vade kısalmış oldu. Tahminimize göre faiz arttırımı 2015 Nisandan sonra olacaktır. Fed’in bir sonraki toplantısı 28 Ocak 2015’dedir. Standart and Poor’s 21 Kasım 2014 tarihinde yayınladığı raporunda Türkiye’nin kredi notunu değiştirmedi. Notu BB+ da aynı tuttu. Görünümü de negatif de korudu, değiştirmedi. Bu not, 23 Mayıs 2014 deki not ile aynıdır. Geçen 1 ay içinde çok önemli 3 konuk Türkiye’yi ziyaret etmiştir. Sayın Papa, Sayın Putin ve Sayın Cameron ülkemizi ziyaret etmiştir. Bu görüşmeler Türkiye’nin politik ekonomisi için oldukça önemlidir. Şu anda Türkiye politik ekonomisini etkileyecek en önemli faktör küresel ekonomik güçlerle ve 3 konuk ile yapılan görüşmeler, Güneydoğu Sorunu ve Kuzey Irak ve Doğu Suriye’de Kürdistan Devletinin kurulmasıdır.

ÖNÜMÜZDE 3 DÖNEM BULUNMAKTADIR 1. Dönem: Kısa vade (1-2 Aylık Süre) Küresel Ekonomik Güçlerle görüşmelerin devam ettiği dönem 2. Dönem: 2015 Haziran seçimine kadar olan dönem Görüşmelerin sonuçlandığı dönem 3. Dönem: 2015 Haziran Genel seçimler sonrası dönem

Küresel Ekonomik Güçlerle görüşmelerin devam ettiği dönem Kısa vade (1-2 Aylık Süre) Küresel Ekonomik Güçlerle görüşmelerin devam ettiği dönem

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) 2015 yılı ilk 1-2 ayının maalesef iyi geçmeyeceğini bekliyoruz. Türkiye’nin, ABD ve AB ülkeleri ile ilişkilerini bozması ve Rusya’ya ve Doğuya yaklaşması, ülkemizde bulunan Batı kaynaklı yabancı sermayeyi ürkütmektedir. Şu anda ABD ve Batı ülkeleri ile ilişkiler iyi değildir, bir çok konuda anlaşmazlık vardır. Küresel ekonomik güçler ve Batı ülkeleri ile ilişkiler kopmuş değildir, ancak böyle devam ederse ilişkilerin kopma ihtimali yüksek olacaktır. Bu nedenle 2015 yılının ilk aylarında biz Türkiye ekonomisinin bozulacağını ve mevcut durumdan daha kötü olacağını tahmin etmekteyiz. Petrol fiyatının 60 Doların altına düşmesinin cari açığa ve ekonomiye olumlu etki yapmasına rağmen böyle olacağını beklemekteyiz.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) Döviz Durumu Bu 2015 yılı ilk aylarında kısa vadede biz dövizin artık çıkacağını ve yukarıda yeni bir bant yapacağını beklemekteyiz. Doların 2,300’ün altına inmeyeceğini ve Doların 2,300 ile 2,400 arasında yeni bir bantta hareket edeceğini tahmin etmekteyiz. Görüldüğü gibi, Dolar bandını 0,100 TL yukarı çekmiş bulunmaktayız.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) Brent Petrol Bu 1-2 ay içinde Brent Petrolünün 56 Doların altına ineceğini tahmin etmekteyiz.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) Euro/Dolar Paritesi Bu dönemde Euro/Dolar paritesinin düşeceğini ve 1,20’ye yaklaşacağını tahmin etmekteyiz.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) ALTIN Bu dönemde altının onsunun 1,140 Dolar ile 1,240 Dolar arasında seyredeceğini tahmin etmekteyiz.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) FAİZLER VE ENFLASYON Bu dönemde petrol fiyatlarının düşmesinden dolayı enflasyonun yaklaşık 1-1,5 puan düşeceğini ve % 8’lere geleceğini beklemekteyiz. Ancak, enflasyon faizlerden 1,5 puan yukarda olduğu için faizlerin düşmeyeceğini aynı kalacağını tahmin etmekteyiz. Böylece faizlerle enflasyon arasındaki fark kapanacaktır.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) EKONOMİ, İÇ PİYASA GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ Bu dönemde, ekonomi ve iç piyasa mevcut durumdan daha kötüye gideceğini beklemekteyiz. Gayrimenkul fiyatları Dolar bazında düşeceğini tahmin etmekteyiz.

1. DÖNEM KISA VADE (1-2 AYLIK SÜRE) ÖNERİLERİMİZ Kesinlikle artık, borçlanmamızı TL yapmamızı ve döviz borcundan çıkılmasını tavsiye ediyoruz. Dövizin artış trendine gireceğini beklemekteyiz. Mevcut nakitimizi Dolara çevirmemizi ve Dolarda tutmamızı önermekteyiz. İç piyasanın bozulacağından dolayı, açık hesapların kapatılmasını öneriyoruz. Mevcut çek ve senetlerin nakite çevrilmesini ve dolar yapılmasını tavsiye ediyoruz. Bu dönemde, şirketlerin yatırım yapmasını kesinlikle önermemekteyiz. Beklenilmesini tavsiye etmekteyiz Bu dönemde gayrimenkul alınmasını kesinlikle önermemekteyiz. Çünkü, gayrimenkul fiyatlarının Dolar bazında düşeceğini tahmin etmekteyiz.

7. Dolar/TL nin 2,300’lere yaklaştığında alınmasını tavsiye etmekteyiz. 8. Brent Petrolünün 60 Doları geçtiğinde satılmasını önermekteyiz. 9. Euro/Dolar paritesinin 1,22’yi geçtiğinde satılmasını tavsiye etmekteyiz. 10.Altının onsunun 1,150 Dolara yaklaştığında alınmasını, 1,220 Dolara yaklaştığında satılmasını tavsiye etmekteyiz.

2015 Haziran seçimine kadar olan dönem Görüşmelerin sonuçlandığı dönem

2. DÖNEM Senaryo 1- Anlaşma olması 2 senaryo bulunmaktadır. Senaryo 1- Anlaşma olması Senaryo 2- Uyuşmazlık ve ilişkinin kopması

2. DÖNEM Son 1 ayda olan gelişmeler oldukça önemlidir. Maalesef, bu görüşmeler Senaryo 2’yi güçlendirmektedir. Türkiye’nin ABD ve AB ülkeleri ile olan ilişkileri zarar görmektedir. Türkiye Rusya ve Doğu ülkeleri ile olan ilişkilerini güçlendirmektedir. Ülkemizin ekonomisi ve para piyasaları yurtdışı batı kaynaklarına oldukça fazla bağımlıdır. Ülkemizin küresel ekonomik güçlerle ilişkilerinin zayıflaması ekonomiye ve para piyasalarına zarar verecektir. Rusya ve Doğu’dan gelen sermaye hareketi kesinlikle ülkemiz için yeterli olmayacaktır. Sonuç itibari ile şu andaki seyir devam ederse, batı ile olan ilişkiler sıkıntıya girecek ve kredi derecelendirme kuruluşları ülkemizin kredi notunu düşüreceklerdir. Ülkemizden yabancı sermaye çıkışı hızlanacaktır. Bu da, ekonomimize ve para piyasalarına olumsuz etki edecektir.

2. DÖNEM Senaryo 1 Anlaşma olması Biz artık, % 70 ihtimal ile anlaşma olacağına inanamıyoruz ve maalesef ekonominin kötüleşeceğini tahmin ediyoruz. Dolayısıyla Senaryo 1 ile ilgili açıklama yapılmasını gereksiz buluyoruz. Senaryo 2 ile ilgili detaylı bilgi vermenin doğru olacağını düşünüyoruz.

Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması 2. DÖNEM Senaryo 2 Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması

Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması 2. DÖNEM Senaryo 2 Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması Maalesef % 70 ihtimal ile bu senaryonun gerçekleşeceğini beklemekteyiz. Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda, Fitch, Moody’s ve Standart and Poor’s Derecelendirme kuruluşları, Türkiye’nin kredi notunu düşüreceklerini tahmin ediyoruz.

Senaryo 2- Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması 2. DÖNEM Senaryo 2- Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması EKONOMİ VE İÇ PİYASA GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda, ülkemizden yabancı sermaye çıkışı yaşanacaktır. Ekonomi ve iç piyasa kötüleşecektir. Gayrimenkul fiyatları Dolar bazında düşmeye başlayacaktır.

Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması 2. DÖNEM Senaryo 2 Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması DÖVİZ DURUMU Biz artık dövizin artacağını ve yükseliş trendine gireceğini beklemekteyiz. Doların artık 2.300’ün altına gelmeyeceğini düşünmekteyiz. 2015 Ocak ayında Doların 2,300 ile 2,400 arasında hareket edeceğini beklemekteyiz. Daha sonra ise, Doların tekrar çıkacağını ve 2,500’ü geçeceğini tahmin etmekteyiz.

Senaryo 2- Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması 2. DÖNEM Senaryo 2- Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması FAİZLER VE ENFLASYON Petrol fiyatları 110 dolardan 60 doların altına indiği için, enflasyonun 1-1,5 puan düşeceğini öngörmekteyiz. Ancak döviz kuru çıkacağı için enflasyonun düşmesine rağmen faizlerin düşmeyeceğini tahmin etmekteyiz. Kısa vadede faizlerin mevcut seviyesini koruyacağını, uzun vadede ise faizlerin artacağını tahmin etmekteyiz.

2. DÖNEM Senaryo 2- Uyuşmazlık ve İlişkinin Kopması İSTANBUL BORSASI Bu durumda, yabancı sermaye çıkışı yaşanacağı için İstanbul Borsasının düşeceğini ve 70.000’in altına ineceğini tahmin etmekteyiz.

3. DÖNEM 2015 HAZİRAN GENEL SEÇİMLER SONRASI DÖNEM Bu 3. dönem ile ilgili şu anda tahminde bulunmamız mümkün görülmemektedir. 2015 Haziran sonrası ile ilgili tahminlerimizi 1-2 ay içinde bulunacağız. Ama genel olarak olumlu olmadığımızı söyleyebiliriz.

TEŞEKKÜR EDERİZ.