Prof. Dr. Arif YAVUZ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi 2016 HAZİRAN AYI POLİTİK EKONOMİK RAPOR İNGİLTERE’NİN AB’DEN AYRILMA REFERANDURUMU (BREXİT) 2 TEMMUZ 2016 Prof. Dr. Arif YAVUZ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi
BUGÜN 2 TEMMUZ 2016 Dolar: 2,901 TL Parite: 1,1137 Euro / Dolar Brent Petrol: 50,63 Dolar Altın: 1,341 Dolar / Ons Borsa:77,952
2016 MAYIS AYI RAPORU DÖVİZ (USD DOLAR) (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) Biz bir önceki 2016 Mayıs raporunda doların 2,800 ile 3,000 arasında hareket edeceğini belirtmiştik. Öngörümüz tamamen doğru çıkmıştır, dolar en düşük 2,840 TL., en yüksek ise 3,000 TL. olmuştur.
2016 MAYIS AYI RAPORU FAİZ ORANI (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) Bir önceki 2016 Mayıs ayı raporunda TC. Merkez bankasının faiz koridorunun üst bandını tekrar düşüreceğini söylemiştik. Öngörümüz doğru çıkmıştır. TC. Merkez Bankası faiz koridorunun üst bandını, borç verme faiz oranını 50 baz puan düşürerek % 9,5’dan % 9’a düşürmüştür. Şu anda faizler Haftalık politika faizi % 7,5 Borç alma faiz oranı % 7,25 Borç verme faiz oranı % 9
2016 MAYIS AYI RAPORU İSTANBUL BORSASI (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) 2016 Mayıs raporunda Rusya krizi çözülene kadar İstanbul borsasının 75.000 ile 85.000 arasında hareket edeceğini söylemiştik. Öngörümüz doğru çıkmıştır. Borsa en düşük 74,672 en yüksek 78,833 olmuştur.
2016 MAYIS AYI RAPORU EURO / DOLAR PARİTESİ (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır) 2016 Mayıs raporunda, Euro/Dolar paritesinin 1,06 ile 1,16 arasında hareket edeceğini söylemiştik. Öngörümüz tamamen doğru çıkmıştır. Euro/Dolar Paritesi en düşük 1,0911 en yüksek ise 1,1428 olmuştur.
2016 MAYIS AYI RAPORU BRENT PETROL (Öngörümüz Kısmen Doğrudur.) Biz bir önceki 2016 Mayıs ayı raporunda Brent Petrolün 40 ile 50 dolar arasında hareket edeceğini tahmin ettiğimizi belirtmiştik. Öngörümüz kısmen doğrudur. Brent Petrol en düşük 46,93 dolar, en yüksek 52,83 dolar olmuştur.
2016 MAYIS AYI RAPORU ALTIN (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) Bir önceki 2016 Mayıs ayı raporunda altının artık yükseliş trendine girdiğini ve altının ons fiyatının artık 1,200 doların aşağısına inmeyeceğini belirtmiştik. Öngörümüz doğru çıkmıştır. Altın artık düşmemektedir ve yükselmektedir. Altının onsu en düşük 1,207 dolar en yüksek ise 1,358 dolar olmuştur.
BREXİT (İngiltere’nin AB’den Çıkma Referandurumu (Öngörümüz Yanlış Çıkmıştır.) Biz geçen ay Brexit olayını çok yakından takip ettik ve bu konu ile ilgili danışmanlık yaptığımız firmalara mesaj attık. Anket sonuçları oylamadan (Milletvekili cinayetinden) bir hafta öncesine kadar bir hafta evet çıkarken diğer hafta hayır çıkmaktaydı. Son hafta ise, cinayetten sonra ise % 52 evet ve % 48 hayır yönündeydi. Sonuçlar açıklanmaya başladığında da gece saat 01:00’e kadar evet oyları öndeydi. Daha sonra hayır oyları artmış ve Brexit (İngiltere’nin AB’den çıkışı) % 51,8 oy oranı ile gerçekleşmiştir.
KISA VE ORTA VADEDE TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYECEK FAKTÖRLER VE SON AYIN ÖNEMLİ OLAYLARI ABD Fed Başkanı Yellen, gelecek aylarda faiz artırımının uygun olacağını söyledi. (Kaynak: 28 Mayıs 2016 www.bloomberght.com ) Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye ile ilişkilerini düzeltmek istediğini belirtti. Türkiye’den özür beklediğini ve hasarın tazmin edilmesini istediğini söyledi. (Kaynak: 28 Mayıs 2016 www.reuters.com ) Cumhurbaşkanı Baş Danışmanı Yiğit Bulut, Dolar/TL kurunun 2,80-2,88 arasında olacağını söyledi. (Kaynak: 30 Mayıs 2016 www.reuters.com )
MHP kongresi için 2 tarih belirlendi MHP kongresi için 2 tarih belirlendi. Çağrı heyeti kongre tarihini 19 Haziran 2016 olarak belirlerken, MHP Genel merkezi ise 10 Temmuz 2016 dedi. (Kaynak: 30 Mayıs 2016 Anadolu Ajansı ) Uluslararası ödeme sistemi Pay Pal, BDDK (Bankacılık Denetleme Düzenleme Kuruluşu) dan lisans alamayınca Türkiye’deki faaliyetlerini durdurdu. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.reuters.com ) İsrail Başbakanı Netanyahu, Türkiye ile ikili görüşmelerin yapıldığını ve ilişkilerinin düzelmeye başladığını söyledi. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 Doğan Haber Ajansı )
Türkiye’nin borsaya açık şirketler arasında en değerli şirketler belirlendi. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.hurriyet.com.tr ) NO ŞİRKET DEĞERİ (MİLYAR $) 1 Koç Holding 11,536 milyar $ 2 Akbank 10,840 milyar $ 3 Garanti 10,770 milyar $ 4 Turkcell 8,026 milyar $ 5 Türk Telekom 7,054 milyar $ 6 İş Bankası 6,844 milyar $ 7 Sabancı Holding 6,497 milyar $ 8 Enka 6,189 milyar $ 9 Bim Mağazaları 6,148 milyar $ 10 Yapı Kredi 6,067 milyar $
Ülkemizde 2016 Nisan ayında Dış Ticaret açığı azaldı Ülkemizde 2016 Nisan ayında Dış Ticaret açığı azaldı. Nisan ayında ihracat % 10,2 azalarak 11,98 milyar dolar oldu. İthalat da % 11,9 azalarak 16,19 milyar dolar oldu. Nisan ayında Dış Ticaret açığı 4,21 milyar dolar olarak gerçekleşti. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.tuik.gov.tr ) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), ülkemizde mevcut sorunlu kredilerin oranının artığını söyledi. Sorunlu (takipteki) kredilerinin toplam kredilere oranı 2015 Aralık ayı % 3,09 iken, 2016 Nisan ayı sonunda bu oran %3,36’ya çıkmıştır. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.bddk.org.tr ) Rusya ekonomisi 2016 ilk çeyreğinde % 1,1 küçüldü. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.reuters.com ) Hindistan 2016 yılı ilk çeyreğinde % 7,9 büyüdü. (Kaynak: 31 Mayıs 2016 www.reuters.com )
Kuveyt Uluslararası Havalimanı Yeni Terminal ihalesini, 4,3 milyar dolar ile Limak İnşaat kazandı. (Kaynak: 01 Haziran 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde 2016 Mayıs ayında, PMI endeksi (Türkiye imalat satın alma yöneticileri endeksi) yine 50’nin altında kaldı ve imalat sanayinde küçülme olduğunu işaret etti. (Kaynak: 01 Haziran 2016 www.iso.org.tr ) Morgan Stanley yayınladığı raporda, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye bakışlarının “nötr” olduğunu söyledi. (Kaynak: 01 Haziran 2016 www.morganstanley.com ) OECD, Türkiye için büyüme tahminlerini değiştirdi. 2016 yılı için % 3,9, 2017 yılı için ise % 3,7 yaptı. OECD, 2016 yılı küresel ekonomik büyüme tahmininin ise % 3 olduğunu söyledi. (Kaynak: 01 Haziran 2016 www.oecd.org ) Fed yayınladığı Bej Kitabı raporunda, ABD’de istihdamın daraldığını ve enflasyonun ise artışa başladığını belirtti. (Kaynak: 01 Haziran 2016 www.bloomberght.com )
Ülkemizde, 2016 Mayıs ayında, Dış Ticaret açığı % 26 azalarak 5,05 milyar dolar oldu. Mayıs ayında ihracat % 9,97 artarak 12,14 milyar dolar oldu, İthalat ise % 3,83 azalarak 17,19 milyar dolar olarak gerçekleşti. (Kaynak: 02 Haziran 2016 www.gtb.gov.tr ) Almanya Federal Meclisinde, 1915 Ermeni soykırımı tasarısı onaylandı. (Kaynak: 02 Haziran 2016 Anadolu Ajansı ) Avrupa Merkez Bankası (ECB), faizleri değiştirmedi. Politika faizini sıfırda, mevduat faizini -% 0,4’te korudu. (Kaynak: 02 Haziran 2016 www.reuters.com ) Digitürk, katarlı BEIN Sperts’a satıldı. (Kaynak: 03 Haziran 2016 www.tmsf.org.tr ) Ülkemizde 2016 Mayıs ayında TÜFE, % 0,58 arttı. Tüfe yıllık bazda % 6,58 oldu. (Kaynak: 03 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr )
Forbes Dergisi Dünyanın en büyük firmalarını belirledi Forbes Dergisi Dünyanın en büyük firmalarını belirledi. (Kaynak: 04 Haziran 2016 ) FİRMA 1 ICBC 2 China Construction Bank 3 Agricultural Bank Of China 4 Berkshire Hathaway 5 JP Morgan Chase 6 Bank Of China 7 Wells Fargo 8 Apple 9 ExxonMobil 10 Toyota Motor
Goldman Sachs, Fed’in Haziran ayında faiz arttırma ihtimalinin sıfır olduğunu söyledi. Temmuz da ihtimalin % 40, Eylül de ise % 30 olduğunu belirtti. (Kaynak: 04 Haziran 2016 www.goldmansachs.com ) Türkiye’nin en fazla ihracat yapan 10 firması açıklandı. (Kaynak: 05 Haziran 2016 www.tim.org.tr ) FİRMA 1 Ford Otomotiv 2 Türkiye Petrol Rafinerileri 3 Oyak –Renault Otomotiv Fabrikası 4 Kibar Dış Ticaret 5 Vestel Ticaret 6 Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. 7 Arçelik A.Ş. 8 Toyota Otmotiv Sanayi A.Ş. 9 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. 10 TGS Dış Ticaret A.Ş.
İngiltere’nin AB’den çıkması ile ilgili yapılan son anketlerde, çıkma oranı % 45, kalma oranı % 41 oldu. Bu da sterlinin değer kaybetmesine neden oldu. (Kaynak: 06 Haziran 2016 www.reuters.com ) Black Rock, uluslar arası yatırım fonu, Fed’in bu yıl 1 veya 2 kez faiz arttıracağını söyledi. Ayrıca İngiltere’nin Brexit ihtimalinin ise % 50-50 olduğunu belirtti. (Kaynak: 07 Haziran 2016 www.bigpara.com ) İstanbul’da Vezneciler’de bomba patladı 7 polis, 4 sivil toplam 11 kişi vefat etti, 36 yaralı var. (Kaynak: 07 Haziran 2016 www.haberturk.com ) Euro Bölgesi (19 üyeli), 2016 ilk çeyreğinde % 0,6 büyüdü. (Kaynak: 07 Haziran 2016 www.reuters.com ) İstanbul borsasında yabancılar 2016 yılı Ocak-Mayıs ayında (beş aylık dönemde) 890 milyon dolarlık hisse senedi sattılar. (Kaynak: 07 Haziran 2016 www.bigpara.com ) Ülkemizde sanayi üretimi 2016 Nisan ayında % 1,1 azaldı. (Kaynak: 08 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr )
Avrupa Merkez Bankası (ECB), şirketlerin ve hükümetlerin tahvillerini satın almaya başlayacaklarını belirtti. (Kaynak: 08 Haziran 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde, yabancı yatırımcılar 30 Mayıs – 03 Haziran haftasında, 50 milyon dolarlık DİBS, 96 milyon dolarlık hisse senedi sattılar. (Kaynak: 09 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Migros, Kipa’yı 302 milyon TL değer ile satın aldı. (Kaynak: 10 Haziran 2016 www.reuters.com ) Türkiye ekonomisi 2016 ilk çeyreğinde %4,8 beklentinin üzerinde büyüdü. Türkiye 2015 son çeyreğinde % 5,7, 2015 yılı toplamında ise % 4 büyümüştü. (Kaynak: 10 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr ) Ülkemizde cari açık 2016 Nisan ayında 2,95 milyar dolar oldu, son 12 aylık cari açık ise 28,58 milyar dolara geriledi. (Kaynak: 10 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Rusya Merkez Bankası, Rusya ekonomisinde toparlanma olduğunu söyledi ve son 1 yıldır ilk kez faizleri indirdi, % 11 den % 10,5’a indirdi. (Kaynak: 10 Haziran 2016 www.reuters.com )
2050 yılında milli geliri en yüksek 20 ülke hesaplandı 2050 yılında milli geliri en yüksek 20 ülke hesaplandı. (Kaynak: 11 Haziran 2016 www.hsbc.com.tr ) NO ÜLKE MİLLİ GELİR (MİLYAR $) 1 Çin 25,3 trilyon dolar 2 ABD 22,3 trilyon dolar 3 Hindistan 8,1 trilyon dolar 4 Japonya 6,4 trilyon dolar 5 Almanya 3,7 trilyon dolar 6 İngiltere 3,6 trilyon dolar 7 Brezilya 3,0 trilyon dolar 8 meksika 2,8 trilyon dolar 9 Fransa 10 Kanada 2,3 trilyon dolar
NO ÜLKE MİLLİ GELİR (MİLYAR $) 11 İtalya 2,2 trilyon dolar 12 Türkiye 2,1 trilyon dolar 13 Güney Kore 14 İspanya 2,0 trilyon dolar 15 Rusya 1,9 trilyon dolar 16 Filipinler 1,7 trilyon dolar 17 Endonezya 1,5 trilyon dolar 18 Avustralya 19 Arjantin 20 Mısır 1,2 trilyon dolar
Sayın Cumhurbaşkanımız Almanya’da bulunan Ermeni soykırımı tasarısına olumlu oy veren Türk Asıllı 11 Alman milletvekili için “bu milletvekillerin kanlarının bozuk olduğunu ve kanlarının test edilmesi gerektiğini” söyledi. Almanya Dış işleri bakanlığında bu millet vekillerin Türkiye’ye seyahat etmemeleri gerektiğini, açıkladı. (Kaynak: 13 Haziran 2016 www.reuters.com ) Uluslararası Derecelendirme Kuruluşu Fitch, Japonya’nın “A” olan kredi notunu teyit etti. Ancak, görünümü durağandan negatif’e indirdi. (Kaynak: 13 Haziran 2016 www.fitchratings.com ) OPEC (Petrol ihraç eden ülkeler örgütü), petrolde arz fazlasının azaldığını söyledi. (Kaynak: 13 Haziran 2016 www.opec.org ) Microsoft, Linkedln’i 26,2 milyar dolara satın almak için anlaştı. (Kaynak: 13 Haziran 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde, patlayıcı yapımında kullanılan Nitratlı Gübre’nin satışı yasaklandı. (Kaynak: 13 Haziran 2016 Anadolu Ajansı )
Dünyanın önemli FON yöneticilerinden yatırım ile ile ilgili önemli tavsiyeler. (Kaynak: 14 Haziran 2016 www.bussinessinsider.com ) Jeffrey Gundlach, Double Line “İşin püf noktası risk almak ve bu riskler için ödeme almış olmak ancak, bir portföyde çeşitlenmiş riskler kümesini almaktır.” büyük yatırımcılar “risk yönetimi” üzerine yoğunlaşır çünkü “risk” ne kadar para kazanacağınızın değil, hatalı çıktığınızda ne kadar kaybedeceğinizi gösterir. Diğerleri endişeliyken aç gözlü, diğerleri açgözlü iken endişeli olun. Yatırım yapmak için en iyi zaman belirsizliğin muazzam, endişenin üst düzeyde olduğu zamandır. Ray Dalio, Bridewater Associntes Yatırımcıların yaptığı en büyük hata, kısa süre önce olanların devam edeceğini düşünmektir. Geçmişte iyi yatırım olarak görünenin hala iyi bir yatırım olduğunu sananlar. Bu durum genellikle geçmiş yüksek getirilerin bir varlığın pahalılaştığını, daha iyi olmaktan ziyade kötü bir yatırım haline geldiğini gösterir. Yatırımcıların defalarca düştüğü hata “bu seferki farklı” diye düşünmektir. Nihayetinde her çıkışın bir inişi vardır.ve bu olacaktır. Seth Klarman, Baupost Çoğu yatırımcı öncelikli olarak getiriye; ne kadar kazanabileceğine bakıp riske çok az önem verir. Bilişsel önyargılarla güdülen yatırımcı davranışı, yatırım yapmadaki en büyük risktir. “aç gözlülük ve korku” yatırım döngüsü üzerinde baskındır ve bu nihayetinde yatırımcıyı “pahalı alıp ucuza satmaya” iter.
Oaktree Capital Management Jeremy Grantham, GMO “Risk aldığın için ödüllendirilmezsin; ucuz varlık aldığın zaman ödüllendirilirsin. Aldığın varlıklar, yalnızca riskli oldukları için dip yaparsa risk aldığın için ödüllendirilmek yerine cezalandırılırsın. Başarılı yatırımcılar ne pahasına olursa olsun, kısa vadede kötü performansla karşılaşacak olsalar dahi “risk”ten kaçınır. Sebebi ise medya ve Wall Street’in sizi kısa süreli piyasa getirisi peşine düşürmüş olması ve aşırı riskin portföyünüzde birikip kötü getirilere sebep olmasıdır. Jesse Livermore, Spekülatör Bir spekülatörün ölümcül düşmanları: cehalet, aç gözlülük ve umuttur. Dünyanın bütün kanunnameleri ve tüm borsa kuralları dahi bunu insanoğlunun özünden söküp atamaz. Duygularınızın yatırım stratejilerinizi etkilemesine izin vermek her zaman felaket tanımıdır. Bütün büyük yatırımcılar disiplin, strateji ve risk yönetiminden oluşan sıkı bir rejim uygular . Howard Marks, Oaktree Capital Management “Bir numaralı kural: çoğu şey döngüsel olduğunu kanıtlayacaktır. İki numaralı kural: Kayıp veya kazanç için en büyük fırsatların bazısı, diğer insanlar bir numaralı kuralı unutunca ortaya çıkar. Ray Dalio’nun dediği gibi, hiçbir şeyin sonsuza kadar sürmeyeceğinin farkında olmak, uzun vadeli yatırım için çok önemlidir. “Düşükten almak” için önce “Zirvede satmış” olmamız gerekir.
George Soros, Soros Capital management James Montier, GMO (Tahmin için) Basit ama kolay olmayan bir alternatif vardır. Varlık ucuzken al, pahalılaşınca sat. Değerleme, uzun vadeli getirilerin birincil belirleyicisidir. “Ucuz”, varlığın gerçek değerinden daha düşük fiyatta satılmasıdır. “Ucuz” hisse başı düşük fiyat değildir. Çoğu zaman, bir hissenin çok düşük fiyatı olduğunda, böyle fiyatlanmasının bir sebebi vardır. Çok yüksek fiyattaki bir hisse ucuz olabilir. George Soros, Soros Capital management Önemli olan doğru yada hatalı olmak değil, doğru çıkınca ne kadar kazandığın yada hata yapınca ne kadar kaybedeceğindir. Risk yönetiminde, doğru kararı verip piyasalar yükselirken para kazanmak çok güzeldir. Ancak, yükselen piyasalar, yalnızca düşüş yaşanırken ortaya çıkacak yatırım risklerini maskelemeye meyillidir. Protföyünüz deki riskleri yönetemez ve önceki kazançlarınızı da bırakırsanız, yatırım oyununu da kaybedersiniz. Jason Zweig, Wall Street Journal Ortalamaya gerileme, finansın en güçlü kanunlarından biridir. Ortalama üzeri performans dönemlerini, kaçınılmaz olarak ortalama altı getiriler takip edecektir ve kötü zamanlar yine kaçınılmaz olarak sürpriz şekilde iyi performanslara zemin hazırlayacaktır. Tarihi olarak, getiri yüzde 10’ı aşınca, uzun vadeli değerinin yüzde 10 altına düşmesi ve yatırımcı sermayesini mahvetmesi de uzun sürmüyor.
Cumhurbaşkanı Baş Danışmanı Bülent Gedikli, TC Cumhurbaşkanı Baş Danışmanı Bülent Gedikli, TC. Merkez Bankasının faiz indirimleri devam edecek, dedi. (Kaynak: 14 Haziran 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde, 1 Ocak-30 Nisan 2016 tarihleri arasında, 4 aylık süre zarfında, özel sektörün yurtdışı kredi borcu 8,9 milyar dolar arttı ve 204,5 milyar dolara yükseldi. (Kaynak: 14 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Howard Marks, Oaktree Capital Management En büyük yatırımcı hataları bilgi ya da analitik faktörlerden değil, psikolojik sebeplerden kaynaklanır. Uzun vadeli yatırım getirilerinin en büyük yön vereni, psikolojik yatırım hatalarının minimuma indirilmesidir. Baron Rothschild’in bir zamanlar söylediği gibi: “Sokaklar kanlıyken satın alın”. Bu basitçe, yatırımcılar “panik satışı” halindeyken, elindekini ciddi şekilde düşük fiyattan satmak isteyecekleri kişinin siz olmanız gerektiği anlamına geliyor. Tersi de aynı şekilde doğrudur.
Rusya uçağının düşürülmesinden sonra ilişkilerin bozulduğu Rusya ile Türkiye arasında ilk resmi temas kuruldu. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakanımız Binali Yıldırım Rusya Gününü kutlamak için Rusya devlet başkanı Putin’e mesaj yolladılar. (Kaynak: 14 Haziran 2016 www.bigpara.com ) Ülkemizde 2016 Mart ayında işsizlik % 10,1’e düştü. Şubat ayında işsizlik sayısı azalarak 3 milyon 23 bin kişi oldu. Tarımdışı işsizlik oranı ise % 11,9 oldu. Genç işsizlik oranı ise % 17 oldu. (Kaynak: 15 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr ) Ülkemizde bütçe 2016 Mayıs ayında 3,7 milyar TL fazla verdi. 2016 ilk 5 ay ise bütçe 9,1 milyar TL fazla vermiş oldu. Bu bütçe fazlasında, faiz gideri dahildir. (Kaynak: 15 Haziran 2016 www.maliye.gov.tr ) Morgan Stanley yayınladığı raporda, Brexit olması durumunda (İngiltere’nin AB’den çıkması durumunda), Sterlin/Dolar % 7,8 düşecek, Euro/Dolar ise % 11,5 düşecektir. Ancak Morgan Stanley’e göre Brexit olma ihtimali % 30’dur. (Kaynak: 15 Haziran 2016 www.morganstanley.com )
Fed, 2016 Haziran toplantısında faizleri değiştirmedi, % 0,25-0,50 aralığında sabit tuttu. (Kaynak: 15 Haziran 2016 www.reuters.com ) Japonya Merkez Bankası (BOJ) da faizleri değiştirmedi, faizi eksi % 0,1 de tuttu. Yıllık varlık alımını da 80 trilyon yen (764 milyar dolar) de korudu. (Kaynak: 16 Haziran 2016 www.reuters.com ) İngiltere Merkez Bankası (BOE), Haziran ayı toplantısında faizleri değiştirmedi, % 0,5 te tuttu. (Kaynak: 16 Haziran 2016 www.reuters.com ) Merkez Bankasının hazırladığı Haziran ayı beklenti anketine göre, yıl sonu Dolar/TL kurunun 3,100 olması bekleniyor. (Kaynak: 16 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Ülkemizde yabancı yatırımcılar 6-10 Haziran haftasında 60,6 milyon dolar DİBS sattı, 58,3 milyon dolar hisse senedi aldılar. (Kaynak: 16 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr )
Morgan Stanley, İngiltere’de 23 Haziranda yapılacak Brexit oylamasında, kalma yerinde karar çıkacağını tahmin ettiklerini belirtti. (Kaynak: 17 Haziran 2016 www.morganstanley.com ) Koza holding’e atanan 5 kayyum arasında sorun çıktı, 3 kayyum çalışmaları engellediği gerekçesi ile diğer 2 kayyumu mahkemeye verdi, Ankara 5. sulh ceza hakimliği bu talebi kabul etti. (Kaynak: 17 Haziran 2016 www.hurriyet.com.tr ) Goldman Sachs, TC. Merkez Bankası Haziran ayı toplantısında 25 baz puan faiz indireceğini tahmin ettiğini söyledi. (Kaynak: 18 Haziran 2016 www.goldmansachs.com ) Mavi Marmara olayından sonra bozulan Türkiye-İsrail ilişkileri düzelmeye başlıyor, ikili görüşmeler olumlu olarak sonuçlanmak üzere olduğu belirtildi. (Kaynak: 20 Haziran 2016 www.reuters.com )
George Soros, İngiltere’nin AB’den çıkması durumunda, Sterlinin Dolara göre % 15-20 devalüe olacağını söyledi. (Kaynak: 21 Haziran 2016 Guardian Gazetesi ) TC. Merkez bankası Haziran ayı toplantısında üst koridor faiz oranını 50 baz puan yine indirdi. % 9,5 dan % 9’a indi. Haftalık politika faizi % 7,5 Borç alma faiz oranı % 7,25 Borç verme faiz oranı % 9 (Kaynak: 21 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) New York Universitesi Ekonomi Profesörü Nouriel Roubini, İngiltere’nin AB’den ayrılması sonucunda İngiltere ekonomisinin resesyona girebileceğini belirtti. (Kaynak: 21 Haziran 2016 Twiter hesabı @nouriel ) Ülkemizde tüketici güven endeksi Haziran ayında % 1 artarak 69,43 oldu. (Kaynak: 22 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr ) Suudi Arabistan Enerji Bakanı Khalid Al-Falih, petrolde arz ve talebin dengeye geldiğini ve petrol piyasasının iyileşmeye başladığını söyledi. (Kaynak: 23 Haziran 2016 www.reuters.com )
Wells Fargo, Dolar/TL kurunun 12 ay sonra 3,100 TL olacağını söyledi Wells Fargo, Dolar/TL kurunun 12 ay sonra 3,100 TL olacağını söyledi. (Kaynak: 23 Haziran 2016 www.wellsfargo ) Ülkemizde yabancılar, 13-17 Haziran haftasında 264 milyon dolar DİBS, 188 milyon dolar hisse senedi sattılar. (Kaynak: 23 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Rusya Dış İşleri Bakanlığı, 1 Temmuz 2016 tarihinde Sochi’de gerçekleşecek Karadeniz Ekonomik İşbirliği örgütü toplantısına, Türkiye Dış İşleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlunu davet etti. (Kaynak: 23 Haziran 2016 www.reuters.com ) Brexit oylaması sonucu, İngiltere % 51,8 hayır oyu ile AB’den ayrıldı. (Kaynak: 24 Haziran 2016 Habertürk ) İngiltere’nin AB’den ayrılması sonucu tarihi rekorlar kırıldı. Sterlin/Dolar 1,3225’e , Euro/Dolar 1,0911’e geriledi. Altının onsu 1358 dolara çıktı, Dolar/TL kuru 3,00 TL ‘ye kadar yükselmiştir. İngiltere’nin Brexit oylamasından sonra Hollanda ve Fransa’da Brexit oylaması istiyor. (Kaynak: 24 Haziran 2016 www.reuters.com )
İngiltere’nin Brexit oylamasında, İskoçya’da evet oyları % 62 olmuştur İngiltere’nin Brexit oylamasında, İskoçya’da evet oyları % 62 olmuştur. Bu nedenle, İskoçya Başbakanı bağımsızlık için tekrar referandum yapacaklarını söyledi. (Kaynak: 24 Haziran 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde Haziran ayında imalat sanayinde kapasite kullanımı oranı % 0,4 artarak % 76,1 olmuştur. (Kaynak: 24 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr ) Moody’s İngiltere’nin kredi notunu “Aa1” teyit etti. Ancak görünümünü negatif yaptı. (Kaynak: 25 Haziran 2016 www.moodys.com ) Bazı uluslar arası şirketler şirketlerini Londra’dan taşıyorlar. 1-Güney koreli lastik üreticisi Konkook Tire world wide, üretim tesislerini Londra’dan taşımayı düşündüklerini söyledi. 2-Japon otomobil parçası üreticisi Exedy, şirket merkezini Londra’dan Kıta Avrupa’sına taşıyacaklarını söyledi. 3-Fransız Reklam şirketi Publics Groupe, İngiltere’de daha fazla yatırım yapacaklarını belirtti. 4-JP Morgan Stanley ve HSBC, Londra’daki birimlerini azaltarak Frankfurt gibi Kıta Avrupa’sı şehirlerine ağırlıklarını kaydıracaklarını belirtti. 5-ABD firması Bloomberg’de İngiltere’deki yatırımlarını gözden geçireceklerini söyledi. (Kaynak: 25 Haziran 2016 Hürriyet Gazatesi )
Türkiye ile İsrail arasında yapılan ikili görüşmeler anlaşma ile sonuçlandı. İsrail ile Türkiye ilişkileri normalleşmeye başlıyor. 3 husus görüşüldü. 1-İsrail’in mavi marmara ile ilgili özür dilemesi. 2-İsrail’in mavi marmara ile ilgili tazminat ödemesi, 20 milyon dolar ödeyeceğini bildirdi. 3-Gazze’ye insani yardım yapılabilmesi. (Kaynak: 27 Haziran 2016 www.haberturk.com ) Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan Putin’e mektup göndererek, Rusya savaş uçağının düşürülmesinde bir kasıt olmadığını söyledi ve bu olay ile ilgili üzüntülerini belirtti. (Kaynak: 27 Haziran 2016 www.reuters.com ) Çankaya ilçe seçim kurulu, “10 Temmuz 2016 tarihinde MHP’de seçimli kurultay yapılamaz” diye karar verdi. (Kaynak: 27 Haziran 2016 www.reuters.com ) New York Üniversitesi Ekonomi Profesörü Nouriel Roubini, İngiltere’nin AB’den ayrılması sonucunda AB’nin dağılma sürecinin başlangıcı olabileceğini söyledi. (Kaynak: 27 Haziran 2016 www.reuters.com )
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya’ya üzüntülerini belirten mektubu göndermesinin ardından, Rus Doğalgaz Firması Gazprom, Türk Akımı Doğalgaz boru hattı projesi ile ilgili görüşmelerinin tekrar başlayabileceğini belirtti. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.reuters.com ) Fitch, İngiltere’nin kredi notunu düşürdü, “AA+” dan “AA” ya indirdi. Görünümünüde negatif yaptı. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.fitchratings.com ) Standart and Poor’s İngiltere’nin kredi notunu “AAA” dan “AA” ya düşürdü, görünümünü ise negatifte tuttu. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.standardandpoors.com ) Türkiye’ye gelen Turist sayısı 2016 Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre % 34,7 azaldı, 2016 ilk beş ayda gelen turist sayısı ise % 23 azaldı ve 8,3 milyon oldu. (Kaynak: 28 Haziran 2016 Kültür ve Turizm Bakanlığı ) Sayın Cumhurbaşkanımızın Rusya’ya mektup göndermesinin ardından Kremlin Türkiye ile ilişkilerin birkaç gün içinde düzelemeyeceğini belirtti. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.reuters.com )
Ülkemizde, konut fiyatlarını gösteren Türkiye konut fiyat endeksi 2016 nisan ayında bir önceki yıla göre % 14 arttı. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) ABD’de 2016 ilk çeyrek büyüme oranı % 0,8 den % 1,1’e revize edildi. (Kaynak: 28 Haziran 2016 www.reuters.com ) İstanbul Atatürk havaalanında 28 Haziran 2016 günü saat 22:00 civarında terörist 3 canlı bomba tarafından haince saldırı yapıldı. 41 kişi hayatını kaybetti, 239 yaralı bulunmaktadır. (Kaynak: 29 Haziran 2016 www.haberturk.com ) Goldman Sachs Brexit ile ilgili yayınladığı raporda, Brexit nedeniyle hem İngiltere hemde Avrupa bankalarının karlarının azalacağını belirtti. Goldman Sachs’a göre, 1-AB bankalarının karları 2018 yılına kadar 32 milyar Euro azalabilir. 2-İngiltere bankalarının karı ise 10 milyar Euro azalabilir. (Kaynak: 29 Haziran 2016 www.goldmansachs.com )
Ülkemizde 2016 Haziran ayında ekonomik güven endeksi Mayıs ayına göre % 1,3 artarak 83,33 oldu. Ekonomik güven endeksi seyri aşağıdaki gibidir. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr ) Fitch, yayınladığı raporda, Brexit olayının Türkiye dahil gelişen piyasalarda belirsizlik yaratacağını söyledi. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.fitchratings.com ) AY DEĞERİ 2016 Ocak 83,9 2016 Şubat 71,46 2016 Mart 78,27 2016 Nisan 73,46 2016 Mayıs 82,26 2016 Haziran 83,33
Rusya Lideri Putin ile Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan telefon ile çok olumlu bir görüşme yaptılar. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.reuters.com ) Rusya Lideri Putin, Rus turistlerin Türkiye’ye gitmelerindeki kısıtlamayı kaldırdı. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.reuters.com ) Dr. Kıyamet lakaplı Marc Faber, küresel ekonominin zayıfladığını ve bu nedenle altın alınmasını tavsiye ettiğini söyledi. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.bigpara.com ) Ülkemizde 2016 Mayıs ayında Dış Ticaret açığı 5,05 milyar dolar oldu. 2016 Mayıs ayında ihracat % 9,6 artarak 12,140 milyar dolar oldu. İthalat ise % 3,8 azalarak 17,194 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalat karşılama oranı ise % 70,6 oldu. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.tuik.gov.tr )
Fortune 500 Türkiye Dergisi, net satışa göre Türkiye’nin en büyük şirketlerini sıraladı. (Kaynak: 30 Haziran 2016 Fortune Türkiye dergisi ) Black Rock CEO’SU, Fed’in 2016 yılında faiz arttırmayacağını tahmin ettiklerini söyledi. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.bloomberght.com ) Rusya Lideri Putin, Türkiye’nin kendilerinden özür dilediklerini söyledi. Türk yetkililer ise üzüntü duyduklarını özür dilemediklerini belirtti. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.reuters.com ) NO ŞİRKET NET SATIŞ 1 BOTAŞ 37,1 milyar TL 2 Tüpraş 36,8 milyar TL 3 OMV Petrol Ofisi 30,9 milyar TL 4 THY 28,7 milyar TL 5 Türkiye Elektrik 20,0 milyar TL
Ülkemizde Yabancılar 20-24 Haziran 2016 haftasında 66 milyon dolar DİBS ve 144 milyon dolar hisse senedi aldılar. (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.tcmb.gov.tr ) Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi, Türkiye Rusya ilişkilerinin aynen eskisi gibi olabilmesi için 3 şeyin olması gerekiyor. 1-Özür dilemesi 2-Suçluların cezalandırılması 3-Tazminat ödenmesi (Kaynak: 30 Haziran 2016 www.interfax.com ) Milyarder Yatırımcı George Soros Brexit sonucunun hem İngiltere hemde AB finans piyasalarına olumsuz etki edeceğini söyledi. Kıta Avrupası Bankacılık sisteminin sıkıntı yaşayacağını ve AB’nin dağılma sürecine girebileceğini belirtti. (Kaynak: 01 Temmuz 2016 www.bloomberght.com ) Ülkemizde PMI endeksi (imalat sanayi satınalma yönetici endeksi) 2016 Haziran ayında çok fazla düştü. 2009 yılından bu yana en düşük değere 47,4’e geriledi. 2016 Mayıs ayında 49,4 idi. (Kaynak: 01 Temmuz 2016 www.tuik.gov.tr www.tcmb.gov.tr) Ülkemizde 2016 Haziran ayında ihracat geçen yıla göre % 1,8 artarak 11 milyar 865 milyon dolar oldu. 12 aylık ihracat toplamı ise 141 milyar 64 milyon dolar oldu. (Kaynak: 01 Temmuz 2016 www.tim.gov.tr )
BREXİT (İngiltere’nin AB’den çıkışı) Brexit’in AB’ye muhtemel etkileri. Brexit’in İngiltere’ye muhtemel etkileri. Brexit’in Türkiye’ye muhtemel etkileri..
Brexit’in AB’ye Muhtemel Etkileri AB tarihinde ilk defa bir ülke AB’den çıkma kararı almıştır. İngiltere, 28 AB ülkesi içinde 2,864 milyar dolar yıllık milli geliri ile Almanya’dan sonra 2. büyük ülkedir. Almanya’nın milli geliri ise 3,371 milyar dolardır. İngiltere milli geliri, AB toplam milli gelirinin (16 trilyon 220 milyar dolar) % 17,6’sını oluşturmaktadır. İngiltere’nin AB’den ayrılması AB ekonomisini yaklaşık 2,800 milyar dolar küçültecektir. AB ekonomisinde önemli bir ekonomik güç boşluğu doğacaktır. İngiltere’nin AB’den ayrılmasını başka ülkelerde takip edebilir. AB yeni bir siyasi ve ekonomik oluşumda bulunmaz ise Hollanda, Belçika ve Lüksemburg, İtalya, İspanya gibi diğer bazı ülkelerde birlikten ayrılabilir. AB’nin kaybolan gücünü tekrar kazanmak ve hıristiyan kulubü düşüncesinden kurtulmak için Türkiye’yi üye yapması hem AB için hem Türkiye için faydalı olacaktır.
İngiltere’nin AB’den çıkmasının önemli bir etkisi de Euro/Dolar paritesine olacağını düşünüyoruz. Biz orta vade de Euro/Dolar paritesini 1’e 1 olacağını tahmin etmekteyiz. Sentix araştırma şirketi, yaptığı Sentix Euro bölgesi dağılma endeksi çalışmasında, Brexit’den dolayı Euro bölgesinin 12 ay içinde dağılma ihtimalinin % 27 olduğunu söyledi. Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody’s, yayınladığı raporda, Brexit’in AB bankalarına olumsuz etki edeceğini belirtti. Uluslararası Para Fonu (IMF) sözcüsü Gerry Rice, Brexit’in hem İngiltere ekonomisine, hem AB ekonomisine hemde Küresel ekonomiye olumsuz etki edeceğini söyledi. New York Üniversitesi Ekonomi Profesörü Nouriel Roubini, İngiltere’nin AB’den ayrılması sonucunda AB’nin dağılma sürecinin başlangıcı olabileceğini söyledi. Goldman Sachs, yayınladığı raporda Brexit sonucunda AB bankalarının karının 32 milyar Euro azalabileceğini söyledi.
Brexit’in İngiltere’ye Muhtemel Etkileri Biz, kısa vadede (1-2 yıl) İngiltere’nin AB’den ayrılmasının İngiltere ekonomisine zarar vereceğini, orta ve uzun vadede ise olumlu etki edeceğini ve İngiltere’nin daha da güçleneceğini düşünüyoruz. Moody’s yayınladığı raporda, Brexit’in İngiltere ekonomisine olumsuz etkide bulunacağını belirtti. 2016 yılında % 1,5 büyümesi beklenen İngiltere’nin 2017 yılındaki büyümesinin % 1,2 ye düşeceğini söyledi. Brexit oylamasında, İskoçya’da evet oyları % 62 olduğu için, İskoçya İngiltere’den çıkmak için tekrar referanduruma gidebilir.
Bazı uluslar arası şirketler şirketlerini Londra’dan taşıyorlar Bazı uluslar arası şirketler şirketlerini Londra’dan taşıyorlar. 1-Güney koreli lastik üreticisi Konkook Tire world wide, üretim tesislerini Londra’dan taşımayı düşündüklerini söyledi. 2-Japon otomobil parçası üreticisi Exedy, şirket merkezini Londra’dan Kıta Avrupa’sına taşıyacaklarını söyledi. 3-Fransız Reklam şirketi Publics Groupe, İngiltere’de daha fazla yatırım yapacaklarını belirtti. 4-JP Morgan Stanley ve HSBC, Londra’daki birimlerini azaltarak Frankfurt gibi Kıta Avrupa’sı şehirlerine ağırlıklarını kaydıracaklarını belirtti. 5-ABD firması Bloomberg’de İngiltere’deki yatırımlarını gözden geçireceklerini söyledi. Fitch, İngiltere’nin kredi notunu düşürdü, “AA+” dan “AA” ya indirdi. Görünümünüde negatif yaptı. Standart and Poor’s İngiltere’nin kredi notunu “AAA” dan “AA” ya düşürdü, görünümünü ise negatifte tuttu. Goldman Sachs, Brexit ile ilgili yayınladığı raporda, İngiltere Bankalarının 10 milyar Euro azalabileceğini belirtti. Milyarder Yatırımcı George Soros Brexit sonucunun hem İngiltere hemde AB finans piyasalarına olumsuz etki edeceğini söyledi. Kıta Avrupası Bankacılık sisteminin sıkıntı yaşayacağını ve AB’nin dağılma sürecine girebileceğini belirtti.
Brexit’in Türkiye’ye Muhtemel Etkileri Türkiye, ihracatının yaklaşık yarısını AB ülkelerine yapmaktadır.bu nedenle, Brexit’den dolayı Türkiye ekonomisinin ihracatının olumsuz etkileneceğini düşünüyoruz. Ayrıca, Brexit, İngiltere ile olan ticaretimize de olumsuz etkide bulunabilir. Brexit, Euro/Dolar paritesinin düşmesini sağlayacağı için Dolar/TL’nin artmasında etkili olacaktır. AB’de de oluşan ekonomik ve siyasi güç boşluğunun doldurulması için, AB’nin Türkiye’ye ihtiyacı artacaktır. Türkiye’nin AB’ye üye olması, hem AB ekonomisi için hem de Türkiye ekonomisi için iyi olacaktır.
KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) DOLAR/TL KURU VE FAİZ BEKLENTİMİZ Kısa vadede Dolar/TL kurunun 2,850 TL ile 3,050TL arasında hareket edeceğini tahmin etmekteyiz. FAİZLER TC. Merkez Bankasının faizleri düşürmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Temmuz ayı toplantısında da faiz koridorunun üst bandını 25 veya 50 baz puan tekrar indirileceğini tahmin ediyoruz.
GAYRİ MENKUL FİYATLARI KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) İSTANBUL BORSASI VE GAYRİ MENKUL FİYATLARI BEKLENTİMİZ İSTANBUL BORSASI Kısa vadede, İstanbul borsasını 72,000 ile 82,000 arasında hareket edeceğini tahmin etmekteyiz. GAYRİ MENKUL FİYATLARI Kısa vadede gayrimenkul fiyatlarının yerinde sayacağını düşünmekteyiz. Daha sonraları ise ülkemizdeki politik risklere göre gayrimenkul fiyatları yön bulacaktır.
KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) PETROL, ALTIN VE PARİTE BEKLENTİMİZ BRENT PETROL Biz Artık Petrolün düşüş trendini bitirdiğini düşünüyoruz. Kısa vadede petrolün 46 dolar ile 52 dolar arasında hareket edeceğini tahmin ediyoruz. EURO/DOLAR PARİTESİ Kısa vadede, Euro/Dolar Paritesinin 1,07 ile 1,14 arasında hareket edeceğini tahmin etmekteyiz.
KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) PETROL, ALTIN VE PARİTE BEKLENTİMİZ Biz artık,altının yükseliş trendine girdiğini düşünüyoruz, altının yavaş yavaş yukarı çıkacağını ve 2016 yılı içinde 1400 doları geçeceğini öngörmekteyiz. Altının ons fiyatının artık 1.250 doların aşağısına düşeceğini beklememekteyiz.
ÖNERİLERİMİZ Kısa vadede, Dolar/TL kurunun 2,850 ile 3,050 TL. arasında hareket edeceğini düşünüyoruz. Buna göre hareket etmenizi tavsiye ediyoruz. Biz Artık faizlerin kademeli olarak düşeceğini tahmin etmekteyiz. Bu nedenle, Rotatif faiz kullanılmasını önermekteyiz. Uzun vadeli TL kredi kullanılmamasını öneriyoruz. Kısa ve orta vadede Euro/Dolar paritesinin 1,07 ile 1,14 arasında hareket edeceğini öngörmekteyiz. Kısa vadede, gayrimenkul fiyatlarının yerinde sayacağını tahmin etmekteyiz. Gayrimenkul almak için 2016 Ağustos-eylül ayını beklemeyi tavsiye ediyoruz. Şu anda Türkiye ekonomisi ve piyasası kötü durumda olduğundan yatırım yapılması için araştırma yapılmasını öneriyoruz. Ancak, yatırım yapılması için 2016 yılı Eylül ayına kadar beklenilmesini öneriyoruz. İstanbul borsasının 72.000 ile 82.000 arasında hareket edeceğini düşünerek hareket edilmesini tavsiye ediyoruz. Altının yükseliş trendine girdiğini düşündüğümüz için, altın düştüğünde altın alınmasını önermekteyiz. 1.250 dolar seviyeleri altın alınması için çok uygun fiyatlardır.
TEŞEKKÜR EDERİZ.