MOTORLU ARAÇLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAZIRLAYANLAR: HAMZA ÇAVUŞ BÜNYAMİN İNAN

MOTORLU ARAÇLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Tanımlar: Araç: Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır. Taşıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt” insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taşıt” denir. Ayrıca, bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanlara “hususi taşıt”, çeşitli şekillerde kazanç sağlamak amacıyla kullanılanlara “ticari taşıt”, Taşıt Kanunu kapsamına girenlere “resmi taşıt”, resmi olmakla birlikte ticarilik niteliği taşıyanlara da “resmi ticari taşıt” denir.

Taşıma Sınırı (Kapasite): (Değişik:RG-21/3/2012-28240) Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı ve/veya yolcu ve hizmetli sayısıdır. Gabari: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir. Azami Ağırlık: Aracın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.

Motorlu Araçlar Yolcu Taşıma Yük Kaldırma,Taşıma İş Makineleri (Kazma, Delme/Tünel Açma, Asfalt Serme, Tarım makineleri)

Tanımlar: 2918 sayılı karayolları trafik kanununa göre, İş Makinesi: 2918 sayılı karayolları trafik kanununa göre, İş Makinası: Paletli veya madeni tekerlekli traktör, biçerdöver ve yol inşa makinaları ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçtır. Örneğin; Dozer, Greyder, Ekskavatör, Loder, Silindir Ve Bunlara Ait Ekipmanlarla , Tünel Açma Makineleri, Asfalt Ve Beton Serme Makinesi, Kırma, Eleme, Yıkama Makineleri, Taş – Maden – Toprak Ve Cüruf Taşıyan Kamyonlar,….. gibi.

Tanımlar: Sürücü: Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir. Şoför: Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir. Operatör: İş makinelerinin bir yada birkaçını kullanmaya, bakımını yapmaya yetkili kişilere denir.

Motorlu Araç Sürücüleri ile İş Makinesi Operatörlerinin Sahip Olması Gereken Belgeler: Sürücü Belgeleri: -“A1” Sınıfı Sürücü Belgesi ( Motorlu bisiklet  kullanacaklar için), -“A2” Sınıfı Sürücü Belgesi ( Motosiklet kullanacaklar için), -“B” Sınıfı Sürücü Belgesi (Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklar için), -“C” Sınıfı Sürücü Belgesi (Kamyon kullanacaklar için), -“D”Sınıfı Sürücü Belgesi (Çekici kullanacaklar için), -“E” Sınıfı Sürücü Belgesi (Otobüs kullanacaklar için), -“F” Sınıfı Sürücü Belgesi (Lastik tekerlekli traktör kullanacaklar için), -“G” Sınıfı Sürücü Belgesi (İş makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklar için), -“H” Sınıfı Sürücü Belgesi (Hasta ve sakatların kullanabileceği şekilde özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacaklar için),

Araçların Teknik Şartlara Uygunluğu ve Muayeneleri KYTY/MADDE 67 – (Değişik: RG-18/05/2007-26526) Teknik şartlara uygun durumda olmayan araçların trafiğe çıkarılması yasaktır. (Değişik ikinci fıkra:RG-1/9/2010-27689) Araçların cinslerine, kullanım amaç ve şekillerine göre muayene süreleri, Ulaştırma Bakanlığınca araç muayenesi ile ilgili olarak çıkarılan yönetmelikte belirtilir.

Mevzuat KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU Kanun Numarası: 2918 Kabul Tarihi : 13/10/1983 R. Gazete: Tarih : 18/10/1983   Sayı : 18195 KARAYOLU TAŞIMA KANUNU Kanun Numarası : 4925 Kabul Tarihi  : 10/7/ Yayımlandığı R.Gazete  : Tarih : 19/7/2003  Sayı : 25173 AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 16.06.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25494 KARAYOLU TAŞIMACILIK FAALİYETLERİ MESLEKİ YETERLİLİK EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 03.09.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25572 KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 11.06.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27255 KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 18.07.1997 Resmi Gazete Sayısı: 23053 Mükerrer TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLUYLA TAŞINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: 31.03.2007 Resmi Gazete Sayısı: 26479

KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİ Araç Kullanma ve Dinlenme Sürelerine Uyma Mecburiyeti ve Denetleme Esasları Madde 98- (Başlığıyla birlikte değişik: RG-02/09/2004-25571) Araç Kullanma ve dinlenme sürelerine uyma mecburiyeti ve denetleme esaslarında uyulacak usuller aşağıda gösterilmiştir: A) Ticari amaçla yük taşımacılığı yapan ve azami ağırlığı 3,5 tonu geçen araçların şoförleri ile ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan ve taşıma kapasitesi şoförü dahil 9 kişiyi geçen araçların şoförlerinin 24 saatlik herhangi bir süre içinde; toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmeleri yasaktır.

KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİ 11.06.2009 R.G. Sayı: 27255 Taşımacılıkta Yetki belgesi alma zorunluluğu MADDE 5 – K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır: a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara, b) K2 yetki belgesi: Sadece kendi esas iştigal konusu ile ilgili eşya taşımacılığı yapacak ve ticari maksatla taşımacılık yapmayacaklara, c) K3 yetki belgesi: Ticari amaçla ev ve büro eşyası taşımacılığı yapacaklara,verilir.

KARAYOLU TAŞIMACILIK FAALİYETLERİ MESLEKİ YETERLİLİK EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ Mesleki Yeterlilik Belgesi Türleri Madde 6- (SRC) türü mesleki yeterlilik belgesi üç ana grupta değerlendirilir. 1) SRC1 uluslararası yolcu taşımacılığı 2) SRC2 yurtiçi yolcu taşımacılığı 3) SRC3 uluslararası eşya-kargo taşımacılığı 4) SRC4 yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı 5) SRC5 tehlikeli madde taşımacılığı olarak düzenlenir ve verilir.

Taşıma faaliyetlerinde genel kural TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLUYLA TAŞINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete 31.03.2007, Sayısı: 26479 Taşıma faaliyetlerinde genel kural ADR: Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Antlaşmasını, MADDE 5 – Tehlikeli maddeler ancak, ADR’ye göre taşıma için uygun bulunmuşsa taşınabilir. Tehlikeli maddelerin taşınmasında yer alan taraflar, hasar ve yaralanmaları önleyebilmek ve gerekirse bunların etkisini en aza indirebilmek için ön görülebilen risklerin yapısını ve boyutunu göz önünde bulundurarak bu Yönetmeliğe ve ADR hükümlerine uygun tedbirleri almak zorundadır.

Güvenlik Danışmanı, Eğitim ve Uygulamadan Sorumlu Kurumlar Güvenlik danışmanı MADDE 25 – (1) Tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam edilmesi, eğitimi, yetkilendirilmesi, görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça yayımlanacak bir tebliğ ile düzenlenir.

İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜNE GÖRE  Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri

Madde 456-Motorlu arabaların gündüz çok loş ve karanlık yerlerde veya gece kullanıldığında, ön ve arka ışıkları yakılacaktır. Motorlu arabaların operatör platformlarının üstleri ve kenarları, demir veya çelikten yapılmış sağlam boru korkuluklarla korunacaktır.  Madde 457-Motorlu arabaların güçlü frenleri olacak ve dikiz aynaları bulunacaktır. Tekerlekleri veya tırtılları, şase dışında ise bunlar uygun şekilde korunacaklardır.  Madde 458-Benzin, mazot ve benzeri yakıtla çalışan motorlu arabalar, patlayıcı maddelerin, tozların ve parlayıcı buharların bulunduğu yerlerin yakınında, binaların içlerinde, vasıtaların akaryakıt depolarının doldurulduğu kapalı yerlerde kullanılmayacaktır.  Madde 459-Motorlu arabaların klakson, çan veya zil sesleri, işyerindeki diğer sinyal seslerinden farklı, diğer makinaların meydana getirdiği gürültüleri bastıracak kadar kuvvetli ve titiz olacak ve aynı işyerinde çalışan çeşitli motorlu arabalar için aynı ses tonu kullanılacaktır. Madde 460-Görevli olmayanların motorlu arabalar ve römorklar üzerine çıkmaları, operatörler tarafından önlenecek ve bunlar, üzerinde açıkça gösterilmiş bulunan en ağır yükten fazla yüklenmeyecek ve yükler, arabanın gabarisi dışına taşırılmayacak ve sağlam bir şekilde bağlanacaktır.

Madde 461-İşyerlerindeki demiryolları şebeke ve tesislerinin inşa, tertip, tanzim, yükleme, boşaltma, işletme, bakım ve onarım işleri T. C. Devlet Demiryolları mevzuatına göre yapılacaktır. Madde 462-İşyerlerindeki tren personeli ve görevlilerinden başkaları, hareket halinde olan vagon ve lokomotifler üzerinde bulunmayacaklardır. Madde 463-İşyerlerindeki demiryollarının, binalara yakın olarak geçmeleri zorunlu olan hallerde, bu binalara demiryolunun bulunduğu taraftan kapı açılmayacak ve buralarda işçiler durmayacak, eşya ve malzeme bırakılmayacak ve bunları yasaklayan uyarma levhaları bulundurulacaktır. Madde 464-İşyerlerinde, demiryolları seviyesinde bütün geçitler kapatılacak ve bunların yerine, yayalar ve araçların geçmesine özgü üst veya alt geçitler yapılacaktır. Bunların sağlanamadığı hallerde, geçitlerde gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır. Madde 465-Akaryakıtla çalışan lokomotiflerin yakıt depolarının doldurulmasına yarayan ağızlar, doldurma dışında kapalı tutulacak ve doldurma sırasında motorlar durdurulacaktır.

Madde 466-Elektrikli lokomotif makinistleri, kumanda kol veya kollarını çıkarıp almadan veya bunları kilitlemeden yerlerini terk etmeyeceklerdir. Madde 467-İşyerlerindeki lokomotiflerin makinistleri, lokomotifler harekete geçmeden önce veya yol geçitlerine yaklaşırken veya binalara girerken veya diğer tehlikeli yerlerde sesli ve ışıklı uyarma yapacaklardır. Madde 468-İşyerlerinde, lokomotife bağlı olmadan bir vagona veya bir katara yer değiştirildiğinde, o vagon veya katarı, el freni ile kontrol altında tutmak için, bir işçi görevlendirilecektir. Yeri değiştirilecek vagonlar hareket ettirilmeden önce, vagonlar arasında veya altında veya ray üzerinde hiç bir işçinin kalmadığı kontrol edilecektir. Madde 469-Lokomotifler veya vagonlar bir binadan çıkarken veya bir binaya girerken tren personelinden bir görevli, uygun aralıkla vagonların önünde ilerleyecek ve gerekli uyarmaları yapacaktır. Madde 470-İşyerlerindeki bakım ve onarım hatlarının makaslarıyla, parlayıcı, patlayıcı, korozif veya tehlikeli maddeler taşıyan sarnıçlı vagonların bulunduğu hatların makasları kilitlenecek ve parlayıcı sıvılar taşıyan sarnıçlı vagonların boşaltıldığı hatlar, yalnız bu işte kullanılacaktır. Madde 471-Parlayıcı sıvıların veya gazların yüklü bulunduğu vagonlar, boşaltma veya doldurma rampalarında bulunduklarında, bunlar ve bağlantı boruları topraklanacaktır.

Madde 472-Vagonların yükleme veya boşaltılmasında çalışan işçiler, vagonlara bir kalas üzerinden geçmek zorunluluğunda kaldıkları hallerde, bu kalaslara uygun basamak çıtaları çakılacak ve kalasın her iki başı sağlamca bağlanacak ve bu işçilere, uygun emniyet kemerleri verilecek ve vagonların yanında yardımcı bir işçi görevlendirilecektir. Madde 473-Kenarları açık vagonlardan mekanik kepçelerle döküm halindeki maddeler veya mıknatıslı vinçlerle metal parçalar boşaltılırken, işçiler vagon içinde bulundurulmayacaktır. Madde 474-Kenarları açık vagonların veya cevher vagonlarının dip kapaklarının açılmasında, sap kısmında bir koruyucu bulunan emniyet anahtarları kullanılacaktır. Madde 475-Yük vagonlarından yere boşaltılan malzeme, hat gabarisi dışında bulundurulacak ve hatlara doğru kaymayacak veya yıkılmayacak şekilde istif edilmiş olacaktır.  Madde 476-Sıvı, kıvamlı veya yarı katı korozif maddelerle parlayıcı veya zehirli maddeler ve basınçlı gazların taşınmasında kullanılan sarnıçlı vagonlar, doldurulma ve boşaltılmalarında sürekli bir gözetim altında bulundurulacak ve bu işlerin bitiminde, kullanılan boru ve rekorlar ortadan kaldırılacaktır. Doldurma ve boşaltma işlerinin durdurulması gerektiği hallerde, kullanılmakta olan boru ve rekorlar, yerinden çıkarılacaktır.