SAĞLIK ENFORMASYON YÖNETİMİ 1 DERSİ 11 SAĞLIK ENFORMASYON YÖNETİMİ 1 DERSİ 11. DERS : SAĞLIK KURUMLARINDA BİLGİ YÖNETİMİ VE AKREDİTASYON

Akreditasyon-Tanım Bir çok ülkede ve bir çok sektörde topluma sunulan hizmetlerin niteliğinin sistematik bir yaklaşımla güvence altına alınması için geliştirilen bir yöntemdir.

Sağlıkta Akreditasyon Nedir? JCI kuruluşu tarafından, sağlık kuruluşlarının sundukları hizmetin tümünün kalitesini iyileştirmek ve sürekliliğini sağlamak için, tasarlanmış standartları karşılayıp karşılamadığının değerlendirdiği bir süreçtir. Kuruluş tarafından hasta bakım kalitesini iyileştirmek, güvenli bir çevre sağlamak, hastalara, personele ve ziyaretçilere yönelik riskleri azaltmak için, sürekli olacak bir çalışmadır.

Akreditasyon Bir sağlık kuruluşunun, önceden belirlenmiş ve yayınlanmış standartlara uygunluğunun, herkesçe kabul gören bir tüzel kişilik (genellikle bir sivil toplum örgütü) tarafından değerlendirilip onaylandığı resmi bir süreçtir. (Rooney ve Ostenberg 1999)

Akreditasyon; risklerin yönetilmesi ve azaltılmasıdır. Akreditasyon; sağlık hizmetlerinde risk yönetimidir. Akreditasyon; Sağlık kuruluşlarında bütün çalışanların katılımı ile “kalite”, “hasta güvenliği” ve “sürekli gelişim” anlayışının organizasyon kültürü haline getirildiği bir süreçtir.

Akredite olma nedir? Bir kuruluşun tüm alanlarda çekirdek ve çekirdek olmayan JCI Standartları ile kabul edilebilir uygunluk gösterdiğinin kanıtlanması, tescillenmesidir.

Akreditasyon Standartları Kapsamı Organizasyon odaklı standartlar yönetişim, liderlik ve yönlendirme tesis yönetimi ve güvenlik, enfeksiyon kontrol, bilgi yönetimi, çalışanların nitelikleri ve eğitimi, kalite iyileştirme hasta güvenliği Hasta odaklı standartlar; hastaların değerlendirilmesi, hastaların bakımı, bakıma ulaşım ve bakımın sürekliliği, hasta ve hasta yakınlarının hakları hastaların eğitimi 23.07.2018 Esatoglu, Bilgi Yönetimi

Esatoglu, Bilgi Yönetimi Bilgi İhtiyacını Karşılamaya Yönelik Plan Konuya İlişkin Kuruluş Politikaları Hastalar Dosyası Acil Hasta Dosyası Harici Veri Tabanlarına Katkı Veri ve Bilgi Bütünlüğünün Sağlanması Gizlilik ve Güvenlik İhlali Prosedürü Bilgi Yönetim Planı Bilgi Sistemlerinin Yedeklemesi Bilgi Sistemleri ile Haberleşme Bilgi Sistemlerinde Yetkilendirme Genel Bilgi ve Yetkilendirme Hasta Kayıt ve Bilgilerinin Saklanma Süreleri Planı Standart Tanı ve Prosedür Kodları Hasta Kayıtları İçerik Planı 23.07.2018 Esatoglu, Bilgi Yönetimi

JCAHO’nun Tıbbi Belge Standartları (1993) Tıbbi belgeler doğru ve zamanında tutulmalı, enformasyon ve istatistiksel veri kolay ve anında ulaşılabilir olmalıdır. Tıbbi belgeler hastayı tanımlayacak yeterli bilgiye sahip olmalı tanıyı destekleyici bilgileri ve tedavi süreç ve sonucunu doğru şekilde içermelidir. 23.07.2018 Esatoglu, Bilgi Yönetimi

JCAHO’ ın Tıbbi Belge Standartları (1993) Tüm tıbbi belgelerin gizliliği ve korunması için gerekli prosedürler oluşturulmalı aynı zamanda bu bilgilerin günlük, gerçek, okunabilir ve tam olması sağlanmalıdır. Bu prosedürlerin oluşabilmesi için tıbbi dokümantasyon bölümünde bilgi, personel ve olanakların yukarıdaki şartların yerine gelmesi için fonksiyonel şekilde çalıştırılması gerekir. 23.07.2018 Esatoglu, Bilgi Yönetimi

Akreditasyon Örgütünün Belgelerden Yararlanması Kurumun mesleki standartlara uygunluğunun değerlendirilmesi Hizmet veren personelin bilimsel (mesleki) yeterliliğinin saptanması Sağlık kurumunda verilen eğitim programının değerlendirilmesi 23.07.2018 Esatoglu, Bilgi Yönetimi

Akreditasyonun Genel Özellikleri ve Sağladığı Yararlar Akreditasyonun özellikleri ülkelere göre farklılıklar göstermesine karşın genel olarak ortak bazı özellikleri bulunmaktadır. Akreditasyon, standartlar, kriterler gibi belli beklentiler karşısında, bir kuruluşun kalite etkinliğinin sorgulanmasını içermektedir,

Akreditasyon, kurumların özerklik ve farklılıklarını tanıdığı gibi, bunu saygı ile karşılamaktadır, Akreditasyon, akredite edilen kurumun kaliteye dayanan beklentilerini yeterince ya da daha fazla karşıladıkları  konusunda teminat anlamına gelmektedir,

Akreditasyonun Yararları İyi hizmet veren kuruluşların resmi olarak tanınmaları, Kurumu değerlendirecek bir mekanizmanın yaratılması, Personelin çalıştığı kurumla gurur duymasının sağlanması,

Personel arasında iletişimin geliştirilmesi, Personel katılımının desteklenmesi, Personelin işe alınmasında yarar sağlaması, İşletme politikalarının belgelendirilmesinin sağlanması, Çalışmalarda yeterliliğin arttırılmasıdır.

Akreditasyonun istenen düzeyde yürümesi için Standartları iyi bilen, ziyaret için belirlenmiş bir protokolü izleyen ve standartlara dayalı olarak adil yargılara varabilecek bir eğitilmiş uzman meslektaşlar (değerlendiriciler) topluluğunun olması, Standartlara dayalı olarak kararlar verilmesini sağlayan bir karar oluşturma süreci ve bu süreci işleten bir karar verici biriminin olmasıdır.

AKREDİTASYON NEYİ BAŞARMAYI HEDEFLEMEKTEDİR? Kaliteyi geliştirmek Maliyetleri azaltmak Sağlık bakım hizmetlerinin etkinliğini arttırmak Halkın güvenini güçlendirmek Sağlık hizmetlerinin yönetimini geliştirmek Eğitim sağlamak

İşe alımları geliştirmek Özel / kamu ortaklığını desteklemek Sağlık bakım kalitesine ilişkin verilerin yer aldığı bir veri tabanı oluşturmak Tanınmışlık sağlamak

AKREDİTASYON KARŞILAŞTIRMAYA OLANAK TANIR Dışarıdan ve objektif bir değerlendirme ile kurumun kendi kendini değerlendirmesini ve kendisini benzer organizasyonlarla karşılaştırmasını sağlar

AKREDİTASYONDA EN ÖNEMLİ UNSUR SAĞLAM BİR BİLGİ YÖNETİMİDİR KURUMDA BİLGİ YÖNETİMİ OLMADAN AKREDİTASYON ÇALIŞMALARI BAŞLATILAMAZ

JCAHO STANDARTLARI

Doğrudan sağlık hizmetlerini standardize etmek amacıyla kurulmuş olan en eski ve en klasik standardizasyon sistemi, Amerika Birleşik Devletleri’nde tanımlandığı 1917 yılından bu yana geliştirilerek kullanılmakta olan “The Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations” (JCAHO) standartlarıdır.

1913 yılında ABD'de hasta bakım kalitesi ve güvenirliğinin izlenmesi ve denetlenmesi amacıyla standartlar geliştirilmeye başlanmıştır ve JCAHO (Sağlık Kurumları Birleşik Akreditasyon Komitesi) kurulmuştur.

Aynı kuruluş 1985 yılında sağlık standartlarının, Toplam Kalite Yönetimi anlayışı içinde uygulanması gerektiğine karar vermiş ve o zamana kadar Amerika Birleşik Devletleri’nde birbirinden bağımsız olarak gelişen sağlık standartları ile kalite hareketi bu noktada birleşmiştir.

Amacı bu hizmeti verenleri verdikleri hizmetin boyutları nedeniyle cezalandırmak değil, sağlık kuruluşunun iç işleyişi ile çalışma ortamının kalitesini arttırarak çalışanlara ve idarecilere temel görevlerinin bilincini vermektir. 

JCAHO 1998 yılında aldığı bir kararla Amerikan sağlık kuruluşları için geliştirmiş olduğu bu standartları uluslararası ortama sunmaya karar vermiştir.

Önce kendi içinde oluşturduğu yeni bir organizasyonla Joint Commission Resources (JCR) ve Joint Commission International’ı (JCI) kurmuştur.

Bu amaçla, 1999 yılında 16 üyeden oluşan bir uluslararası komisyonun oluşturduğu Uluslararası Akreditasyon Standartları’nı yayınlamıştır. 

Uluslararası ortamda JCI tarafından denetim yapılan ve akredite edilen ilk sağlık kuruluşu Brezilya’da HOSPITAL ISRAELITA ALBERT EINSTEIN olmuştur (18 Şubat, 2000).

Neden JCI Akreditasyon Standartları? Sağlık hizmetleri için oluşturulmuş kalite sistemidir. Hasta bakım kalitesi ve hasta güvenliği ile ilgili süreçlere odaklıdır. Bizzat sağlık hizmeti verenler tarafından oluşturulmuştur. Anlamlı ve uygulanabilir süreçler içermektedir.

Hizmet süreçleri bilimsel ve yasal kurallara dayandırılmıştır. İzlenebilir, ölçülebilir ve sürekli gelişmeye açıktır. Kalite seviyesinin yükselmesine katkı sağlar. JCI, standartlarını ve ölçülebilir unsurlarını sürekli geliştirmektedir.

JCI uluslararası hasta güvenliği hedeflerini her yıl yeniden gözden geçirerek hasta güvenliğini sağlamak amacıyla ve gelişebilecek risklere karşı yeni hedefler oluşturmaktadır. Bu hedefleri akredite ettiği kurumlarla paylaşarak, uygulamaları zorunlu kılmaktadır.

Joint Commission Akreditasyonu Genellikle gönüllük esasına dayanan, yapıları, prosedürleri ve çıktıları ile sürekli gelişimi isteyen, belli standartları karşılayacak şekilde; resmi veya resmi olmayan bir kurum tarafından verilen onayla sağlık kuruluşlarının yerine getirdiği bir süreçtir.

JCI Akreditasyon Standartları Hasta ve yakınlarına, kuruma ve çalışanlara neler kazandırır ?

1- Hasta bakım hizmetlerinin kurum içinde devamlılığını ve sağlık çalışanları arasında işbirliğini, uyumu sağlayarak hasta ve yakınlarına her aşamada kaliteli hizmet sunumunu sağlar, 2- Hastaların devam eden bakım gereksinimlerinin karşılanabilmesi için kurum içinde ya da başka bir kuruma uygun şartlarla transferlerinin yapılması için politikalar belirlenmesini ve böylece güvenli hasta transferini sağlar,

3- Hastanenin tüm hizmetlerinin performansı hakkında, iyileştirme yapabilmek için  sürekli bilgi toplanmasını ölçülmesini ve değerlendirilmesini sağlar, 4- Hasta kayıtlarının, hastayı tanımlamak, tanıyı desteklemek, tedaviyi doğrulamak, tedavinin gidişatını ve sonuçlarını belgelemek, bakımın devamlılığını desteklemek için gerekli ve yeterli bilgileri eksiksiz olarak içermesini sağlayarak, hizmetin hasta ve yakınlarına en üst düzeyde sunulmasını sağlar,

5- Hasta, çalışanlar ve ziyaretçileri korumak amacıyla, enfeksiyon risklerinin sürekli tespit edilerek gerekli önlemlerin alınmasını sağlar, 6- Oluşturulan politika ve prosedürler ile tüm hastaların aynı tipte bakım almasını sağlar, 7- Hasta ve ailesinin eğitim ihtiyacının saptanarak bakım ve tedavi süresince beslenme, ilaç kullanımı, hareket, egzersiz gibi konularda gereken eğitimlerin uzmanlarınca planlanıp uygulanmasını sağlar,

8- Hastanın bakım ve tedavi sürecinin her aşamasında hasta ve ailesinin haklarının desteklenmesini sağlar, 9- Hasta ve ailesinin, yapılacak her tür riskli işlemler öncesinde uzman sağlık personeli tarafından ayrıntılı olarak bilgilendirilip onayları alınmasını, böylece hasta ailesinin bakım sürecine katılımının desteklenmesini sağlar, 10- Hastaların ihtiyaçlarını karşılamak üzere standartlara uygun güvenilir radyoloji ve laboratuar hizmetleri sunulmasını sağlar,

11- Hastaların beslenme durumlarının taranıp, gerekirse daha ileri değerlendirme için uzman kişilere yönlendirilmelerini sağlar, 12- Hastanedeki tüm süreçlerin çok iyi tasarlanarak, ölçülerek değerlendirilmesini ve sürekli iyileştirilmesini sağlar, 13- Çalışan tüm personelin sürekli eğitimle gelişimlerini desteklenmesini sağlar

14- Hasta ve ailesinin, çalışanların ve hastane ortamında bulunan diğer kişilerin güvenliklerini tehdit edecek tüm risklerin önceden tespit edilip, yangın, doğal afetler gibi acil durumlarda yapılacakların planlanarak kontrol altına alınmasını güvenli bir çevre oluşturulmasını sağlar.

JCI JCI, 368 adet standart, bu standartlarla ilgili 1032 adet ölçülebilir unsuru, 11 ana bölümde, hizmetlerin doğal sürecine göre sınıflandırmıştır. Sınıflandırılan bu alanlar, sırasıyla hastanın hastaneye girdiği andan çıkışına kadar ve taburcu olduktan sonraki iyileşme sürecini kapsamaktadır.

JCI akreditasyon belgesi verdiği hastaneleri, belgelendirmeyi izleyen her üç yılda bir tekrarlayan denetlemelerle kontrol etmektedir. Bu denetlemelerde herhangi bir uygunsuzluk saptanması, akreditasyon belgesinin iptaline neden olabilmektedir. Bu nedenle kurumlar akreditasyonu bir belgelemeden daha çok bir yaşam tarzı olarak kabul etmelidirler.

Sağlık hizmetlerinin yönetim yapısını geliştirmek, JCI AKREDİTASYONUN TEMEL AMAÇLARI Sağlık hizmetleri kuruluşlarına yönelik standartları karşılamada optimal başarı hedefleri koyarak sağlık hizmetlerinin kalitesini geliştirmek, Sağlık hizmetlerinin yönetim yapısını geliştirmek,

Seçilmiş yapı, süreç ve sonuç standartlarını veya kriterlerini karşılayabilmek için sağlık hizmetleri kuruluşlarının karşılaştırmalı veri tabanını oluşturmak, Hizmetlerin artan verimliliği ve etkililiği üzerine odaklanarak sağlık hizmetleri maliyetlerini düzenlemek,

Sağlık hizmetleri kuruluşlarına, yöneticilerine ve sağlık çalışanlarına; sağlık hizmetlerinde kalite geliştirme stratejileri ve “en iyi uygulamalar” konusunda eğitim ve danışmanlık sağlamak, Halkın, sağlık hizmetlerinin kalitesine olan güvenini sağlamak, Hastalar ve personelle ilgili olarak yaralanma ve enfeksiyonlara bağlı riskleri azaltmak.

Akreditasyonun Yararları Sağlık Kuruluşu Açısından Bakımı iyileştirmek ve kamu güvenilirliğini arttırmak, Ödeme yapan makamca tanımlanmak, Yönetim yapısının çerçevesini belirlemek,

Akreditasyonun Yararları Tıbbi Personel Açısından Personelin mesleki gelişimini sağlamak (eğitim), Mesleki güveni sağlamak (Etik ve malpractice), Kalite gelişimi ile “bilimi” birleştirmek için bir öngörü sağlamak.

Akreditasyonun Yararları Hastane Çalışanları Açısından Çalışanların fikirlerine değer vermek, Çalışanların tatminkarlık düzeylerini ölçmek, arttırmak, Kalite faaliyetlerine ilgiyi arttırmak, Çalışanların güvenliğini ve emniyetini sağlamak, Yetki konusunda daha belirgin çizgiler oluşturmak, Ekip çalışmasını teşvik etmek,

Akreditasyonun Yararları Hastane Çalışanları Açısından Eğitim ve ilerlemeyi desteklemek, Kişisel yaklaşımlardan süreç yaklaşımlarına dönüşümü sağlamak, Güçlü destekleyici yöneticilik anlayışının yerleşmesi,(Başhekim,Başhekim Yrd., Hastane Müdürü,Başhemşire gibi) İşini iyi yapmak için bilgili olmak.

JCI STANDARTLARININ OLUŞUMU VE KULLANIMI Sistem yaklaşımı ile oluşturulmuştur Önemli idari ve klinik fonksiyonları içerir Hasta odaklıdır Organizasyon yapısı, proses ve çıktılara yöneliktirler Optimal ve ulaşılabilir gereklilikleri vardır Gereklilikler ölçülebilirdir

JCI’ da uymakla yükümlü olunan 11 adet standart vardır Hasta odaklı standartlar (5) Sağlık Kuruluşu Yönetim ile standartları(6)

STANDARTLAR (Hasta Odaklı Standartlar-5) Hizmete Erişim ve Hizmetin Sürekliliği(HES) (4 ana standart) Hasta ve Hasta Yakınlarının Hakları Hastaların Değerlendirilmesi Hastaların Bakımı Hasta ve Hasta Yakınlarının Eğitimi

HES-STANDARTLAR HES1 Hastalar belirlenmiş sağlık gereksinimleri ve kuruluşun misyonu ve kaynaklarına dayalı olarak sağlık kuruluşunun hizmetlerine erişebilirler. HES1.1 HES 1.1.1 HES 1.1.2, HES 1.2, HES 1,3, HES 1.4 HES 1.5 HES 1.6 HES2 Kuruluş, kuruluş içerisinde hasta bakım hizmetlerinin sürekliliğini ve sağlık çalışanları arasında koordinasyonu sağlamak için yöntemler tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. HES 2.1 HES 2.2 HES 2.3 HES 2.4

HES 3 ;Hastaları uygun bir şekilde nakil veya taburcu etmek için tanımlanmış bir yöntem vardır. HES 3.1 HES 3.2 HES 3.3 *koyu renkli standartlar tüm kuruluşların akredite olabilmek için karşılamaları gereken çekirdek standartlardır.

HES 4 Hastaları devam eden bakım gereksinimlerinin karşılanabilmesi amacıyla başka bir kuruluşa uygun bir şekilde nakledilebilmek için bir yöntem vardır. HES 4.1, HES 4.1.1 HES 4.2 HES 4.3 HES 4.4 HES 5

HES1 AMACI; Hastanın gereksinimlerinin sağlık kuruluşunun misyon ve kaynakları ile eşleştirilmesi,çoğunlukla ilk temas noktasında tarama aracılığı ile hastanın durumu ve gereksinimleri hakkında bilgi edinilmesine bağlıdır……….

HES 1 in Ölçülebilir Bileşenleri 1.Tarama ilk temas noktasında başlatılmalıdır. 2.Taramaya dayalı olarak, hasta kuruluşun misyon ve kaynakları ile eşleştirilmelidir. 3.Hizmetler, çalışma saatleri ve hizmet alım süreci hakkında bilgi toplumdaki ajanslara ve sevk eden kaynaklara sağlanmalıdır. 4.Hastalar kuruluşa,sadece kuruluş gerekli hizmetleri ve bakım ortamını sağlayabiliyorsa kabul edilmelidir.

Yönetim ile İlgili Standartlar-6 Kalite Geliştirme ve Hasta Güvenliği Enfeksiyon Kontrolü ve Önleme Yönetişim, Liderlik ve Yönlendirme Tesis Yönetimi ve Güvenliği Çalışan Özellikleri ve Eğitim Bilgi Yönetimi