TOPLUMSAL YAPI Gülen SARI

Nasıl her organizmanın bir yapısı varsa, her toplumun da bir yapısı vardır.Bu yapı birbirleriyle ilişkili olan birtakım parçalardan oluşmuş bir bütündür ve her bir parçanın diğerinden bağımsız olarak yer aldığı tesadüfi olarak bir araya gelmiş insanlardan oluşmuş bir şey değildir.

Toplumsal yapı ne demektir? Toplum belli bir coğrafyada bir araya gelmiş insanların tamamıdır.Bütün bu insanlar kendi aralarında değişik ilişki biçimleri geliştirirler.İşte toplumsal yapı, bir toplumdaki bireylerin, grupların kurumların kendi aralarında düzenlenmiş toplumsal ilişkilerin bir bütünüdür. Toplumu oluşturan parçalar insan yaşamının ürünü oldukları için çok çeşitlidir.Dolayısıyla toplumsal yapı, toplumun hem maddi hem de manevi yönünü içine alan bir kavramdır.

Toplumsal yapı ikiye ayrılır, Maddi yapı (Fiziksel yapı):Toplumun yaşamış olduğu mekanın ve bu mekandaki yerleşiminin şeklini ve çevresini anlatır.Nüfusun yerleşim biçimi, dağılımı,köy-kent yapılaması…

Manevi yapı (Kültürel yapı):Bir toplumun insanları arasındaki sosyal ilişkiler ağını anlatır.İnsanlar arasındaki ilişkiler sonucunda ortaya çıkan ilkeler ve anlamlar manevi yapıyı oluşturur.Sosyal ilişkiler, statüler,roller,değerler…

Toplumsal yapının özellikleri nelerdir? Toplumsal yapı her toplumun kendisine özgüdür ve toplumdan topluma değişir. Toplumsal yapıdaki değişmeler birbirini etkiler. Toplumsal yapı aynı toplumda zaman içinde değişime uğrar. Her toplumsal yapının sahip olduğu özellikler kendine özgüdür.

Temel kavram ve unsurları Toplumsal yapı Kent Metropol Köy Kentleşme Millet

Kent: Toplumsal yaşamın mesleklere, iş bölümüne ve farklı kültür gruplarına göre organize edildiği kurumlaşmaların yoğun olduğu, kalabalık yerleşim birimleridir

Özellikleri Ekonominin temeli hizmet ve sanayi sektörüdür. İş bölümü fazladır.(Memur,Mühendis, Tüccar,Temizlik sektörü,Sanayi vb) İkincil ilişkiler fazladır. Nüfus artışı doğumlar nedeniyle değil göçler nedeniyledir. Toplumsal değişim ve hareketlilik hızlıdır. Geleneğin, göreneğin,dinin etkisi azdır. Kazanılmış statüler fazladır. Olanaklar çok daha iyidir.(Ulaşım,eğitim,sağlık vs.)

Metropol: Sanayileşmenin de artmasıyla bazı kentler tek merkezli olmaktan çıkıp çok merkezli duruma gelmektedir.Bunun sonucunda ortaya çıkan yapı metropol adını alır.

Özellikleri Her merkez ayrı bir etkinlik alanıdır. Çeşitli iş alanlarında uzmanlaşmış merkezlerden oluşur.(Finans Merkezi, Sanayi Merkezi,Eğitim Merkezi, Alışveriş Merkezleri gibi) Zenginlerin yerleşim yerleri daha dışta iken,işçi grupları ve orta düzeydeki insanlar sanayi merkezleri civarında yerleşirler.

Köy: Ekonomisinin temeli tarım ve hayvancılığın oluşturduğu küçük gruptur.

Özellikleri Köyün nüfus hacmi ve yoğunluğu azdır. Yaşam, fiziksel çevrenin etkisi altındadır.(İklim, toprak, doğal güçler gibi) Geniş aileler görünür. Genellikle köylerde farklı ırk, meslek, din, kültür ve eğitim grupları görülmez yani homojendir. Brincil gruplardır.(Yani yüz yüze ilişkiler vardır. İnsanlar üzerinde geleneğin, dinin etkisifazladır.Geleneksel yapı söz konusudur.

Biz duygusu fazladır.(Yani dayanışma güçlüdür.) Toplumsal hareketlilik pek görülmez değişim az ve yavaştır.

Kentleşme: Özellikle kırsal kesimlerin (köylerin) zamanla kalabalıklaşması kentsel yaşam özellikleri taşımasına kentleşme denir.

Aynı zamanda küçük kentlerinde değişen teknolojiye zamana bağlı olarak daha büyük kentlere dönüşmesi modernleşmesi de kentleşme içinde değerlendirilir.

Millet: Sınırları belli bir toprak parçası üzerinde geçmişte yaşamış, şimdi de bir arada yaşama inancı,isteği ve kararında bulunan aynı vatana aynı maddi, manevi dğerlere sahip çıkan, aralarında dil, kültür, tarih, duygu ve düşünce birliği bulunan ortak bir tehlike karşısında birlikte tepki gösteren insanların oluşturduğu gruptur.

Milleti meydana getiren unsurlar Yurt Birliği Tarih ve Ülkü Birliği Kültür ve Dil Birliği Soy Birliği