OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ROGRAMLARI-I

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ TANITIMI Bu program, çocukların zengin öğrenme deneyimleri aracılığıyla; Sağlıklı büyümelerini; Motor, sosyal-duygusal, dil ve bilişsel gelişim alanlarında gelişimlerinin en üst düzeye ulaşmasını, Özbakım becerilerini kazanmalarını, İlkokula hazır bulunmalarını sağlamak amacı ile geliştirilmiştir.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ TANITIMI Program, tüm gelişim alanlarında görülebilecek yetersizlikleri önlemeyi de amaçladığından destekleyici ve önleyici boyutları olan çok yönlü bir program olma özelliği taşımaktadır.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ TANITIMI Programda, “kazanım” ve “göstergeler” temel alınmıştır. Gereksinim duyulduğunda programda yer almayan kazanım ve göstergeler öğretmen tarafından belirlenerek eğitim planına eklenebilir.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ TANITIMI Ancak bu tür düzenlemeler yapılırken; Gerekçelerin iyi belirlenmesine, Eklenen kazanım ve göstergelerin Türk Milli Eğitiminin Amaçları, Okul Öncesi Eğitimin amaçları ve ilkeleri, programın temel felsefesi, ve özellikleriyle tutarlı olmasına, Diğer kazanımlarla çatışmamasına ve çakışmamasına özen gösterilmesi gerekmektedir.

Programın Temel Özellikleri 0-36 Ay Çocuklar İçin Eğitim Programı 36-72 Ay Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı Ortak Özellikler Sarmaldır Dengelidir Esnektir Oyun temellidir Keşfederek öğrenme önceliklidir Değerlendirme süreci çok yönlüdür Ailenin eğitime katılımı önemlidir Uyarlanabilir Ailenin eğitimi ve katılımı önemlidir Özel gereksinimli çocuklar için uyarlamalara yer vermektedir. Faklı Özellikler Gelişimseldir Bütüncüldür Duyuların geliştirilmesi ön plandadır Etkileşim temellidir Güvenli ve çocuk dostu ortamların düzenlenmesi önemlidir Bireysel ve küçük grup etkinliklerine yer verilmesini gerektirir. Eğitimciye özgürlük tanır. Çocuk merkezlidir Eklektiktir Yaratıcılığın geliştirilmesi ön plandadır Günlük yaşam deneyimlerini ve yakın çevre olanaklarının eğitim amaçlı kullanılmasını teşvik eder Temalar/konular amaç değil araçtır Öğrenme merkezleri önemlidir Kültürel ve evrensel değerleri dikkate alır. Rehberlik hizmetlerine önem vermektedir.

Programın Temel Özellikleri Sarmaldır; Okul öncesi dönemdeki çocukların hızlı gelişim ve değişim içinde olmaları ve öğrenmenin birikimli bir süreç olması bu yaklaşımın benimsenmesinin temel nedenidir. Okul öncesi dönemde çocukların belli bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanabilmeleri için bunların program boyunca tekrar tekrar ele alınması, farklı durum ve etkinliklerle genişletilmesi gerekir.

Programın Temel Özellikleri Dengelidir; Eğitim planları hazırlanırken her gelişim alanından kazanım ve gösterge seçilmesi ve bunların dengeli bir şekilde ele alınması gerekmektedir

Programın Temel Özellikleri  Esnektir: Program; çocuğun, fiziksel çevrenin ve ailenin değişen özelliklerine göre uyarlanmaya ve bireyselleştirilmeye uygundur. Öğretmenin, ortaya çıkabilecek günlük ve anlık değişimlere göre eğitim sürecinde gerekli düzenlemeler yapabilmesine fırsat vermektedir.

Programın Temel Özellikleri Oyun Temellidir: Programda kazanım ve göstergeler ele alınırken oyunun bir yöntem ve/veya etkinlik olarak kullanılması özellikle önerilmektedir. Oyun aracılığıyla öğrenmek bu programın ve okul öncesi eğitimin ayrılmaz parçası olarak görülmektedir.  

Programın Temel Özellikleri Keşfederek Öğrenme Önceliklidir: Program, çocuğun kendi öğrenmesini kendisinin oluşturmasını destekler. Program çocuğun; Çevresinde olanları fark etmesini, Merak ettiği konulara ilişkin sorular sormasını, Araştırma yapmasını, Keşfetmesini, Oynayarak öğrenmesini teşvik eder.

Programın Temel Özellikleri Değerlendirme Süreci Çok Yönlüdür: Okul öncesi eğitimde sonuç değil, süreç önemli olduğundan, programda sürecin çok yönlü olarak değerlendirilmesi yaklaşımı öne çıkmaktadır.

Programın Temel Özellikleri Okul Öncesi Eğitim Programının değerlendirme süreci: Çocuğun gelişiminin değerlendirilmesi, Programın değerlendirilmesi, Öğretmenin kendini değerlendirmesi olarak üç farklı boyutta ele alınmaktadır.

Programın Temel Özellikleri Özel gereksinimli çocuklar için uyarlamalara yer verilmiştir; Okul öncesi eğitim, özel gereksinimli çocukların gereksinimlerini de dikkate alarak, tüm çocuklara öğrenme ve ilkokula hazırlık konusunda eşit fırsat sunmayı hedefler. Her çocuk gibi özel gereksinimi olan çocukların da eğitim hizmetlerinden yararlanma hakları vardır.

Programın Temel Özellikleri Gelişimseldir; Bu program çocukların motor, sosyal-duygusal, dil ve bilişsel alanlarda gelişimlerinin en üst düzeye ulaşmasını ağlamak amacı ile geliştirilmiştir.

Programın Temel Özellikleri Bütüncüldür; Gelişimin en temel ilkelerinden biri gelişimin her yönü ile bir bütün olmasıdır. Çocuğun gelişimi doğum öncesinden başlayarak yaşamı boyunca çok yönlü olarak sürmektedir. Bu süreçte her alan önemlidir ve diğerlerinden ayrı olarak ele alınmamalıdır.

Programın Temel Özellikleri Duyuların geliştirilmesi ön plandadır; Yenidoğan bir bebeğin çevreyi tanıması için kullandığı en temel araç duyularıdır. Çocuklar duyuları yoluyla aldıkları uyaranlarla kavram gelişimlerinin temelini oluştururlar. Küçük yaş gruplarındaki çocukların öğrenmelerinin büyük bir kısmı duyular yoluyla gerçekleşir.

Programın Temel Özellikleri Etkileşim temellidir; Çocuğa en iyi öğrenme deneyimini yaşatmak için, onunla etkileşim içinde olmak gerekir. Bu nedenle, özellikle de 0-36 aylık çocuklar için hazırlanan program, yetişkinlerin çocukla etkileşimini ve iletişimini temel almaktadır.

Programın Temel Özellikleri Güvenli ve çocuk dostu ortamların düzenlenmesi önemlidir; Öğrenme ortamı çocukların yaş, gelişim özellikleri, ilgileri ve gereksinimleri dikkate alınarak düzenlenmelidir. Çocukların keşfetmesini, yeni beceriler edinmesini ve öğrenmesini destekleyecek nitelikte güvenli ve çocuk yararına olmalıdır.

Programın Temel Özellikleri Bireysel, küçük ve grup etkinliklerine yer verilmesini gerektirir; Çocukların bireysel, küçük ve büyük grup etkinliklerinden elde edecekleri kazanımlar birbirinden farklıdır.

Programın Temel Özellikleri Eğitimciye özgürlük tanır; Program esnek olduğu için geliştirilmeye açıktır. Eğitimciler, programlarına yeni kazanım ve/veya gösterge ekleyebilirler. Gereksinimlere göre programda yer alan göstergeleri farklı biçimlerde bir araya getirebilirler. Hazırlayacakları etkinlikleri yaş grupları ya da gelişim alanlarını dikkate alarak bütünleştirilmiş veya ayrı ayrı hazırlayabilirler. Değişik konuları araç olarak seçebilir. Farklı ortam ve materyallerden yararlanarak öğrenme süreçlerini zenginleştirebilirler.

Programın Temel Özellikleri Çocuk Merkezlidir: Öğretmenlerin, öğrenme sürecinde çocukların; bir şeyleri planlamalarına, yapmalarına, düzenlemelerine, sorgulamalarına, araştırmalarına, tartışmalarına, üretmelerine mümkün olduğu kadar çok olanak tanımaları gerekmektedir.

Programın Temel Özellikleri Çocuk Merkezlidir: Eğitim ortamlarında çocuğa yapacağı etkinlikleri ve oynayacağı materyalleri seçmede özgürlük tanınması, Çocuğun bulunduğu ortamın değer gören bir üyesi olarak görülmesi, Etkinliklere aktif katılması, Akran ve öğretmenleriyle karşılıklı etkileşime girebilmesi gereklidir.

Programın Temel Özellikleri Eklektiktir; Eklektik; yeni bir öğreti meydana getirmek üzere, çeşitli sistemlerin en kabul edilebilir tezlerini seçip toplamaya dayanan bir metottur. Felsefi anlamda “her sistemin sunduğunun en iyisini almak" şeklinde algılanabilir. Çeşitli düşünce sistemlerinin genelini benimsemeden, içlerinden belli öğeleri seçerek yeni bir sistem oluşturmaktır. Böylece belli bir öğreti, sistem ya da kurama aynen bağlı kalınmaz, insanlığın birikimi, her çağın katkısı ve zamanın gerektirdikleri gözden geçirilerek sürekli olarak yenilenme mümkün olabilir. Yararlanılan kuram ya da sistemin bütünü benimsenmediği için de taklitçilik söz konusu değildir.Yapılan kapsamlı ve dinamik bir derleme ve sentez çalışmasıdır.

Programın Temel Özellikleri Eklektiktir; Programın farklı boyutlarında High Scope , Montessori, Reggio Emillia, Bank Street gibi pek çok kuram ve modelden yansımalar yer almaktadır

Programın Temel Özellikleri Yaratıcılığın Geliştirilmesi Ön Plandadır: Bu programın amacına uygun bir şekilde uygulanabilmesi öğretmenlerin yaratıcı olması ve çocukların yaratıcılıklarının geliştirilmesiyle mümkündür. Yaratıcılık, programın temel özelliği olarak benimsenmiş ve kazanım ve göstergelerde de ayrıca ele alınmıştır.

Programın Temel Özellikleri Günlük Yaşam Deneyimlerinin ve Yakın Çevre Olanaklarının Eğitim Amaçlı Kullanılması Teşvik Edilmektedir:  Günlük yaşam deneyimlerinden yararlanılması eğitim sürecini hem zenginleştirir hem de kolaylaştırır. Yakın çevre olanaklarının işe koşulması, araç-gereç ve eğitsel materyalin sağlanmasında hem çeşitlilik, hem de ekonomik açıdan kolaylık sağlar.

Programın Temel Özellikleri Günlük Yaşam Deneyimlerinin ve Yakın Çevre Olanaklarının Eğitim Amaçlı Kullanılması Teşvik Edilmektedir:  Programda hem yaşam deneyimlerinin hem de yakın çevrenin eğitim amaçlı olarak kullanılması önerilmektedir. Öğretmenin yakın çevreyi ve çocuğun yaşam deneyimlerini iyi tanıması ve izlemesi önem taşımaktadır

Programın Temel Özellikleri Konular/Temalar Amaç Değil Araçtır: Okul öncesi eğitimde, kazanım ve göstergelerin kazandırılmasında konu ya da tema merkezli eğitim söz konusu olmamakla birlikte eğitim planlanırken çeşitli konulardan yararlanılabilir. Aynı konular farklı kazanımlar için farklı yönleriyle tekrar ele alınabilir. Burada asıl amaç, ele alınan konunun öğretimi değil, o konu yardımı ile kazanım ve göstergelerin gerçekleştirilmesidir.

Programın Temel Özellikleri Öğrenme merkezleri önemlidir; Öğrenme merkezleri; çocukların kendi tercihleri doğrultusunda bireysel gereksinimlerini karşılamak amacıyla küçük gruplar halinde etkileşimde bulunacakları ve dikkatlerini yoğunlaştırarak oynayabilecekleri küçük öğrenme alanlarıdır. Öğrenme alanları farklı ayırma materyalleri ile birbirlerinden ayrı olacak şekilde düzenlenir.

Programın Temel Özellikleri Kültürel ve Evrensel Değerlere Yer Verilmiştir: Değerler eğitimi, programda ayrı kazanım ve göstergeler olarak ele alınmamakla birlikte, programın tamamında bütüncül bir şekilde yer almıştır.

Programın Temel Özellikleri Evrensel ve Toplumsal Değerlere Yer Verilmiştir: Program, çocukların eleştirel bir şekilde doğrular ve yanlışlar hakkında düşünmelerini ve düşüncelerini özgür bir şekilde ifade etmelerini desteklemektedir. Program bu yönüyle, farklılıklara saygı duyulmasını ve farklı özellikleri olan bireylerle uyum içinde bir arada yaşamaya dair deneyimler kazanılmasını teşvik etmektedir.

Programın Temel Özellikleri Öğretmene Özgürlük Tanır: Bu programı kullanan öğretmen eğitim planlarını kendisi hazırlar, uygular ve değerlendirir.

Programın Temel Özellikleri Öğretmene Özgürlük Tanır: Öğretmen, programda yer alan kazanım ve göstergeleri farklı biçimlerde bir araya getirebilir. Etkinliklerini bütünleştirilmiş veya ayrı ayrı hazırlayabilir, değişik konulardan, etkinlik, ortam ve materyallerden yararlanarak öğrenme süreçlerini zenginleştirebilir.

Programın Temel Özellikleri Öğretmene Özgürlük Tanır: Öğretmen değişik etkinlikler hazırlayarak kendi etkinlik havuzunu oluşturur. Bu etkinlik havuzundan o ayın planına aldığı kazanımlarla ilgili olan etkinliklerden çocuklarla birlikte etkinlik belirler ve uygular.