SİSMİK PROSPEKSİYON DERS 6 Prof.Dr. Hüseyin TUR

SİSMİK YANSIMA YÖNTEMİ

Sismik Yansıma

Sismik Yansıma Çok yaygın bir tekniktir. Petrol aramacılığı, Kara ve denizde, 10m ‘den kabuk ve manto derinlikleri gibi farklı derinliklerden bilgi alınabilir. AMAÇLAR Tabaka ara yüzeylerinden yansıma geometrisi ve sismik dalga enerjisi Yapı ve stratigrafi Kaya ve sedimanların fiziksel özellikleri Sismik Hız

Sismik Yansıma Basitleştirilmiş Hali Tek kaynak tek alıcı düzeni Tek Kanal

Yer, sismik enerjini yayılımında bir filtre gibi davranır Konvolusyon Yer, sismik enerjini yayılımında bir filtre gibi davranır G(t) * F(t) = H(t) Kaynak * Yer = Sismogram Dalgacığı Yansıma Katsayıları

Sismik Veri Analog ‘dan Digital Katsayı serileri Örnekleme Aralığı Örnekleme Frekansı

Konvolüsyon Sismik Dalgacık (1, -1/2, 1/2) Yansıma Serileri (1, 1/2, 1/2)

Konvolüsyon Yansıma Sismik Serisi cevap 1 1/2 1/2 1/2 -1/2 1 1 1 1/2 1/2 1/2 -1/2 1 1 1/2 -1/2 1 0 1/2 -1/2 1 3/4 1/2 -1/2 1 0 1/2 -1/2 1 1/4 1/2 -1/2 1 0

Konvolüsyon Seyahat zamanları Kullanılarak genlik Gösterimi yapılır. Sismik Cevap Seyahat zamanları Kullanılarak genlik Gösterimi yapılır. 1 , 0 , 3/4 , 1/4, 0

Sismik Yansıma Çok Kanallı düzen Her atış için çoklu alıcı

Birleştirme(Stacking )

SİSMİK YANSIMA YÖNTEMİ ATIŞ KAYDI (Shot Gather) Bir patlatmadan yayınan dalgaların farklı alıcılarda (jeofon veya hidrofon) kaydedilmesiyle oluşan izler grubu. Doğrudan gelen dalga ATIŞ J1 J2 J3 J4 J5 J6 Yansıma hiperbolü

ÇOK KANALLI SİSMİK (Yansıma hiperbolleri) FFID: Field File ID Number (Shot Gather No) Zaman-uzaklık grafiği Doğrudan gelen dalga Baş dalgası Deniz tabanı yansıması Tabanaltı yansıması

(SHOT GATHERS, COMMON SHOT GATHERS) Bir hat boyunca ardışık olarak elde edilen atış gruplarının (shot gathers, common shot gathers) yanyana çizimi

YATAY TEK TABAKALI ORTAMLARDA YANSIMA HİPERBOLLERİ Yansıma hiperbolleri YATAY TEK TABAKALI ORTAMLARDA YANSIMA HİPERBOLLERİ X=0 m jeofonuna yansıma varış zamanı Yatay tek tabakalı ortamlarda seyehat zamanı ifadesi

EĞİMLİ TEK TABAKALI ORTAMLARDA YANSIMA HİPERBOLLERİ Yansıma hiperbolleri EĞİMLİ TEK TABAKALI ORTAMLARDA YANSIMA HİPERBOLLERİ X=0 m jeofonuna yansıma varış zamanı Eğimli tek tabakalı ortamlarda seyehat zamanı ifadesi (Levin denklemi) f: tabaka eğim açısı

ÇOK KANALLI DENİZ SİSMİĞİNDE Streamer boyunun etkisi NORMAL KAYMA: 48 kanal 300m streamer Normal kayma (moveout) t0 96 kanal 600m streamer Normal kayma (moveout) t0

etkisi Normal Kayma 1240 ms Normal Kayma 900 ms Normal Kayma 620 ms

Çok tabakalı ortam DERİNLİK & HIZ: 1 NORMAL KAYMA: Normal kayma 2 3 Normal kayma 1 4 2 3 4

Yansıma hiperbolleri her zaman hiperbolmüdür…? ÇOK KANALLI SİSMİK VERİ İŞLEM – Morfolojinin etkisi Yansıma hiperbolleri her zaman hiperbolmüdür…?

ÇOK KANALLI SİSMİK VERİ İŞLEM – Kara & Deniz Kara sismiği Deniz sismiği Deniz sismiği - Ground roll?? Hava dalgası?? Deniz tabanı?? Doğrudan gelen dalga?? Ayrımlılık?? Tekrarlılar?? Serim türü??

Yatay Tek Tabaka Durumu ve Normal Kayma Zamanı ((NMO )

NMO – Normal Moveout Düzeltmesi G5 G4 G3 G2 G1

NMO – Normal Moveout Düzeltmesi X X, H (To), V ’ nın fonksiyonu H V

NMO – Normal Moveout Düzeltmesi X T is NMO T = tx-t0 Where tx = two-way time of event at offset distance of x t0= two-way time of event at zero-offset t0 tx

NMO – Normal Moveout Düzeltmesi

Velocity Analysis  T = tx-t0  T ~ x2/2V2t0 Know x from geometry & t0 measured from seismic trace Select a variety of V’s to get best T

Stacking - Summing

Eğimli Yansıtıcı Yüzey Ve Eğimli Kayma Zamanı (Dip Move Out)

Eğim Hesabı