SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-5

... konulu sunumlar: "SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-5"— Sunum transkripti:

1 SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-5
DOÇ.DR. HÜSEYİN TUR

2 Sismik Dalganın Oluşturulması
Kırılmanın Temelleri Sismik Dalganın Oluşturulması Sismik Dalganın Kayıt Edilmesi Ölçme: Seyehat Zamanı Genlik

3 Soil: Vp1 Rock: Vp2 zR Seismic Refraction x1 x2 x3 x4
oscilloscope Seismic Refraction ASTM D 5777 t1 t2 t3 t4 Note: Vp1 < Vp2 zR Determine depth to rock layer, zR Vertical Geophones Source (Plate) x1 x2 x3 x4 Soil: Vp1 Rock: Vp2

4 Sismik Kaynaklar Balyoz Tabanca Patlayıcılar

5 Sismik Alıcılar Jeofonlar

6

7 Sismik Alıcılar Jeofonlar Kablo Dijital Kayıt

8 Kırılma Sismiği Tek kanallı

9 Kırılma sismiği Çok Kanallı

10

11 Kırılma Sismiği --Sismik kırılma verisi ilk varış zamanları ve bunlara karşılık gelen mesafeyi içerir. --İlk varışlardan sonra gelen sismik olgular ihmal edilir.

12 From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus. mines

13

14

15

16 Kırılma Sismiğini Sonucunda - Herbir tabakaya ait sismik hız bilgisi ve ara yüzey derinlikleri ve tabaka kalınlıkları elde edilir.

17 Direk varışlar

18 Yansıyan dalga varışları

19 Kırılan dalga varışları

20 Time Kritik mesafe? Çapraz mesafe? Distance

21 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model

22 Y ‘yi kestiği nokta(kesme zamanı)= 2z(cos ic)/V1
Verilen bir doğrunun denklemi Y = mx + b m=eğim, Gösterilirse, T ve X grafiğinden Doğrunun eğimi = 1/V2 Y ‘yi kestiği nokta(kesme zamanı)= 2z(cos ic)/V1

23 Slope-Intercept Form of a Line Y = mx + b
Plot T vs. X Slope of Line = 1/V2 Y Intercept = 2z(cos ic)/V1

24 Kesme zamanı Derinlik

25 Z Ç TSG=

26

27

28

29 Genel Özet Işın Yolları ve Dalga cepheleri Snell Yasası- i, r, V1, V2
Kırılma Ekipmanları İlk Varışlar Seyehat zamanı ve mesafeler Tabaka hız ve derinlik değerlerinin elde edilmesi Çapraz Mesafe

30 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model
Direct Wave?

31 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model
Reflected Wave?

32 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model
Baş dalgası veya Kritik kırılma?

33 Tüm varışlar

34 Zaman ? Mesafe

35 Zaman Direkt Mesafe

36 ? Zaman Mesafe

37 Yansıyan Zaman Mesafe

38 ? Zaman Mesafe

39 Zaman Kırılan veya baş dalgası Mesafe

40 Yansıyan Zaman Kırılan veya baş dalgası Direkt Mesafe

41 Time Kırılan veya baş dalgası ? Direct Distance

42 Yansıyan Time Kırılan veya baş dalgası Çapraz mesafe Direkt Distance

43 Kırılma Seyahat Zamanı

44 Yansıyan Kırılan veya baş dalgası Time ti Direkt Distance

45 Çapraz mesafe üzerinde Direk ve baş dalgası araısndaki ilişki?
Tdirekt = Tbaş Çapraz mesafede direk dalga için T = xcross/V1 Çapraz mesafede kritik kırılma zamanı T = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12 xcross/V1 = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12

46 xcross/V1 = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12
Çapraz mesafeden Derinlik denklemi

47 3 TABAKA DURUMU

48 3 TABAKA DURUMU SEYAHAT ZAMANI

49 ÇOK TABAKA DURUMU

50 2 TABAKA DURUMU 3 TABAKA DURUMU N. TABAKA DURUMU

51 Eğimli Tabaka Durumu Düz Atış

52 Eğimli Tabaka Durumu Ters Atış

53 Eğimli Tabaka Durumu (ic = c)

54 Eğimli Tabaka Durumu td

55 How can you determine dip direction?
Apparent Velocities How can you determine dip direction?

56 Eğim açısının 10 dereceden küçük olması durumnda görünür ve gerçek hızlar arasındaki ilişki

57 Eğimin > 10o olması durumunda
v2 nasıl hesaplanır? (ic = c) hatırlarsak [sin-1 (V1/Vd) + sin-1 (V1/Vu)] c = 2 V2 =V1/sin c

58 [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  =
Eğim ne olur? (ic = c) hatırlarsak, [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  = 2

59 V2 ve Eğim> 10o? [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  = 2 [sin-1 (V1/Vd) + sin-1 (V1/Vu)] c = 2

60 (ters ve düz atışlar için)
Derinlik hesabına bakacak olursak (ters ve düz atışlar için)

61 (ters ve düz atışlar için)
Derinlik hesabına bakacak olursak (ters ve düz atışlar için) td

62 Bilinenler ta, tb ,V2 , V1 , ve c profil sonundaki Z değerini hesaplayabiliriz

63 Eğim aşağı seyahat zamanı eğrisi için ta kesme zamanına karşılık gelen Za derinliği;
za = taV1/(2cos c) za ile da arasındaki ilişki ?

64 za = taV1/(2cosc) da = za cos 

65 Yukarı eğim durumunda profile?

66 zb ile db arasındaki ilişki ?
Yukarı eğim seyahat zamanı eğrisi için tb kesme zamanına karşılık gelen Zb derinliği; zb = tbV1/(2cos c) zb ile db arasındaki ilişki ? p. 289

67 zb = tbV1/(2cos c) db = zb cos  p. 289

68 Arazi çalışması

69 Santa Teresa County Park
Refraction Profile Shot 1 Shot 2

70 İlk varışlar

71 Veri Tablosu

72 Düz ve Ters atışlar (X-T)

73 Aynı grafik üzerinde gösterim

74 Kesme Zamanı T ve çapraz mesafeler
Grafiğin Yorumu Kesme Zamanı T ve çapraz mesafeler

75 What does gravity surveying or “gravity” measure?
Jeolojik model hesabı What does gravity surveying or “gravity” measure? Shot #1 Shot #2 Yüzey eğimi= xo x ft ? ft Alüvyon = V1 = xxxx ft/sn ? ft Corrected Dip =?o Variation in gravitational acceleration Ana kaya = V2 = xxxx ft/sn

76 Çok katmanlı eğimli tabaka

77

78 Gizli Tabaka durumu

79

80 İnce tabaka durumu

81 İnce tabaka durumu

82 Sınır üzerinden gelen baş dalgaları asla ilk varışlarda gözlenemez!!

83 Süreksizlik durumu Atım miktarı Normal Fay

84 Süreksizlik durumu

85

86 CDP (Split Spread) atışı
Düz ve Ters Profiller Açılım Yakın atışlar Uzak atışlar CDP (Split Spread) atışı

87 Düzensiz yüzeylerde yol – zaman grafiklerindeki bozukluklar

88 Düzensiz yüzeylerde yol – zaman grafiklerindeki bozukluklar