DÜZKANATLILAR Turgay DÜVENCİOĞLU ORTHOPTERA DÜZKANATLILAR Turgay DÜVENCİOĞLU
Başları yuvaralak, oval, üçgen veya koniktir Bileşik gözleri şekil ve büyüklükleri gruplarda farklıdır Genellikle antenler kıl veya iplik şeklinde şerit veya kılıç şeklinde olabilir Ağız parçaları çiğneyici yapıdadır Protoraksın notum kısmı arkaya doğru uzayarak mezo- ve metanotumu örter ve pronotum adını alır
Mezonotum çıkan kanatlar ön kanat (tegmina-elytra) metanotumdan ise arka kanat (alea) denir Kanatlar bazıların da pul şeklindedir bazılarında gelişmiş bazıların da ise yoktur Ön kanatlar dar parşömen gibidir karın bölgesinden geriye doğru uzanır Geniş ve zarsı yapıda olan arka kanatlar yelpaze şeklinde katlanarak ön kanatların altında kalır
Arka kanatlardaki renk ve desenler sınıflandırmalarında ayırıcı karakter olarak kullanılır Bacak çiftleri genellikle birbirinden farklıdır Arka bacaklarında femur iyi gelişmiştir güçlü kaslarla bağlı olan bacak sıcramada kullanılır Tarsusları 3-4 segmentli uc segmentde farklı büyüklükte bir çift tırnak bulunur Tırnakların arasında bir arolium vardır
Bacaklarındaki diken, renk,desen türler için karakteristik sınıflandırma için önemlidir Karın bölgesi 10 segmentlidir birinci segment göğüsle kaynaşmış diğerleri hareketlidir Cercusları şekil ve büyüklük bakımından farklılık gösterir Dişilerin 8-9 segmentten çıkan yumurta koyma borusu (ovipositor) vardır Erkeklerde genetral organı dişilerde ovipositoru kavrayan veya saran plakaya subgenetalplak denir
Nimf döneminin sonuna kadar ön kanatlar arka kanatların altındadır son deri değiştirmede normal halini alır Yumurtalarını genelde toprak içine koyarlar bitkilerin çeşitli kısımlarına bırakanları vardır
Ortam koşuları uygun olduğu zamanlarda migratorial çoğalma yapan türleri var Genellikle herivordur fakat omnivor ve karnivor olanları da vardır Kütür bitkilerine zarar verdikleri için insanlar tarafından en çok incelenen takımdır 10.000 i aşkın türü tanımlanmıştır 600 dolaylarında ülkemizde vardır
Alt Takım:Ensifera Antenler genellikle vücuttan uzun kıl şeklinde Tympanel organ (varsa) ön tibilaların kaide yakınında Ses cıkarma (varsa) ön kanatlar birbirine sürterek Ovipozitor genellikle uzun ve değişik şekillerde
Familya: TETTİGONİİDAE Tarsuslaarı 4 segmentli ovipostor düz veya kıvrık dinlenme halinde çalıyı andırır ör:Tettigonia viridissima Familya: GRYLLİDAE (CIRCIRBÖCEKLERİ) Tarsusları 3 segmentli dinlenme halinde kanatları yere paralel ön orta bacakları aynı ovipostorları uzun ucu mızrak şeklinde ör:Gryllus campestris
Familya:GRAYLLOTALPİDAE Tarsusları 3 segmentli ön bacakları kazmaya özgü şekildedir oviposor yoktur ör:Gryllotelpa gryllotelpa (danaburnu)
Alt Takım: CAELİFERA Antenler kısa iplik şeklinde genelde vücudun yarısı kadar Tympanal organ (varsa) birinci karın segmentinin her iki yanında Ses çıkarma femurların iç kısmını kanatın üst kısmına sürtmesiyle Ovipositor kısadır
Familya:TETRİGİDAE Pronotum bütün vücudu örtecek şekilde karın bölgesinin sonuna kadar örter ön kanatlar kısa arka kanatlar büyük yelpaze şeklinde ör:Tetrix subulata
Familya:PYRMORPHİDAE Familya:ACRİDİDAE Pronotum göğüs bölgesini örter arka femurun dış yüzü balık iskeleti şeklindedir ön kanatlar daha uzundur ör:Calliptamus italicus Familya:PYRMORPHİDAE Baş koni şeklinde ileri doru uzamış alın meyilli ör:Pyrmorpha guenteri Familya:PAMPHAGIDAE Baş koni şeklinde alın vertikal tepe ile dik açı yapar ör:Glyphotmethis arasi