İyi günde

Kötü günde

İnsanın ihtiyaçları İlişkide olma Güven içinde olma Dokunulma, sarılma Ait olma, diğerleriyle “bir” olma Farklı ve biricik olma Bakılma, sevilme Değerli olma Tanınma, saygı görme Yaşamda, ilişkilerinde güçlü olma Kendini gerçekleştirme

Korkuları Başkalarından zarar görme Sevdiklerini kaybetme Sahip olduklarını kaybetme Sağlığını, yaşamını kaybetme Başarısızlık Güç ve kontrol kaybı Özgürlüğünü, avantajlarını kaybetme Yanlış yaparken yakalanma Reddedilme Kaba davranılma

Davranışlarımıza temel olan referanslar Kendilik kavramı Değerler İstekler Güdüler İlgiler Standartlar Amaçlar

İletişim Sözel Sözel olmayan Bağlamsal iletiler İletinin gerçekleştiği İletişim sırasında bilgi iletimi için kullandığımız sözler Sözel olmayan Ses tonu, jestler, yüz ifadesi gibi niyet bildiren iletiler Bağlamsal İletinin gerçekleştiği durum, ortam Bağlam Sözel Sözel olmayan Sözel

Güç ve ilişki Bir kişinin diğerini istediği yönde davranmasını sağlamak üzere etkilemesidir Güç ve ilişki Tamamlayıcı Simetrik Paralel

İlişki örüntüleri Tamamlayıcı Simetrik (yansılamalı) Başat-çekinik, titiz-pasaklı, tembel-çalışkan Simetrik (yansılamalı) Biri ne yaparsa diğeri de onu yapar Paralel (işlevsel) Kişiler yerine göre tamamlayıcı, yerine göre simetrik davranmayı becerir

Tamamlayıcı ilişkiler Esnek olmayan, katı, sorun çıkarmaya yatkın sistemler doğurur Persekütor-kurban tuzağı Aslında zayıf konumda olan da ilişkiyi kontrol eder, kontrol iki taraflıdır.

Simetrik ilişkiler Yoğun kuvvetler çatışması ve rekabet vardır Sistem sonunda patlayıncaya kadar gerilim tırmanır Taraflar hep birbirini suçlar

Paralel ilişkiler Demokratik tarzda ilişki yürütülür Sorunlara ilişkin her ikisi de sorumluluk alır Dinleme ve konuşma oranları birbirine yakındır Kararlar fikir alış verişi ile ortaklaşa alınır Her iki taraf da ilişkinin iki yönlülüğünün farkındadır ve bundan hoşnuttur

Çiftler Düzenli çiftler Düzenli olmayan çiftler + ve problem çözücü davranış > - ve problem çözücü davranış Nötral olmak +sorun tanımı Razı olma, kabul etme Şaka, mizahı kullanmak Düzenli olmayan çiftler -ve problem çözücü davranış Yakınmacı olma Eleştirel olma Savunmacı olma

Mahşerin 4 atlısı “Çözümsüzlük Modeli” dört değişkeni kullanarak boşanmayı %85 Aşağılama, küçük görme Eleştirme Savunmacı davranma Stonewalling Olumlu duyguların olmayışı

Kişiler arası sorunların kaynakları Olaylara bakış açısı Katılık, esnek olamamak Hoşgörüsüzlük

Dengeli çiftler Geçicilik Etkin dinleme, kısa süreli ikna girişimi, duygu geri bildirimi verme, onaylama Çatışmadan kaçınma Denge kuramı: her çiftin olumlu ve olumsuz duygular arasında denge kurması

Gottman & Levenson’a göre (1996) Ortak anlam oluşturmak Çatışmaları düzene koymak Olumlu duyarlılık oluşturmak Eş arkadaşlığı oluşturmak

Çatışma çözümü

“Biz” kodu 1. düzey: “ben”in “sen”e üstünlüğü 2. düzey: Görmenin işitmeye üstünlüğü 3. düzey: Sözsüz iletişimin anlaşılması 4. düzey: Kişiler arası farkındalık 5. düzey: Deneyimleri paylaşmak, ortak öyküler oluşturmak 6. düzey: Eş olarak kendilik duygusu geliştirmek

“Us is greater than parts” Ben-Sen-Biz 1. My: Thoughts Feelings Beliefs Desires Ways of living Culture & Family/past experiences 2. “Your”: Thoughts Feelings Beliefs Desires Ways of living Culture & Family/past experiences 3. = Us” “Us is greater than parts” Meaningful Experiential Self-coherent Interactions

Duygusal kabul Her eşin diğerinin duygularını anlayabilmesi Her eşin anlamlı bir öyküye sahip olması Her eşin evlilikleriyle ilgili bazı doğrulara sahip çıkması Her eşin sorunla ilgili dikkate değer bir ilgi ve dikkate sahip olması Her eşin yıkıcı davranışları ilerletmemek kadar diğer eşin değerlerini de kabul etmeye istekli olması

Bağlanma-Kimlik Eşlerin duygusal sistemleriyle birbirlerine bağlanması Eşlerin “ kim olduklarına dair” bir kimlik oluşturması kimlik bağlanma

Bağlar “Bizler kaçınılmaz bir karşılıklılık ağıyla, kaderin ağıyla birbirimize bağlıyız. Birimizi doğrudan etkileyen bir şey, hepimizi dolaylı olarak etkiler” Martin Luther King

Sevgi ve şiddet İhtiyaçlar Korkular

Kontrol ve sevgi döngüleri Gerilim artışı Balayı GÜÇ KONTROL Şiddet

Güçlerin dengesi Etkinlik, güç -------yıkıcılık, saldırganlık Edilgenlik, bağımlılık-----işbirliği, birliktelik

Güç dengesi Çekinik Baskın Korku Kontrol ve statü kaybı korkusu Yetersizlik Öfke Baskın Kontrol ve statü kaybı korkusu Mahçup etme, utandırma

İşlevsel hiyerarşi No.1 No.1 No.2 No.1 No.2 No.2

Çaba ve akışa uymak Orta yol

Çağın getirdikleri Eşitlenen, aynılaşan cinsel kimlikler, sosyal roller Üreme için karşı cinse ihtiyacın kalmaması Güven verici bağlardan kopma Aile limanını kaybetme

Öfke Bireyin bir tehlikeyle ya da engellenmeyle karşılaştığında yaşadığı çaresizliğin, güçsüzlüğün, yetersizliğin yarattığı kaygıdan kaynaklanan hoşnutsuzluktan, kızgınlık ve şiddete kadar değişebilen bir duygudur

Öfkenin işlevi Sorun çözme Güç, statü ve ün kazanma Kendini ve diğerlerini koruma Harekete geçirme

Öfkenin işlevi Kendini korumak, amaca ulaşmak ya da engelleri aşmak için bireyi motive ederek uyumsal bir süreç oluşturur Ilımlı düzeyde olduğunda, düşmanca olmayan ve yapıcı bir tavırla ifade edildiğinde kaygıyı azaltabilir, problemlerin tanımlanmasını ve etkili davranışların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir

Sorunlu öfke Ancak yoğun olduğunda ve düşmanca, saldırganca ya da işlevsel olmayan yollarla ifade edildiğinde pek çok probleme yol açabilir

Duygusal ve davranışsal tepki Öfke Algı Düşünce Uyarılma Duygusal ve davranışsal tepki

Öfke yaratan durumlar Engellenme Hayal kırıklığı Kıskançlık Korku Çaresizlik

Ailede öfke üreten durumlar Mükemmeliyetçilik beklentileri Aşırı talepkâr fakat çok az verici olma Aşırı eleştirel olma Kendisi yerine başkalarının önceliklerini yaşama, İlgisiz olma Küçümsenme ve adam yerine konulmama

Ailede öfke üreten durumlar Kendine ve başkalarına problem çıkarma Başkalarının sırtından yaşama Duygularla başa çıkamama Yanlış algılama ve yorumlama Duyguları bastırma ve biriktirme

Duyguları bastırmanın etkileri korku yas kaygı öfke umutsuzluk endişe panik irritasyon

Savunucu iletişim Yargılayıcı tutum Denetici tutum Strateji izleyen tutum Umursamaz tutum Üstünlük taslayan tutum Kesinlik taşıyan tutum

Destekleyici iletişim ortamı Tanımlayıcı tutum Soruna yönelik tutum Kendiliğinden tutum Anlamaya yönelik tutum Eşitlikçi tutum Araştırmacı, denemeci tutum