Anne Sütü ve Emzirme

Neden Anne Sütü, Neden Emzirme? Gelin önce bir hikaye ile başlayalım…..

Anne Sütü Teşvikinin Gerekçesi Dünyada her yıl yaklaşık 1.5 milyon çocuk anne sütü ile beslenemediği için ishal, zatürre ve diğer enfeksiyonlar nedeniyle ölmektedir. Anne sütü ile beslenemeyen bebeklerin ilk 5 yıl içinde ölme ihtimalleri anne sütü alan bebeklerden 4-6 kat fazladır.° °Erken doğan bebekler için bu oranlar daha da yüksek. Brezilya’da yapılan bir araştırmaya göre emzirilmeyen bebeklerin ilk 5 yaş içinde ölüm riski emzirilenlerden 14 kat fazladır (Kaynak: Save the Children, 2013). Dünya genelinde bir yılda yaklaşık 130 milyon bebek doğmakta, 4 milyonu ölmektedir. İlk 6 ay anne sütü verildiğinde 1.3 milyon bebek ölümünün önlenmesi mümkün.

Anne Sütü Hayat Kurtarır (1) Bir bebeğin en az 6 ay, mümkünse 2 yaşına kadar emzirilmesi gerektiği yeterince anlatılabilmiş olsaydı 1.5 milyon dolayında çocuk ölümü gerçekleşmeyecekti. Bilgi notu: Türkiye’de yıllık yaklaşık 1 milyon 300bin canlı doğum gerçekleşmektedir. Giriş: «Ülkelerin en önemli gelişmişlik ölçütlerinden ikisi anne ölüm oranı ve bebek ölüm hızı/5 yaş altı çocuk ölüm hızlarıdır. İlk 6 ay boyunca anne sütüyle beslenmeyen bebeklerde zatürre nedeniyle ölüm oranı beslenenlerden % 15, ishal nedeniyle ölüm oranı %11 fazla (Save the Children/Çocukları Koruyun Örgütü, 2011 verileri.) Kaynak: Save the Children,2011

Anne Sütü Hayat Kurtarır (2) İlk saat içinde emzirilen bebeklerin hayatta kalma şansı diğer bebeklerden 3 kat, ilk gün içinde emzirilenlerin yaşam şansı ise bu zaman diliminde emzirilmeyenlerden 1 kat daha fazladır. Doğum sonrası ilk 1 saat içinde emzirmeye başlanması ile bu gereksiz ölümlerin beşte birinin önlenmesi mümkündür. Bu; her yıl 500.000, her gün 1.500’den fazla çocuk demektir (Kaynak: UNICEF Yönetim Kurulu Başkanı Anthony Lake’in 2014 Dünya Emzirme haftası nedeniyle yayınladığı mektuptan.) Kolostrum (ağız sütü): Doğumdan hemen sonraki saatte anne bedeni kolostrum adı verilen özel bir süt üretir. Kolostrum, bilimin bulabildiği en iyi bağışıklık sistemi destekçisidir. TNSA-2008’e göre : Tüm çocukların %97’si bir süre emzirilmiştir. Ancak emzirilen çocukların sadece %39’u doğumdan sonraki ilk 1 saat içinde emzirilmeye başlanmıştır. Ortanca emzirme süresi 2008’de 16 aya çıkmış, 2013’de 15.7’ye gerilemiştir. 6 aydan küçük emzirilen çocukların %25’nin hazır mama aldığı belirlenmiştir. 6 aydan küçük çocuklarda biberon kullanım oranı %41’dir.

İlle de Anne Sütü İlle de Emzirme İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesi, 6.aydan sonra uygun ek besinlere başlanarak emzirmenin en az 2 yaşına dek sürdürülmesi ile 5 yaş altı çocuk ölümlerinin % 20 oranında azaltılması mümkün olacaktır.

Anne Sütü & Emzirmenin Tarihçesi

Anne Sütü Tarihçesi (1) Muhtemelen insanlık tarihi kadar eski. Ebers Papirüsü (Eski Mısır MÖ 1550)* Eski Türklerde anne sütü kutsal. İbn-i Sina: "Bebekler mümkün olduğu kadar anne sütü ile beslenmelidir." Giriş: «bebek beslenmesi ile ilgili uygulamaların tarihsel olarak gelişimi incelendiğinde, günümüze değin bebek beslenmesinde en önemli besinin anne sütü olduğu görülmektedir." Ebers Papirüsü: İçeriğinde yaklaşık 700 reçete barındırır. Bebek beslenmesinde kullanılacak tek besinin anne sütü olduğunu ve bebeğin üç yaşına kadar anne sütü alması gerektiğini vurgulamaktadır. Eski Türklerde anne sütü kutsal sayılırken İbn-i Sina, «Tıp Kanunu» adlı kitabında bebeklerin mümkün olduğu kadar anne sütü ile beslenmeleri gerektiğini yazıyor.

Kuran-ı Kerim’de Emzirme «Anneler çocuklarını tam iki yıl emzirsinler» (Bakara Suresi 233.ayet) «Sütten kesilmesi de iki sene içindedir .» (Lokman Suresi, 14. ayet) «Çocuğun anne karnında taşınması ve sütten kesilmesi otuz ay sürer.» (Ahkaf Suresi, 15.ayet) İslamiyet İslamiyete göre: «bebeğin anne karnında kanla beslenmesi ile doğumdan sonra anne sütü ile beslenmesi arasında kesintisiz bir devamlılık söz konusudur.»

DSÖ, UNICEF, SAĞLIK BAKANLIĞI ÖNERİLERİ Emzirmeye ilk yarım saat- bir saat içerisinde başlanması İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesi, 6 aydan sonra en az 2 yaşına kadar tamamlayıcı besinlerle birlikte emzirmenin sürdürülmesi. Program halihazırda 150 ülkede uygulanmaktadır (ABD, Kanada, Çin Halk Cumhuriyeti, Küba, İsveç, Norveç, İngiltere de dahil olmak üzere) ve 20.000’e yakın bebek dostu kuruluşa ulaşmıştır.

Anne Sütünü «Eşsiz» Kılan Nedir?

Yaşayan Bir Organizma Olarak Anne Sütü Anne sütü bileşiminin en önemli özelliği bebeğin yaşına ve durumuna uygun değişim göstermesidir.° Erken doğum yapan annelerin sütü, bebeklerinin gelişimini tamamlamamış mide barsak ve böbrek sistemlerine uygun bileşimdedir. * °AS’nün bileşimi bebeğin erken doğumuna, gelişimine, gün içindeki öğünlerine göre en uygun olacak şekilde değişmektedir. *Prematüre ve zamanında doğum yapan annelerin sütleri arasındaki farklılık birinci aydan sonra ortadan kalmaktadır (Kaynak: Anne Sütü/Yard. Doç Dr Gülhan Samur, HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008).

Salgılandığı Döneme ve Bileşimine Göre Anne Sütü 1-Kolostrum (Ağız sütü) Doğumdan sonra ilk 5 gün boyunca salgılanan süttür. 2-Geçiş sütü Kolostrumdan (Ağız sütü) sonra 5-15.günler arasında salgılanan süttür. 3-Olgun süt 15.Günden sonra salgılanan süttür. Doğumdan ilk bir aya kadar olan dönemde besin ögeleri açısından anne sütünün bileşimi, bebeğin mide barsak sistemine uygun olarak farklılık göstermektedir (Kaynak: Anne Sütü/Yard. Doç Dr Gülhan Samur, HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008). Olgun süt yağda ve suda çözünebilen 200’den fazla bileşik madde içeren kompleks bir bileşiktir. Bileşimin büyük çoğunluğunu (%88 ve üzeri) su oluşturmaktadır.

Kolostrum – Ağız Sütü (1) Yoğun kıvamlı, açık renkten altın sarısı renge kadar değişen renkte İlk 24 saatte yaklaşık 7-14 ml /her beslenmede° Sonraki 36 saatte artarak 24 saatlik periyotta 500ml’ ye ulaşır İlk günler için miktarın az olmasıyla gelişmemiş yeni doğan böbreğine uygunluk Kolostrum=Ağız sütü olarak da bilinmektedir. °Zaten bu dönemde yeni doğanın midesi de bir bilye büyüklüğündedir (yaklaşık 5 mL). Bu dönemde kilo kaybı endişesi ile gereksiz formül mama başlanması yaygındır, dikkat edilmeli!

Kolostrum – Ağız Sütü (2) Kolostrum, içermiş olduğu besin ögelerinden çok enfeksiyondan koruyucu özelliği ve bebeğin mide barsak sistemi işlevlerinin düzenlenmesinde yararlı etkileri nedeniyle önem kazanmaktadır. Bu nedenle bebeğe MUTLAKA verilmelidir. Kolostrumun özellikleri: Olgun sütten daha fazla oranda protein içerir. Yağ ve laktoz içeriği olgun süte oranla daha azdır. Enfeksiyon ve alerjiden koruyan antikor, akyuvar, antienfektif etmenlerden zengindir. Barsağın olgunlaşmasını sağlayan, alerji ve intolerans gelişmesini önleyen epidermal büyüme faktörleri içerir. Bilirubinin barsaktan atılmasını sağlayarak sarılığı önler. Kolostrum, maternal kanın genel yapısını ve özelliklerini yansıtır. Bu fizyolojik benzerlik, intrauterin yaşama alışmış yeni doğan için bir avantajdır (Kaynak: Anne Sütü/Yard. Doç Dr Gülhan Samur, HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008). Kolostrum bebeğin ilk aşısıdır.

Kolostrum- Ağız Sütü (3) Büyüme faktörleri içerir. Müshil etkisi vardır. Bilirubinin barsaktan atılmasını sağlayarak sarılığı önler. İçeriğindeki yoğun bağışıklık güçlendirici hücrelerle bebeği enfeksiyonlara karşı korur.

Emzirmenin Evresine Göre Anne Sütünün İçeriği SON SÜT Proteinli ve yağlı ÖN SÜT Sulu ve şekerli Anne sütünün içeriği, emzirme esnasında da farklılık gösterir. Emzirmenin başında bebeğin enerji ihtiyacını karşılamak, susuzluğunu gidermek üzere laktozdan zengin (sulu ve şekerli) iken emzirmenin sonlarına doğru bebeğin büyüme ve gelişmesini sağlamak üzere proteinden zengindir (proteinli ve yağlı). Bu yağlı yapı tokluk duygusuna neden olur. Ön süt sulu, mavimtırak renkte iken son süt sarımsı renktedir. Anne sütü yağ miktarının emzirmenin sonuna doğru artması doygunluk yaratmakta, bebeğin daha fazla besin tüketmesine engel olarak obezite gelişimi önlenmektedir. Bu nedenle anne sütü ile beslenenlerde obezite oranı daha azdır. (Kaynak: Anne Sütü/Yard. Doç Dr Gülhan Samur, HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008).

Anne Sütü Salgılanma Oranları Yeni doğan bebeklerin doğumu izleyen ilk haftada %7-10 kilo kaybı normaldir. Anne sütü salgılanma miktarı ilk 24 saatte yaklaşık her beslenmede 7-14 ml iken, Sonraki 36 saatte artarak 24 saatlik periyotta 500ml’ ye ulaşır. Dolayısıyla kilo kaybı endişesi ve gereksiz formül mama başlanmasından kaçınılmalıdır!

Yenidoğan Bebeğin Mide Kapasitesi Yenidoğan bebeğin midesi: İlk gün bilye kadar (~5ml) 3. gün pinpon topu kadar (~ 20ml) 10.gün yumurta kadar (~50ml) Honest: Güvenilir Cherry: Kiraz Radish: Turp Apricot: Kayısı

Anne Sütünün Besleyiciliği İlk 6 ayda bebeğin enerji ihtiyacının %100’ ünü, 6-12 ayda bebeğin ihtiyacının %50’ sini 12.aydan itibaren de %30’unu karşılar. 6.aydan sonra bebeğin enerji ihtiyacının ancak %50’sini karşılayacağından anne sütünün yanı sıra mutlaka uygun ek beslenmeye başlanmalıdır.

Her Bebeğe Ayrı Süt Anne sütü her bebeğe özel bileşimde salgılanır. Erken doğmuş bebek için salgılanan anne sütünün içeriği, zamanında doğmuş bebeğin gereksindiği anne sütü bileşiminden farklıdır. Her canlının sütünün kendisine ve bebeğine özel olması, anne sütünü yavrusu için benzersiz bir besin maddesi yapan bir özelliktir. Örneğin erken doğmuş bebek için en ideal besin yine kendi annesinin sütüdür. Çünkü bebeğin o anda ihtiyaç duyduğu tüm maddeler yalnızca kendi annesinin sütünde bulunmaktadır. Anne sütü bileşiminin en önemli özelliği bebeğin yaşına ve durumuna uygun değişim göstermesidir. Örneğin prematüre doğum yapan anneler bebeklerinin ağırlığına, gestasyon yaşlarına, böbrek solüt yüklerine uygun süt salgılarlar. Prematüre ve zamanında doğum yapan annelerin sütleri arasındaki farklılık birinci aydan sonra ortadan kalkmaktadır. (Kaynak: Anne Sütü/Yard. Doç Dr Gülhan Samur, HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008). Prematüre bebeğin gereksinimi farklı, miadında doğmuş bebeğin gereksinimi farklı olup anneler bebeğin ihtiyacına uygun şekilde süt üretip salgılarlar. Anne sütünün %88’i sudan oluşur. Bu sebeple Afrika sıcağındaki bebeklerde dahi ilk 6 ay anne sütü dışında sıvı vermeye gerek yoktur.

Ne Kadar Süre ve Sıklıkta Emzirmeli? Yenidoğan sık sık: Bebek her istediğinde Tek meme (tamamen boşalana kadar) Emzirilmelidir Gece salgılanan sütün içeriği ile gündüz salgılanan sütün içeriği farklı olup gece sütünde büyüme faktörleri daha yoğun olarak bulunmaktadır. Ayrıca gece emzirmek süt yapımını arttırır. Bu yüzden mutlaka geceleri de emzirilmelidir.

Anne Sütünün Özellikleri Anne sütünün özel bir kokusu vardır. Bu koku bebeğin gözü kapalı olsa da meme başını bulmasını sağlar.

Anne Sütünün Üstünlükleri (1) Anne sütü ile beslenen bebeklerde obezite oranı daha azdır.° Emzirilen bebeklerde astım, alerji, orta kulak iltihabı, zatürre, idrar yolu enfeksiyonu, diyabet, bazı kanser türleri, apandisit gibi hastalıklar daha az oranda izlenir. İnek sütü ile beslenen bebeklerde diş çürüğü sayısı anne sütü ile beslenenlere göre daha fazladır. Anne sütünün ağrı giderici özelliği vardır. °Anne sütü yağ miktarının emzirmenin sonlarına doğru artması doygunluk yaratmakta, bebeğin daha fazla besin tüketmesine engel olarak obezite gelişimi önlenmektedir. 9 ay süreyle emzirmek, bebeğin aşırı kilolu olmasını %30’dan fazla önler. Anne sütünün içinde bebeği kanserden koruyucu maddeler bulunur. Anne sütünün içerdiği maddeler bebeği rahatlatır, gevşetir, ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar. Bebekler anne sütünü tamamen ve kolaylıkla sindirirler. Anne sütü alan bebeklerde karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. Bebeği pişikten korur.

Anne Sütünün Üstünlükleri (2) Anne sütü ile beslenen bebeklerde aşıların etkinliği artar. Emzirme, anne-bebek ilişkisini güçlendirir. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur. Dikkat eksikliği sendromu daha az izlenir. Çene diş gelişimini olumlu yönde etkiler. °Anne sütü yağ miktarının emzirmenin sonlarına doğru artması doygunluk yaratmakta, bebeğin daha fazla besin tüketmesine engel olarak obezite gelişimi önlenmektedir.

Emzirmenin Anneye Yararları (1) Emzirme süresi uzadıkça annede meme kanseri gelişme ihtimali azalır. Annede yumurtalık, rahim iç tabakası kanserleri azalır. Anneyi ileride ortaya çıkabilecek kemik erimesinden korur. Emzirme, doğum sonrası rahimin eski haline dönmesine yardımcı olur. Anneyi aşırı kan kaybından ve kansızlıktan korur. Bazı şartlara uyulursa anneyi gebelikten korur. °Emzirme süresi arttıkça kadınların meme kanserine yakalanma sıklığı azalır (Lancet 2002 Jul 20; 360 (9328) : 187-295.)

Emzirmenin Anneye Yararları (2) Emziren annelerde doğum sonrası depresyon izlenme sıklığı yarı yarıya azalır. Emziren anneler doğum kilolarından daha çabuk kurtulur, daha hızlı forma girer.° Annelik duygusunun pekişmesine neden olur. Anne ile bebek arasındaki bağı güçlendirir. Emziren annelerin kendilerine güveni fazladır. Bu da süt verimini olumlu yönde etkiler. °Emzirme, kadının günlük enerji gereksinimini yaklaşık 500-600 kilo kalori artırır. Sağlıklı ve doğru beslenen anne, emzirme sırasında enerji harcadığından ve süt üretimi için yağ dokusu kullanıldığından daha kolay ağırlık kaybederler. (Ancak emziren annelerde günlük 1800 kcal altına düşülmemesine dikkat edilmelidir!)

Emzirmenin Anneye Yararları (3) Emzirmek anne için doğal bir sakinleştiricidir. Emzirme sırasında salınan hormonlar mutluluk hormonuna benzer şekilde anneyi rahatlatır, uykuya dalmasını kolaylaştırır. Emzirme hormonları, anneyi gevşetir daha çabuk uykuya dalmasını sağlar, anneyi dinlendirir. Dolayısıyla gece emzirmek için uyanması gerekse bile, emzirme sonrası annenin uyku süresi daha kısa olabilirse de daha kaliteli olur.

Emzirmenin Anneye Yararları (4) Anne sütü her yerde hazırdır. Bedavadır. Hazırlama, ısıtma ve koruma sorunları yoktur.

Emzirmenin Toplumsal Yararları Sağlık harcamaları azalır. Çocuk hastalıklarının tedavisindeki iş gücü kaybı azalır. İş günü kaybı azalır, izin alma ve para kaybı azalır. Çevre dostu bir uygulamadır.

Emzirme Nasıl Oluyor?

Süt üretiminin memenin boyutuyla bir ilgisi yoktur. Meme ucunu çevreleyen areola adlı koyu renkli derinin üzerinde Montgomery bezleri denen ve deriyi sağlıklı tutmak için yağlı bir sıvı salgılayan küçük salgı bezleri vardır. Memenin içinde de süt salgılama hücreleri kümelerinden oluşan ve alveol adı verilen küçük kesecikler vardır. Bu alveollerden milyonlarcası vardır. Prolaktin adlı hormon bu hücrelerden süt salgılanmasını sağlar. Alveollerin çevresinde , kasıldıklarında sütü meme ucuna doğru sağan kas hücreleri vardır. Oksitosin adlı hormon bu kas hücrelerinin kasılmasını sağlar. Küçük tüpler ya da kanallar sütü alveolden dışarı taşır. Areolanın yakınlarında tüpler genişler ve laktifer sinüsleri (süt sinüsleri, süt havuzları) oluşturur, sonra kanallar tekrar daralır. Salgılayıcı alveoller ve kanallar destek dokusu ve yağ ile çevrelenmiştir. Memeye şeklini veren ve küçük ile büyük meme farkını yapan bu yağ dokusu ve diğer dokudur. Küçük ve büyük memeler yaklaşık aynı miktarda salgı dokusuna sahiptir ve ikisi de yeterince süt üretebilir. Meme başı içinde sadece süt kanalları bulunur. Areola altında laktofer sinüsler denen süt havuzları vardır. Bebek buraya ulaşıp emmeli ki süt salınsın. Ağaç gibi görünen yapıda alveol, bunun çevresinde süt salgılayan çemberler ve çevresinde düz kaslar vardır. Oksitosin kas kasılmasını, prolaktin ise süt yapımını sağlar. Okistosin süt salınımını, sütün akmasını ve sentezlenen sütün bebeğe ulaşmasını sağlarken prolaktin süt yapımını sağlar. PRL alveol hücrelerini uyarır, bir sonraki emme için süt yapımını uyarır. PRL bebek emmeye başlayınca uyarılır. Geceleri daha çok yapılır. Anne daha rahat, gevşek, huzurlu olur. Annenin uyku kalitesini artırır. Ovulasyonu baskılar. Bir meme emzirilmezse o memeye uyarı gitmez, o memede süt yapımı durur. Oksitosin annenin duygu ve düşüncelerinden, algılamalarından etkilenir. Bebekten ayrılma, endişe, kaygı, stres olumsuz etkiler.

Bebek meme emdiğinde meme ucundan beyne duyusal ileti gider Bebek meme emdiğinde meme ucundan beyne duyusal ileti gider. Ön hipofizden salgılanan PRL kan dolaşımına karışarak memeye gider ve süt salgılayıcı hücrelerin süt salgılamalarını sağlar. Her emzirmede bebek memede önce hazır olan sütü kullanır. Yani bebek ne kadar fazla emerse meme o kadar fazla süt yapar. Fazla emme=Fazla süt. Geceleri daha fazla PRL yapılır. Gece emzirme çok önemli. PRL anneyi gevşetir ve uykusunu getirir; demek ki, geceleri emzirse bile genellikle anne dinlenir. PRL ile ilgili hormonlar yumurtlamayı baskılar.

Oksitosin refleksi=Süt inmesi refleksi Oksitosin refleksi=Süt inmesi refleksi. Arka hipofizden salınır, sütün inmesini sağlar.

Anne Sütünde İnhibitör Madde Eğer meme süt ile tamamen dolarsa salgılama durur. 5 dakika bir göğüs, 5 dakika diğer göğüs gibi uygulamalarda bebek son süte ulaşamaz, memede devamlı uyaran olur ve üretim durur.

Başarılı Emzirme İçin Yapılacaklar En önemli aşama bebeğe meme başında doğru pozisyon verilmesidir.

Doğru Emzirmeye Hazırlık Emzirme için anne rahat bir yere oturmalı. Bebeğin başı annenin dirseğinin içinde olmalı. Bebek tamamen anneye dönük ve en yakın temasta olmalıdır.

Bebeğin Memeye Doğru Şekilde Yerleştirilmesi (1) Bebeğin dudakları uyarılır. Meme başı bebeğin dudaklarına temas ettirilir.

Bebeğin Memeye Doğru Şekilde Yerleştirilmesi (2) Bebeğin ağzını açarak meme başını ve areolayı ağzının içine alması sağlanır. Koyu renkli kısım dudakları ile çevrelenmelidir.

Bebeğin Memeye Doğru Şekilde Yerleştirilmesi (3) Bebek ağzını kocaman açtığında, Bebeğin ağzına bolca kahverengi kısmı doldurmak gerekir.

Bebeğin Memeye Doğru Şekilde Yerleştirilmesi (4) Anne başparmağını fazla bastırmadan memenin üst kısmına yerleştirmişken dört parmağı ile de memeyi alttan destekler. Makas yapılmaması gerektiği vurgulanmalı! Bebek emerken ağzında meme, yüzü annesine dönük eliyle memeye temas eder. Bebek bedeninin anneye yakın durması sağlanır. Bedeni ile de temas halinde olması bebeğe güven verir.

Doğru Yerleştirme= Doğru Emzirme Bebeğin alt dudağı dışa kıvrılmış, çene memeye dayanmış olmalıdır. Ağız alabildiğine açık olmalıdır. Meme ucu değil, areolanın büyük kısmı bebeğin ağzını doldurmuş olmalıdır. İlk 3 ayda doğru pozisyon çok önemli. 3 ay sonrası bebek her pozisyonda emebilir. Doğru pozisyon ilk emzirmede öğretilmeli.

Memeye İyi Yerleşmiş Bebek

Memeye iyi yerleşmediğinde bebek memede asılı kalmış gibi gözükür.

Başarılı Emzirme Emzirme eylemi hem anne hem de bebek için keyif verici bir olay olmalıdır. Doyan bebek memeyi kendiliğinden bırakabilir.

Memeye yanlış yerleştirme meme çatlaklarına neden olur.

Hangi Pozisyonda Emzirmeli ? Annenin doğum şekline göre veya çoğul gebelik olup olmadığına göre farklı pozisyonlar denenebilir. Doğru tutma şekli: Bebek emme sırasında rahatsa, huzurlu ise uygun pozisyondur. Başlangıçta acemi anneye önce memeye doğru yerleştirme, sonra doğru pozisyon öğretilmeli. Kucak pozisyonu: Bebeğin altına veya kol altına destek konsun. Koltuk altı pozisyon: Sezaryen sonrası kullanılabilir. Yatarak emzirme: Gözlem altında yapılabilir. Aspirasyon ve orta kulak iltihabını önlemek üzere bebeğin altına yükselti konabilir. Yatağın baş kısmı yükseltilebilir.

Bir Emzirme Öğününde Nasıl Emzirmeli? Bir meme tamamen boşalana kadar emzirilmeli, bir sonraki emzirmede diğer meme emzirilmelidir. Bebek bir memeyi bitirdikten sonra ikinci memeyi emmişse sonraki emzirmede yarım kalan memeden başlanmalıdır. Emzirmenin ilk 5 dakikasında bebek sütün %90’ını alır. Son sütün alınmasını müteakiben zevk için emer.

Emzirme Döneminde Ne kadar Sıvı Tüketilmelidir? Her emzirmeden sonra 1 bardak sıvı alınmalıdır ( süt, taze meyve suyu, ayran, su, limonata gibi). Bir anda örneğin içilen 3 litre su diürezle gideceği için süt yapımını artırmazken her emzirme sırası ve sonrasında içilecek 1 bardak su sütü artıracaktır. Emzirme esnasında ağzı kuruduğunda su içmesi önemli annenin. Emzirme ile kaybettiği sıvıyı yerine koymak için susadığı zaman sıvı almasının yeterli olduğu söylenmeli. «Sık sık» değil, her istedikçe emzirin « denmeli.

Başarılı Bir Emzirme İçin Neler Yapılmalı? Bebek istediği sıklıkta ve sürede emziriliyorsa Anne kendini iyi hissediyorsa Bebek memeye iyi yerleştiriliyorsa Çevre emzirmeye destek oluyorsa emzirme başarılı olacaktır.

Bir Kadına Sütünü Arttırmada Nasıl Yardımcı Olunur? Bebeğini yanında tutmasını, tensel temas yapmasını, bebeğe kendisinin bakmasını söyleyin. En önemli nokta bebeğin sık emmesidir: En az günde 10 kez veya daha fazla emzirilmeli. Saat sınırlaması yapılmamalıdır. Bebek ilgilendiği her zaman emzirilmelidir. Her verişte daha uzun emmesine izin verilmelidir. Bebeği yanında tutmalı ve geceleri de emzirmelidir. Bazen bebek uykulu olduğunda en kolay emzirilir.

Bol Sütün Sırrı Nedir? Anne sütünü artırmak için yapılması gereken en önemli şey annenin bebeğini daha sık emzirmesidir.

Bebeğin Acıktığı Nasıl Anlaşılır?

Ağlayan Bebeği Sakinleştirme Zamanı Kucaklama Göğüs üzerinde ten tene temas Konuşma Okşama Erken Belirtiler Kıpırdanma, kımıldanma Ağzı açma Baş çevirme Aranmak Orta Dönem Belirtiler Esneme Artmış fiziksel aktivite Elin ağıza götürülmesi Geç Dönem Belirtiler Ağlama Huzursuz beden hareketleri Rengin kırmızıya dönmesi

Yetersiz Süt

Yetersiz Süt Annelerin bebeği biberonla beslemeye başlamalarının veya emzirmeyi kesmelerinin en sık nedenlerinden biri sütlerinin yeterli olmadığını düşünmeleridir. Annelerin hemen hepsi 1 hatta 2 bebeğe yetecek kadar süt üretebilir. Genellikle çoğu anne bebeğinin ihtiyacından fazlasını üretir. Annenin yeterli süt üretememesi son derece nadirdir. Genellikle esas problem bebeğin yeterince emzirilmemesi ya da bebeğin etkin ememesidir. Yetmediği tek durum meme yapısının konjenital olarak hasarlanması veya yapımının olmamasıdır.

Yetersiz Sütün Güvenilir Bulguları (1) İlk 6 ayda, ayda en az 500 gram veya haftada 125 gram almalı Ayda 500gramdan az kilo artışı varsa yetersiz olduğu söylenebilir. Büyüme eğrisi-daha önceki tartı kayıtları incelenmeli. En güvenilir belirtidir. Ayda bir kilo almak hem olağan değildir hem de gerekli değildir.

Yetersiz Sütün Güvenilir Bulguları (2) Bebeğin çıkardığı idrar miktarına bakılır. Yalnız anne sütü ile beslenen ve yeterli süt alan bebek günde 6-8 kez idrar yapar. Yeterli süt alamayan bebek ise günde 6’dan az idrar yapar. İdrarı kokulu, koyu sarı veya portakal rengindedir.

En Sık İzlenen Yeterli Süt Alamama Nedenleri (1) Emzirme ile ilgili faktörler: Geç başlama Sık emzirmeme Kısa emzirme Memeye kötü yerleşme Biberon, emzik verme Ek besinler verme

En Sık İzlenen Yeterli Süt Alamama Nedenleri (2) Annenin psikolojik durumu: Özgüven azlığı Kaygı, stres Emzirmeden hoşlanmama Bebeği kabullenmeme Yorgunluk

Kimler Emziremez?

Kimler Emziremez? Beslenme ile ilgili bazı nadir durumlar (galaktozemi). Annede tedavisiz aktif tüberküloz varlığı Annede ilaç bağımlılığı Annede HIV varlığı. Nefes alan her anne emzirebilir!

Kimler Emzirebilir? Nefes alan her anne emzirebilir. Erkekler bile bir bebeğe yetecek miktarda olmasa dahi süt üretebilir. Biyolojik olmayan anneler de bazen ilk 1 hafta içinde evlat edinildiyse emzirebilir. Menopoza girmiş kadınlar, büyük anneler emzirebilir.

Sütün Sağılması & Saklanması Anlaşılan annem işe geri dönüyor. Peki sen de gitmek zorunda mısın? Anlaşılan anne işe dönüyor. Sen de gitmek zorunda mısın? Sütün Sağılması & Saklanması

Sütün Sağılması Hangi Durumlarda Yararlıdır? Tıkanık (şiş) memeyi rahatlatmak Süt birikmesi Çökük meme başı Emmesi sorun olan bebek Memeyi reddeden bebek Düşük Doğum Ağırlıklı bebek Hasta bebek Hasta anne Anne işe başlamışsa Dolu memeyi almayı kolaylaştırmak için

Süt Sağma Metodları Elle sağma Pompa ile sağma Enjektör pompası ile sağma Ilık şişe metodu Elle süt sağma: Elle boşaltmak süt sağmak için en iyi yoldur.Alet gerektirmez ve kadın her yerde, her zaman yapabilir. Geniş ağızlı bir kap hazırlanır (sütün fışkırıp ziyan olmasını önlemek için). Triley sadece atık sütler için kullanılır. Enjektör pompası: Çok ağrılı bir işlem. Elle sağmak gibi bir seçenek varken kullanılmamalı. Ilık şişe metodu: Geçmişte daha sık kullanılırdı. İdeali ELLE SAĞMA METODU. Süt sağma pompası da çok gerekli değildir.

Elle Süt Sağmak Ellerini yıka, geniş ağızlı temiz bir kap hazırla Elini C tekniğiyle tut, Kahverengi kısmın arkasındaki süt deposunu hisset (büyük bir fıstığa benzer) Göğüs kafesine doğru bastır, parmakları birbirine doğru yaklaştır.

Bas ve bırak, bas ve bırak Yanlardan da aynı şekilde Meme ucuna asla bastırma Bir memeyi üç-beş dakika , sonra diğerini sağ. Toplam 20-30 dakika

Sağılan Süt Bebeğe Nasıl Verilmeli? Asla biberon kullanılmamalıdır. Biberon yerine kap yöntemi kullanılmalıdır.

Süt Hangi Sıklıkla Boşaltılmalıdır? 3 saatte bir Günlük emzirme sıklığına göre 78 78

Sağılan Süt Nasıl Saklanmalı? Oda sıcaklığında 3 saat Buzdolabının rafında 3 gün Derin dondurucuda 3 ay saklanabilir.

Emzirme Zorlukları Tüm ülkelerde «gece emzirmek için uyanmak» en yaygın üç cevap arasında. Türkiye: Emziren annelerin %37.7’si için en büyük zorluk. Toplum içinde emzirmek zorunda kalmak %30.5 Emzirmeye bağlı yaşanan ağrılar %30.2

Emzirmenin Desteklenmesi Bebeğiniz Doğmadan Önce Bebeğinizi nasıl beslemeyi planladığınız hakkında sizinle konuşmak, Emzirmenin size ve bebeğinize yararlarını açıklamak, İlk bebeğinizi emzirememişseniz tekrar denemeniz konusunda sizi desteklemek üzere sağlık çalışanlarının hazır olduğunu biliyor muydunuz? Doğru destekle birçok kadın emzirebilir.

Bebeğinize yakın uyumak ve bebeğinizi her istedikçe emzirmek süt yapımını uyarmaya yardımcı olur. Bebeğiniz Doğduğunda Sağlık Çalışanı: Doğumdan hemen sonra sizinle bebeğiniz arasında tensel teması başlatmada sizi yüreklendirecektir. Bebeğinizin emmeye hazır olduğunu gösteren işaretleri fark etmenize yardımcı olacaktır. Bebeğinizi memeye yerleştirirken nasıl pozisyon vereceğinizi gösterecektir.

Bebeğinize yakın uyumak ve bebeğinizi her istedikçe emzirmek süt yapımını uyarmaya yardımcı olur. Bebeğiniz Doğduğunda Sağlık Çalışanı: Doğumdan hemen sonra sizinle bebeğiniz arasında tensel teması başlatmada sizi yüreklendirecektir. Bebeğinizin emmeye hazır olduğunu gösteren işaretleri fark etmenize yardımcı olacaktır. Bebeğinizi memeye yerleştirirken nasıl pozisyon vereceğinizi gösterecektir.

Emzirme doğal bir süreç olmakla birlikte öğrenilmesi zaman alabilir Emzirme doğal bir süreç olmakla birlikte öğrenilmesi zaman alabilir. Bu süreçte sağlık çalışanı veya akran danışmanlardan destek almak çok işe yarayabilir. Taburcu Olduğunuzda Sağlık çalışanı Emzirmeyi sürdürmeniz için size güven ve destek verecektir. Sağlıklı büyüme için ilk 6 ay anne sütünün tek başına yeterli olduğu konusunda sizi temin? Edecektir. Olabilecek herhangi bir problem ya da endişe durumunda sorunu çözmede yardımcı olarak emzirmenin keyifli bir deneyime dönüşmesine yardımcı olacaktır.

Emzirmenin Desteklenmesi Annelerin Yapabilecekleri Bebeğiniz doğmadan önce emzirme ile ilgili gerçekleri öğreniniz. Bebek doğar doğmaz yarım - 1 saat içinde ilk emzirmeyi gerçekleştirmeye çalışınız. Nasıl emzireceğiniz hakkında sizin ve bebeğinizin yardıma ihtiyacı olacak, yardım istemekten çekinmeyiniz. Yeterince sağlıklı beslendiğiniz, sıvı aldığınız ve dinlendiğinizden emin olunuz.

Emzirmenin Desteklenmesi Babaların Yapabilecekleri Ev işlerinde yardımcı olun. Partnerinizin stresini azaltın ve yeterince dinlendiğinden emin olun. Emzirme sonrası bebeğin gazını çıkarın-baba göğsü bu iş için mükemmeldir. Emzirme haricindeki bebek bakım işlerini üstleniniz (banyo, bez değiştirme, yürüyüş).

Emzirmenin Desteklenmesi İşyerinde Neler Yapılabilir? Emzirmeyi sürdürebilmeleri için annelere yeterli doğum iznini veriniz. Annelere sütlerini sağabilecekleri/saklayabilecekleri bir yer ve zaman tahsis ederek işe dönüşlerini kolaylaştırınız. Emziren iş arkadaşlarınızı destekleyiniz. İşi ve yeni anne olmayı dengelemek her zaman kolay değildir.

Aile ve Arkadaşların Yapabilecekleri Duygusal destek veriniz ve pratik yardım sağlayınız (mutfak alışverişi yapmak, yemek pişirmek, ev temizliği gibi) Büyük kardeşlerin bakımını sağlayınız. Dinleyin ve destekçi olun. Emzirme konusunda annenin özgüvenini artırınız.

Son Sözler Yılda milyonlarca çocuğun ölümünü önleyen, Paketlemeye ihtiyaç duyulmayan, Her an, her yerde kullanıma hazır olan, Bir aşı özelliği ile birçok hastalığa karşı korunma sağlayan, Taklit edilemeyen adeta «altın sıvı» olan anne sütü bebek beslenmesinde en uygun besindir. Yapılan sayısız çalışma anne sütünün yararlarını ve üstünlüklerini ortaya koymaktadır. Tüm çalışma ve çabalara rağmen henüz içeriği tümüyle aydınlatılabilmiş değildir. Her geçen günle birlikte yeni bir yararı ortaya çıkmakta, varsa bile «formülü» bilinememektedir. Dolayısıyla laboratuvar ortamında yaratılması/oluşturulması, piyasaya sürülmesi mümkün değildir. Kısacası insan elinden/aklından çıkma hiçbir ürün anne sütüne «eşdeğer» sayılamaz.