AZE216 KÜÇÜK ADIMLAR ERKEN EĞİTİM PROGRAMI Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu

DERSİN İÇERİĞİ ÜNİTE I: KÜÇÜK ADIMLARA GİRİŞ ÜNİTE II: ÇOCUĞUNUZUN PROGRAMI ÜNİTE III: İLETİŞİM BECERİLERİ ÜNİTE IV: BÜYÜK KAS BECERİLERİ ÜNİTE V: KÜÇÜK KAS BECERİLERİ ÜNİTE VI: ALICI DİL BECERİLERİ ÜNİTE VII: KİŞİSEL VE TOPLUMSAL BECERİLER ÜNİTE VIII: TÜRKİYE’DEKİ KAEEP ÇALIŞMALARI VE SONUÇLARI Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

2. Kitapta yer alan bölümler Bölüm 1: Değerlendirme Yapmak Bölüm 2: Ne Öğretileceğine Karar Vermek Bölüm 3: Öğretimin Nasıl Yapılacağı Bölüm 4: Çocuğunuzun Programını Ne Zaman, Neden ve Nasıl Değiştirmelisiniz? Bölüm 5: Oynama, Hatırlama, Genişletme Bölüm 6: Davranış Sorunları ve Davranış Sorunlarından Kaçınma Yolları Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Amaç Belirleme ve Program Geliştirme 2. Kitabın içeriği 5. Oyun 6. Davranış Sorunları Değerlendirme 1. 2. Amaç Belirleme ve Program Geliştirme 3. Öğretim 4. Program Değişikliği Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Bölüm 3: Öğretimin Nasıl Yapılacağı Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Şimdi kitabın neresindeyiz? 5. Oyun 6. Davranış Sorunları Değerlendirme 1. Amaç Belirleme ve Program Geliştirme 2. 3. Öğretim 4. Program Değişikliği Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Öğretimin nasıl yapılacağı (ss: 39-40) Öğretim; çocuğun çevresinin, belli şeyleri yapmasına ve belli şekillerde davranmasına daha fazla olanak sağlayacak şekilde düzenlenmesidir. Çevre, bir etkinlikten önce, etkinlik sırasında ve etkinlik sonrasında söylediğimiz ve yaptığımız her şey ve çocuğun çevresindeki bulunan fiziksel şeylerdir. Öğrenme, yeni davranışlar ya da tepki biçimleri edinme ve bu arada, bazı davranış ya da tepki biçimlerini terk etmedir. ÖĞRENME yeni davranışlar ya da tepki biçimleri edinme var olan bazı davranış ya da tepki biçimlerini terk etme Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Bazı becerilerin öğretiminde sessiz bir ortamda gerçekleştirilen, çocuğun etkinliğe dikkatini yoğunlaştırmasını ve tekrar tekrar alıştırma yapmasını sağlayan yapılandırılmış öğretim oturumları gerekir. Örnek: İki resim arasından adı söylenen resmi seçer. Bazı beceriler ise, en iyi şekilde günlük yaşam içerisinde o beceriye ilişkin fırsat çıktıkça öğrenilir. Örnek: diş fırçalama, tuvalet eğitimi gibi Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Öğretim sürecinin aşamaları (ss: 40-41) Öğretim 3 aşamalı bir süreç olarak düşünülmelidir. 1. Çocuk etkinlikte bulunmadan önce nelerin yapılacağı 2. Çocuk etkinlikte bulunurken nelerin yapılacağı 3. Çocuk etkinlikte bulunduktan sonra nelerin yapılacağı ↓ 1. Çocuğa kendisinden ne yapmasını istediğinizi söyleyin 2. Gerekirse çocuğun o etkinliği yapmasına yardım edin 3. Çocuğa etkinliği ne kadar iyi yaptığını sözlerinizle ya da davranışlarınızla gösterin Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

1. Çocuğunuz etkinlikte bulunmadan önce yapmanız gerekenler (ss: 41-42) Talimat verme (ne yapması gerektiğini söyleme) Çocuğa basitçe kendisinden ne yapmasını istediğinizi söyleyin. Talimat verirken her seferinde benzer sözcükler kullanın. Talimatlarınızı çocuğun öğrendiği adıma uygun olarak verin. Örnek: Çorabını giy! Diş macununun kapağını aç! Elindeki daireyi şekil tahtasına yerleştir! Model olma (yapması gerekeni gösterme) Model olurken size bakmasını sağlayın. Yapması gerekeni yavaşça ve açıkça gösterin. Bazı becerilerde oturumun başında bir kez model olma yeterli olabilir. Bazı becerilerde ise her seferinde model olmak gerekebilir. Uzun dönemli amacımız çocuğun beceriyi yardımsız yapmasıdır, bu nedenle giderek daha az model olun. Kardeşler, arkadaşlarda model olabilir, bu çocuğa eğlenceli gelebilir. Örnek: Daireyi şekil tahtasına nasıl yerleştirildiğini yaparak göstermek gibi. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

2. Çocuğunuz etkinlikte bulunurken yapmanız gerekenler (ss: 42-45) Daha fazla açıklama yapmak / sözel ipucu Çocuğa ne yapacağına ilişkin ek bilgi verme ve onu devam etmesi için cesaretlendirmedir. Çocuk beceriyi öğrendikçe, giderek daha az sözel ipucu kullanın. Örnek: Kitap sayfası çevirme çalışırken, çocuğa “Önce parmağını sayfanın köşesine koy, sonra da parmağınla ittir!” demek. Fiziksel yardımda bulunmak / fiziksel ipucu Çocuğun bir beceriyi yeni öğrenmeye başladığı aşamada çok işe yarar. Çok hafif bir dokunuştan elini tutarak yaptırmaya kadar farklı derecelerde kullanılabilir. Gerekenden fazla yardımda bulunmamak önemlidir. Örnek: Kitap sayfası çevirme çalışırken, çocuğun elini tutarak sayfaları açmasına yardım etmek. Araçlarda uyarlama yapmak Çocuğun beceriyi kendisinin yapmasını kolaylaştırır. Araçlarda bazı değişiklikler yapılır ya da beceriyi kolaylaştıran araçlar kullanılır. Özellikle fiziksel yardımdan hoşlanmayan çocuklarda kullanışlıdır. Örnek: Kitap sayfası çevirme çalışırken, başlangıçta sayfaların köşesine yapıştırıcı ile küçük kabartılar yapmak. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

3. Çocuğunuz tepkide bulunduktan sonra yapmanız gerekenler (ss: 45-50) Ödüllendirme, çocuktan yapmasını istediğimiz şeyi yaptığında ona söyleyeceğimiz ya da vereceğimiz her şeydir. Ödüllendirme, yapılan davranışın tekrar yapılma olasılığını artırır. Bir şeyin gerçekten ödül olup olmadığına karar verirken, davranışa bakın. Eğer bizim yaptığımız şeyin sonucunda çocuğun davranışı artıyorsa, o zaman biz o davranışı gerçekten ödüllendirmişizdir. En basit ödüllendirme kuralı: Hoşnutluğumuzu en doğal şekliyle göstermektir. Ödüllerin çok çeşidi vardır. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Nasıl ödüllendirelim? (ss: 46-49) Sözel övgü (Tablo 3.2’ye bakalım, ss: 46) Kullandığınız övgü sözlerini çeşitlendirin Hangi davranışı için çocuğunuza övgü sözü söylediğinizi belirtin Övgünüzü vurgulayın Fiziksel temas Etkinlik ödülleri Sembol ödülleri Yiyecek Yiyecek ödülü sistemini sizi amacınıza ulaştıran bir araç olarak görün Ödül olarak çocuğunuzun sevdiği en yararlı yiyeceği kullanın Ödül olarak etkili olabilecek en az miktarı tercih edin Yiyecek ödülü uygulamasını belli zamanlarla ya da belli etkinliklerle sınırlayın Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Ödül mü Rüşvet mi? (ss: 49-50) Ödül-rüşvet karşılaştırması Ödül, kendisine yararlı bir şeyi yaptığında, davranış sonunda kullanılır. Rüşvet ise normalde yapmayacağı uygun olmayan bir işi yaptırmak için, davranış öncesinde kullanılır. Ne zaman ödüllendirmelisiniz? Hangi ödülleri nasıl ve ne zaman kullanacağınızı önceden planlamalısınız. Kullandığınız ödüle ilişkin değerlendirme yapmalısınız. Bir beceri yeni öğrenilmeye başlandığında, çocuk beceriyi her tamamladığında ödüllendirin. Hatta başarısız olsa bile çabasını ödüllendirin. Çocuk beceriyi yapmaya başladığında, ödülleri seyrekleştirin. Ödüllendirmeyi arada bir değişken tarifeyle verin. Örneğin, bir beceriyi 2. kez yaptığında, daha sonra 5. kez yaptığında gibi. Zamanla yiyecek, sembol ya da etkinlik ödüllerini azaltıp yerine sözel övgüyü koyun. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Bir becerinin öğretimi ne kadar sürmelidir? (ss: 50) Yapılandırılmış öğretim oturumlarında öğretilen beceriler için her bir öğretim oturumunda bir becerinin beş kez denenmesi önerilir. Öğretimi çocuğunuzun o beceriyi bir oturumda beş denemeden beşinde de (%100) doğru olarak yapıncaya kadar sürdürün. Eğer beşte beş doğru tepki alamıyorsanız çocuğunuz iki oturum üst üste beş tepkiden dördünü doğru yaptığında (%80), o becerinin öğretimini bitirebilirsiniz. Günlük yaşamda yeri geldikçe öğretilmesi uygun olan beceriler için ise, öğretime başlamadan önce, ulaşmayı hedeflediğiniz standardı belirleyin ve buna göre karar verin. Örneğin; 5 gün ard arda pantolonunu çıkarır. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Örnek öğretim oturumları (ss: 51-59) Öncelikle kitabımızdaki örnek öğretim oturumlarını inceleyelim: Esra’nın öğretim oturumu (ss: 52-53) İlker’in öğretim oturumu (ss: 53-55) Kaya’nın öğretim oturumu (ss: 55-56) Işıl’ın öğretim oturumu (ss: 56-58) Ayşe’nin öğretim oturumu (ss: 58-59) Şimdi de benim size vereceğim becerilerin öğretim oturumunu nasıl yapacağınızı tartışalım. BK: BK.A.14 KK: KK.C.32 AD: AD.F.59 KT: KT.D.96 3., 4., 5., 6., ve 7. kitaplarda öğretimin nasıl yapılacağına tekrar geri dönülecektir. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Eşleme-seçme oyunu (ss: 59-60) Eşleme-seçme oyunu belli bir kategorinin farklı elemanlarını tanımak ve öğretmen için kullanılabilir. Nesneler, renkler, şekiller, resimler, vb. Bu oyun birbirleriyle fazlaca karıştırılan kavramları öğretmede çok işe yarayan bir tekniktir. Eşleme-seçme oyununun basamaklarını içeren amaç dizisi: Eşleme (dil becerisi gerektirmez, görmeye ve dokunmaya dayalı olarak eşleyebilir, adını bilmesi gerekmez) Örneğe göre seçme (ara basamaktır, kavram öğretimini kolaylaştırır) Seçme (dil becerisi gerektirir, adı söyleneni bulması gerekir) Eşleme-seçme oyununun en önemli işlevleri: Nesnenin görüntüsü ya da dokunsal hissi ile o nesneye karşılık gelen ad arasındaki ilişkiyi güçlendirir. Çocuğun, nesnenin önemli özelliklerini ve o özellikleri betimleyen sözcüğü hatırlamasını kolaylaştırır. Çocuğa nesne ya da kavram adı öğretmeyi hedeflemekle birlikte, dil becerisine bağımlı değildir ve konuşmayan çocukla da kullanılabilir. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Eşleme-seçme oyununun örnek uygulaması (ss: 61-63) Kitabınızın 61-63. sayfalardaki “ay ve yıldızı” öğretmeye ilişkin eşleme-seçme oyununu inceleyelim. Şimdi de biz “uzun ve kısa” için bir eşleme-seçme oyunu hazırlayalım: Araç-gereçler: ??? Nasıl oynayacağız: ??? Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

CD’ler 2. KAEEP CD 34:05-50:15 52:35-59:38 pekiştireç Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU