AFET YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. NEHİR VAROL KAYNAK: ANONİM

Doğal Afetler Kuraklık Sel Toprak Kayması Volkan Patlaması Rüzgar Deprem Kasırga Nükleer ve Kimyasal Kazalar Büyük Yangınlar Kanundışı Yapılaşma Terör Olayları Savaşlar Barajların Yıkılması Enerji veya Malzeme yokluğu İnsan Kaynaklı veya Teknolojik Afetler Afetler

Afet Yönetimi Afet Öncesi (Afet meydana gelmeden önceki faaliyetler) (Risk Yönetimi) Riski azaltma önlemleri Afet Sonrası (Afet anında ve sonrasında yapılan (Kriz Yönetimi) Müdahale önlemleri

AFET YÖNETİM SİSTEMİNİN EVRELERİ Önlem (zarar azaltma) Hazırlıklı Olma Müdahale İyileştirme

Afet Yönetim Sistemi Afet Öncesi Aşama Afet Sonrası Aşama Önceden Hazırlık Müdahale Risk Azaltma Müdahale Önlemleri Önlemleri Zarar Azaltma İyileştirme

Zarar Azaltma Bu safhada yapılacak çalışmalar; Afet anında uygulanacak yasal mevzuatın gözden geçirilmesi ve ihtiyaç halinde yeniden düzenlenmesi Yapı ve Deprem Yönetmelikleri, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi Afet tehlikesi ve riskinin makro ve mikro ölçekte yeniden belirlenmesi, geliştirilmesi ve tehlike haritalarının hazırlanması İhtiyaç duyulan bilimsel ve teknik araştırma-geliştirme faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması ve projelerin gerçekleştirilmesi için maddi destek verilmesi.

Önlem (Zarar Azaltma) Yapılacak faaliyetler; Merkezi düzeyde afet yönetimi ile ilgili planların hazırlanması ve geliştirilmesi, İl düzeyinde “Kurtarma ve Acil Yardım” planlarının hazırlanması ve geliştirilmesi, Bu planlarda görev ve sorumluluk verilen personelin eğitim ve tatbikatlarla bilgi düzeylerinin geliştirilmesi, Gerektiğinde bölge teçhizat merkezleri kurulması ve kritik malzemelerin stoklanması.

MÜDAHALE KAMU HİZMETLERİ Güvenli giriş ve çıkışların sağlanması (Emniyet Kuvvetleri) Yangınları söndürme (İtfaiye) Yaralılara yardım (Sağlık hizmetleri)

Müdahale Bu aşamada yapılan faaliyetler arasında; Haber alma ve ulaşım, İhtiyaçların belirlenmesi, Arama ve kurtarma, İlk yardım, Tedavi, Tahliye Geçici iskan

Yiyecek, içecek, giyecek, yakacak temini, Güvenlik, Çevre sağlığı ve koruyucu hekimlik, Hasar tespiti, Tehlikeli yıkıntıların kaldırılması.

İyileştirme Bu safhada yürütülen faaliyetlerin ana hedefi, afete uğramış toplulukların haberleşme, ulaşım, su, elektrik, kanalizasyon, eğitim, uzun süreli geçici iskan, ekonomik ve sosyal faaliyetler vb. gibi hayati aktivitelerinin minimum düzeyde karşılanabilmesi için gereken tüm çalışmaları yapmaktır.

İyileştirme Ekonomik iyileştirme Fiziksel iyileştirme Psikolojik iyileştirme

Neden zarar azaltma ve önceden hazırlıklı olma safhaları, müdahale ve iyileştirme safhalarına göre daha önemlidir? Çünkü: Afetlere hazırlıklı olunursa, tabii ve kültürel değerler korunabilir. Önceden hazırlıklı olunması, afetin yol açabileceği can ve mal kaybının en az seviyede olmasını sağlar. Afete hazırlıklı olunması, daha insancıl olmasının yanında, aynı zamanda daha az maliyetlidir.

Disaster Prevention Systems around World Dünyada Afet Önleme Sistemleri US style ABD Sistemi Ideal System İdeal Sistem Most Countries Birçok ülkede İleri düzeyde hazırlıklı olma faaliyetleri High preparedness thro’ reinforced disaster mgmt policy Low preparedness with only post-disaster mgmt Düşük düzeyde hazırlıklı olma, sadece afet sonrası yönetim Improved Mitigation & Reinforced Disaster Mgmt (Integrated Emergency Management) İleri düzeyde zarar azaltma ve Dengeli afet yönetimi (Entegre Afet Yönetim Sistemi) Japan style Japonya Sistemi High level mitigation thro’ quake-resistant construction methods Yüksek düzeyde zarar azaltma faaliyetleri

Afet Yönetiminde Son Zamanlarda Meydana Gelen Değişmeler Eski Anlayış Yeni Anlayış Tehlikeler Zarar görebilirlik Afete müdahale Afet öncesi çalışmalar Risk bölgesinde olanlar için Risk Bölgesinde olanların uzmanlar planlar hazırlar katılımı ile planlar hazırlanır

Tek disiplinli yaklaşım Çok disiplinli yaklaşım Mühendislik veya planlama Ekonomik, sosyal ve çevresel konular Bölgesel bakış Daha geniş perspektif açısı Belirtiler Sebepler

Afet Planlaması Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken İlkeler Plan öncelikli konular üzerinde yoğunlaşmalıdır. Çünkü, her şeyi korumamız mümkün değildir. Planlama aşamasında vatandaşlarla işbirliği yapılmalıdır. Planlama aşamasını düzenli ve iyi olmalıdır. Karar verici makamlar emirlere uymalıdır.

Zarar görebilirliği azaltmak için çalışmalar yapılmalı. Sorunları tahmin edilebilmeli, ancak sürprizlere de hazırlıklı olunmalıdır. Sıradışı ihtimallere bile hazırlıklı olunmalıdır. İyileştirme planları yapılmalıdır. İlk müdahalenin, yerel olmak zorunda olduğu unutulmamalıdır. Planlar sürekli olarak güncellenmelidir.

Afet Yönetiminin Zorlukları Afet beklenilmedik bir olaydır. Streslidir. Hassas bir konudur. Herkes ilgilidir. (Örn: Başbakan hemen afet bölgesine gitmek zorundadır.) Çok fazla medya baskısı vardır. Çok disiplinlidir.