SENETSİZ VE SENETLİ TİCARİ ALACAKLAR İşletme, güven duyduğu müşterilerine mal veya hizmet sattığında, bu satışın bedeli karşılığında bir belge almayabilir. Güven esasına dayalı bu satışta müşteriden senetsiz ticari alacak doğar. Kredili satışlar, yazılı bir belgeye de dayandırılabilir. İşletmenin alacağını göstermede ve kanıtlamada kullanılabilecek bu belgeyle, senetli ticari alacak doğar. TİCARİ MAL MÜŞTERİ ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono)

SENETLİ TİCARİ ALACAKLARIN TAHSİLİ İşletme, alacak senetlerini vade sonunda kendisi elden tahsil edebilir. MÜŞTERİ ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono)

SENETLİ TİCARİ ALACAKLARIN TAHSİLE VERİLMESİ VE TAHSİLİ İşletme, alacak senetlerini banka aracılığıyla da tahsil edebilir. Banka, senedi tahsil edince, komisyon ve bazı giderleri düştükten sonra kalanını işletmeye öder. BANKA ŞUBESİ MÜŞTERİ ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono)

SENETLİ TİCARİ ALACAKLARIN İSKONTOSU İşletme, nakit sıkıntısı çektiği durumlarda senedi, ödeme gününü beklemeden bir bankaya satabilir. Bu işleme, senedin iskonto ettirilmesi veya kırdırılması denir. Bu durumda işletme senedin üzerindeki yazılı olan değeri tahsil edemez. Senedin üzerindeki yazılı tutar ancak vade günü geldiğinde söz konusudur. Banka, aradaki süre için, faiz yani iskonto tutarını düştükten sonra geriye kalan tutarı öder. BANKA ŞUBESİ İşlem günü: 01 Ağustos 2011 İskonto Tutarı: 400,- TL Vade: 15 Eylül 2011 Tutar: 20.000,- TL ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono) Senet Tutarı 20.000,- İskonto Tutarı (400,-) Net Tutar 19.600,-

SENETLİ TİCARİ ALACAKLARIN CİROSU İşletme, müşterisinden senet aldığında, bu alacak senedini, belirli borçlarını ödemek için ciro edebilir. Yani senet üzerindeki hakkını üçüncü bir kişiye devredebilir. Bu işlemin sonucunda işletme aradan çekilerek, alacaklı olduğu kişi ile borçlu olduğu kişiyi biraraya getirmiş olacaktır. TİCARİ MAL MÜŞTERİ ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono) SENET (Bono) ALACAKLI SENET (Bono)

SENETLİ TİCARİ ALACAKLARIN TEMİNATA VERİLMESİ Alacak senetleri bir borca veya yükümlülüğe karşı güvence oluşturmak amacı ile teminat olarak verilebilir. Örneğin bankadan kredi çekmek isteyen işletme elindeki senetleri teminat olarak gösterebilir. BANKA ŞUBESİ İşlem Tarihi: 20 Kasım 2011 Kullandırılan Kredi Tutar: 20.000,- TL Vade: 15 Ekim 2011 Tutar: 25.000,- TL ANADOLU TİCARET İŞLETMESİ SENET (Bono) Kredi Tutarı : 20.000,-

- + + - + - + - SENETSİZ ALACAKLAR 120 ALICILAR HESABI Borç Alacak : : 120 Alıcılar Hesabı, işletmenin senetsiz ticari alacaklarının izlendiği hesaptır. Alıcılar hesabı ile ilgili bilinmesi gereken bazı noktaları birlikte ele alalım. * Aktif karakterli bir hesaptır. * Senetsiz alacaklardaki artışlar hesabın borç tarafına, azalışlar ise alacak tarafına kaydedilir. * Hesap kalan verdiğinde borç kalanı verir veya kalan vermez. * 120 Alıcılar Hesabı, toplayıcı bir hesaptır. 120 ALICILAR HESABI Borç Alacak : + - : 105.000,- 80.000,- 25.000,- Borç (A) İşletmesi Hesabı Alacak Borç (B) İşletmesi Hesabı Alacak Borç (C) İşletmesi Hesabı Alacak : : : : : + - + - + - 55.000,- 45.000,- 15.000,- 35.000,- 35.000,- 10.000,- 15.000,- KALAN YOK

- + + - + - + - SENETLİ ALACAKLAR Borç 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 121 Alacak Senetleri Hesabı, işletmenin senetli ticari alacaklarının izlendiği hesaptır. Alacak senetleri hesabı ile ilgili bilinmesi gereken bazı noktaları birlikte ele alalım. * Aktif karakterli bir hesaptır. * Senetli alacaklardaki artışlar hesabın borç tarafına, azalışlar ise alacak tarafına kaydedilir. * Hesap kalan verdiğinde borç kalanı verir veya kalan vermez. * 121 Alacak senetleri Hesabı, 120 Alıcılar Hesabında olduğu gibi, toplayıcı bir hesaptır. : : + - 240.000,- 190.000,- 50.000,- Borç Cüzdandaki Senetler Hs. Alacak Borç Tahsildeki Senetler Hs. Alacak Borç Teminattaki Senetler Hs. Alacak : : : : : : + - + - + - 110.000,- 85.000,- 40.000,- 35.000,- 90.000,- 70.000,- 25.000,- 5.000,- 20.000,- Gelin şimdi bu hesapların işleyişini örnekler üzerinde birlikte ele alalım.

ÖRNEK İşletme, 20 Eylül tarihinde (A) İşletmesi’ ne 96 nolu fatura ile 5.000,- lira + 900,- lira KDV tutarlı mal satmıştır. Karşılığında 1.000,- lira tutarlı beş adet senet almış, kalan tutar için alacaklı kalmıştır. 20 Eylül 20XX 120 ALICILAR HESABI 900,- (A) İşletmesi Hesabı 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 5.000,- Cüzdandaki Senetler Hesabı 600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI 5.000,- 391 HESAPLANAN KDV HESABI 900,-

ÖRNEK İşletme, 05 Ekim tarihinde 1.000,- lira tutarlı müşteri senedini tahsil etmiştir. 05 Ekim 20XX 100 KASA HESABI 1.000,- 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 1.000,- Cüzdandaki Senetler Hesabı

(D) Bankasına teslim etmiştir. ÖRNEK İşletme, 15 Ekim tarihinde 1.000,- lira tutarlı müşteri senedini tahsil edilmek üzere (D) Bankasına teslim etmiştir. 15 Ekim 20XX 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 1.000,- Tahsildeki Senetler Hesabı 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 1.000,- Cüzdandaki Senetler Hesabı ÖRNEK 01 Kasım tarihinde (D) Bankası’ ndan gelen dekonttan tahsildeki 1.000,- lira tutarlı senet tahsil edildiği ve 70,- lira komisyon bedeli kesintisinden sonra kalan tutar işletmenin bankadaki mevduat hesabına yatırıldığı öğrenilmiştir. 01 Kasım 20XX 102 BANKALAR HESABI 930,- (D) Bankası Hesabı 643 KOMİSYON GİDERLERİ HESABI 70,- 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 1.000,- Tahsildeki Senetler Hesabı

ÖRNEK İşletme, (A) İşletmesinden olan senetsiz alacağına karşılık 500,- lira tutarlı bir senet almıştır. 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 500,- Cüzdandaki Senetler Hesabı 120 ALICILAR HESABI 500,- (A) İşletmesi Hesabı

ÖRNEK İşletme, 1.000,- lira tutarlı alacak senetlerini (Y) Bankası’ nda iskonto ettirmiştir. Banka 110,- lira faiz kesintisi yaptıktan sonra kalan tutarı işletmeye nakit olarak ödemiştir. 100 KASA HESABI 890,- 780 FİNANSMAN GİDERLERİ HESABI 110,- 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 1.000,- Cüzdandaki Senetler Hesabı