KAS SİSTEMİ SYSTEMA MUSCULARE
Kas dokusunun başlıca görevleri: İskelet sisteminin hareketini sağlamak Organların hareketini sağlamak Vücutta madde taşınmasına yardımcı olmak Solunum sisteminin çalışmasına yardımcı olmak Dilin hareketini sağlamak konuşmaya yardımcı olmak Sindirim sistemine yardımcı olmak Doğum esnasında kasılarak doğum olayına yardımcı olmak Vücudun enerji deposu görevini yapmak Isı üretimini sağlar
Kas Dokusunun Özellikleri Uyarılabilirlik: Kas ve sinir hücreleri uyarıya tepki verebilme yeteneğine sahiptirler. İletkenlik: Kas hücreleri ve nöronların uyarıları iletebilme özellikleri vardır. Kasılabilirlik: Uyarılara cevap olarak kısalabilir ve kalınlaşabilir. Uzatılabilirlik: Çoğu iskelet kasında olduğu gibi bir taraftaki kas kasılırken diğer kas genişler. Esneyebilirlik: Kasın, kasılma veya gevşemeden sonra orijinal şekline geri dönmesi özelliğidir
Hareketi sağlayan kaslar çift olarak bulunur ve birbirine zıt çalışır (Antogonist kaslar) Aynı anda kasılıp gevşeyen kaslara sinerjist kaslar denir (örn; karın ve sırt kasları) Kasların iskelete bağlandıkları kısma kas kirişi (tendon) denir. Kaslar dinlenme anında bile belli bir kasılma içinde bulunurlar (Kas tonusu) Kasın kasılabilmesi için en küçük uyartı şiddetine eşik değer şiddeti denir. Vücudun total ağırlığının yarısını kas dokusu oluşturur. Hangi kas tipi en fazla ağırlığı teşkil eder?
İskelet/Motor/Çizgili/İstemli Kas Kol ve bacak kaslarında olduğu gibi, istediğimizle hareket ettirebildiğimiz kaslara "iskelet kası" ya da "çizgili kas" denir. İsteğe bağlı çalışabilen bu kaslar, diğer kas çeşitlerine göre en hızlı çalışabilen kas çeşididir. Çok sayıda ve genellikle uzun mekik biçiminde hücrelerden oluşmuştur. Bu hücrelere "miyosit" denir. Her bir kas hücresi "sarkolemma" adı verilen bir zarla çevrilidir ve kenara itilmiş olarak çok sayıda, oval çekirdeğe sahiptir. Çizgili kaslar 2 kısımdan meydana gelmiştir 1.Kırmızı renkte yumuşak kasılabilen kas parçası 2.Beyaz sedef renginde, sağlam kasılmayan kiriş parçası
Kas hücrelerinde sarkoplazma (kas hücresi sitoplazması) vardır. Bu sarkoplazma içerisinde asılı halde bulunan yüzlerce Miyofibril vardır. Miyofibriller protein yapısındaki ince ve kalın myofilamentlerden oluşmuştur. Bunlardan ince olanına AKTİN , kalın olan ise MİYOZİN moleküllerinden oluşmuştur. Bu nedenle ince ve kalın flamentler sırasıyla aktin ve myozin flamentleri olarak da tanımlanırlar
Kas tellerini saran bağ doku (permisyum) içerisinde sinirler ve kan damarları bulunur. Gittikçe incelerek kan damarları ve sinirler kas tellerine kadar ulaşır. Her kas teline en az bir motor sinir kolu ulaşır. Bu sinir sarkolemmayı delerek hücreye girer. Hücrede dallanarak miyofibrillere doğru kollar gönderir. Sarkolemmanın sinir kolu tarafından delinen kısmı kalıncadır (Sonsal plak) Kas telleri ve kirişler içerisinde duyu sinirleri de bulunur. S1: Motor sinirler ne yapar? S2: Duyu sinirleri ne yapar?
Miyofibriller üzerinde ışığı kırma durumlarına göre bir takım bantlar ayırt edilir. Bu bantlar 2 çeşittir Işığı bir defa kıran açık renkli bölgeler İzotrop (I Bandı). Bu bölgede sadece aktin flamentleri bulunur Işığı 2 defa kıran koyu bölgelere Anizotrop (A Bandı).Bu bölgede aktin ve miyozin flamentleri birlikte bulunur İzotrop bölgenin tam ortasında ışığı bu bölgeye göre daha fazla kıran bir Z Bandı vardır. Z çizgileri bir miyofibrilden diğerine doğru uzanarak kas lifinin içindeki miyofibrilleri birbirine bağlarlar. Birbirini takip eden iki Z bandı arasında kalan bölgeye SARKOMER denir. Sarkomerler kas dokunun yapı ve görevleri bakımından bir birlik teşkil eden kısımlarıdır Anizotrop (A Bandı)bölgenin tam ortasında da bu bölgeye nazaran ışığı daha fazla kıran H Bandı bulunur
Düz Kas Damarlarda, sindirim organlarının duvarları gibi yerlerde bulunan bu kas çeşidini isteğimizle çalıştırabilmemiz mümkün değildir. Enine çizgilenme görülmez. Düz kas hücre çekirdekleri, her hücrede bir tanedir ve hücrenin ortasında bulunur. İsteğimiz dışında çalışan bu kaslar yavaş ve düzenli çalışırlar.
Kalp Kası Sadece kalbin yapısında bulunur. Düz kas gibi istek dışı çalışan bu kas çeşidinde, çekirdek, hücrelerin ortasında ve tektir. Ancak iskelet kası gibi, birbirleri ile çakışan ve düzgün demetler yapan miyofibriller içerdiğinden,iskelet kasına da benzerlik gösterir. Bu yapısı ile çizgili kasa benzese de isteğimiz dışında ve ritmik çalışır. Diğer iki kas çeşidinden farklı olarak, hücreler yan kollarla birbirlerine bağlanmışlardır.
Kasın kasılması http://highered.mcgraw-hill.com/sites/dl/free/0072507470/291136/myofilament.swf http://www.youtube.com/watch?v=ren_IQPOhJc
Bir kas telini meydana getiren telciklerin yapısında 1.Su 2.Madensel iyonlar (Ca ++, K+, Na+) 3.Kasılabilen protein (aktomiyozin) 4.Enerji _ATP
Kasılmanın enerji kaynağı Glikojen moleküllerinin parçalanması sonucu oluşan glikozun solunum ve fermentasyon yolu ile daha basit maddelere ayrışması sonucu ATP elde edilir. Kaslarda glikojen nasıl bulunuyor? Kaslar fazla çalışmadıkları zaman glikojenin parçalanması sonucu ihtiyaçtan fazla enerji oluşur. Bu enerjinin fazlası ATP yolu ile kreatin fosfata taşınır. Fazla enerji kreatin fosfatın yüksek enerjili fosfat bağlarında depo edilir. Bu enerji kaynağı sadece kas hücrelerinde bulunur.
Kasılma tipleri 1. İzometrik Kasılma 2. İzotonik Kasılma 3. Tetanik Kasılma
İskelet kaslarının atrofisi Rigor mortis (ölüm sertliği) Tetanoz Kasık fıtığı
VÜCUDUMUZDAKİ KASLAR
Baş kasları (deri/mimik ve iğneme kasları) Boyun kasları Sırt kasları Göğüs kasları Karın kasları Omuz ve kol kasları Ön kol kasları Pelvis ve femur kasları Bacak ve ayak kasları