HAYVANSAL DOKULAR

HAYVANSAL DOKULAR BAĞ VE DESTEK DOKU 1)Temel bağ doku 2)Kıkırdak doku 3)Kemik doku 4)Yağ doku 5)Kan doku EPİTEL DOKU 1)Örtü epiteli 2)Bez epiteli 3)Duyu epiteli KAS DOKU 1)Düz kas 2)Çizgili kas 3)Kalp kası SİNİR DOKU

A- EPİTEL DOKU Vücudun ve iç organların dış kısmını örten, vücut boşluklarının tavanlarını döşeyen dokudur. Beslenmesi, bağ dokudan difüzyonla olur.Çünkü epitel dokuda kan damarı yoktur. Epitel dokunun altında hücresel olmayan bir taban zarı (bazal lamina) bulunur. Epitel doku üç başlık altında toplanır.

1)ÖRTÜ EPİTELİ Koruma ve destek görevi yapar. İçerdiği hücre tabakası sayısına göre ikiye ayrılır. a.TEK TABAKALI ÖRTÜ EPİTELİ b.ÇOK TABAKALI ÖRTÜ EPİTELİ

a.TEK KATLI ÖRTÜ EPİTELİ •Yassı epitel: •Hücreleri yassıdır. •Vücudumuzda akciğer alveollerinde ve kılcal kan damarlarında bulunur. •Kübik epitel: •Hücreleri küp şeklindedir. •Böbrek kanallarında,tiroit bezinde bulunur. •Silindirik epitel: •Hücreleri silindir şeklindedir. •Mide ve ince bağırsağın iç yüzeyinde bulunur.

b.ÇOK KATLI EPİTEL DOKU Çok miktarda hücrenin üst üste gelmesiyle oluşur. En alt tabaka silindirik, ortadaki hücreler kübik, üst kısımdakiler ise yassıdır. Çok katlı epitel dokuda dış yüzeyde bulunan hücreler keratin maddesi oluşturur.Keratin tabaka ölüdür.

2)BEZ EPİTELİ Salgı üreten, epitel çeşididir. • Bezler örtü epitelinin çoğalarak altındaki bağ doku içine çökmesi ve farklılaşması ile oluşur. Hücre sayısına göre bezler, bir hücreli ve çok hücreli olmak üzere ikiye ayrılır.

BİR HÜCRELİ BEZLER Bir hücreli bezler genelde silindirik bir epitel hücreden oluşur. Bazıları mukus salgılar. Mukus salgılayan tek hücreli salgı bezine GOBLET denir.

ÇOK HÜCRELİ BEZLER • Birden fazla salgı yapan hücrelerden meydana gelir. Salgılama şekillerine göre üçe ayrılır: Ekzokrin bezler: Salgısını bir kanalla dışarıya boşaltan bezlerdir.-Tükrük, ter, gözyaşı bezleri. Endokrin bezler: Salgılarını doğrudan kana veren bezlerdir. –Tiroid, böbrek üstü bezleri. Karma bezler: Hem ekzokrin hem de endokrin özelliği gösteren salgıdır. –Pankreas.

3)DUYU EPİTELİ Dış ortamdan gelen fiziksel, mekaniksel, kimyasal ve optik uyarıları alıp potansiyel enerjiye çeviren hücrelerdir. Canlılarda duyu organlarının yapısında bulunurlar.

C)KAS DOKU Hücre ara maddesi yoktur. Kas doku hücrelerinin zarlarına sarkolemma denir.Sitoplazmalarına sarkoplazma denir. Sarkoplazmada kasılmayı sağlayan miyofibril denilen telcikler bulunur.Aktin ve miyozin proteinlerinden oluşmuştur. Kas dokunun diğer dokulardan ayrılan en önemli özelliği kasılıp gevşeme yeteneğine sahip olmasıdır.

1)DÜZ KAS Hücreleri mekik şeklinde ve tek çekirdeklidir. Düz kaslar otonom(irade dışı)sinir sisteminin kontrolünde istemsiz olarak çalışırlar.

2)ÇİZGİLİ KAS Hücreleri lif şeklinde olup çok çekirdeklidir. İskelet sisteminin hareketini sağlarlar. Merkezi sinir sistemine bağlı olarak isteğimizle çalışır. Kasılmaları hızlıdır, fakat çabuk yorulurlar.

3)KALP KASI Yapı olarak;çizgili kaslara, çalışma olarak;düz kaslara benzer. Hücreleri tek çekirdeklidir. Otonom sinir sisteminin kontrolünde çalışır.

D)SİNİR DOKU Hücresi:Nöron Nöronlar uyartıların taşınmasında görev yapar.Nöronlar karmaşık yapı gösteren bağımsız anatomik ve fonksiyonel birimlerdir. Uyarıları almak,iletmek ve ilerletmek;belli bir hücresel aktiviteleri başlatmak ve bilgi moleküllerini salgılamaktan sorumludur.

Hücre gövdesinden tek veya daha fazla sayıda çıkan kısa ve dallanmış uzantılara dendrit denir.Dendritler sinir hücresine gelen bilgiyi alır ve hücre gövdesine iletir. Nöron gövdesinden uzun ve tek bir uzantı çıkar.Bu uzantıya akson denir. Omurgalı hayvanlardaki sinir hücrelerinin çoğunda aksonları örten ince zarın üzerinde miyelin denilen bir örtü bulunur.Miyelin kılıf SCHWAN hücreleri tarafından oluşturulan ve sinir hücrelerinde yalıtımı sağlar.

Miyelin kılıfın akson üzerinde kesintiye uğradığı yerlere RANVİER boğumu adı verilir. Miyelin kılıf ve Ranvier boğumları uyartıların daha hızlı iletilmesini sağlar. İki sinir hücresi birbiriyle doğrudan bağlanmaz.Bir nöronun aksonu ile diğer nöronun dendritinin yada gövdesinin karşı karşıya geldikleri yere sinaps denir. Tüm uyarıların hücrede oluşturduğu uyartıya impuls denir.