BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ Bit’i Kullanırken Etik ve Sosyal Değerler Bilgisayar Kullanım Etik İlkeleri
BİT’i Kullanırken Etik ve Sosyal Değerler Teknolojinin gelişmesiyle birlikte toplumun her kesiminde teknoloji daha çok kullanılmaya başlandı. Toplum böylece eski özelliklerini kaybederek yeni özellikler kazandı. İşte bu yeni toplum bilişim toplumu olarak adlandırmaktadır. Bilişim teknolojilerinde etik ve sosyal değerler konusuna geçmeden önce, etik değer ve sosyal değer nedir, bunları tanımlayalım.
Etik Değerler Etik değerler, kanunlar tarafından sınırları belirlenmiş davranışların dışında kişinin, toplumun kendisine olan güven ve beklentisine uygun olarak hareket edebilmesidir. Etik değerlerin bazı ilkeleri vardır. Bu ilkeler:
Etik Değer İlkeleri Toplumun çıkarlarını kendi çıkarlarının önünde tutmak, Olaylar karşısında Tarafsız olmak, Yaptıkları davranışlarda Hesap verebilir olmak, Olaylar karşısında Şeffaf olmak, Yaşanan olaylar karşısında açık ve dürüst olmak.
Sosyal Değerler Sosyal değerler, kişilerin düşünce, tutum ve davranışlarından birer ölçüt olarak ortaya çıkan ve sosyal yaşamın vazgeçilmez bir öğesi olan değerlerdir. Sosyal değerler; neyin iyi, güzel ve doğru; neyin kötü, çirkin ve yanlış olduğunu gösteren kriterlerdir. Sosyal değerlerinde etik değerler gibi ilkeleri vardır.
Sosyal Değer İlkeleri Toplum fertlerinin ortak duygu ve düşüncelerini yansıtırlar. Toplumun birliğini güçlendirirler. Toplumsal kurallara temel oluştururlar. Zorlayıcıdırlar. Toplumda kuşaktan kuşağa aktarılırlar. Ahlaki, dini inanç ve ilkelere dayanırlar. Toplumdan topluma değişirler. Zamanla aynı toplumda değişebilirler.
Bilgisayar Kullanım Etik İlkeleri Bilgisayar Etik Enstitüsü tarafından geliştirilen ve bilgisayar kullanım etik ilkelerinin temelini oluşturan 10 ilkeyi şöyle sıralayabiliriz. 1- Bilgisayarı başka insanlara zarar vermek için kullanmayacaksın. 2- Başka insanların bilgisayar çalışmalarına karışmayacaksın.
Bilgisayar Kullanım Etik İlkeleri 3- Başka insanların dosyalarını karıştırmayacaksın. 4- Bilgisayarı hırsızlık yapmak için kullanmayacaksın. 5- Bilgisayarı yalan bilgiyi yaymak için kullanmayacaksın. 6- Bedelini ödemediğin yazılımı kopyalamayacak ya da kullanmayacaksın.
Bilgisayar Kullanım Etik İlkeleri 7- Başka insanların bilgisayar kaynaklarını izin almadan kullanmayacaksın. 8- Başka insanların entelektüel bilgilerini kendi bilginmiş gibi kullanmayacaksın. 9- Kullandığın programın sosyal hayata etkilerini dikkate alacaksın. 10- Bilgisayarı kullanarak kimseyi tehdit etmeyeceksin.
TEŞEKKÜRLER