PROJEKSİYONLAR VE ÖZELLİKLERİ Projeksiyon Tipleri

Projeksiyon Nedir? Yerküreye ait özellikler, bilgiler belli bir ölçek dahilinde küre üzerine aktarılarak model küre elde edilir. Ancak düzlem üzerine aktarılırken yerin şeklinden kaynaklanan bozulmalar ortaya çıkacaktır. Çünkü yuvarlak olan bir cismi, bozulma olmadan veya özelliklerini yitirmeden düzlem üzerine aktarmak oldukça güçtür. Bu nedenle haritalar oluşturulurken bozulmaların en aza indirilmesi için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bunlar projeksiyon (iz düşüm) olarak adlandırılır.

Projeksiyon Tipleri Bütün projeksiyonlar, içten ışıklı bir model kürenin üzerine asetat (saydam plastik) geçirilmesi ile çizilir. Işığı yakılan model kürenin yansıyan paralel ve meridyenler kağıt üzerine aktarılır. Böylece harita şablonu elde edilir. Daha sonra belirlenen amaca göre asetatın üzerine harita çizilir.

A) Silindir Projeksiyonlar Silindir projeksiyon ile tüm Dünya’nın haritası çizilebilir. Ekvatoral bölge en az hata ile gösterilir. Ekvatordan uzaklaştıkça hata oranı artar. Bu tip projeksiyonlarda alan ve açı bozulur. Genellikle tüm Dünya’nın gösterilmesi gereken haritalar bu projeksiyonla çizilir. Atlas, duvar, ve eğitim amaçlı haritalar silindir projeksiyonları ile hazırlanmaktadır.

Silindir Projeksiyon Merkator projeksiyonu, Lambert projeksiyon, Kare projeksiyon gibi projeksiyonlar bu gruba girer.

B) Konik Projeksiyonlar Silindir projeksiyonda olduğu gibi asetat koni şeklinde, model kürenin üzerine geçirilir ve harita çizilir. Genellikle Orta Kuşak ülkelerinin haritalarının çiziminde kullanılır. Dünya’nın yarısı gösterilse de, tümü de gösterilebilir. Alan korunur, ancak şekil bozulmaları fazladır. Ülke haritaları ile teknik ayrıntı isteyen haritalar bu projeksiyonla çizilmektedir.

Konik Projeksiyon Lambert-Gauss projeksiyonu, Eşitalanlı Konik projeksiyon, Eşitaralıklı Konik projeksiyon gibi projeksiyonlar bu gruba girer.

C) Düzlem Projeksiyonlar Düz bir asetat, harita çizilmek istenen ülkenin üzerine getirilir ve harita çizilir. Bozulmanın en fazla olduğu projeksiyonlardır. Haritanın dış kısmına doğru bozulma artar. Kutup haritaları bu projeksiyonla hazırlanmaktadır. Açılarda bozulma meydana gelmez. Ancak şekil ve alan bozulur.

Düzlem Projeksiyon Steografik projeksiyonu, Lambert Düzlem projeksiyon, Merkezi projeksiyon, Ortografik projeksiyon gibi projeksiyonlar bu gruba girer.