POPULASYON EKOLOJİSİ

POPULASYON EKOLOJİSİ: Aynı habitat’da yaşayan türdeş topluluklardır. POPULASYON EKOLOJİSİ: Bir populasyon’un çevresi ile olan ilişkisini inceleyen ekoloji alt dalıdır.

Bir Populasyon’un kendine özgü özellikleri vardır. ÖRNEK: POPULASYON YOĞUNLUĞU DOĞUM ORANI ÖLÜM ORANI YAŞ DAĞILIMI BÜYÜME HIZI

Populasyon Dinamiği Populasyon özelliklerinin değişimini ve bu değişime sebep olan etkenleri inceleyen bilim dalına Populasyon Dinamiği adı verilir.

Populasyon’un Dinamik ve Yapısal Özellikleri Popülasyon Yoğunluğu Popülasyon Dağılımı Popülasyon büyüklüğü Yaş Dağılımı Populasyon Büyüme Şekilleri Popülasyonda Dalgalanmalar

1.Popülasyon Yoğunluğu Birim alan veya hacim’e düşen birey sayısıdır.

2.Popülasyon Dağılımı Bir popülasyon’un belirli bir coğrafi alan içindeki yayılım biçimidir.

3.Popülasyon Büyüklüğü Bir popülasyon’un belirli bir zaman dilimi içerisinde sahip olduğu birey sayısıdır.

Populasyon Büyüklüğü 3 ana etkenin etkisi altındadır. Doğum Oranı POPULASYON BÜYÜKLÜĞÜ (Birey Sayısı) Göçler Ölüm Oranı

Doğum Oranı: Populasyona x zaman aralığında katılan birey sayısı Populasyonun x zaman aralığının Başındaki birey sayısı

Ölüm Oranı: Populasyona x zaman aralığında ölen birey sayısı Populasyonun x zaman aralığının Başındaki birey sayısı

Yaşam(Hayat) Tablosu Populasyonlarda, bireylerin yaşa göre gösterdiği hayatta kalma durumunu gösteren tablodur. Bu tablo ile hayatta kalma eğrisi ortaya çıkar.

Tip I Eğrisi Tip II Eğrisi Canlı birey sayısı (logaritmik) Tip III Eğrisi Maksimum ömrün yüzde bölümleri

Göçler:Populasyon bireylerinin yaşam alanını değiştirmesidir. İçe göç: Populasyon’a başka bir alandan türdeş bireylerin gelmesidir. Dışa Göç: Bir populasyondaki bireylerin başka bir alandaki populasyon’a katılmasıdır.

Popülasyonlar açık sistemlerdir. Büyüyebilirler de küçülebilirler de. B=C ise popülasyon büyüklüğü sabittir. B>C ise popülasyon büyümektedir. B<C ise popülasyon küçülmektedir.

4.Yaş Dağılımı Bir popülasyondaki bireylerin sahip oldukları gelişim süreçlerine göre yapılan gruplandırma şemalarıdır.

Bir popülasyondaki bireyler 3 ekolojik yaş grubundan birinde bulunur. Üreme öncesi dönem, Üreme dönemi Üreme sonrası dönem

Yaş Piramitleri Populasyondaki yaş dağılımlarını gösteren grafiklerdir.

5.Popülasyondaki Büyüme Şekilleri: Bir popülasyonun büyürken gösterdiği değişimler grafik üzerinde incelenirken farklı eğriler ortaya çıkar. Bu eğrilere büyüme eğrileri adı verilir.

zaman zaman Popülasyon büyüklüğü Popülasyon büyüklüğü J tipi büyüme eğrisi (eksponental) B) S tipi büyüme eğrisi (Lojistik model) Popülasyon büyüklüğü Popülasyon büyüklüğü zaman zaman

S Tipi Büyüme Eğrisi 4 3 2 1 Maya Hücre Sayısı Denge Evresi Negatif Artış Evresi 3 Maya Hücre Sayısı Logaritmik Artış Evresi 2 1 Pozitif Artış Evresi (Kuruluş Evresi) Kuruluş Evresi Zaman

S Tipi Büyüme Basamakları Kuruluş Evresi Logaritmik Artış Evresi Negatif Artış Evresi Denge Evresi

Taşıma Kapasitesi: Herhangi bir müdahale olmadığı sürece, bir çevrenin taşıyabildiği maksimum popülasyon büyüklüğüdür.

Çevre Direnci Bir habitat içerisinde popülasyon büyüklüğünü sınırlayan bütün etkenlerdir.

J Tipi Büyüme Eğrisi Bu büyüme eğrisi doğada gözlenmez. Kaynakların hiç tükenmeyeceği bir ideal Ortamdaki büyüme eğrisidir.

6.Populasyondaki Dalgalanmalar Popülasyon büyüklüğünde meydana gelen ani artış ve azalışlardır.

Kar Tavşanı Vaşak BİREY SAYISI(BİN OLARAK) YIL

YIL Ren Geyiği Kurt Ren Geyigi Sayısı (BİN OLARAK) Kurt sayısı (BİN OLARAK) Ren Geyigi Sayısı (BİN OLARAK) Kurt YIL

CANLI TÜRLERİNİN EDEN FAKTÖRLER NESLİNİ TEHDİT

IUCN: Dünya Korunma Birliği ya da Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. IUCN dünya çapında 89 devlet, 109 hükümet kurumu ve 800'den fazla hükümet dışı kuruluşu tek bir çatı altında toplamaktadır.

IUCN'in görevi: Doğanın bütünlüğünün ve çeşitliliğinin korunması, ve doğal kaynakların adil ve ekolojik olarak sürdürülebir olmasını sağlamak için Dünya çapındaki toplumlara etki etmek, cesaretlendirmek ve onlara yardımcı olmaktır.

IUCN’ye göre bulundukları tehlike konumunu göre canlıların sınıflandırılması Soyu Tükenmiş Vahşi Ortamda Soyu Tükenmiş Kritik derecede Tehlikede Tehlikede Hassas Durumda Yakın zamanda Tehlikede İlgi gerektirmeyecek durumda

Habitatların Tahrip Edilmesi ve Parçalara Bölünmesi Habitatları küçük parçalara bölünen popülasyon bireyleri birbirlerinden ayrılır. Bu durum bir çok sorunu meydana getirir.

Kaynak yetersizliği Soy içi üreme gerçekleşmesi Genetik Sürüklenme Müdahalelere karşı hassaslık

Soy İçi Üreme Gerçekleşmesi Birey sayısı çok az olan popülasyonda genetik benzerliği çok yüksek olan akraba bireylerin çiftleşmesidir. Bunun sonucu,bozuk genlerin bireylerin fenotiplerinde ortaya çıkma olasılığı yükselir.

Genetik Sürüklenme: Bir populasyon içinde, belirli alellerin tesadüfi sebeplerden dolayı yok olmasıdır.

Soy İçi Üreme ve Genetik Sürüklenme GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİ AZALTIR.

Yabancı Türlerin Alana Sokulması Bir türün ait olmadığı başka bir habitata yerleşmesidir.(işgal) Çoğu zaman, dengede olan habitata giren işgalci tür diğer türler ile rekabette üstün çıkar ve doğal dengeyi bozar.

Aşırı Kullanma Çeşitli sebeplerden ötürü Belirli canlıların kendi soylarını devam ettiremeyecek biçimde öldürülmesidir.

Endemik türler: Dünyada sadece çok sınırlı bir bölgede veya ekosistemde yaşayan türlere endemik türler denir.

Örnekler:

Anadolu Dağ Koyunu

Kelaynak

Sığla Ağacı

Step Vaşağı

Popülasyonlarda Meydana Gelen Aşırı Büyüme ve Sonuçları

Besin zincirinin en üstünde bulunan canlıların biyokütlesi çok azdır.

Nüfus (Milyar kişi olarak)