YAĞMUR OLUŞUMU

Yağmurun oluşmasında 2 işlem gerçekleşiyor; Yoğunlaşma ve buharlaşma. Güneş ışığının etkisi ile her gün yüz binlerce metreküp su buharlaşarak atmosfere doğru yükseliyor. Ve yükseldikçe soğumaya başlıyor. Öyle biran geliyor ki su buharı sıcaklığın çok düşük olduğu bir bölgeye geliyor.

Soğuk hava katmanına rastlayan buhar tanecikleri havadaki toz parçacıklarına tutunarak su damlaları haline dönüşüyor. Bunlar birleşerek bulutları olusturuyor. Bu su damlacıklarının yeryüzüne düşmesi yani yağmur oluşturması için belirli bir büyüklüğe gelmesi gerekiyor. Bu da yüz binlerce su damlacığının birleşmesi anlamına geliyor. Yeterli büyüklüğe ulaşınca yerçekiminin etkisiyle yere düşmeye başlıyor. Bütün bu anlattığımız işlemler ise ortalama 8 gün sürüyor.

Sizlere bir soru; Yağan yagmurun süresi neye baglı? Bir bulutun yarısı yağmur olarak yağar bu da tahminen 30 dakika sürer. Ama bulutlar devamlı oluşursa yağmur günlerce yağar.

Peki hava kapalı olduğu halde bazen yağmur yağmaz bunun sebebi ise; su damlalarının sıcak ve kuru bir hava katmanından geçiyor olmasıdır. Burada su damlaları yeniden buharlaşır ve yağmur oluşmaz.

Hiç dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, sağanak yağmur yağarken ilk taneler her zaman daha iridir. Bunun sebebi de yağmur damlalarının yeryüzüne inerken soğuk ve nemli hava ile karşılaşmasıdır. Soğuk ve nemli katmandan geçen damlalar buharlaşmadan yeryüzüne inerler. Bu sırada hacim yönünden büyüdükleri gibi havanın nemini de aldıkları için daha da büyürler. Ve sağanak yağmurda ilk taneler daha büyük olur. Arkadan gelen damlalar ise nemi azalmış bir katmandan geçtikleri için ilk tanelerden daha küçüktür.

Yağmurun yağması için su damlalarının belirli bir büyüklüğe gelmesi gerektiğin söylemiştik. Bu da damlaların birbiri ile birleşmesi ile olmaktadır. Bu birleşme 2 türlü olur; Çarpışma ile birleşme. Kristalleşme ile birleşme.

Buluttaki su tanecikleri rüzgarın etkisi ile bir oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine çarptıkça birleşerek su damlacıklarını oluştururlar. Oluşan su damlacıkları da kümeleşerek su damlalarını meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir ağırlığa ulaşınca havadan daha ağır hale gelerek yere yağmur olarak düşerler.

2-Kristallesme Yolu İle Birleşme:

Hava sıcaklığı birdenbire düşerse su tanecikleri donarak buz kristallerini oluştururlar. Bu kristaller yere düşerken daha sıcak bir hava katmanının içinden geçer. Burada eriyip yeryüzüne yağmur olarak iner.

SİS

SİS toprakla temas halindeki bir buluttur SİS toprakla temas halindeki bir buluttur. Temelde, sisle atmosferin yükseklerindeki bir bulut arasında fark yoktur. Bir bulut toprağa ya da denizin yüzeyine kadar alçaldığında sis diye tanımlanır.

Sis genellikle gece vakti ve sabahın erken saatlerinde, alçak, çukur kara parçaları üzerinde veya su yüzeyinde görülür. Bu durumun sebebi, soğuk hava akımının, kara parçasının veya suyun daha sıcak yüzeyine sürtüşmesidir. Özellikle sonbaharda çok sık görülür. Çünkü sonbaharda geçen her günle, hava toprağa veya suya oranla daha çabuk soğumaktadır. Durgun gecelerde karanlık bastıktan sonra, alçak yerlerde toprağın yüzeyine yakın ince tabakalar halinde sis oluşur. Geceleri toprağın soğumasıyla, alçaktaki hava da daha soğuklaşır. Bu soğuk hava tabakasının nemli ve daha sıcakça havayla birleştiği yerlerin hemen üzerinde sis meydana gelir.

Şehirlerdeki sisin kırlık, açıklık yerlerdeki sise oranla daha yoğun olması genel bir kuraldır. Şehirlerin havası tozla doludur. Fabrika ve kalorifer bacalarından boşalan kurumla yüklüdür. Bunların küçük su zerrecikleriyle karışması hemhal olması, yoğun sis tabakalarını oluşturur. Dünyanın en sisli bölgelerinden biri sayılan Newfoundland açıklarında, Kutup dairesinden güneye akan soğuk su üzerindeki ılık hava, nemlilik akımlarıyla yoğun sis yaratır. Suyun soğukluğu, havanın nemliliğini çok küçük, zerrecikler halinde su damlacıkları olarak yoğunlaştırır. Bu damlacıklar yağmurun yağmasına sebep olacak kadar büyük değildir. Havada sis olarak kalır.

San Fransisco yöresindeki sisler bunun zıttı bir düzenden oluşmaktadır San Fransisco yöresindeki sisler bunun zıttı bir düzenden oluşmaktadır. Sıcak kumsallar üzerinde serin, hatta soğuk sabah esintileri vardır. Bir gece önce yağmur kumu nemlendirmişse, buharlaşan nemlilik kalın, yoğun sis tabakalarını şekillendirir.

Sisin genellikle bulutlardan daha yoğun görünmesi, sisteki su zerreciklerinin daha küçük olması nedeniyledir. Çok sayıdaki küçük su damlacıkları, daha az sayıdaki büyük su damlacıklarına oranla daha fazla ışık emer. Bu da onların daha yoğun tabakalar halinde görülmesi sonucunu doğurur.

Radyasyon sisi: Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı sebebiyle yer yüzeyi ve yüzeye yakın hava soğur. Yerden yukarı doğru yükseklik arttıkça atmosferde ters bir sıcaklık dağılımı ortaya çıkar. Alt seviyelerde hava soğuktur. Yükseklik arttıkça sıcaklık da artar. Soğuma havanın çiğ noktasına kadar inerse sis meydana gelir. Gece başlar, gündüz hava ısınınca, öğleden sonraya doğru ortadan kalkar.

Adveksiyon (yatay hava hareketi) sisi: Adveksiyon sisi etkisindeki Golden Gate Köprüsü, San Francisco. Akdeniz ikliminin hakim olduğu ABD'nin batı yakası kentlerinde yaygın görülen bir hava olayıdır.Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey üzerine hareketi ile alt katmanların soğuyarak su buharının yoğunlaşması sonucu oluşan sislerdir.

Oroğrafik (yer şekili) sis: Yatay hareket eden havanın yer şekli etkisiyle yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir. Yer şekli etkisiyle yükselme hafif hafif ve yataya yakın olmalıdır.

Cephe sisleri: Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden sıcak olanın soğuk olan üzerinde yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir.

ÇİY

Çiy; atmosferik sınır tabakadaki hava parselinin aktüel buhar basıncının, yüzeyin sıcaklığına ait doymuş buhar basıncından daha yüksek olması sonucu, havadaki su buharının soğuk yüzey ve/veya cisim üzerinde yoğunlaşarak sıvı faza geçmesidir.

Bahar aylarında bulutsuz gecelerde gerçekleşen radyasyon kaybı, yeryüzeyine temas eden ince bir hava tabakasında fazlaca soğumaya neden olur ve çiy de genellikle bu durumda -nem, sıcaklık ve basınçkırağı gerçekleşir.

Çiy, meteoroloji biliminde yağış kategorisine girmez Çiy, meteoroloji biliminde yağış kategorisine girmez. koşulları da uygunsa- gerçekleşir. Yer/cisim sıcaklığı donma seviyesinin altında ise, çiy yerine Hatta klimatolojik rasat cetvellerinde meteorolojik hadise değil, müşahede olarak rapor edilir.

İlkbahar veya yaz mevsiminde sabahları cisimlerin üzerinde, bahçedeki bitkilerin yapraklarında su damlacıkları oluşur. Bu damlacıklar yağmur damlası değildir, geceleri havanın soğumasıyla havada bulunan su buharının yoğuşarak oluşturduğu damlacıklardır.