AHMET HAŞİM (1884-1933)

İlk manzumesi Hayal-i Aşkım’ı 1902’de Mecmua-i Edebiye’de yayımlanmıştır. İlk şiirlerinde Muallim Naci, Abdülhak Hamit Tarhan, Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin’in etkileri görülür. Daha sonraki şiirlerinde ise Fransız Sembolizmi’nin etkileri görülür. 1909’da katıldığı Fecr-i Ati çevresindeki yazıları topluluğun yayın organı olan Servet-i Fünun dergisindeki on beş kadar şiir ve Edebiyat-ı Cedidecileri eleştiren bir makaleden ibarettir.

Fecr-i Ati topluluğunun dağılmasından sonra herhangi bir topluluk içinde yer almamıştır. Haşim, şiirde anlam ve anlaşılabilirlik aranmayacağını, şiirin öğretici değil, çeşitli yorumlara açık, sözden çok musikiye yakın olması gerektiğini dile getirmiştir. Ona göre şiir anlaşılmak için değil, duyulmak içindir.

Şiirlerinde sembolizmin etkisindedir Şiirlerinde sembolizmin etkisindedir. Bu sebeple onun şiiri netlikleri silinmiş, gölgelenmiş, karartılmış tablolar gibidir. O, şiirlerinde doğayı olduğu gibi vermez. Hayalinde verdiği renk ve şekillerle aktarır. Şiirlerinin hemen hepsinde derin bir melankoli, belirsizlik, uzak diyarlara duyulan özlem ve musiki hissedilir.

Şiirlerini aruzla yazmıştır. Serbest müstezatta başarılı olmuştur. Farklı, kapalı, çağrışımları bol şiirler yazmış, şiirinde söz sanatlarına sıkça yer vermiş, toplumsal konulardan uzak aşk ve doğa şiirleri yazmıştır.

Dış dünyaya ait izlenimlerini hayalleriyle süsleyip anlatmış, bu sebeple empresyonist şairlerden sayılmıştır. Şiirlerinde anlaşılmak gibi bir kaygı gütmemiş; Arapça, Farsça kelimelerden oluşan ağır bir dil kullanmıştır. Son dönem şiirlerinde dili sadeleşmiştir.

Tanzimat sonrası gelişen Türk şiirinin en önemli şairlerinden biri olmasına rağmen alışılagelmiş şiir beğenilerinin dışında bir şiir estetiği geliştirdiği için döneminde yeterince anlaşılmamış hatta anlamsız şiir yazmakla suçlanmıştır. Bir Günün Sonunda Arzu adlı şiiri anlamsız olmakla eleştirilmiş ve Haşim’in akşam şairi olarak anılmasına sebep olmuştur.

Akşam gazetesinde edebi fıkra ve makaleler yazmıştır. Düzyazıları, şiirlerinden farklı olarak açık, sade ve nüktelidir. Bu yazılarında kelime seçimine özen gösterir.

Şiirlerini Göl Saatleri (1921) ve Piyale (1926) adlı kitaplarda toplamıştır. Şiirle ilgili görüşlerini Piyale adlı kitabında“Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” başlığı altında belirtmiştir.

Bize Göre (1928)adlı fıkra kitabı 42 fıkradan oluşmaktadır. Bu eserde gözlem, deneyim ve fikirleri yer almaktadır. Yurt dışı seyahatlerinden de bahsetmektedir.

Frankfurt Seyahatnamesi’nde (1933) Frankfurt’a tedavi için gittiğinde edindiği yol hatıralarını anlatmaktadır.

Gurabahane-i Laklakan (1928), Ahmet Haşim’in kaleme aldığı ve başta Akşam olmak üzere birkaç gazete ve dergide yayımladığı dağınık yazılarından bir kısmından meydana gelmiştir. 

Hazırlayan: Süleyman Kara Edebiyatsultani.com