ANKARA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ACİL YARDIM VE KURTARMA HİZMETLERİ (112) AMBULANS EKİPLERİNDE ÇALIŞAN SAĞLIK PERSONELİNİN İŞ DOYUMLARININ VE ETKİLEYEN ETMENLERİN BELİRLENMESİ (Aralık, 2000) Ankara 112 Komuta Merkezi Çamlıca Sağlık Ocağı İçi 2.Kat 4.Cadde 8.Sokak No:2 Demetevler 06100 ANKARA Tel +90312 5912500/3010 Faks: +90312 5912525 eturkdemir@yahoo.com S Türkdemir1, AH Türkdemir2 1Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri Danışman Hekim, Dr, MoS 2Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri Epidemiyoloji Birimi, Dr, MoS DANIŞMANLAR: Prof.Dr.Sabahat TEZCAN Doç.Dr. Bahar GÜÇİZ DOĞAN Dr. Banu ÇAKIR Amaç(lar): Araştırma sonucunda elde edilecek bulgulara göre, Ankara-112 çalışanlarında iş doyumunu arttırmaya ya da doyumsuzluğu azaltmaya yönelik çalışmalara ışık tutarak verimlilikte ve hizmet kalitesinde artış sağlanması hedeflenmektedir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın verileri anket formu ile toplanmıştır. Anket iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda sosyo-demografik özelliklerle ilgili veri toplanması amacıyla geliştirilmiş sorular bulunmaktadır. İkinci kısımda iş doyumu ölçeğini oluşturan sorular yer almaktadır. Sosyo-demografik özelliklerle ilgili veri toplamak amacıyla geliştirilen sorular araştırmacılar tarafından hazırlanmıştır. Toplanan anketler, tek tek gözden geçirilmiş ve veri girişi için uygun kodlamaları yapılmıştır. Ayrıca ölçek yanıtları puanlara dönüştürülmüştür. Daha sonra MS Office 2000 Excell programında hazırlanan giriş formuna tek tek girilmiştir. Daha sonra girilen veriler SPSS 9,0 programına dönüştürülerek, gerekli analizler yapılmıştır. Ham puanlar standardize puanlara dönüştürülmüştür. Rapor için verilerin tanımlayıcı tabloları hazırlanmış ve istatistik önemlilik testleri (varyans analizi) uygulanmıştır. Bulgular: Hekimlerin % 55,8’i, diğer sağlık personelinin % 68,8’i, şoförlerin % 77,8’i birinci öncelikli sorunlarının ekonomik olduğunu belirtmiştir. Hekimlerin % 15,9’u, diğer sağlık personelinin % 4,2’si şoförlerin % 11,1’i mutsuz olduğunu ifade etmiştir. Hekimlerin % 51,2’si, diğer sağlık personelinin % 54,0’ı, şoförlerin % 52,9’u günlük işlerinden arta kalan zamanda dinlenme fırsatı bulamadığını belirtmiştir. Hekimlerin % 59,1’i yıllık izninde tatilini geçirmek için turistik tesisleri tercih ettiğini, diğer sağlık personelinin % 52,1’i aile ve arkadaş yanına gittiğini, şoförlerin % 83,3’ü iznini evinde geçirdiğini ifade etmiştir. Yıllık iznini çalışarak değerlendirmeye hekimler arasında % 11,4, diğer sağlık personelinde % 6,3, şoförlerde % 11,1 sıklıkta rastlanmıştır. Hekim ve şoför gruplarında yaş arttıkça iş doyum puanları düşmekte, diğer sağlık personelinde ise yaş arttıkça artmaktadır. Diğer sağlık personeli grubunun iş doyum puan ortalamaları ile hekim ve şoför grubunun iş doyum puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Hekim grubunda kendi isteği ile 112’de görevlendirmeye bağlı olarak iş doyum puan ortalamalarının diğer gruplara göre anlamlı olarak farklı olduğu saptanmıştır. Sonuç: Elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile cinsiyet ve eğitim düzeyi değişkenlerinin iş doyumu üzerinde etkili olduğu, yaş ve kurumda çalışma süresinin iş doyumuna bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Bu durumun başlıca nedeni kurum olarak 112’lerin yeni kurumsallaşmaya başlaması, bu nedenle ortalama çalışma yaşının düşük olması olabilir. Bir diğer etken ise yine yeni kurulan bir kurum olarak yatırım yapılan bir alan olması etkili olabilir. Bu kurumda çalışanların ortalama iş doyumu puanlarının literatürdekine göre yüksek bulunması hizmetin özelliğinden kaynaklanıyor olabilir. Her türlü acil duruma müdahale edebilme ve sonucunu alma iş doyumunu artırmaktadır. Ancak bu konuda kesin yargıya varabilmek için daha kapsamlı ve zamana yayılan araştırmalara ihtiyaç vardır.