Yeditepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Derya BELLİ' ın hazırlayıp, sunmuş olduğu '' L Carnitine '' konulu sunumu gencdiyetisyenler.com sitemize yüklenmiştir. Derya BELLİ

L-Karnitin   Karnitin, karaciğer ile böbreklerde, iki elzem aminoasit olan "lizin" ve "metiyonin" den sentezlenmektedir. L-karnitin, serbest yağ asitlerinin mitokondriyal membrandan geçişini hızlandırarak, yağ asitlerinin oksidasyonunu ve enerji için kullanımını sağlar. Kas glikojeninden tasarruf edilebildiğinden, ayrıca pürivatın etkisini azaltarak, yorgunluğa neden olan laktat birikimini düşürür.Ve böylece egzersiz süresinin uzamasını sağlayabildiğinden,ergojenik olarak kabul edilmektedir.

L-Karnitin ve Egzersiz L-Karnitin aslında bir egzersiz desteğidir L-Karnitin ve Egzersiz L-Karnitin aslında bir egzersiz desteğidir. Egzersiz sırasında yağ asitlerinin mitokondrilere taşınarak yakılmasını sağlar. En uygun kullanma zamanı egzersiz programlarından öncedir. L-carnitine ‘in aynı zamanda yorgunluğu azalttığı ve iştah kesici olarak görev yaptığı da bulgular arasındadır.

L-Carnitine kullanırken düzenli egzersiz yapılmalıdır.

L-Carnitinin Doğadaki Kaynakları Bitkisel besinler az miktarda L-karnitin içerirken, hayvansal besinler L-karnitin açısından daha zengindir. Bitkisel ve hayvansal kaynaklı yağlar L-karnitin içermemektedir. İnsan vücudunda iskelet kası, kalp, karaciğer, böbrek ve beyin dokuları L-karnitin biyosentezi yapabilmektedir. Bununla birlikte iskelet ve kalp kasında daha yüksek yoğunlukta L-karnitin bulunmaktadır (Pons ve ark 1997, Anonymous 2003c).

Doğada L-karnitin sadece L-formunda bulunur Doğada L-karnitin sadece L-formunda bulunur. D-formu kimyasal olarak üretilir. Bir diğer form olan D-L formu ise bu iki aktif maddenin %50’sini içerir. Çalışmalardan elde edilen verilere göre, D formu,(L-karnitinin yağ asitlerinin sitoplazmadan mitokondriye taşınmasından sorumlu) L-karnitin translokaz enzimini inaktif ettiği ve böylece vücutta enerji kaybına yol açtığı belirlenmiştir (Baumgartner ve Blum 1997b).

Doz L-Carnitine 1000-3000 mg arası dozlarda kullanılabilir Doz L-Carnitine 1000-3000 mg arası dozlarda kullanılabilir. Belirtilen doz aralığında herhangi bir yan etkiye rastlanmamıştır. Yüksek dozlarda ; bulantı,kısma,ishal ve vücutta kokma görülebilir.

1)Sıçanlarda karnitinin yüzme egzersizi dayanıklılık süresine etkisi Gereç ve Yöntem Bu çalışma, ağırlıkları 250-300 g arasında değişen, 20 adet erkek Wistar albino sıçan üzerinde yapıldı. Deney grubuna (10 sıçan) intraperitoneal yoldan 100 mg/kg/gün karnitin, kontrol grubuna (10 sıçan) ise plasebo 20 gün süre ile verildi. Hem kontrol (plasebo öncesi ve sonrası) hem de deney (karnitin öncesi ve sonrası) grubuna yüzme testi uygulandı.

Bulgular Deney grubu karnitin sonrası yüzme egzersizine dayanma süresi kontrol grubu plasebo sonrası ile karşılaştırıldığında (p=0,023, P<0,05) ve karnitin öncesi ile karşılaştırıldığında (p=0,013; P< 0,05) anlamlı olarak yüksekti. Kontrol grubu plasebo sonrası yüzme egzersizine dayanma süresi plasebo öncesi ile karşılaştırıldığnda anlamlı olarak fark yoktu (p=0,285;P>0,05).

2)Araştırma Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Sağlığı ve Hayvansal Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezinde bulunan deneme kümesinde yürütülmüştür. Araştırmada hayvan materyali olarak özel bir tavukçuluk işletmesine ait kuluçkahaneden sağlanan 312 adet günlük Avian Farms broyler erkek civcivler kullanılmıştır. Rabie ve ark. enerji düzeyleri aynı ancak sırasıyla %18, %20 ve %22 ham protein içeren rasyonlara L-karnitin katkısı yaptıkları çalışmalarında, ham protein düzeylerinden bağımsız olarak L-karnitin katkısının, broylerlerin canlı ağırlık kazancı ve yemden yararlanma oranını önemli ölçüde iyileştirdiği, abdominal yağ ağırlığını ise azalttığını saptamışlardır.

Iben ve ark. lizin ve metiyonin yönünden optimum ya da %20 oranında eksik olan iki temel rasyona, 20 mg/kg dozda L-Karnitin ekledikleri çalışmalarında: optimum düzeyde amino asit İçeren gruptaki hayvanların canlı ağırlıklarını, esansiyel amino asitler yönünden yetersiz beslenenlere göre %4.55 oranında daha yüksek bulmuşlardır. Optimum düzeyde lizin.,metiyonin ve L-karnitin içeren rasyonla beslenen broylerler L-karnitin içermeyen yemle beslenen gruptaki hayvanlardan %2.7 oranında daha yüksek canlı ağırlığa ulaşmışlardır. Lizin ve metiyonin yönünden yetersiz fakat L-karnitin katkılı rasyonla beslenen broylerler, L-karnitin katkısı yapılmayanlara göre %3.02 oranında daha yüksek canlı ağırlığa sahip olmuşlardır. Araştırmacılar broyler rasyonlarına 20-50 mg/kg dozda L-karnitin eklenmesinin olumlu sonuçlar elde etmek için yeterli olduğunu bildirmişlerdir

3)Bu çalışma Ağaoğlu My Club adlı özel bir spor kulübünde, 01. 12 3)Bu çalışma Ağaoğlu My Club adlı özel bir spor kulübünde, 01.12.2013 ile 30.02.2014 tarihleri arasında yaşları 20 ile 45 arasında değişmekte olan toplam 100 vücut geliştirme ile ilgilenen spor hocası ile yapılmıştır. Çalışma kapsamına ilişkin genel bilgi ve beslenme alışkanlıklarını saptamak amacıyla bir anket formu uygulanmıştır. Beslenme durumunun belirlenmesi için besin tüketim sıklığı formu doldurulmuştur. Katılımcıların %69‟unun haftada 5-6 gün,%27‟sinin her gün, %4‟ünün haftada 3-4 gün spor yaptıkları görülmektedir. Katılımcıların %92‟si sporcu destek ürünleri kullanmaktadır. Sporcu destek ürünü kullanan 92 katılımcıya hangi destek ürünleri kullandıkları sorulduğunda %100‟ü whey protein tozu, %31.5‟i amino asit, %17.4‟ü glutamin, %15.2‟si Lcarnitin,%13‟ü BCAA, %8.7‟si CLA, %7.6‟sı kafein, %6.5‟i nitrik oksit, %4.3‟ü arjinin,%3.3‟ü kreatin, %3.3‟ü steroid ve benzeri ürünler kullandıklarını söylemiştir.

Haftada 3 gün ve üzerinde spor yapan kişilerin vücut yağ (%) düzeyleri, hergün spor yapan kişilerden anlamlı şekilde yüksek bulunduğu saptanmıştır (p:0.043;p<0.05). Günde 0-50gr arasında whey protein tozu tüketen kişilerin vücut yağ (%) düzeyleri, günde 50-100 g whey protein tozu tüketen kişilerden anlamlı şekilde yüksek bulunduğu saptanmıştır (p:0.048; p<0.05). Sporcu destek ürünü kullanmayan kişilerin günlük yağ (g) ortalamaları, sporcu destek ürünü kullanan kişilerden anlamlı şekilde yüksek bulunduğu saptanmıştır(p:0.036; p<0.05).

KAYNAKLAR Dyt. BORA,Zehra (2015, 21 Ocak). Spor Salonunda Çalışan Vücut Geliştirme ile İlgilenen Spor Hocalarının Beslenme ve Takviye Destek Ürün Tüketim Durumlarının Saptanması.ErişimTarihi:19.11.2015,http://acikerisim.baskent.edu.tr:8080/xmlui/handle/baskent/2139 Gültük, Sefa ; Demirkazık, Ayşe ; Erdal, Sena; Demir,Tuncer (2007,2 Mart).Sıçanlarda karnitinin yüzme egzersizi dayanıklılık süresine etkisi. Erişim Tarihi:20.11.2015, http://www.erciyesmedj.com/sayilar/231/buyuk/pdf_EMJ_213.pdf UMUTLU,Umut(2012). L- karnitin Uygulamasının Ratlarda Bazı Lipit Parametreleri Üzerine Etkisi. Erişim Tarihi:20.11.2015, http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/1289/316850.pdf?sequence=1 KURT, Özge ; EL,Sedef Nehir (2011). Biyoaktif Bir Gıda Bileşeni L-karnitin: Beslenme ve Sağlık Açısından Önemi ve Biyoyararlılığı. Tübav Bilim Dergisi. Cilt:4, Sayı:2, Sayfa:97-102. Erişim Tarihi:21.11.2015, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tubav/article/viewFile/1013000123/1013000174 ELİBOL,Batuhan(2013).Besin Destekleri; L-karnitin Nedir?. Erişim Tarihi:21.11.2015,http://www.besindestekleri.gen.tr/l-carnitine-nedir-yag-yakma-surecinde-kullanimi.html GEZEN, Şerife Şule; BALCI,Faruk; KARDEŞ,Serdar; PETEK,Metin; DENİZ,Gülay(2003) Enerji ve Protein Düzeyleri Farklı Rasyonlara L-karnitin Katkısının Broyler Performansı ve İç Organ Ağırlıklarına Etkisi. Erişim Tarihi:28.11.2015, İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg. Cilt 29 (Sayı:2), syf:229 –240, http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuvfd/article/view/1019020079 PANCARCI,Şükrü Metin; KAÇAR, Cihan; ÖĞÜN, Metin; GÜNGÖR,Örsan ;GÜRBULAK,Kutlay ; ORAL, Hasan; KARAPEHLIVAN,Mahmut; ÇITIL,Mehmet. (2007)Kafkas Üniv Vet Fak Derg.Cilt 13 (Sayı:2), syf:149-154 http://abs.kafkas.edu.tr/upload/126/Effect_of_L_carnitine_administration_on_energy_metabolism_during_periparturient_period_in_ewes.pdf