Doğal lİfler Esra ÇINAR

Tekstİl Lİfİnİn TanImI ve YapIsI Giyim ihtiyacı insanların temel ihtiyaçlarından birisidir. Yaşamın her alanında çeşitli tekstil materyalleri kullanılır. Tekstil, elyafın elde edilmesinden tüketicinin istediği özelliklere sahip bir materyal haline gelinceye kadar geçirdiği aşamalarla ilgili bir terimdir.

Belirli uzunluk, incelik ve mukavemeti olan yumuşak, sarılmaya, eğrilmeye ve bükülmeye uygun maddeye tekstil endüstrisinde lif denir. Tekstilde kullanılan ham maddeye elyaf adı verilir. Elyaf; lif kelimesinin çoğulu olup, gerilebilme ve kopma mukavemeti ile bükülebilme (eğrilebilme), birbiri üzerine yapışabilme yeteneği olan ve boyu enine göre çok uzun olan renkli veya renksiz lif topluluğuna denir.

Tekstİl Lİflerİnİn SInIflandIrmasI Doğal Lifler Yapay Lifler

DOĞAL LİFLER

YAPAY LİFLER

Tekstil Lifinin Temel Özellikleri Tekstil lifinin değeri, sahip olduğu bazı temel özelliklere göre belirlenir. Bu özellikler: Uzunluk, İncelik, Mukavemet, Parlaklık, Eğrilme yeteneği, Uzama ve esneklik, Yoğunluk, Nem çekme, Isıdan etkilenme, Işıktan etkilenme, Kimyasal reaktiflerden etkilenme, Elektriksel özellikler, Uzunluk

Kısa Lifler Kesiksiz (filament) Lifler

İncelik Elyafın bir diğer özelliği de enine kesitinin(çapı) büyüklüğü ve biçimidir. Bu büyüklük, elyafın inceliği olarak da belirtilir. Lifin enine kesitinin boyutu, yani çapı, doğrudan doğruya ölçülemez; dolaylı olarak verilir. Çünkü çok az lifin enine kesiti yuvarlaktır ve standart bir çapa sahiptir.

Mukavemet Elyaf, iplik ve kumaşın dayanıklılığını ölçen cihazlara “mukavemet ölçüm cihazı” denir. Elyafın, iplik veya kumaş haline gelinceye kadar uğradığı gerilimlere karşı, kopmadan durmasına dayanıklılık denir. Parlaklık Parlaklık düzgün bir yüzeyden ışığın yansıması ile oluşur. Lifin parlaklığı, üzerine düşen ışığı yansıtmasına bağlıdır.

Eğirme Yeteneği Her lifin iplik haline gelebilmesi için eğrilme yeteneğine sahip olması gerekir. Uzama ve Esneklik İki ucundan tutularak çekilen lif esneyerek kopmadan bir miktar esneyebilir. Lif bırakıldığında tekrar eski haline döner. Buna esneklik denir.

Yoğunluk

Nem Çekme Özelliği Tekstil liflerinin, belli sıcaklık ve rutubette sıvıları emme(içine çekme) kabiliyetidir. Emilen sıvı miktarı, elyaf türüne ve ortamın rutubet miktarına göre değişir. Liflerin nem çekme özelliği; iplik, dokuma, ağartma ve boyama işlemleri için gereklidir. % Nem: Tekstil materyalinin absorpladığı su miktarının, nemli materyal ağırlığına oranıdır. Mutlak nem: Tekstil materyalindeki su miktarının, kuru materyal ağırlığına oranıdır.  

Isıdan Etkilenme Özelliği Isının organik bileşiği kimyasal olarak etkilemesi olayına "yanma" denir. Termoplastik lifler, belirli bir sıcaklığa erişildiğinde, bozulma ve yanma olayı başlar. Sentetik lifler ve yapay lifler bu yapıdadır. Non-Termoplastik lifler, yanma noktası sıcaklığına erişildiğinde, yanarlar ve geriye bir miktar kül bırakırlar.

Işıktan Etkilenme Özelliği Işık bir enerji türüdür. Bu nedenle organik bir bileşik olan lifler, uzun zaman içinde ışık enerjisinden etkilenir.

Kimyasal Reaktiflerden Etkilenme Lif, kendisini oluşturan polimerin yapısına bağlı olarak, asit, baz, yükseltgen maddeler gibi kimyasal reaktiflerden etkilenir. Bu etkilenme her lif türü için farklıdır.

Elektriksel Özellikler Tekstil liflerinde, iplik, kumaş yapımı ve diğer işlemlerde sürtünmeden dolayı statik elektriklenme meydana gelir.

TEŞEKKÜRLER…