Örneklerden Tercüme Kalıplarının Öğrenilmesi Prof. Dr. H. Altay Güvenir ve Y. Doç. Dr. İlyas Çiçekli Bilkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Tercüme örnekleri Lokantada yemek mönüsü Şehriye Çorbası – Noodle Soup Mercimek Çorbası – Lentil Soup Örneklerinden aşağıdaki kelime karşılıkları ve bir tercüme kalıbı öğrenilebilir: Şehriye  Noodle Mecimek  Lentil XTR Çorbası  XEN Soup 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Tercüme örnekleri Yine mömüde Piliç Izgara – Grilled Chicken Balık Izgara – Grilled Fish Örneklerinden Piliç  Chicken Balık  Fish XTR Izgara  XEN Grilled 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

Öğrenilen kalıpların kullanılması Balık çorbası isteyen bir turist XTR Çorbası  XEN Soup Balık  Fish kullanarak Balık Çorbası – Fish Soup tercümesini oluşturabilir. 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Bitişimli Diller Cümleler yüzeysel olarak gösterildiğinde, bu yöntem Türkçe gibi bitişimli diller için sınırlıdır. Gidiyorum – I am going Geliyorum – I am coming ??? 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Mofolojik analiz Cümle çiftleri, morfolojik analizleri yapılarak kullanılır Ayşe’ye kitabı verdim – I gave the book to Ayşe yerine Ayşe+DAT kitap+ACC ver+PAST+1SG – I give+PAST the book to Ayşe 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Öğrenilen kurallar Ayşe+DAT kitap+ACC ver+PAST+1SG – I give+PAST the book to Ayşe Ayşe+DAT kalem+ACC ver+PAST+1SG – I give+PAST the pen to Ayşe Ayşe+DAT XTR+ACC ver+PAST+1SG  I give+PAST the XEN to Ayşe Kitap  book, kalem  pen 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

Birden fazla fark durumu Ayşe+DAT kitap+ACC sat+PAST+1SG – I sell+PAST the book to Ayşe Ayşe+DAT kalem+ACC ver+PAST+1SG – I give+PAST the pen to Ayşe Kitap – sell ? Yoksa Kitap – book ? Kitap – book daha önceden öğrenilmişse: Ayşe+DAT XTR+ACC YTR+PAST+1SG  I YEN+PAST the XEN to Ayşe 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

Uygulama için gerekenler Tercüme dilleri için morfolojik analiz sistemleri Çok sayıda cümle çiftleri Tercihan basit öğretici cümleler Başlangıç cümle çiftlerinin oluşturulmasında yararlanılacak dili bilen kişiler 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı

II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Uygulamalar İngilizce – Türkçe dışında Kırım Tatarcası – Türkçe İlgi olduğunda diğer diller üzerinde de çalışılabilir. 10 Haziran 2006 II. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı