ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT DENGESİ Yrd. Doç. Dr. Tülay KUZLU AYYILDIZ

Çocuklarda; Vücutlarında su oranı yüksektir Sıvıların büyük bir bölümü ekstrasellüler bölmededir Çocuklarda suyun metabolik dönüşümü daha hızlıdır Homeostatik mekanizmalar immatürdür bu nedenlerden dolayı sıvı-elektrolit dengesizliği daha hızlı gelişir.

Beden Sıvıları Yenidoğan % 75-80 Prematürelerde % 85-90 1 yaşında % 65-70

SU Fonksiyonları Hücre metabolizması için sıvı ortam hazırlar Elektrolit ve elektrolit olmayan maddelerin vücutta dağılmasını sağlar Katı maddelerin çözünmesine yardım eder

SU Fonksiyonları 4. Besin maddeleri ve oksijenin hücrelere ve yıkım ürünlerinin hücrelerden dışarı taşınmasını sağlar 5. Kan ürünleri, enzimler ve hormonları taşır 6. Beden ısısını düzenler 7. Elektrolit ve proteinler için çözücü görev yapar

Vücut sıvılarının; Alım; % 50’si oral yolla %50’si sindirilen katı besinlerin oksidasyonu sonucu oluşur Atılım; Temel olarak idrar ve gaita ile Ayrıca vücuttaki yaralar, fistüller kanama, deri ve akc yoluyla

Beden sıvıları 2 ana bölmede yer alır Beden sıvı bölmeleri Beden ağırlığına göre oranlar Total beden suyu 1. Hücre içi bölme 2. Hücre dışı bölme Hücrelerarası bölme Plazma Transellüler bölme % 60 % 40 % 20 % 15 % 5 % 1

Yaşamın ilk 1-3 gününde yenidoğanlarda vücut ağırlığının % 5-10’ U kaybedilir. Total vücut suyu ile total vücut yağı arasındaki ters ilişki vardır.

Doğumda, 1 yaşında ve 2 yaşında sonra total vücut sıvılarının dağılımı Total vücut ağırlığının yüzdesi Vücut sıvıları Doğum 1 yaşında 2 yaşından sonra Ekstrasellüler 40-45 30 20-25 İntrasellüler 30-35 35 35 Total vücut suyu 75-80 65 55-60

Çocuklar Neden Farklıdır Total vücut suyu fazladır Ekstrasellüler sıvı volümü fazladır Metabolizma hızları fazladır Çocukların yaşı küçüldükçe, vücut ağırlığına oranla total vücut yüzeyi ve GİS yüzey alanı fazladır. 5. Böbrekleri immatürdür 6. Tampon sistemleri olgunlaşmamıştır. 7. Sıvı gereksinimlerini karşılamak için diğer kişilere bağımlıdırlar.

Vücut sıvılarının bileşimi Vücut sıvıları; su+elektrolit+elektrolit olmayan maddeler Elektrolitler suda çözündükler zaman (+) ve (-) yüklü iyonlara ayrılır

Proteinler Albumin Globulin Fibrinojen

Elektrolitler Fonksiyonları Nöromüsküler irritabiliteyi sağlamak Beden sıvı ozmoloritesini devam ettirmek H+ ‘u dengesini düzenlemek Beden sıvılarının dağılımını sağlamak

Beden Sıvı Bölmeleri Arasında Sıvı-Elektrolit Geçişi Basit Difüzyon Kolaylaştırılmış Difüzyon Aktif Transport Ozmoz Osmotik basınç Onkotik basınç Hidrostatik Basınç Filtrasyon basıncı

Hücreler arası bölme sıvısındaki tüm partiküllerin toplam konsantrasyonu, intracellüler sıvıdaki tüm partiküllerin toplam konsantrasyonuna eşit olmalıdır. İzotonik Hipotonik Hipertonik

Kan Hidrostatik Basıncı Kapiller içerisindeki plazma ve kan hücrelerinin basıncıdır. Arteriyel kan basıncı değerine Kapillerdeki kan akış hızına Venöz basınca bağlıdır. Kan Hidrostatik basıncı arteriolde 32 mmHg, venüllerde 12 mmHg

Kolloid Ozmotik Basınç (Onkotik Basınç) Plazma proteinleri tarafından oluşturulan basınçtır. Kapillerdeki ozmotik basınç 22 mmHg’dir.

Filtrasyon Basıncı Hidrostatik basınçla, ozmotik basınç arasındaki faktır. Arteriollerde hidrasyon basıncı + 10 mmHg Venülde hidrasyon basıncı - 10 mmHg

Lenfatik Sistem

Sıvı Elektrolit Dengesini Düzenleyen Homeostatik Mekanizmalar Endokrin Sistem GİS Renal Sistem Sinir sistemi Solumun sistemi

Endokrin Sistem ADH Aldesteron Troid Hormon Paratroid Hormon Kalsitonin Diüretik Hormon

Sıvı Elektrolit Dengesini Düzenleyen Başlıca Hormonlar PTH Elektrolit Düzenleyici Su atılımı Su tutulumu Ca ve P konsantrasyonunu düzenler Troid hormonları DH ADH Aldesteron Böbreklerden suyun geri emilimini sağlar Böbreklerden Na+ un geri emilimini sağlar Böbrek tübüllerini etkiler Bedende tuzla birlikte su tutulur Diürez

Çocukların günlük alması gereken sıvı miktarı Çocuğun vücut ağırlığı Vücut yüzey alanı

Çocuğun vücut ağırlığına göre; Vücut ağırlığı Günlük sıvı gereksinimi 0-10 kg 100cc/kg/24 saat 11-20 kg 1000cc+(50 cc/kg)/24 saat >20kg 1500 cc+(20 cc/kg)/24 saat 17 kg olan çocuğun 24 saatlik sıvı gereksinimi

Vücut yüzey alanına göre; DS ilk 10 günde sıvı gereksinimi 1000-1500 cc/m2/24 saat 10 günden sonra 1500-2000 cc/m2/24 saat VYA(m2)= (kgx4)+7 90+kg 14 kg olan bir çocuğun VYA ve 24 saatte alması gereken sıvı miktarı nedir?

Çocukların günlük çıkarması gereken sıvı miktarı Sensibl kayıplar İnsensibl kayıplar (300ml/m2) Çevrenin nemi, metabolizma hızı, vücut sıcaklığı

Yaş dönemi Çıkarılması gereken yaklaşık idrar miktarı Bebek 2 cc/kg/st Çocuk 1 cc/kg/saat Adölesan 0.5 cc/kg/st Çıkardığı günlük sıvı miktarı 240 cc/m2’den az ise oligüri 50 cc/m2’den az ise anürik kabul edilir YD bebeklerde 50 gr/24 saat Çocukta 200 gr/24 saat Adölesanlarda 500 gr/saattir Çocuk ateşli ise 37 C üstünde her 1 C sıvı kaybı 10 cc/kg artar

Hemostatik Kontroller Asit Baz homeostazisi, iyonları ve bikarbonat taşıma sistemleri zayıftır Elektrolit konsatrasyonları, 2 yaş altı Na, K, Ca Anatomik farklılıklar

Çocuklarda sıvı dengesini etkileyen sağlık durumları Hiperbilirübinemi Solunum hızı Ateşli durumlar Kusma diyare Fistül kan kaybı drenaj Böbrek hastalıkları Kardiyopulmoner yetmezlik, kafa içi basınçta artış

Sıvı volüm dengesizlikleri Dehidratasyon (ekstracellüler alanda yeterince sıvı olmadığında meydana gelir. Doku kaybı olmaksızın sıvı ve elektrolit kaybı vardır.) Ödem

Sıvı volüm eksikliği dehidratasyon İzotonik (izonatremik) dehidratasyon Hipotonik (hiponatremik) dehidratasyon Hipertonik (hipernatremik) dehidratasyon

Dehidratasyon dereceleri Belirti bulgular hafif orta ağır Vücut ağırlığı % <%5 %6-9 %10 üstü Bilinç düzeyi Alert huzursuz İrrite ya da laterjik Laterjik, komatoz KB normal Normal ya da düşükpostural hipotansiyon düşük Nabız hızlı Hızlı ya da palpe edilemeyecek kadar zayıf Deri turgoru kötü çok kötü Mükoz membranlar nemli kuru Çok kuru İdrar Koyu renk İdrar miktarı azalmış ya da yok Susuzluk Hafif artmış artmış Çok artmış Fontanel Normal çökmüş Ekstremiteler Ilık, kapiller dolum süresi normal Kapiller dolum süresi uzamış Soğuk, kapiller dolüm süresi çok uzamış solunum Normal ya da hızlı Değişken hızda ve örüntüde

Tanısal işlemler Na seviyesi Kilo kaybı Serum elektrolit Kreatinin Glikoz Hb, hct

Dehidratasyon tedavisi Oral tedavi; ORS Glikoz, Na, K, NaHCO3 Az ve sık 10-15 dk 5-15 cc (1-3 tatlı kaşığı) 2-3 dk bir 5 cc Her kusma ya da ishal sonrası 10 cc/kg ORS

ORS tedavisi Hafif 50 cc/kg/4 saat Orta 100 cc/kg/4 saat

IV tedavi Ağır dehidratasyon Defisit tedavisi, Hafif 2000-2500cc/m2/24sa Orta 2500-3000cc/m2/24sa Ağır 3000-3500cc/m2/24sa Şok 3500cc/m2/24sa idame tedavi, m2’ye 1500-2000 cc

Hemşirelik Girişimleri Amaç, Sıvı volüm eksikliği Etkisiz periferal doku perfüzyonu Travma riski

Fiziksel değerlendirme Sıvı volümü %5 kayıp Deri turgoru değerlendirilir Hafif orta ağır kayıplarda Deri rengi Yanak ve diş etlerinde kuruluk Dil üzerinde uzunlamasına kırışıklıklar Fontanel ve göz kürelerinde çökme

Fiziksel değerlendirme Kilo takibi AÇİT İdrar dansitesi (2 yaşından küçük çocuklarda) Bilinç düzeyi Yaşam bulguları

Dehidratasyonun önlenmesi Aile ve çocuk eğitimi Hidrasyon durumu izlenir Sistemik perfüzyon izlenir Radyan altında olan, aşırı kalın giydirilen, kistik fibrozis, diyabet, obesite, mental retardasyon gibi hastalıklarda çocuklar risk altındadır

Çocukta sistemik perfüzyonun değerlendirilmesi Kalp atım hızı Ekstremitelerin ısısı Kapiller dolum süresi Periferik nabızlar Mukoz membranlar İdrar miktarı Kan basıncı

Hidrasyonun sağlanması Hafif ve orta derece dehidratasyonda ORS Ağır dehidratasyonda IV sıvı tedavisi İlk 2 sa infüzyon hızı 20-30 cc/kg olabilir %50’si 6-8 sa Kalan 14-16 sa 24 sa tamamlanır İdrar yapana kadar Perfüzyon, idrar miktarı, nörolojik durum değerlendirilir

Güvenliğin sağlanması Kan basıncı Yatak kenarları Bilinç durumu

Ekstracellüler Sıvı Volüm Fazlalığı Ekstracellüler alanda fazla sıvı olmasına bağlı gelişen bir durumdur. Na düzeyinin yükselmesi Na içeren sıvıların fazla verilmesi Aldesteronun fazla salınımı Adrenal tümör Konjestif kalp yetmezliği Siroz KBY Uzun süreli glukokortikoid kullanımı

Ekstracellüler Sıvı Volüm Fazlalığı Vücut ağırlığı Boyun venlerinde Nabızda Hepatomegali Dispne Ortopne Akciğer seslerinde Ödem

Ekstracellüler Sıvı Volüm Fazlalığı Sıvıların veriliş hızı ve miktarı önemli Diüretik tedavisi Kilo takibi AÇİT (bebek bezinde 1 gr=1 cc) Yaşam bulguları takibi Solunum sesleri

Çocuklarda fazla sıvı verilmesini önlemek için Küçük sıvı torbalarının kullanımı Sıvıların infüzyon pompası ile gönderilmesi Pompa yarının kontrol edilmesi Gönderme hızı ve miktarının 2. bir hemşire tarafından kontrolü Sık izlem DDS

İntertisiyel Sıvı Volüm Fazlalığı- Ödem Vücutta majör su bölümleri birbirinden fiziksel bariyerlerle ayrılmıştır. Vücutta sıvıların hareketi; Kapiller bölgede sıvı hareketi Kapiller kolloid ozmotik basınç Kapiller hidrostatik basınç

İntertisiyel Sıvı Volüm Fazlalığı- Ödem İntertisiyel bölgede İntertisiyel ozmotik basınç İntertisiyel hidrostatik basınç

İntertisiyel Sıvı Volüm Fazlalığı- Ödem Arteriyel kapiller basınç Venöz kapiller basınç Kapiller Hid. Bas. 35 mmHg 18 mmHg İntertisyel Hid. Bas. 2 mmHg 1 mmHg Net Hid. Bas. 33 mmHg 17 mmHg Kapiller OB 24 mmHg Kapiller Ozm. Bas. 25 mmHg İntertisyel OB 0 mmHg İntertisyel Ozm. Bas. Net Ozm. Bas. Net Filt. Bas. +9 mmHg -8 mmHg Ödem bu dengenin bozulması sonucu oluşur

İntertisiyel Sıvı Volüm Fazlalığı- Ödem Kanın hidrostatik basıncının artması (böbrek yetmezliği, akut pulmoner ödem, IV sıvı yüklenmesi) Kanın kolloid ozmotik basıncının azalması (protein kaybı) İntertisyel ozmotik basıncının artması (yanık, travma, enflamasyon, allerjik reaksiyonlar) Lenfatik drenajın obstrüksiyonu (Tümör)

İntertisiyel Sıvı Volüm Fazlalığı- Ödem Etkene yönelik tedavi Hemşirelik girişimleri AÇİT Ağırlık takibi Ödemli bölgenin çevresinin ölçümü, takibi (2 mm +1, 4 mm +2,6 mm +3, 8 mm ve üzeri +4) Pozisyon Derinin gözlenmesi, deri bakımı Yaşam bulguları takibi

Solüsyonların ozmoloritesi ve fizyolojik değişiklikler İzotonik solüsyon (%0.9 NaCl, % 5 dektroz) Hipertonik solüsyon (%3 SF, %10 dektroz) Hipotonik solüsyon (%0.2 Na)

İzotonik Dengesizlik Su ve Na birlikte artar ya da azalır. Serum Na değeri ve ekstrasellüler sıvı ozmolaritesi değişmez İntrasellüler ve ekstrasellüler sıvı bölmeleri arasında sıvı değişimi Yoktur Çocuklarda en sık görülen dehidratasyon tipidir

İzotonik Dengesizlik Etyoloji Aşırı Kusma Hemoraji Ateş Diyare

İzotonik Dengesizlik Belirti ve bulgular Vücut ağırlığı azalır, susuzluk hissi Huzursuzluk, Göz kürelerinde çökme Ön fontanelde çökme Kuvvetsizlik, bulantı, kusma, kilo kaybı, iştahsızlık Deri turgorunda azalma, mukoz membranlarda kuruluk Oligüri, anüri Deri soluk ve soğuk, Şok Filiform nabız, takipne

İzotonik Dengesizlik Tanı Hct, hb, serum protein ve kan üre nitrojen (BUN) değerleri yüksektir. Serum-Na konsantrasyonu normaldir İdrar dansitesi 1030’un üzerindedir

İzotonik Dengesizlik Tedavi Oral ve IV sıvı tedavisi

İzotonik Dengesizlik Bakımı İdrar takibi CVP takibi Sıvı izlemi Pozisyon Ağız bakımı Cilt bakımı CVP takibi Lab bulguları takibi AÇİT Kilo takibi

Hiperozmolar dengesizlik Etyoloji Yutma güçlüğü Serebral travma nedeniyle susama hissinin kaybolması Kusma Ateş Hiperventilasyon Diabetik ketoasidoz

Hiperozmolar dengesizlik belirti ve bulguları Susama Deri ve mükoz membranların kuruluğu Göz kürelerinde yumuşama %2, %6, %7-14 ağırlık kaybı Tükrük bezi salgısı ve gözyaşı yetersizdir İdrar dansitesinde artma, oligüri Serum Na düzeyi 145mEq/lt nin üzerindedir

Hiperozmolar dengesizlik belirti ve bulguları Beden ısısının yükselmesi Taşikardi, takipne, KB azalma Huzursuzluk, rahatsızlık, ciddi durumlarda koma İdrar dansitesinin yükselmesi Oligüri Anüri Hb yükselmesi Serum Na+ 145 mEq/L

Klinik Bakım Hiperozmolar dengesizlikte olan hastanın bakımında amaç Su kaybını karşılamak Dehidratasyon komplikasyonlarını önlemek Şok Böbrek yetmezliği Ateş Koma Tedavi komlikasyonlarını KŞ nin yükselmesi Su entoksikasyonunun önlenmesi

Elektrolit dengesizliği

Extrasellüler sıvının temel katyonudur. SODYUM Extrasellüler sıvının temel katyonudur. Klor ile birlikte sıvı tutulması, potasyum ile birlikte sinir ve kas iletiminde önemli rol oynar. Normal koşullarda plazma Na+ konsantrasyonu: 136-145 mEq/lt’dir.

SODYUM Sodyum birkaç saat içinde extrasellüler sıvı içersinde dağılır. Sodyum vücuttan idrar, feçes ve ter ile atılmaktadır. İdrarla atılan Na miktarı: 40-60 mEq/lt’dir. Normal çalışan böbrekler alınan aşırı sodyumun tümünü dışarı atabilirler ve vücuda tuz alınmadığında yada böbrek dışı kayıplar arttığında vücut sodyumunu korumak için Na atılımını minimal düzeylere indirebilirler.

Hiponatremi Sıvıya oranla ekstrasellüler sıvıdan Na kaybı fazladır Çocuk serebral ödem ve şok açısından risk altındadır

Hiponatremi Su alımının fazla olması ya da su atılımının azalması Na kaybı Na dan düşük diyet

Hiponatremi Etyoloji Diyarede sadece su verilmesi Diüretiklerle aşırı N a atılımı Yanıklar Kistik Fibrozis Musluk suyu ile lavman yapılması Böbrek hastalıkları Takipne Adrenal yetmezlik

Hiponatremi Belirtiler ve Tanı Böbrekler sağlıklı ise poliüri Düşük idrar dansitesi Hb ve hct düzeyleri artmıştır Kas seğirmeleri, aşırı uyarılma, mental bozukluklar,

Hiponatremi Belirtiler ve Tanı Oryantasyon bozukluğu, konvülsiyonlar, ve koma Serum Na düzeyi 130 mEq/L’ nin altındadır Taşikardi, takipne, kan basıncında azalma, şok belirtileri, soğuk-soluk ekktremiteler Deri Turgoru azalmıştır, mukoz membranlarda hafif kuruluk, fontaneller ve göz küreleri çökük Anoreksiya, bulantı, kusma, abdominal kramplar

Hiponatremi Tedavi ve Bakım Sıvı volümünü arttırmamak ve elektrolit eksikliğini yerine koymak için hipertonik solüsyon kullanılır. Nedene yönelik tedavi Yaşam bulgular ve nörolojik bulgular takip edilir AÇİT Sıvı izlemi İnfıltrasyon flebit yönünden takip Lab bulguları takip Lavman ve NG irritasyonda

Hipernatremi Na alımının fazla olması Böbrek hast Ateş Yeterli sıvı alınamaması Insensibl kayıpların fazla olması

Hipernatremi Belirti ve bulgular Mukoz mebranlar kuru gergin ve sert Sıcak deri Oligüri Bulantı kusma Aşırı susama Kas gerginliği Laterji Tremor konvülsiyonlar Periferal ve pulmoner ödem Serum Na konsantrasyonu 150 mEg/L üzerinde Palma volümünde artış

Hipernatremi Hemşirelik girişimleri Serum Na düzeyi izlenir Nedene yönelik tedavi İstemlenen IV sıvılar verilir AÇİT Bilin düzeyi izlenir Aileye çocuğun sızı gereksinimi konusunda eğitim Emzirmenin önemi

POTASYUM Potasyum intrasellüler sıvının temel katyonudur. Vücutta bulunan potasyumun %95’i hücreler içinde yer almaktadır. Normal koşullarda serum K+ konsantrasyonu: 3,5-5 mEq/lt İntrasellüler (Hücre içi) K+ konsantrasyonu: 130-180 mEq/lt’dir.

POTASYUM Vücuttaki total Potasyum miktarı kas kitlesinin azalmasıyla ve yaşla giderek azalır. (Her on yaş için 2mEq/Kg kadar)

POTASYUM Ağız yoluyla alınan yada intravenöz yolla verilen potasyumun %50’si böbrekler tarafından 6-8 saat içinde atılır. Potasyumun hücre zarından geçişi Na/K pompasıyla sağlanır.

POTASYUM Organizmaya katabolizma hakim olduğu durumlarda idrarla atılan potasyum artar. Hücre dışı pH’ın düşmesi potasyumun hücre dışına çıkmasına yol açar. Glikoz metabolize edildiğinde K hücre içine girer. İnsülin, glikozla birlikte K un da hücre içine taşınmasını sağlar.

K Dengesizlikleri Hipokalemi Yetersiz K alımı IV insülin IV sıvıya K eklenmemesi Kusma, diyare, açlık Fazla lavman ve laksatifler Kanama, stres Diüretikler IV insülin

Hipokalemi Etyoloji Diyet kısıtlaması Diyare Cushing sendromu Aldesteron sekresyonunun artması Adrenal steroid tedavisi Derin yanıklar Diabetik ketoasidoz Asit baz dengesizlileri

Hipokalemi Klinik Bulgular Sinir kas iletiminde bozulmaya bağlı bulgular

Belirti bulgular K+ kaybı Halsizlik Adale fonksiyonunun azalması Konuşma değişiklikleri Gevşek paralizi Yüzeyel solunum Barsak hareketlerinin azalması Abdominal distansiyon İştahsızlık ARİTMİLER Hipotansiyon EKG Değşiklikleri, Kardiyak arrest İlgisizlik Mental konfüzyon Parestezi Poliüri Serum K+ düzeyinde azalma (<3.5 mEg/L) Adale fonksiyonunun azalması Kardiyovasküler düz adalelerin zayıflığı ve Myokardial repolarizasyonun uzaması Nöromüsküler irritabilitenin azalması Böbreğin idrarı konsantre edememesi K+ kaybı

Hipokalemi Tedavi ve Bakım Serum K düzeyi Nedene yönelik Sit baz dengesizliği izlenir Çocuk monitöre bağlanır AÇİT Serum K düzeyi takip edilir K zengin gıdalar İdrar takibi IVP olarak verilmez İnfüzyon bölgesi takip edilir

Hiperkalemi Etyoloji ISS dan ESS ya fazla K geçişi Vucutta doku yıkımının olması Şok sepsis Kanama uzun süre ameliyatlar Hızlı IV KCl verilmesi Eski kan transfüzyonu Oral fazla K alımı Aşırı digital grubu ilaçların alınması Akut böbrek yetmeliği, Metabolik asidoz

Hiperkalemi Klinik bulgular Kas zayıflığı, kramplar, irritabilite, Ritm bozuklukları, Paraestezi, paralizi İntestinal kolik Reflekslerde artma Apne, solunum parazileri Serum K düzeyi (> 5.5 mEg/L)

Belirti ve bulgular Bradikardi Ventriküler vibrilasyon EKG değişiklikleri İntestinal kolik İshal ve kuvvetsizliğe yol açan kas seğirmeleri Gevşek adale paralizileri Oligüri Anüri Serum K düzeyinde artış Kardiyak iletimin depresyonu Hafif hiperkalemide nöromüsküler irritabilite artar Böbrek fonksiyonlarının bozulması K artmıştır

Hiperkalemi Tedavi ve Bakım Serum K düzeyi izlenir Nedene yönelik Diyetle K kısıtlanır K kısıtlaması Kayexalete gibi ilaçlar Caglukonat İV uygulanabilir İV glikoz ve insülik infüzyonu Periton diyaliz ya da hemodiyaliz gerekebilir Çocuğun aldığı ilaçlar K yönünden incelenir Asit baz dengesizliği izlenir

Hiperkalemi Tedavi ve Bakım Çocuğun aldığı K miktarı takip edilir Kan transfüzyonu yapılacaksa taze kan olması önemlidir Yaşam bulguları takibi AÇİT Acil ilaçlar hazır bulundurulur

Kalsiyumun Fonksiyonları Ca ++, normal kas kontraksiyonu ve uygun sinirsel ileti için gereklidir. Kan pıhtılaşmasında rol oynar. Kemik ve diş yapımında yer alır. Günlük Ca++ gereksiniminin ¾’ü süt, süt ürünleriyle ¼’ü sebze meyvelerle alınır. Ca++ vücuttan idrar ve dışkıyla atılır. Ca ++ miktarını büyük oranda parathormon düzenler.

Kalsiyum ve Fosfor Dengesi Ca %99’ dişlerde ve kemiklerde % 1 plazma ve hücrelerde Normal Serum_Ca düzeyi 9-11 mg/dl P %85’i kemiklerde %15’i dokularda Normal Serum_P düzeyi 3-4.5 mg/dl

Kalsiyum Dengesizlikleri Hipokalsemi Etyoloji P/Ca oranı yüksek inek sütü Diyette yetersiz Ca ve D vit. Alınması Diyare Böbrek hastalıkları Parat hormonun yetersiz salgılanması Sitratlı kanla exchange yapılması

Hipokalsemi Klinik Bulgular Zayıflık, irritabilite, laringospazm Kaslarda hipotonik kasılmalar Reflekslerde artma, konvülsiyonlar Kardiyak aritmi Kanamalar Serum Ca düzeyi 8.8- mEg/L A

Hipokalsemi Tedavi Serum Ca , D vit, parathormon düzeyi takibi Ek Ca ve D vit verilir 12 aydan küçük çocuklara inek sütü verilmez Yaşam bulguları takibi Ca verilen IV bölge kontrol edilir Bikarbonat ve Fosfat içeren sıvılarla Ca verilmez IV yolla yavaş verilir Konvülsiyona yönelik önlemler

Hiperkalsemi Etyoloji Aşırı Ca ve Dvit alınması Böbrek yetmezliği Hiperparatroidizm İmmobilizasyon, kemik tümörleri Thiazid grubu diüretiklerin kullanımı

Hiperkalsemi Klinik Bulgular Kaslarda hipotoni, zayıflık, kemik ağrıları Yorgunluk, kırıklar Şiddetli ağrı Konstipasyon Böbrek taşları Bradikardi Hiperkalsemi krizi

Hiperkalsemi Tedavi ve Bakım Diyetle Alınan Ca ve Dvit azaltılır Çocuğun aktif olması desteklenir EKG değişiklikleri izlenir GİS, nöromüsküler, kardiayak ve renal değişiklikler yönünden çocuk izlenir Fosfat ve streoid verilebilir Konstipasyon önlemek için, Böbrek taşlarını önlemek için, Travmalardan korunur İzotonik solüsyonlar IV yolla verilebilir Akut hiperkalsemi kriz belirtileri açısından çocuk gözlenir