HEMŞİRELİK NEDİR??? DOÇ. DR. SEVİM ÇELİK
? ? ? HEMŞİRELİK NİÇİN TANIMLANMALIDIR??? ? ? ?
HEMŞİRELİK TANIMLARI İÇİN GEREKLİDİR Hemşirelik aktivitelerini formüle etmek Meslekle ilgili çeşitli düzenlemeleri yapabilmek Eğitimi devam eden hemşirelere eğitim-öğretim programı geliştirebilmek Hemşirelik bakım standartlarını ve değerlendirme kriterlerini oluşturabilmek Görev tanımlarını yapabilmek Hemşirelik hizmetlerinin sunulması için kurulacak sisteme yön vermek Hemşirenin sağlık bakım sistemi içindeki rolünü belirlemek Evrensel yaklaşım İÇİN GEREKLİDİR
HEMŞİRELİK ÜZERİNE TANIMLAR FLORENCE NIGHTINGALE ( 1859) Hastayı iyileştirmek için hasta çevresini düzenleme ve iyileştirme eylemidir. VİRGİNA HENDERSON (1955) Onun tanımı, Uluslar arası Hemşireleri Birliği’nin benimseyerek tüm ülkelere uyması için yaydığı ve ülkemizde de kabul edilen bir tanımdır Hemşirenin başlıca ve en önde gelen görevi, eğer yeterli güç ve istek ya da bilgisi olsaydı, kendisinin yardımsız yapabileceği, sağlığına, iyileşmesine (ya da huzurlu bir ölüme) yönelik faaliyetlerde, sağlıklı ya da hasta bireye yardımcı olmaktır.
HEMŞİRELİK ÜZERİNE TANIMLAR ICN (International Council of Nursing (1972) Hemşirelik bireyin, ailenin ve toplumun sağlığını koruma ve geliştirmeye yardım eden, hastalık halinde iyileştirme ve rehabilite etmeye katılan bir meslek grubudur.
HEMŞİRELİK ÜZERİNE TANIMLAR TÜRK HEMŞİRELER DERNEĞİ (1981) Hemşirelik, bireyin, ailenin ve toplumun sağlığını ve esenliğini koruma, geliştirme ve hastalık halinde iyileştirme amacına yönelik, hemşirelik hizmetlerinin planlanması, örgütlenmesi, uygulanması, değerlendirilmesinden ve bu hizmetleri yerine getirecek kişilerin eğitiminden sorumlu, bilim ve sanattan oluşan bir sağlık disiplinidir.
HEMŞİRE Temel bir hemşirelik eğitim programını tamamlamış olan ve ülkesinde toplumun katkısını alarak hastalığın önlenmesi, hastanın bakımı ve sağlık düzeyinin yükseltilmesi için hemşirelik alanında sorumluluk almaya yeterli ve yetkili kişidir.
HEMŞİRELİĞİN FELSEFESİ
HEMŞİRELİK FELSEFESİNİN TEMEL BOYUTLARINI OLUŞTURUR İNSAN SAĞLIK HASTALIK ÇEVRE/TOPLUM TEMEL BOYUTLARINI OLUŞTURUR
HEMŞİRELİK FELSEFESİ Hemşirelik, bireyin sağlıklı bir ortamda yaşamaya hakkı olduğuna inanır Hemşirelik, sağlıktan sapmalar olduğu zaman bireyin optimal bakımı almaya hakkı olduğuna inanır Hemşirelik, kendine özgü bilgi ve olgular içeriği olan, bağımsız bir sağlık disiplinidir. Hemşirelik mesleği topluma hizmet götürme işlevinde diğer sağlık meslekleri ile sıkı işbirliği yapılmasına inanır Hemşirelik, bireyin kendine özgü özelliği, kişiliği ve bütünlüğü içinde hak ve mahremiyetine saygıyı içerir.
HEMŞİRELİKTE ETİK İLKELER ZARAR VERMEME-YARARLILIK ÖZERKLİK/BİREYE SAYGI MAHREMİYET VE SIR SAKLAMA ADALET VE EŞİTLİK
HEMŞİRENİN ROLLERİ Diğer sağlık disiplinleri ile karışım içerisinde işbirlikçi, yarı bağımlı, destekleyici, bağımlı veya bağımsız olarak rollerini gerçekleştirmektedir.
GELENEKSEL ROLLERİ ÇAĞDAŞ ROLLERİ Hasta bakımı Anne rolü ÇAĞDAŞ ROLLERİ Uygulayıcı rol Eğitici rol Profesyonel rol Araştırıcı rol Yönetici rol
UYGULAYICI ROLLERİ Sağlıklı ve hastalıklı bireyin sağlığa ilişkin davranışlarını değiştirmek üzere değişim ajanı rolü Çevre sağlığı, çalışma koşulları vb durumlarda rehberlik ve danışmanlık rolü Yoğun bakım, yenidoğan vb spesifik alanlarda uzmanlık rolü Klinisyen hemşirelik Hasta /sağlıklı birey, ailesi ve sağlık hizmeti sunan ekip arasında doğru haberleşme ve işbirliğini sağlayan koordinatörlük rolü Hasta hakları savunucusu rolü
EĞİTİCİ ROLLERİ Hemşirelik mesleği adaylarını çağdaş düzeyde eğitmek Birey, aile ve topluma, sağlığını koruyacak, geliştirecek bilgi ve davranışı, gereksinimlere uygun planlı şekilde gerçekleştirmek
ARAŞTIRICI ROLLERİ Toplumsal ve bireysel sağlığı sürdürmek ve geliştirmek için daha iyi bakım vermeyi sağlamak üzere insan ve hasta haklarına saygılı, etik kurallara uygun, araştırmalar yapmak
YÖNETİCİ ROLLERİ Hemşirelik hizmetlerinin yönetim işlevleri Sağlık eğitimi kurumlarında yöneticilik
PROFESYONEL ROLLERİ Tüm mesleki rol ve sorumluluklarını yerine getirmek Hemşireliğe pozisyon, bağımsızlık, statü, prestij ve yetki, güç kazandıracak, sosyal ve hukuki çalışmalara mesleki kuruluşlar/ bireysel yolu ile katkı sağlamak.
HEMŞİRELERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler. Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir. Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır.
HEMŞİRELERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir. Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular. Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır.
HEMŞİRELERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz. Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur. Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır.
HEMŞİRELERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur. Tüm uygulamalarını kayıt altına alır.
TEŞEKKÜRLER