LEASING ( FİNANSAL KİRALAMA)
FİNANSAL KİRALAMANIN TANIMI Finansal Kiralama, kiralayanın, kiracının talebi üzerine, üçüncü kişiden satın aldığı veya başka şekilde temin ettiği bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere ve belli bir süre feshedilmemek şartıyla, bedeli karşılığında kiracıya bırakılmasını öngören bir sözleşmedir.
FİNANSAL KİRALAMAYI BELİRLEYEN KRİTERLER İktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi Kiracıya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün %80’ inden daha büyük bir bölümünü kapsaması Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç bedelinin %90’ından daha büyük bir değeri oluşturması
FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALLAR Tekstil makinaları ve tezgahları Bilgisayar ve yüksek kapasiteli bilgi işlem üniteleri Uçaklar, helikopterler Tıbbi cihazlar Santraller ve haberleşme cihazları Enerji tesisleri Matbaa makinaları Kuru yük gemileri, tanker, roro ve diğer deniz taşıtları Sanayi kalıpları Otobüsler, otomobiller Komple Fabrikalar İnşaat makinaları, vinçler, iş makinaları Komple hastane, otel ve tüm donanımları İhracata yönelik komple üretim bantları
FİNANSAL KİRALAMADA TARAFLAR ve SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
1- Kiracı firma tarafından yatırım malı seçilerek satıcı firma ile fiyat ve teslim koşullarını içeren bir ön anlaşma yapılır. Satıcıdan proforma fatura alınır. 2- Proje finansman sağlanması aşamasına gelindiğinde yatırımcı firma bir leasing şirketine başvurur. Değerlendirme için gerekli bilgi ve belgeleri leasing şirketine verir. Ayrıca satıcıdan alınan proforma fatura da leasing firmasına iletilir 3- Leasing şirketi gerekli mali analizleri yaparak yatırımcı firmaya bir teklifte bulunur. Gerekli görürse yatırımcı firmadan teminat talep edebilir. 4- Anlaşmaya varıldığı zaman leasing şirketi ile yatırımcı firma arasında ödeme planı ekinde olan noter onaylı leasing sözleşmesi imzalanır. 5- Leasing şirketi mal bedelini satıcı firmaya öder.
6- Leasing konusu mallar kiracıya teslim edilir. 7- Kiracı, leasing sözleşmesinde belirlenen kiraları leasing şirketine öder ve malları kullanır. 8- Sözleşme süresinin sonunda ya mallar kiracı tarafından sözleşmede daha önce belirlenen düşük bir bedel ile satın alınır, ya leasing sözleşmesi daha düşük bir kira tutarı ile uzatılır, ya da mallar kiracı tarafından leasing şirketine iade edilir.
FİNANSAL KİRALAMAYA KONU MALLARIN ÖZELLİKLERİ Bir yıldan fazla kullanılabilmeleri Kendi başlarına kullanım imkanlarının bulunması Sarf malzeme niteliğinde bulunmamaları Zilyetliklerinin üçüncü kişilere devrinin zorunlu olmaması Kiracıdan satın alınmış olmaması Kira sözleşmesinin sonunda asli niteliği bozulmadan iade edilmelerinin mümkün olması Bir malın herhangi bir şekilde mütemmim cüzü veya teferruatını teşkil etmemeleri gerekmektedir
FİNANSAL KİRALAMAYA KONU OLMAYAN MALLAR Patent Hakkı , Fikri ve Sınai Haklar Aynen İadesi Mümkün Olmayan Mallar Mahiyetleri Gereği Zilyetlikleri 3. Kişilere Devredilmek Zorunda Olan Mallar İş Gücü
FİNANSAL KİRALAMA KİRALARI Sabit ve Değişken Kiralar Kiralar, kira dönemi boyunca sabit tutulabilir. Bu uygulamada belirlenen kira tutarı sözleşmede yer alan ödeme süresi boyunca değiştirilemez. Değişken kiralar, kira tutarlarının TEFE, TÜFE, LİBOR, FIBOR gibi uluslar arası endekslere bağlandığı kiralardır TL - Döviz Kiralar Leasing sözleşmelerinde kira tutarları Türk Lirası veya yabancı para cinsinden belirlenebilmektedir.
FİNANSAL KİRALAMA KİRALARI Dönem Başı - Dönem Sonu Kiraları Dönem başı kiralar, Leasing şirketinin leasinge konu olan malı satın aldığı tarihte başlayan kiralardır. Dönem sonu kiralar, leasing şirketinin leasinge konu olan malın satın alınmasından bir dönem sonra ( dönem 1 ay, 3 ay, 6 ay vb olabilir ) başlayan kiralardır. Eşit – Özel Aralıklı Kiralar Leasing işlemlerinde genel olarak eşit aralıklı kiralar uygulanır. Bu aralık çoğunlukla 1 ay olmakla birlikte 2 ay 3 ay gibi aralıklarda uygulanabilmektedir. Özel aralıklı kiralar ise kiracının mevsimsel gelirlerine göre düzenlenen değişik dönemlerde değişik kira tutarlarının belirlenmesi şeklinde uygulanmaktadır.
FİNANSAL KİRALAMANIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ Kira Bedeli Sigorta Masrafları Kur Farkları Bakım - Onarım Giderleri
FİNANSAL KİRALAMA TÜRLERİ İşletme ( Faaliyet ) Kiralaması Finansal Kiralama Yurtiçi Leasing İthalatsız yurtiçi kiralama İthalatlı yurtiçi kiralama Uluslararası Kiralama Gümrük Muafiyetli Uluslararası Kiralama Gümrük Muafiyetsiz Uluslararası Kiralama Tam Ödemeli - Tam Ödemesiz Kiralama Satış ve Geri Kiralama
Dolaylı Leasing Dolaysız Leasing Kapalı Uçlu Leasing , Açık Uçlu Leasing Net Leasing - Brüt Leasing Takas ( Trampa ) Kiralama Ortaklık Yoluyla Kiralama ( Joint Venture Lease ) İyileşen Kiralama Vergi Kiralaması Yüzde Kiralama Deneme Süreli Kiralama Kaldıraçlı Kiralama İhtisaslaşmış Hizmet Kiralama
KİRACININ YARARLARI Az Formalite Esnek Ödeme Koşulları Yeni Teknolojiye Uyum Kolaylığı Kiracının Kredi Limiti Avantajı İşletme Yerinin Değiştirilmesi Olanağı Likit Kaynakların Karlı Yatırımlarda Kullanılması Düşük Maliyet Teşvikten Yararlanma Orta Vadeli Finansman Vergi Avantajları Malın Mülkiyetine Sahip OlabilmE Kredi Değerliliği
KİRALAYANIN YARARLARI Kârlılık Oranını Yükseltir Risk Oranını Düşürür Teşviklerden Yararlanma İmkanı Verir
ÜLKE EKONOMİSİNE YARARLARI Finansman Maliyetlerinin Düşmesini ve Yatırımların Artmasını Sağlar İşsizliğin Azalmasına İmkan Verir Kaynakların Rasyonel Kullanımına İmkan Verir Yeni Teknolojilerin İthaline İmkan Verir
FİNANSAL KİRALAMANIN SAKINCALARI Yüksek Maliyet Riski Kiracının Yatırım İndiriminden Yararlanamaması Kullanım Serbestisinin Kısıtlanması Kredi Darboğazına Neden Olması Kur Riski Finansal Kiralama Konusu Malın Hurda Değerinden Yararlanılmaması Sözleşme Süresinin Sıkıntılara yol açması Kiracının Kredibilitesinin Düşük Olması
DÖNEM BİTTİ BAŞARILAR