Öğr. Gör. Uzm. Funda Veren Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Temasla Bulaşan Hastalıkların Özellikleri, Korunma Yolları ve Hemşirelik Bakımı Öğr. Gör. Uzm. Funda Veren Zonguldak Sağlık Yüksekokulu

Temasla bulaşan hastalıklar kapsamında; Cinsel yolla bulaşan hastalıkların, Deri ve mukoza yoluyla bulaşan hastalıkların, Kan yolu ile bulaşan hastalıkların bazılarından bahsedilecektir.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar CYBH, zührevi hastalıklar olarak da adlandırılırlar Genellikle akut belirti ve bulgularla başlayıp sıklıkla kronikleşirler Çoğu bildirimi zorunlu hastalıklardır Cinsel eylemlerin yoğun olduğu gençlerde ve genç yetişkinlerde en sık görülen enfeksiyonlardandır

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (Devam) CYBH’da enfeksiyon etkenleri vücuda çoğunlukla; Vajen, Serviks, Üretra, Rektum, Farenks gibi mukoza kaplı bölgelerden girer. Her türlü cinsel temas (genital-genital, oral genital, oral-anal ya da genital-anal) en önemli bulaşma yoludur.

Kimler Risk Altındadır? Aktif cinsel yaşamı olan özellikle 15-40 yaş arası olmak üzere tüm yetişkinler Gelişmiş ülkelerdeki azınlıklar arasında Sosyoekonomik düzeyi düşük toplumlarda CYBH oranı daha fazladır Günümüzde, cinsel olgunluk yaşının küçülmesi, evlilik öncesi cinsel ilişkinin yaygınlaşması, doğum kontrol yöntemlerinin gelişmesi, tanı ve tedavi yöntemlerinin gelişmesi, gelişen antibiyotiklerle tedavinin mümkün olması sonucu oluşan yalancı güven hissi gibi nedenlerle hastalık oranları giderek artmaktadır.

CYBH’ın Neden Olduğu Sağlık Sorunları İnfertilite, Ektobik gebelik Perinatal enfeksiyonlar Düşükler Erken doğum, Düşük doğum ağırlıklı bebek Sakatlıklar Ölüm

Hemşirelik Bakımı Bakımın etkili olabilmesi için multidisipliner bir ekip çalışması gerekmektedir Hemşirenin eğitim, gözlem, tanı, tedavi, bulaşmanın yayılımının önlenmesi gibi görevleri bütünleştirici rolü vardır Burada CYBH olarak AIDS, Sifiliz ve Gonore anlatılacaktır.

Deri ve Mukoza Yolu İle Bulaşan Hastalıklar Akut belirti ve bulgularla başlar Bir kısmı herhangi bir komplikasyon bırakmadan iyileşir Bir kısmı da önemli komplikasyonlara, hatta ölüme neden olabilen hastalıklardır Bildirimi zorunludur

Nasıl Bulaşır? Deri ve mukoza yolu ile enfeksiyon etkeni vücudun hemen her bölgesindeki deri ve mukoza ile kaplı bölümlerden girer Kişisel temas, Kontamine eşyalar Küçük ve büyük her türlü yaralanma

Kimler Risk Altındadır? Çocuk yaş grupları, Erkekler Çiftçilikle ve hayvancılıkla uğraşanlar Kalabalık yaşam koşullarında yaşayanlar

Hemşirelik Bakımı Deri ve mukozaya yönelik lokal komplikasyonlar ile ölüme kadar götürebilen sistemik komplikasyonlar oluşturabildiklerinden bakım hem hastalıklara spesifik hem de komplikasyonlara yönelik olmaktadır. Burada Pediculosis (Bit) ve Scabies (Uyuz), hastalıkları ve bakımı anlatılacaktır

Kan Yolu İle Bulaşan Hastalıklar Bulaşma yolu genelde birden fazla olmaktadır. Burada Hepatit B ve Hepatit C hastalıkları anlatılacaktır.

Kaynaklar Görak G., Savaşer S., Yıldız S. Bulaşıcı Hastalıklar Hemşireliği. 1. Baskı, İstanbul Tıp Kitapevi, 2011.