HASAN ALİ YÜCEL EĞİTİM FAKÜLTESİ IV. Üstün Zekalı ve Yeteneklilerin Eğitimi Kongresi: Üstünler ve Gelecek Üstün Yetenekli Gençler için Stratejik Yetenek Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı Gamze Sart, Yard. Doç. Dr. HASAN ALİ YÜCEL EĞİTİM FAKÜLTESİ İstanbul Üniversitesi 23.09.2014

Giriş Üstün yetenekli gençlerin sistemli ve bilinçli bir şekilde yeteneklerinin ve becerilerinin ilgi alanlarına göre çıkartılarak stratejik hedeflerinin belirlenmesinin sağlanması gerek bireysel mutluluk için gerekse bu gençlerin kendilerine ve çevrelerine daha faydalı olmaları için kaçınılmazdır.

Literatür Üstün yetenekli gençlerin sistemli ve bilinçli bir şekilde yeteneklerinin ve becerilerinin ilgi alanlarına göre çıkartılarak stratejik hedeflerinin belirlenmesinin sağlanması gerek bireysel mutluluk için gerekse bu gençlerin kendilerine ve çevrelerine daha faydalı olmaları için kaçınılmazdır

Bu nedenle özellikle yetenekli gençlerin üniversiteye geçişlerinde ve üniversite sonrasında iş yaşamlarına geçişlerinde özellikle tercih edilen bir takım testler ve görüşmeler yapılarak yetenekli gençlerin stratejik yetenek ve kariyer yönetimleri yapılmaktadır. Özellikle yalın inovasyonda gerekli olan insan gücünün zihin ve akıl gücüne dönüşmesinden dolayı ayni çalışmanın bir benzeri Türkiye’de de 2007 yılından beri yapılmaktadır.

Metod Bu çalışma Stratejik Yetenek ve Kariyer Yönetimi ile yetenekli kişilere sistemli ve stratejik bir model sunarak aylık, bir-iki-üç- beş-on-yirmi yıllık planlar sunmaktır. Geçerliliği ve güvenirliliği yapılmış 5 ayrı psikolojik test ile IQ ve EQ’larının dışında yetenekleri, becerileri, ilgi alanları ve mesleki eğilimleri çıkarılmaktadır. Daha sonra yetenekli gençlerin stratejik hedefleri de belirlenerek psiko-sosyo-ekonomik-kültürel-çevresel de faktörler ele alınarak stratejik bir plan hazırlanmaktadır.

Bu çalışmanın amacı üstün yetenekli oldukları belirlenen öğrencilerin üniversite geçişlerinde ve sonrasındaki 36 aylık dönemi takip ederek Stratejik Yetenek Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı sisteminin uygulanmasının etkilerini ölçmektir.

Farklı 3 okulda okuyan 38 öğrencinin 12 Farklı 3 okulda okuyan 38 öğrencinin 12. sınıf başında testlerinin yapılarak Stratejik Yetenek Modelinin ve Hedeflerinin belirlenmesi sağlanmış. Aldıkları burslar ve ailelerinin sağladığı finansal imkanlarda değerlendirilerek 48 aylık stratejik plan oluşturulmuştur. 38 öğrencinin tamamı farklı 5 üniversiteye yerleşmiş olup, bunların 36’sı ile her 3 ayda bir görüşmeler yapılmış ve Stratejik Hedefleri tekrardan gözden geçirilmiştir.

Araştırmda fenomenolojik araştırma modeli tercih edilerek, yetenekli gençlerin üniversiteye geçişlerinden hemen önceki yıl ve üniversiteye girdikten sonraki iki yıl derinlemesine mülakatlar ile incelenmiştir. Her üç ayda bir Stratejik Yetenek Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı yapılırken bir başka araştırma grubu tarafından derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Her üç ayda bir toplanan cevaplar yazılı dokümanlara dönüştürülerek kodlanmış ve Atlas.ti 7 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir.

Araştırma Sonuçları Araştırmanın sonucunda yetenekli gençlerin her altı ayda bir verdikleri cevaplar doğrultusunda, kariyerleri ile ilgili olarak eminliklerinin ve özgüvenlerinin %10-12 oranında her altı ayda arttığı tespite edilmiştir. Katılımcıların %95’i üniversiteye girmeden önce yapılan çalışmaların doğru üniversite ve alan tercihlerinde çok etkili olduklarını vurgulamışlardır

Katılan yetenekli üniversite öğrencilerinin %70’i kendi alanlarının dışında ikinci bir yan dal daha yapmaktadırlar. Geri kalan ise yan dal yapmaktadır. Ayrıca çoğunluğun (%88) üniversite sonrasında yüksek lisans almak istediği ve hangi alanda almak istediği konusunda fikirlerinin olduğu ve bu konuda stratejik olarak alacakları testler ve stajlar konusunda bilinçli oldukları tespit edilmiştir. Katılımcıların hepsi birinci sınıftan ikinci sınıfa geçerken staj yaptıkları ve hepsinin okudukları üniversitelerin sosyal sorumluluk etkinliklerine katıldıkları tespit edilmiştir.

Stratejik Yetenek Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı ile ilgili aldıkları destek ile ilgili olarak ise yetenekli öğrencilerin tamamı kendilerinde kendi yetenek, beceri ve kariyerleri ile ilgili olarak farkındalık oluşturduğunu belirtmektedir. Daha da önemlisi bu danışmanlık sisteminde sistemin birisine bağlı kalmadan da kişinin kendisinin takip edebilecek araçları verdiğidir.

Ayrıca %80’i üniversiteye giriş ve sonrasında yaşanan stresin diğer arkadaşlarına nazaran kendilerinde daha az olduğunu belirtmişlerdir. Bu destek sayesinde katılımcılar (85%) kısa, orta ve uzun vade de kariyerleri konusunda dünyada kendileri gibi olan kişilerin elde edebilecekleri imkanların elde edebileceklerini düşünmektedirler. Katılımcıların tamamı bu desteğe devam edeceğini belirtmektedirler.

Üstün yetenekli gençlerin birebir ve sistemli takiplerin yapılması bireysel mutlulukları ve başarılarını artırmaktadır