int. Dr volkan Yazman Ktu tıp fakültesi HİPERTANSİYON int. Dr volkan Yazman Ktu tıp fakültesi

TANIM SKB>140mmhg veya DKB>90mmhg 18 yaşından küçüklerde yaş ve boya göre persentil değerleri

TEHLİKE!!! DAMARIN OLDUĞU HER YER KALP (KAH, KALP YETMEZLİĞİ) BÖBREK GÖZ BEYİN(HEMORAJİ, STROKE) DAMARIN OLDUĞU HER YER PREVALANS % 32.3

Tanısal değerlendirme OFİS KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ AMBULATUVAR KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ EVDE KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ

Ofiste kan basıncı ölçümü Hastanın 3-5dk oturmasına izin verilmeli Hastanın pozisyonu ne olursa olsun manşon kalp hizasında olmalı Tansiyon her iki koldan ölçülmeli ve anlamlı fark varsa (10mmhg) yüksek olan esas alınmalı 1-2 dk arayla en az 2 kez kan basıncı ölçülmeli Ölçümlerde belirgin fark varsa ek ölçümler yapılmalı ve ortalaması alınmalı(son iki kan basıncı ortalaması) Kalp hızı ölçülmeli Yaşlı bireyler, diyabetik hastalar ve ortostatik hipotansiyonun sık veya olası olduğu diğer durumlarda, ilk muayene sırasında, KB’yi ayağa kalktıktan 1 ve 3 dakika sonra tekrar ölçülmeli

Ambulatuvar kan basıncı ölçümü *taşınabilir bir KB ölçüm cihazı *24-25 saatlik süre boyunca KB ölçümü *günlük aktiviteler ve gece uyku sırasında KB hakkında bilgi sağlanır. *Hastaya normal günlük aktivitelerini yerine getirmesi ancak ağır egzersizden kaçınması, manşon şişirilirken hareket etmemesi, konuşmaması ve kolunu hareketsiz olarak manşonu kalp seviyesinde tutması söylenir. *Hastadan, ilacını aldığı saat, öğünlerin saati, yatış ve uyanış saatlerine ek olarak KB’yi etkileyebilecek belirtiler ve olaylar konusunda günlük tutarak bilgi sağlaması istenir. *sıklıkla gündüzleri 15 dakika, geceleri ise 30 dakika aralıklarla yapılır

24 saatlik kan basıncı Gece ortalama kan basıncı Gündüz ortalama kan basıncı

EVDE KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ Tanısal değerlendirme için KB en az 3-4 gün boyunca, tercihen ardışık 7 gün, sabah - akşam ölçülmeli 1-2 dk arayla 2 şer kez ölçülmeli Oturur pozisyonda dinlenik vaziyette ölçülmeli , sırtı yaslı ayakları yere basacak şekilde kolu kalp hizasında destekli En az yarım saat öncesine kadar sigara kahve ve benzeri alınmamış olmalı Uygun manşon ! Eğitim gerekli

Beyaz önlük hipertansiyonu Maskelenmiş hipertansiyon Genç yaş, erkek cinsiyeti, sigara, alkol tüketimi, fiziksel aktivite, egzersiz kaynaklı hipertansiyon, anksiyete, iş stresi, obezite, diyabet, KBH ve ailede hipertansiyon öyküsü gibi birçok faktör ofis dışı KB’yi ofis KB’ye göre artırabilir.!!!

tanım

ETYOLOJİ Primer (Esansiyel) Hipertansiyon (%95) Nedenleri: Genetik yatkınlık Aşırı tuz tüketimi Obezite Sempatik sinir sistemi fazla çalışması Renin-anjiotensin sisteminin rolü Tuz atılımındaki renal bozukluk İntraselüler sodyum ve kalsiyum artışı Düşük doğum ağırlığı Aceleci, sabırsız, stresli kişilik yapısı Arttıran faktörler: Aşırı alkol alımı, sigara, sedanter hayat, polisitemi, nonsteroidal antiinflamatuvarlar, düşük potasyum alımı

Sekonder Hipertansiyon A. Renal nedenler Kronik piyelonefrit Akut ve kronik glomerülonefrit Polikistik böbrek hastalığı Renal arter darlığı Arteriolar nefroskleroz Diyabetik nefropati Renin salgılayan tümörler B. Endokrin nedenler Oral kontraseptifler Adrenokortikal Hiperfonksiyon Cushing sendromu Primer hiperaldosteronizm Konjenital adrenal hiperplazi (17 α-hidroksilaz ve 11 β-hidroksilaz eksikliği) Feokromositoma Miksodem Akromegali Hipotiroidi, hipertiroidi Hiperparatiroidi C. Uyku- apne sendromu D. Nörolojik nedenler E. Aorta koarktasyonu

PATOFİZYOLOJİ GENETİK FETAL DÖNEM(IUGG, NEFROJENEZ BOZUKLUĞU) SEMPATİK SİNİR SİSTEMİ AKTİVASYONU İNSÜLİN DİRENCİ ARTMIŞ SODYUM ALIMI(glomerul az, fonksiyonu düşük,kapiller membran yüzey alanı az,basınç Natriürez ilişkisi bozuk, sodyum transportu bozuk,gereğinden fazla renin salınımı) RENİN ANJİOTENSİN ALDESTERON SİSTEMİ ENDOTEL DİSFONKSİYONU(NO az, endotelin fazla) VASKÜLER HİPERTROFİ

ÖYKÜ ikincil hipertansiyon *kbh öyküsü, aile öyküsü *ilaç *baş ağrısı terleme çarpıntı *hipertiroidizm bulguları *sigara *diyet *obezite *düşük doğum ağırlığı *fiziksel inaktivite *diyabet *baş ağrısı,baş dönmesi,görme bozukluğu,çınlama,nefes darlığı,poliüri,noktüri

FM Cushingoid görünüm Nörofibramotozis cilt bulguları Böbreklerin palpasyonu Abdominal üfürüm, karotis üfürümü Sağ sol kan basıncı farkı Azalmış/gecilmiş femoral nabız Motor veya duyu kaybı Retina muayenesi AC muayenesi Kalp sesleri(s3,s4,ritim bozukluğu,üfürüm,periferik ödem) Periferik nabızlar Kilo,boy,bki Bel çevresi

LABARATUAR birinci basamak labaratuar *kan şekeri *idrar analizi *kan sayımı *göğüs röntgenogramı *ekg

İkinci basamak labaratuar. tam kan sayımı. ldl/hdl kolesterol İkinci basamak labaratuar *tam kan sayımı *ldl/hdl kolesterol *sodyum/potasyum *total kolesterol *kreatinin *açlık kreatinini

Gerektiğinde??? - Kreatinin klirensi - Mikroalbuminüri - 24 saatlik idrarda protein miktarı - Kan kalsiyum düzeyi - Ürik asit - Ekokardiyografi -ayak bileği kol indeksi - Hemoglobin A1C ya da früktozamin - TSH/fT4 - Batın ultrasonografisi - PRA, aldosteron ve katekolaminler - LDL kolesterol, apolipoproteinler, lipoprotein elektroforezi vb. lipid analizleri - Kraniyal, renal ve periferik arterlerde Doppler ultrasonografik incelenme

TEDAVİ

TEDAVİ STRATEJİLERİ Yaşam tarzı değişiklikleri Tuz kısıtlaması(günlük:5-6 g)= 1 çay kaşığı!!! Alkol kullanımının sınırlandırılması Sigaranın bırakılması Kilo verme ve kilonun korunması Fiziksel egzersiz diyet

diyet sebze, düşük yağ içeren süt ürünleri çözünebilir lif, tam tahıllar ve bitkisel kaynaklı protein doymuş yağ ve kolesterol düzeyini azalt ! *Hipertansiyon hastalarına haftada en az iki kez balık ve 300-400 g/gün meyve ve sebze tüketmesi önerilmelidir

Kilo!!!

KAYBEDİLEN HER 1 KİLO İÇİN TANSİYON 0.3-1 MMHG DÜŞER !!!

EGZERSİZ haftada 5-7 gün en az 30 dakikalık orta düzeyde aerobik egzersiz (yürüme, hafif koşu,373 bisiklete binme veya yüzme) yapması önerilmelidir

İLAÇ TEDAVİSİ

Tedaviye tek ilaçla başlandığında, KB hedef düzeye gelmezse tedaviye ikinci bir ilaç eklenir. Başlangıçta sistolik KB hedeften 20 mmHg ve diyastolik KB hedeften 10 mmHg yüksek ise (ör. Evre 2 ve üzeri hipertansiyon varlığı) doğrudan kombinasyon tedavisi başlanabilir. Birden fazla ilaç kullanılıyorsa, en az birinin akşam saatlerinden sonra verilmesi önerilir.

İlaç seçiminde ilaç kontrendikasyonları, hasta cevabı ve tolere edilebilirlik dikkate alınmalıdır. !!!

Beta-blokerler, ≥65 yaş veya diyabete yatkınlığı olanlarda başlangıç tedavisinde önerilmez.

UZMANA SEVK Eğer KB yeterli dozda verilen ve en az biri diüretik olan üç ilaçla kontrol edilemiyorsa, hastada dirençli hipertansiyon var olduğu düşünülmeli ve bu durumda uzmana sevk veya diğer tedaviler gündeme alınmalıdır

Yaşlılarda (> 65 yaş), öncelikle kalsiyum kanal blokeri veya diüretikler, daha sonra ACE inhibitörü veya ARB grubu ilaçlar önerilebilir. Hipertansiyonu olan ≥65 yaş bireylerde özel bir endikasyon olmadığı sürece beta-blokerlerin ilk seçenek kullanımından kaçınılmalıdır. Hipertansiyonu olan ve yaşı ≥80 olan hastalarda tedavi başlama eşiği sistolik KB ≥160 mmHg, tedavi hedefi 140-150 mmHg’dir

Koroner arter hastalığı olan diyabetiklerde <130/80 mmHg risklidir Koroner arter hastalığı olan diyabetiklerde <130/80 mmHg risklidir. * Genç diyabetiklerde tedavi yükünü artırmaksızın KB’yi 130/80 mmHg’nın altına indirmek hedeflenebilir. * Diyabetiklerde tedaviye ACE inhibitörü veya ARB grubu ilaçlar ile başlanması önerilir.

Miyokard iskemisi riski ortaya çıkabileceği için izole sistolik hipertansiyonu olan bireylerde diyastolik KB’nin 60 mmHg’nin altına indirilmemesi önerilir Koroner arter hastalığı olan bireylerde tedavide tercih edilecek ilaç grupları beta bloker, ACE inhibitörü, ARB veya kalsiyum kanal blokerleridir.

Kronik böbrek hastalarında tedavi eşiği 140/90 mmHg’dir. Albuminürisi (>30 mg/gün) olan hastalarda KB’nin 130/80 mmHg altına düşürülmesi hedeflenmelidir. Ancak koroner arter hastalığı olanlarda veya yaşlılarda KB’nin 130/80 mmHg altına düşürülmemesi önerilir Kronik böbrek hastalarında tedaviye ACE inhibitörü veya ARB ile başlanması önerilir.