Radyasyondan Korunmada Uluslararası Kriterlerin Oluşturulmasında Yetkin Kuruluşlar 1928 1955 1957

En son bilimsel bulgular ve tavsiyeler >100 mSv Düşük doz kanser riski, yüksek dozlarda elde edilen verilerden matematiksel yaklaşımlarla belirlenen bir olasılık olup bu konuda somut bulgu mevcut değildir. Radyasyon görevlilerinin çalıştığı alanlar normal çalışma koşullarında düşük doz bölgesidir. Yıllık doz sınırı 5 yılın ort. 20 mSv/yıl Kaza durumlarında veya normal koşullarda koruyucu önlemlere uyulmadığında ciddi sağlık etkisinden ölümle sonuçlanan sağlık etkilerine kadar pek çok bilgi mevcuttur. Radyasyonun kanser dışında sağlık etkileri ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.

En son bilimsel bulgular Tiroit Radyasyon nedenli tiroit kanseri bulgularına Hiroşima- Nagasaki de atom bombasından etkilenenler, Çernobil kazası sırasında çocukluk yaşında olanlar, Baş boyun bölgesinden radyoterapi alanlarla ilgili somut bilgiler vardır. Eşik değer fraksiyonel toplam doz hipotiroit için 1.8 Gy, hipertiroit için 3.5 Gray olarak belirtilmektedir.

En son bilimsel bulgular Göz Merceği Göz lenzi için eşik doz toplam 0.5 Gy (500 mSv) acut/kronik Lenz değişiklikleri 0.2-0.5 Gy arasında diğer organlardakiler 5-20 Gy arasında gözlenmektedir. Girişimsel Radyolojistler için 0.5S-0.9 Sv arası lenz dozu yarısında lens değişikliği az sayıda katarakt Girişimsel Kardiyoloji uygulamalarında toplam hekim lenz dozu 6 Sv diğer personel 1.5 Sv 20 yıl takip edilen radyoloji teknisyenleri için lenz dozu 0.028 Gy düşük grupta

Radyasyondan Korunmada Temel Güvenlik Standartları IAEA En son TGS BSS 115 TAEK mevzuatına esas

Temel Güvenlik Standartları Hedef Kitle: Hükümetler, Sağlık Otoriteleri, Teknik otoriteler İşveren/ Düzenleme Kuruluşu Standartların Uygulanması Lisans Sahibi Standartların Belirlenmesi, Denetim, Yaptırım Çalışan Güvenli çalışma

Sorumluluklar 1.Derecede Lisans Sahibi/ İşveren Diğer Tedarikçi Firma Çalışanlar Radyasyon Korunma Sorumlusu Hekimler Sağlık Servisleri RKU/ MFU vb (Yetkin Uzmanlar) Etik Komite Diğer kişi/ gruplar

2013/59/EURATOM AB COUNCİL Directive İyonlaştırıcı radyasyon Işınlanmalarından doğan tehlikelere karşı korunma için temel güvenlik standartları 96/29 Radyasyondan Korunma 97/43 Medikal Fizik ve radyasyondan korunma ile ilgili diğer direktifler kaldırılmıştır.

AB Councıl Dırectıve 2013/59/EURATOM Article 14, Ülkeler radyasyondan korunma uzmanı ve medikal fizik uzmanı eğitim altyapısını kurmak, RKU ve MFU tanımak zorundadır. Article 18. Ülkeler hekimler ve ilgili çalışanlarının uyguladıkları prosedürler ve radyasyondan korunma konusunda eğitimini sağlamak zorundadır. Article 32 . Ülkeler radyasyonla çalışanların güvenliğini sağlamak için uygulamanın kontrolü, iş yeri ölçümleri, eğitim vb sağlamak zorundadır. Article 34. Ülkeler radyasyondan korunma uzmanı danışmanlığı alınmasını sağlayacaktır. Article 45. Çalışanların sağlıklarının yaptıkları işe uygunluğu ve sürekliliği konusunda gerekli sağlık testleri yapılacaktır. Article 49. Gerek görülmesi halinde mesleki sağlık birimlerince özel sağlık tetkikleri yapılacaktır.

1 Rad.Kor.Sorumlusu (RKS) + Her bölüm için 1 RKS İyi bir Örnek İNGİLTERE Radyasyondan Korunma Mevzuatı IRR99 Her işveren mevzuatın uygulamasını garanti altına almak için “Radiation Protection Adviser” danışmanlığı almak zorundadır. 600 sertifikalı Radyasyondan Korunma Uzmanı Büyük bir Hastanede 1 Rad.Kor.Uzmanı Tıbbi Fizik ekibi, 1 Rad.Kor.Sorumlusu (RKS) + Her bölüm için 1 RKS

Türkiyede Durum 2015 yılı için Radyoloji ( diş rönt. dahil) 24 044 adet Radyoloji Cihazı Grafi/Skopi 10.062 adet Anjiyo 562 adet Bilgisayarşı Tomografi 1623 adet Mamografi 1540 adet Kemik Yoğunluğu 1031 adet Mikro film 103 adet Diş Hekimliği 9093 adet Radyoterapi cihazı 364 adet Nükleer Tıp Görüntüleme Cihazı 512 adet FDG üretim tesisi 16 adet TAEK 2015 yılı Raporundan alınmıştır.

Kuvvetli Taraflarımız Sağlık Bakanlığı Özellikle sağlık alanında dünyadaki gelişmeler yakından takip ediliyor ve en gelişmiş teknoloji ürünü cihaz ve sistemler hizmete sunuluyor. Bu alanda büyük yatırımlar yapılıyor TAEK - Tam bağımsız olmasa da Düzenleme Kuruluşu yapılanması var - Radyasyondan korunmada köklü bir geçmişe sahibiz - Mevzuatımız büyük oranda AB uyumlu - Az sayıda da olsa uluslararası nitelikte uzmanlara sahibiz

Zayıf Taraflarımız EĞİTİM (Radyasyondan Korunma) Radyasyondan Korunma Uzmanı YOK Hekim YOK Tekniker Yetersiz Teknisyen Yetersiz Medikal Fizik Uzmanı Yetersiz Radyasyondan Korunma Sorumlusu Yetersiz

Zayıf Taraflarımız TAEK Lisanslama Büyük oranda AB uyumlu MEVZUAT (Radyasyondan Korunma) TAEK Lisanslama Büyük oranda AB uyumlu Uygulama SORUNLU NEDENİ Radyasyondan Korunma Uzmanı YOK Uzmanın Danışmanlığında yapılması gerekenler TAEK den bekleniyor. BU MÜMKÜN DEĞİL Uzman sorumluluğu Radyasyondan Korunma Sorumlusuna yükleniyor.

Zayıf Taraflarımız MEVZUAT (Radyasyondan Korunma) SAĞLIK BAKANLIĞI 1.1937 tarihli Kanun..!! 2.1939 tarihli Nizamname.. !! 2.1983 tarihli İşletmeler Yönetmeliğindeki Radyasyon Fizikçisi tanımı .. 3.2013 tarihli 6225 sayılı Torba Yasadaki Sağlık Fizikçisi adı ile Medikal Fizikçi tanımı

ÇÖZÜM-1 EĞİTİM Radyasyondan Korunma Uzmanı yetiştirmek üzere akademik/mesleki eğitimler başlatılmalıdır. Hekimlerin ve ilgili tüm sağlık personelinin, yaptıkları işin niteliğine uygun radyasyondan korunma eğitimleri sağlanmalıdır. Tekniker ve teknisyenlerin eğitim programları iyileştirilmelidir. Radyasyondan Korunma Sorumlusu eğitimleri iyileştirilmelidir.

AB Sağlık Çalışanlarının Radyasyondan Korunma Eğitim Rehberi No: 175

ÇÖZÜM-2 MEVZUAT TAEK mevzuatının uygulanabilmesi için Radyasyondan Korunma Uzmanı tanımı ulusal mevzuattaki yerini almalı, istihdamı sağlanmalıdır. Kuruluşların Radyasyondan Korunma Programları, Radyasyondan Korunma Uzmanı danışmanlığında hazırlanmalı, programın uygulanması ve sürekliliği sağlanmalıdır. Radyasyondan Korunma Sorumluluğu ek iş olmamalıdır. Sağlık Bakanlığı mevzuatı acilen güncellenmeli, düzenlenmeli ve düzeltilmeli, kavram kargaşasına son verilmelidir. TKHK/ SB bünyesinde radyasyondan korunma birimleri bulunmalıdır.

Teknolojinin Nimetlerinin En Güvenli Ve En Etik Şekilde Hizmete Sunulması İçin Gerekli Düzenlemelerin İvedilikle Yapılması Dileklerimizle A.Gönül BUYAN gonul.buyan@radkorder.org