ASGARİ ÜCRET GERÇEĞİ 8 Aralık 2016, İstanbul
Asgari ücret sadece asgari ücret değil Yıl Asgari Ücretli Sayısı (Bin) Zorunlu Sigortalı Sayısı (Bin) Asgari Ücretli Oran (%) 2004 2.697 6.181 44 2005 3.042 6.919 2006 3.763 7.819 48 2007 3.637 8.505 43 2008 3.618 8.803 41 2009 3.900 9.030 2010 4.312 10.031 2011 4.848 11.031 2012 4.973 11.940 42 2013 4.781 12.484 38 2014 4.971 13.240 2015 5.399 13.999 39 Asgari ücret sadece asgari ücret civarında ücret alanları değil, bütün ücretli çalışanları ilgilendiren çok önemli bir göstergedir. Asgari ücret seviyesindeki artış, genel ücret artışlarını da etkilemektedir. Asgari ücretle çalışanların sayısı 2015 itibariyle 5,4 milyon civarındadır. 2004 yılında 2,7 milyon olan asgari ücretli sayısı 12 yılda yüzde 100 artış göstermiştir Yaklaşık 8 milyon işçi asgari ücret artışından doğrudan etkileniyor
Ücretlerin milli gelir içindeki payı azalıyor Türkiye’de emeğin milli gelir içindeki payı 2000’li yılların başından bu yana azalmaktadır. AMECO verilerine göre 1999’da 52,2 olan ücretlerin milli gelir içindeki payı 2000’li yıllarda sistemli biçimde azalarak 2015 yılında yüzde 34 seviyesine gerilemiştir
Asgari ücret artışları gelir eşitsizliğini düzeltmedi Nüfusun en düşük gelir grubunu oluşturan yüzde 20’lik dilimin milli gelirden aldığı pay uzun süredir yüzde 6 civarında çakılı kalmıştır. Nüfusun en yüksek yüzde 20’lik grubunun milli gelirden aldığı pay yüzde 46 civarında seyretmektedir. Nüfusun en düşük gelire sahip yüzde 20’lik dilimi ile en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik dilimi arasında 8 kat fark vardır.
Geçim sıkıntısı had safhada Düşük Gelir Grubu Orta Gelir Grubu Evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayanlar 95 82 İki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamayanlar 71 44 Evlerinde sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri gibi sorunları olanlar 61 42 Konutun izolasyonundan dolayı ısınma sorunu olanlar 65 46 Konut masrafları yük getiriyor diyenler 90 88 Borç ve taksidi olanlar 56 Yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileyemeyenler 92 76 TÜİK 2015 araştırmasına göre düşük gelir grubunda evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayanların oranı yüzde 95’tir. İki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamayanların oranı ise yüzde 71’dir. Konut masrafları yük getiriyor diyenler düşük gelir grubunda yüzde 90’dır. Borç ve taksidi olanların oranı genel nüfusun içinde yüzde 67’dir. Maddi yoksunluk oranlarının yüksekliği asgari ücret artışını daha da yaşamsal kılmaktadır.
İşveren İddialarının Aksine, Türkiye’de İşgücü Maliyeti Düşüyor AMECO verileri sadece emeğin milli gelir içindeki payının değil, Türkiye’de işgücü maliyetlerinin de giderek düştüğünü ortaya koymaktadır. 2000 yılında 100 olan işgücü maliyeti 2015 yılında 27 puanlık düşüşle 73’e gerilemiştir. Oysa aynı dönem içinde AB ülkelerinde işgücü maliyetlerinde sadece üç puanlık düşüş yaşanmıştır
Türkiye Düşük Asgari Ücretli Ülkeler Arasında OECD 2015 verilerine göre asgari ücretin satın alma gücü açısından Türkiye 26 OECD ülkesi içinde 20. sırada yer almaktadır. Asgari ücreti Türkiye’den düşük ülkeler sadece Meksika, Şili, Çekya, Slovakya ve Macaristan’dır. Diğer ülkelerin tümünün asgari ücreti Türkiye’den fazladır. AB ülkeleri satın alma gücü paritesine göre Türkiye’nin 2 ile 2,5 kat daha yüksek asgari ücrete sahiptir
Türkiye’de Ortalama Saat Ücretleri 26 Avrupa Ülkesinden Düşük Satın alma gücü paritesine göre Türkiye’de ortalama saat ücreti 2014 yılında 7,6 Avro iken İrlanda, Norveç, Danimarka, Belçika ve Almanya’da 17 ile 22 avro arasındadır Ortalama saat ücretlerinin Türkiye’den düşük olduğu ülkeler sadece Sırbistan, Letonya, Makedonya, Litvanya, Romanya ve Bulgaristan’dır
Asgari Ücret Dolar Karşısında Eriyor 2008 yılı başında aylık 414 ABD doları olan asgari ücret 2016 Kasım ayı itibariyle 377 dolara geriledi. Asgari ücretin işverene maliyeti de dolar cinsinden geriledi. 2008 yılı başında 636 dolar olan asgari ücretin işverene maliyeti 2016 Kasım ayı itibariyle 561 dolara geriledi.
Asgari Ücretin İşverene Maliyeti Yüzde 70’den 49’a İndi Net asgari ücret (A) İşverene maliyet (B) Oran B/A (Yüzde) 2007 403 683 70 2008 482 739 54 2009 527 809 2010 577 886 2011 630 968 2012 701 1.033 47 2013 773 1.140 2014 846 1.248 2015 949 1.412 49 2016 1.301 1.935 2007 yılında asgari ücretin işverene maliyeti, net asgari ücretin yüzde 70’i kadar daha fazlaydı. Diğer bir ifade ile net asgari ücret 100 ise işverene maliyeti 170 idi. 2008 yılından itibaren brüt maliyet düşmeye başladı. 2016 itibariyle asgari ücretin işverene maliyeti net asgari ücretin yüzde 49 fazlasıdır. Asgari ücret 100 ise işverene maliyeti 149’dur
İşverenlere 63 Milyar Prim Desteği: Bütçenin Yüzde 4’ü Asgari ücretin işverene maliyetini azaltan teşvikler bütçe içinde önemli bir toplam oluşturuyor. 2010-2016 arasında yüzde 5’lik işveren SGK prim desteğinin bütçeye getirdiği yük 63 Milyar TL’dir Prim desteğinin bütçeye oranı yüzde 4’e yükseldi
Asgari Ücret Tespitinde TÜİK Hesabına Dahi Uyulmuyor Yıl Brüt Asgari Ücret (A) Net Asgari Ücret (B) TÜİK Asgari Ücret (Bir İşçi) (C) B/C (Yüzde) 2003 306 256 327 78,4 2004 423 303 397 76,3 2005 489 350 422 83,0 2006 531 380 508 74,9 2007 563 403 590 68,3 2008 608 482 645 74,6 2009 666 527 720 73,2 2010 729 577 796 72,4 2011 630 900 70,0 2012 887 701 971 72,2 2013 978 773 1.025 75,4 2014 1.071 846 1.205 70,2 2015 1.201 949 1.425 66,6 2016 1.647 1.300 1.600 81,3 TÜİK tarafından hesaplanan asgari ücret önerisi Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından dikkate alınmıyor. Asgari ücret TÜİK tarafından hesaplanan asgari ücretin altında kalmaktadır. Aradaki fark 19 ile 32 puan arasında değişmektedir. 2016 için saptanan asgari ücret TÜİK’in bir işçi için hesapladığı asgari giderinin 300 TL altındadır.
TALEPLERİMİZ Asgari ücret geçim ücret olmalıdır Asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı, işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır Asgari ücretin tespitinde bütün konfederasyonlara katılım hakkı sağlanmalıdır
TALEPLERİMİZ Asgari ücret bütün çalışanlar için ortak saptanmalıdır Asgari ücret tespitinde geçim koşulları, verimlilik ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır Asgari ücret tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır 2017 yılı için asgari ücret en az 2000 TL net olmalıdır