ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ Öğr. Gör. Dr. O. İnanç GÜNEY ADANA MYO

10. Araştırma Teknikleri Araştırma tekniklerinin kapsamı; araştırma yöntemlerindeki farklı anlayışları, sunuşu, yaygın olarak kullanılan araştırma tekniklerini, araştırma basamaklarını, veri toplama ve analiz, yorum ile rapor yazma esaslarını, kaynakça ve dipnot gösterme tekniklerini kapsamaktadır. Araştırma tekniklerinde temel amaç, araştırma sürecini yani sorun belirleme, veri toplama, veri analizi ve sonuçları yorumlama olarak incelemek, temel bilimsel araştırma yöntemlerini gözden geçirmek ve belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmek için gereken literatür bulma, veri toplama, verileri değerlendirme ve rapor yazma tekniklerini anlatmaktır.

10.1. Araştırmanın amaçları; Olayların tanımlanması,sınıflanması Olaylar arasındaki ilişkileri bulmak Olayları anlamak ve açıklamak Olayların önceden tahmin edilmesi Olayların kontrolü İlişkilerin içindeki sebepleri inceleme 10.2. Araştırmanın özellikleri; Araştırma problem çözmeyi amaçlar Problemlere güvenilir çözümler bulmalıdır Gözlenebilir, ölçülebilir verilere dayalı olmalıdır Yapılan gözlem ve tanımlar doğru olmalıdır Yapılan araştırmada kişisel yanlılık yok edilmelidir. Araştırmalar kayıt altına alınmalıdır.

Araştırmada Gözetilen Amaçlar o Bir sorunu çözmek : Karşılaşılan bir soruna çözüm getirmek bir araştırmanın amacı olabilir. Ekonomik, sosyal ve teknik konularda çözüm bekleyen ve araştırılması gereken sayısız sorunlar vardır. o Yeni bir ürün ortaya koymak : Gün olmuyor ki yeni ve değişik bir ürünle karşılaşmayalım. Yeni bir ürünün yeni bir icat olması şart değildir. Yeni bir yöntem veya teknoloji ortaya koymak : Teknoloji, bilimin endüstriye ve üretime uygulanması demektir. Yeni üretim yöntemleri geliştirmekte araştırmalarda önemlidir. o Yeni bir bilgi ortaya koymak : Evrenin durumu, canlı organizmanın ve maddenin yapısı konusunda yeni bilgiler elde etmek, araştırmaların başlıca amaçları arasındadır. Ekonomik yarar sağlamak : Yeni bilgiler, yeni yöntemler ve yeni ürünler paraya dönüştürülerek ekonomik yararlar elde edilmektedir. Patent, know-how ve teknoloji ihracı gibi olaylar, bilimsel araştırmaların ekonomik yarar sağladığına verilebilecek başlıca örneklerdir.

10.3. Araştırmaların Türleri Kütüphane araştırmaları Laboratuar araştırmaları(deneyler) Gözleme dayalı araştırmalar Anket araştırmaları Beşeri araştırmalar Analitik araştırmalar Descriptif (tasviri) araştırmalar AR-GE araştırmaları

11. İyi bir araştırma konusunun özellikleri Araştırılabilir olmak (Somut): Konu hakkında veri toplanabilmeli ve toplanan veriler analiz edilebilmelidir. İşyerinde uyuşturucu kullanımı ya da işletmelerin stratejileri, finansal durumları, üst yönetimin kararları, özel hayat ve aile içi ilişkiler vb gibi konularda araştırılabilirlik sıkıntısı olduğundan iyi bir konu değildir. Uygulama veya kuramsal anlamlılık: Ya piyasadaki işletmelerin sorunlarına çözüm olacak ya da bir teorideki boşluğu doldurmaya yarayacak olmalıdır. Özgünlük: Yeni bir şey ortaya koyan çalışmalardır. Kişisel yetenek ve imkanlara uygundur. Değerlendirme heyetinin beklentileriyle uyum: Eğer araştırma üniversite gibi bir eğitimin parçası ise değerlendiricilerin ya da jüri’nin beklentilerini karşılamalıdır.

Bilimsel araştırmada verilen bir araştırma konusunu; Bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak yürütebilmek, Araştırma sonucuna uygun çözüm önerileri geliştirebilmek, Araştırma konusuna ait çözüm önerilerini analiz edebilmek, Bilimsel kurallara uygun olarak rapor edebilmek, Araştırma konusuna uygun amaç, önem, varsayım, sınırlılık ve tanımları yazabilmek, Araştırma amacına uygun veri toplama aracını uygulayabilmek, Araştırma verileri üzerinde temel istatistiksel işlemler ve çözümlemeler yapabilmek, Bulguların yorumlanması ile ilgili özellikleri açıklayabilmek, Araştırmada elde edilen bulguları yorumlayabilmek, Araştırma sonucuna göre öneriler geliştirebilmek, Yapılan araştırmayla ilgili özet yazabilmek, Araştırma raporunun yazımında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklayabilmek, Kurallarına uygun olarak raporlaştırabilmek, gerekmektedir.

12. Araştırmaların Amaca Göre Sınıflandırılması Temel Araştırmalar Uygulamalı Araştırmalar Değerlendirme Araştırmaları Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Eylem Araştırmaları

1. Temel Araştırmalar Temel araştırmalar, kuram (teori) geliştirmeyi ya da var olan kuramları sınamayı amaçlamaktadır. Kuram geliştirme kavramsal bir süreçtir ve uzun zaman içerisinde pek çok araştırma yapmayı gerektirir.

Temel araştırmaların bulguları doğrudan bir fayda sağlamaz ve uygulamalı araştırmalara zemin hazırlayabilmek için ise yıllar gerekebilir.Örneğin, Skinner’in güvercinlerle (edimsel koşullama), Pavlov’un köpeklerle (klasik koşullama), Piaget’in kendi çocuklarıyla (gelişim evreleri) ve Bandura’nın çocuklarla (sosyal öğrenme) yıllarca çalışması temel araştırmalara en güzel örneklerdir.

2. Uygulamalı Araştırmalar Bir kuramı uygulamak ve sınamak ya da uygulamada yaşanan sorunları çözmek üzere gerçekleştirilen araştırmalardır . Genellikle uygulamadaki bir sorunun çözümüne odaklanır ve elde edilen bulgular bu soruna ilişkin karar vermede yararlıdır.

3. Değerlendirme Araştırmaları Değerlendirme araştırmaları, herhangi bir program, ürün ya da uygulamanın niteliğini, etkililiğini, özelliklerini ve değerini belirlemek üzere sistematik olarak veri toplama ve analiz etme sürecidir. Diğer araştırmaların tersine, değerlendirme araştırmalarında yeni bir bilgi arayışından çok var olan program, ürün ve uygulamalarla ilgili karar vermeye odaklanır

4- Araştırma Geliştirme Tüketici/müşteri gereksinimlerinin belirlenmesi ve daha sonra bu gereksinimleri karşılamak üzere ürünler geliştirme sürecidir. Bu ürünler belli özellikler doğrultusunda geliştirilir, geliştirildikten sonra alanda test edilir ve gözden geçirilir, etkililiği sınanarak son hali verilir (Gay, Mills ve Airasian, 2006).

5. Eylem Araştırmaları Aslında uygulamalı araştırmaların bir parçasıdır. Eylem araştırmalarının amacı, orunları çözmek, uygulamaları geliştirmek ve belli bir konuda karar vermeye yardımcı olmaktır. Temel amacı, bilime katkıda bulunmaktan çok bir sorunu çözmektir.