Konu: Purāṇalar ve Genel Özellikleri III HİN 304- PURANALAR Konu: Purāṇalar ve Genel Özellikleri III IV. HAFTA Arş. Gör. Dr. Yalçın Kayalı Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Hindoloji Anabilim Dalı

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 11- Liṅga Purāṇa: Eserin ana teması, çeşitli biçimleriyle, özellikle de Liṅga biçimiyle tanrı Şiva’ya tapınmadır. Liṅga erkek cinsel organıdır (fallüs) ve genellikle küçük bir taş sütunla simgelenir.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Şiva tapınıcıları bunun, Doğa’nın Şiva’da somutlaşan ‘yaratıcılık ve üreticiliğin’ bir sembolü olduğunu düşünürler. Şiva, bir nedenle geldiği Devadaru ormanında ermişlerin karıları tarafından çok beğenilir.

HİN 304- PURANALAR Hepsi de ona aşık olur. Muniler (ermişler) ona beddua ederler. Yaratılış bahsinde Şiva, Vishṇu’ya mal edilen durumda gözükür. Vishṇu’nun Avataralarına benzer biçimde Şiva’nın 28 bedenleniş öyküsü anlatılır. 2017/10/12

HİN 304- PURANALAR Bazı kısımlar Tantraların etkisini yansıtır. Bu faktör ve eserin karakteri, Şivaitler için bir el kitabı olarak, bu eserin çok fazla eski bir kitap olmadığını gösterir. 2017/10/12

HİN 304- PURANALAR 12- Varāha Purāṇa: Bu eser domuz şekline girmiş (varahā) tanrı Vishṇu tarafından toprak Ana’ya (Prithivῑ) anlatıldığı için bu adı alır. 2017/10/12

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Her ne kadar yaratılışa, soy ağaçlarına vs.’te ilişkin kısa bahisler varsa da, sözcüğün eski anlamıyla bu bir Purāṇa’dan çok Vishṇu inananlarının dualarını ve kurallarını içeren bir el kitabıdır.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Eserin Vishṇuit karakterlerine rağmen burada Şiva ve Durgā ile ilgili birkaç öykü de anlatılır. Birçok bölüm Ana tanrıçalara ayrılmıştır. Bir Ganeşa-Stotra’yı izleyerek Ganeşa’nın doğuş öyküsüne ulaşırız.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Eserde dikkat çeken bölümlerden ilki(152-168) Krishṇa’nın doğum yeri olan kutsal şehrin övgüsünü yapan Mathura Māhātmya bölümüdür. Bir diğeriise (193-212) Naçiketas öyküsünün anlatıldığı bölümdür.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Ancak burada öyküyü nakleden, bu öykünün eski biçimi olan Katha Upanishad’daki biçime uymayarak, asıl konusu olan felsefi yanına dokunmadan cennet ve cehennem betimlemesiyle uğraşır.  

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 13- Skanda Purāṇa: Bu Purāṇa, adını Şiva’nın oğlu, göksel ordular komutanı Skandha’dan alır; onunla ilgilidir ve Şivait doktrinleri açıklar.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Hacim olarak oldukça yoğun ve uzun bir eserdir. Öyle ki belki de bir çok Samhita ve Mahatmya, aslında bu eserin oluşturulmasından çok sonra yazılsa da kendinilerini bu purāṇanın bir parçası olarak göstermiştir.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 Bu sebeple de anlatıların büyük bir bölümü purāṇa yazım tarzının özelliklerini barındırmaz.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 İçindeki birçok Şİva öyküsü, özellikle Şiva’nın Andhaka ve diğer şeytanlarla yaptığı savaşlar, cehennemler ve Samsāra üzerine yazılmış birkaç bölüm ve Yoga üzerine yazılmış bir bölüm yer alır.

HİN 304- PURANALAR 2017/10/12 81 850 beyit ve 50 bölümden oluşan Skanda Purāṇa özetle, birçok Şiva öyküsü, Şiva’nın Andhaka ve diğer ifritlerle yaptığı savaşlar, cehennemler ve Yoga üzerine yazılmış bölümlerden oluşmaktadır.