Bilişsel Gelişim Çocukluk Çağı 1

Piaget’in Bilişsel Gelişime Yaklaşımı: Yapılandırmacılık Biyolojideki kavramları gelişime uygulamış ve bunları bilişsel gelişimi açıklamak için kullanmıştır Nitel analizleri –ağırlıklı olarak doğal gözlem ve klinik görüşmeleri- istatistiksel analizlere tercih etmiştir. Çocukların düşünce biçimleri, yanlış olsa bile, yaşa bağlı olarak çarpıcı bir şekilde düzenlilik ve tutarlılık gösterir. 2

Piaget’in Bilişsel Gelişime Yaklaşımı: Yapılandırmacılık Çocukları pasif değil, etkin varlıklar olarak değerlendirmiştir. Bilişsel gelişim için kişinin çevresiyle etkileşime girmesi, keşfetmesi şarttır. Yapılandırmacı yaklaşımıyla, Piaget insanların kendi dünya anlayışlarını ve bilgilerini kendilerinin inşa ettiğini (yapılandırdığını) belirtmiştir. İnsanlar, yaşadıkları çevreyi ve deneyimlerini geçmiş deneyimlerinin ışığında yorumlarlar. 3

Piaget’in Bilişsel Gelişime Yaklaşımı: Yapılandırmacılık Üç unsur bilişsel gelişimde önemli rol oynar: Çocuklar doğaları itibariyle meraklıdırlar, Merak, öğrenme için bir öncüldür Yapılandırma, döngüsel-helezonik bir süreçtir 4

Bilişsel Gelişim Dönemleri (Piaget) 1. Dönem: Duyu-motor Dönem (0 – 2 yaş) 2. Dönem: İşlemöncesi Dönem İşlemöncesinde artan oranda zihinsel temsiller kullanılır ve mantıklı düşüncen görülmeye başlar (sezgisel düşünce). Mantık öne çıkmaya başlar ama sadece kişisel deneyimlere dayalıdır ve açıklanamaz (sezgi). Bu dönemde çocuklar hala bazı mantıksal işlemlerin tersine çevrilebileceğini fark edemezler. 5

Bilişsel Gelişim Dönemleri (Piaget) 2. Dönem: İşlemöncesi Dönem Artan Zihinsel Temsil Kullanımı Dil gelişimi (kelime dağarcığında artış) Çocukların resimlerinde sembolizm görülür Sembolik oyun yaygındır (bir muzu telefon gibi kullanmak) Hayali oyunlar (süper kahraman olma) Rol oynama (evcilik, oyuncak çay setinden içme) 6

Bilişsel Gelişim Dönemleri (Piaget) 2. Dönem: İşlemöncesi Dönem Sezgisel Düşüncenin Görülmesi Nesne/olaylarla etkileşimde edinilen kişisel deneyimlerden yola çıkarak yüzeysel görünüme dayalı düşünce biçimi Ben merkezcilik başkasının bakış açısının çocuk tarafından fark edilememesi Çocuklarda canlıcılık (animism) – cansız nesnelerin bilinçli bir yaşamı ve duyguları olduğu düşüncesi – gözlenir 7

Bilişsel Gelişim Dönemleri (Piaget) 2. Dönem: İşlemöncesi Dönem Korunum Problemleri Nesnenin fiziksel görünümü değişse bile bazı temel özelliklerinin (sayı, alan, miktar vb) aynı kalması. Odaklanma bir durumun sadece bir boyutuna odaklanıp problemin çözülmesi için gereken bir kaç boyutun ihmal edilmesi eğilimi. İşlemler tersine çevrilebilir zihinsel etkinliklerdir. İşlemöncesi dönemdeki çocuklar bunu yapabilecek yeteneğe sahip değildir. 8

Korunum Deneyi

Bilişsel Gelişim Dönemleri (Piaget) 3. Dönem: Somut İşlemler Dönemi (7 – 11 yaş) Çocuklar odaklanmadan sıyrılır, bir problemle ilgili bir çok boyutu değerlendirebilirler. Zihinsel işlemlerin tersine çevrilebileceğini bilirler Hiyerarşik sınıflama problemlerini mantıksal olarak çözebilirler. Ancak, çocuğun o durum veya bağlam ile deneyimi yoksa ya da olay somut değil ise zihinsel işlemleri kullanmada başarısız olurlar. 18