(Ergin BOYACI – Müşteri Deneyimi ve Ürün Geliştirme) VoIP Ürünleri Eğitimi (Ergin BOYACI – Müşteri Deneyimi ve Ürün Geliştirme) Şubat 2010

Ajanda VoIP Gateway Tanıtımı VoIP Gateway Web Arayüzü Tanıtımı VoIP Gateway Problem Analizi VoIP Gateway Teknik Özellikleri Alıştırmalar

İçerik VoIP Nedir? VoIP Gateway Tanıtımı SIP Protokolü SIP Protokolü İçeriği FXS ve FXO Nedir ? VoIP Gateway Nasıl Çalışır Gateway Donanım Tanıtımı

Public Switched Telephone Network PSTN (Public Switched Telephone Network – Genel Anahtarlamalı Telefon Şebekesi) şebekeleri, kullanıcılarına her çağrı için uçtan-uca (end to end) bir devre bağlantısı sağlamaktadır. Arayan ve aranan tarafların numarasına göre, arayan tarafın bulunduğu santralden başlayarak, aradaki santraller ve diğer uçtaki santrale kadar bir devre kurulmaktadır. Bu santraller arasındaki sinyalleşme (signaling) temel olarak çağrı kuma, çağrı yönetimi ve sonlandırılması işlemlerinden oluşmaktadır.

VoIP Nedir İnternet, internet, internet... Varsa yoksa internet… Nedir bu VoIP, ne yapar, nasıl çalışır? Voice Over Internet Protocol (VoIP), yani İnternet Üzerinden Sesli Görüşme Protokolü, neredeyse bilgisayarlar ilk çıktığından beri olasılık olarak var olan, ancak pratik uygulamasına daha yeni yeni kavuşan bir teknolojik gelişmedir.

VoIP Nedir? Internet dediğimiz şey, aslında ofisimize ya da evimize gelen bir telden başka bir şey değildir. Dolayısıyla, eğer benim evime ya da ofisime bir tel geliyorsa, o tel ile çalışan herhangi bir cihaz için kullanabilirim. Örneğin; önceleri bu teli telefon hattı olarak sesli haberleşme için kullanılırken, sonraları tele, faks gibi cihazlar bağlandı. Sonunda da tel, modemler üzerinden internet, yani digital haberleşme için kullanılır hale geldi. Telefon hatları, analog sinyal ileterek başladığı hayatına digital sinyalleri ileterek devam etmektedir. Peki digital sinyaller neler taşıyabilir diye sorduğumuzda, verilecek yanıt herşeyidir. Datanın yanısıra, ses, görüntü gibi göze ve kulağa hitap eden analog sinyaller digitalleştirilerek, bilgisayar ortamına alınmakta ve taşınabilecek sinyaller arasına girmektedir. Digital ortam ile analog ortam arasındaki en önemli fark, sinyaller gidip gelirken digital ortamda yazılımların, analog ortamda ise donanımların çalışmasıdır.

VoIP Nedir VoIP kullanımında tıpkı telefondaki gibi bir ahize vardır. Ahizeyi kaldırıp konuşmaya başladığımızda analog olarak çıkan ses, öncelikle bir IP telefon (bu basit bir bilgisayardır) ya da bilgisayar tarafından digitale çevrilerek sıkıştırılır ve internet hattı aracılığı ile karşı tarafa gönderilir. Yollanan digital sinyal, karşı taraftaki bilgisayar tarafından açılır ve tekrar analoğa çevrilerek ahize ya da hoparlör yardımı ile kulağa iletilir. VoIP'un tüm ülkeler arasında rahatlıkla kullanılabilmesi için, ortak bir digital dil konuşulması gerekir. Bu dilleri, yaygın olarak kabul gören iki ana protokolün isimleri ile anacağız: H.323 ve SIP protokolleri.

VoIP Nedir Voice over Internet Protocol (VoIP), telefon çağrılarını eski analog hatlar yerine geniş bant internet ağları üzerinden yapmamızı sağlayan bir teknolojidir. 01100101010110…………0110………00101010110 IP XPEECH SIP Gateway XPEECH SIP Gateway

VoIP Gateway Ses ağı ve IP (Internet Protocol) ağının birbirleri ile uyum içinde çalışması için "gateway" adı verilen ekipman kullanılması gerekir. Gateway, ses içeren IP paketlerini ses ağının anlayabileceği biçime sokarak, iki kullanıcı arasındaki bağlantıyı kurar. Voip Gateway PSTN ile veri ağı arasındaki geçiş noktasını göstermektedir. Gateway, yerel telefon santralıyla IP network arasında bir köprü görevi yapmaktadır. Gateway, yerel telefon santralından çevrilen bir telefon numarasını veri ağındaki bir adrese (IP adresi) dönüştürmekte ve aranan telefon santralına bağlı en yakın Voip gateway'ine iletmektedir. IP network üzerinde kullanılan uygun protokollerin de yardımıyla bu telefon çağrısını algılayan hedef Voip gateway'i aranan telefon numarasına yine yerel telefon santralı üzerinden bağlantıyı kurmaktadır.

VoIP Gateway Gateway, ses ve fax çağrılarını, IP Paketlerine dönüştürerek genel anahtarlamalı telefon ağları (PSTN: Public Switched Telephone Network) ile IP Ağları arasında gerçek zamanlı olarak taşımaya yarayan cihazlardır. VoIP Gateway’in ana işlevi, bir sıkıştırma lagoritması (CODEC) kullanarak ses ve fax sıkıştırması yapması ve karşı tarafta sıkıştırmayı yeniden açma (DECODE), paketleme, çağrı yönlendirme ve sinyal kontrolü yapmasıdır. Ek olarak Gatekeeper, Softswitch, faturalama sistemleri ve ağ yönetim sistemlerine bağlantı için arabirimler içerir.

SIP Protokolü Tam Türkçe karşılığı Oturum Başlatma Protokolü olarak çevrilebilecek SIP (Session Initiation Protocol), uygulama katmanı protokolüdür. Internet Telefonculuğunda sinyalleşme için kullanılır. OSI Katmanı VoIP Protokolu ve Fonksiyonları 7. Application NetMeeting benzeri uygulamalar 6. Presentation Codec’ler 5. Session H.323/MGCP/SIP 4. Transport RTP/TCP/UDP 3. Network IP 2. Data Frame Relay, ATM, Ethernet, PPP vs. 1.Physical Elektrik sinyalleri

SIP Protokolü SIP, ses/görüntü konferansı veya etkileşimli oyunlar için oturum açar. IP ağlarında arama aktarma özelliği getirerek, IP telefon hizmeti veren servis sağlayıcıların web, elektronik posta veya chat servisleri ile bu özelliği birleştirmesini sağlar. Ek olarak, kullanıcı tanımlama, yönlendirme ve kayıt olma servisleri sağlar. SIP geleneksel telefon özelliklerini de desteklemektedir, örneğin; kişisel dolaşım, günün saatine göre arama yönlendirme, coğrafi duruma göre arama yönlendirme. With reference from isp.webopedia.com

SIP Protokolü SIP, HTTP ve MIME gibi tekst tabanlı bir prokoldür. Bu özelliği onu bütünleşik ses data uygulamaları için kullanışlı ve esnek bir prokol haline getirir. SIP gerçek zamanlı iletim için tasarlanmış bir protokoldür ve H.323 ‘e oranla daha az kaynak kullanır ve H.323 kadar karmaşık değildir. Adresleme biçimi olarak aynen mailleşmede olduğu gibi aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi basit bir yapı kullanır. Örnek: sip:example@xpeech.com. SIP oturum tanımlama için session description protocol (SDP)’ ye (Oturum Tanımlama Protokolü) güvenir ve gerçek zamanlı iletim için real-time transport protocol (RTP)’yi kullanır. Windows XP SIP protokolünü kullanan ve PC tabanlı telefon uygulamalarını destekleyen ilk Windows versiyonudur ve üreticilerin büyük bölümünün ürettiği medya gatewayler ve telefonlar SIP tabanlı cihazlardır. With reference from http://computing-dictionary.thefreedictionary.com/

SIP Call vs. Protocol User location: Haberleşme için kullanılacak uç sistemin belirlenmesi User availability: Aranan tarafın haberleşmeye dahil olma isteğinin belirlenmesi User capabilities: Kullanılacak medya-ortam ve media parametrelerinin belirlenmesi Session Setup: Arayan ve aranan tarafların zil çaldırması ve çağrı parametrelerinin kurulması Session Management: Çağrının transferi ve sonlandırılması, oturum parametrelerinin belirlenmesi ve yardım servisleri gibi olayları gerçekleştirmek için SIP: Varsayılan olarak port UDP:5060 portunu kullanır. SIP kullanılacak codec uzlaşması (negotiation) için, yani o oturumda hangi codec’ in kullanılacağına karar vermek için Session Description Protocol (SDP)’ yi kullanmaktadır. SPD: SIP paketleri içinde teslim edilir. Medya İletimi, RTP (Real Time Protocol) tarafından sağlanır. RTP, varsayılan olarak UDP :9000, 9002 ~ 9000 + N x 2 (N, port number)portlarını kullanır. Media Control, iki eş ucu paket istatistikleri hakkında bilgilendirmek için kullanılır. RTCP (Real-Time Transport Control Protocol), Xpeech varsayılan port UDP: 9001, 9003 ~ 9001 + N x 2 (N, Port number) portlarını kullanır. Copy from isp.webopedia.com

SIP Çağrısı Akış Şeması Aranan Arayan Dialing INVITE (with SDP) 100 TRYING Alerting 180 RINGING (ack with SDP) Ringback Pick-up 200 OK(SDP) ACK Talking (RTP) Talking

Ses Sıkıştırma Algoritmaları IP Telefonu uygulamalarındaki en temel işlem sesin sıkıştırılmasıdır. Bu amaçla çeşitli teknik ve standartlar uygulanmaktadır. Bu sıkıştırma ve çözümleme işlemini yapan cihazlara Codec (Coder-Decoder) denilmektedir. Aşağıda sıkıştırma metotları ve bunlarla ilgili standartlar konusunda kısa açıklamalar verilmiştir: G.711 PCM : PSTN sistemlerinde standart olarak kullanılan 64 Kbit PCM ses kodlama tekniği ile ilgili ITU standardıdır. G.723.1 : 5.3 Kbit ve 6.3 Kbit olmak üzere çift hızlı ses codec standardıdır. (ITU 96a) G.726-ADPCM : Adaptive Differantial PCM. 32 Kbit’lik bir kodlamadır. G.728-CELP : Sesin Code Excited Linear Prediction yöntemi ile 16 Kbit’te kodlanması metodudur. G.729-CS-ACELP : Bu standart CS-ACELP (Conjugate Structure- Algebraic Code Excite Linear Prediction) sıkıştırma tekniğini açıklamaktadır. Bu teknikte ses 8 Kbit’e kadar sıkıştırılmaktadır. Bu standart 32 Kbit ADPCM’e benzer ses kalitesi vermektedir.

Ses Yükü IP packeti içinde RTP Ethernet frame içinde G.711 Copyright of Newport Networks

Ses Sıkıştırma Algoritmaları Algoritma Tipi (Codec) Bantgenişliği Örnekleme Periyodu Frame Büyüklüğü Frames/Paket Eternet Bantgenişliği G.711 (PCM) 64 kbps 10 ms 80 1 126 kbps 20 ms 160 2 95.2 kbps 40 ms 320 4 79.6 kbps G.723.1A (ACELP) 5.3 kbps 30 ms 20 26.1 kbps G.723.1A (MP-MLQ) 6.4 kbps 24 27.2 kbps 60 ms 48 16.7 kbps G.726 (ADPCM) 32 kbps 63.2 kbps G.729a (CS-CELP) 8 kbps 10 70.4 kbps 39.2 kbps 40 23.6 kbps Codec bandwidth calculator (Copyright of Newport Networks) http://www.newport-networks.com/pages/voip-bandwidth-calculator.html

SIP Çağrı Türleri Bri VoIP Gateway ile yapabilecekleriniz: Uçtan Uca (Peer to peer) Çağrılar (GW ‘den GW’e veya SIP telefona); Geleneksel Telefon Servislerine doğru yapılan çağrılar, örneğin POTS (Plain Old Telephone Service), GSM, 3G, PHS, vb. sonlandırma servisi ITSP (Internet Telephony Service Provider – UMTH) tarafından verilir ve ücretlendirilir. Not : UMTH’lerin çoğu 800 ve 1xx gibi ücretsiz ve acil numara arama servislerini vermemektedirler.

Uçtan Uca SIP çağrısı IP adresi ile bir çağrı yapar IP:1.2.3.4 Internet Bir SIP oturumu kurmak için 1*2*3*4# (IP)’yi çevir. Birbirine bağlı 2 G/W VoIP paketlerini kendi aralarında gönderiyor.

Kendi üzerinde tanımlı arama planına göre çağrı yapar. Uçtan Uca SIP Çağrısı Kendi üzerinde tanımlı arama planına göre çağrı yapar. Arama Planı 101 => 1.2.3.4 Internet 1.2.3.4 5.6.7.8 Kullanıcı 101’i çeviriyor, GW Arama Planına göre çağrıyı 1.2.3.4 ‘e yönlendiriyor ve dış arama yapıyor. SIP bağlantısı kurmak için IP 1.2.3.4 ü çeviriyor Birbirine bağlı 2 G/W VoIP paketlerini kendi aralarında gönderiyor.

FXS ve FXO Nedir FXS -- Foreign Exchange Station (Yabancı Santral İstasyonu) PBX’in extension (abone) portları ile aynı işlev. Telefon setlerine DC voltaj verir ve çevir, meşgul vs. gibi tonları sağlar. FXS port bir FXO cihaza bağlanmalıdır. Örneğin telefon seti veya PBX CO portu. On-hook/off-hook FXO cihaz tarafından kontrol edilir.

FXS ve FXO Nedir FXO -- Foreign Exchange Office (Yabancı Santral Ofisi) PBX’in Dış Hat Trunkı (CO Trunk) ile aynı işlev. Voltaj çıkışı yoktur, gerekli elektrik gücü FXS tarafından sağlanır. FXO port bir FXS ekipmana bağlanmalıdır. Örneğin telekomdan gelen PSTN line. FXS arabirimin On-hook/Off-hook ‘unu kontrol eder.

FXS ve FXO Nedir FXS/ FXO prosedürleri – teknik olarak nasıl çalışır? Bir arama yapmak istediğinizde: Telefonu kaldırırsınız (FXO cihaz). FXS portu ahizeyi kaldırdığınızı algılar. Telefon numarasını çevirirsiniz, bu FXS portuna Çift Tonlu Çoklu Frekans olarak geçer. Gelen arama: FXS portu bir arama alır ve sonra takılı FXO cihazına bir zil voltajı gönderir. Telefon çalar. Ahizeyi kaldırır kaldırmaz aramaya cevap verebilirsiniz. Aramayı sonlandırma – Normal olarak FXS portu konuşmayı bağlı olduğu FXO cihazlarına dayanarak sonlandırır.

Port Tipini Tanıma Bir Gatewayin port tipini nasıl öğreniriz. (FXO veya FXS) 1. Bir analog telefonu Gatewayin öğrenmek istediğiniz RJ-11 portuna takınız. 2. Telefon ahizesini kaldırınız. Portun ışığının yandığını göreceksiniz. Eğer bu port bir FXS port ise siz çevir sesi veya meşgul sesi duyacaksınız. Eğer bu port bir FXO port ise hiçbir şey duymayacaksınız. Niçin? FXS port telefon setine elektrik gücü sağlar ve duymuş olduğunuz çevir, meşgul tonlarını üretir. Uyarı!!! FXS sabit olarak -45 ~ -48 Vdc çıkışına sahiptir ve sadece buraya FXO bir cihaz bağlanabilir. Hiçbir zaman FXS-FXS bağlantı yapmayınız. Aksi takdirde gatewayin iç devreleri yanabilir.

SIP Proxy ve Gatewayler Arasındaki İlişkiler SIP isteklerini kullanıcı birimi sunucularına, SIP cevaplarını kullanıcı gatewaylerine yönlendiren bir araçtır. SIP proxy, istekleri, gelecek hedef noktasına yönlendirmeden önce routing kararını verir. Cevaplar aynı tür proxyler arasında bir taraftan öbür tarafa aktarılır ve istek sahibine cevabı gönderilir. Proxy özelliği bir SIP öğenin mantıksal rolüdür. Bir istek kendisine ulaştığında, proxy ilk karar verici olarak rol oynar ve isteğin sahibine bir cevap gönderir.

FXS Gateway veya FXO Gateway? FXS gateway (Taşıyıcı, UMTH) Kullanımı Kolaydır: Kullanıcı VoIP trunkına erişmek için kolay anlaşılabilecek bir numara çevirir. (örneğin. ”0” PSTN hattı için, ”9” 2. grup VoIP trunkına erişmek için.) Kullanıcı telfonunu direk olarak FXS porta bağlayabilir. Yedekleme amacıyla, opsiyonel FXO veya PSTN port. FXO gateway (Kurumsal müşterilerde ofisler arasında) “VoIP terminasyon” PSTN’e doğru veya PSTN’den “VoIP” e doğru PABX’in 2. grup trunk özelliğini desteklemediği durumlarda Eğer FXO PABX’e bağlı ise ofisler arası çağrı tek bir adımla yapılabilir. Örneğin, Ofis A GW No: 123, Ofis B GW No: 456. Ofis A’daki kullanıcı ofis B deki dahili #701’e ulaşmak için 456701 çevirebilir. GW B ikinci aşama çevirmeyi otomatik olarak yapar. (GW B cevap verdikten sonra 701 çevriliyor )

SIP Gateway Nasıl Çalışır SIP Sunucuya Register olma Registered user: 101 => 1.2.3.4 201 => 5.6.7.8 101 register to Server 201 register to Proxy Server 1.2.3.4 Internet 5.6.7.8 Kullanıcı 101 çevirdi, SIP Server 101’ in karşılığı 1.2.3.4’e yönlendirir SIP Server 1.2.3.4 ‘e yönlendiriyor Birbirine Bağlı 2 G/W SIP Server üzerinden RTP paketleri gönderiyor

SIP Çağrısı Akış Şeması Arayan Aranan GW A SIP Proxy GW B Dialing INVITE (with SDP) 100 TRYING INVITE (with SDP) 100 TRYING Alerting 180 RINGING (ACK with SDP) 180 RINGING (ACK with SDP) Ringback Pick-up 200 OK(SDP) 200 OK(SDP) ACK ACK Talking (RTP) Talking

SP 200 Donanım Tanıtımı Ön Yüz Arka Yüz

SP 4220S Donanım Tanıtımı Ön Yüz Arka Yüz

SP 8440 S Donanım Tanıtımı Ön Yüz Arka Yüz

SP 1632 SP Donanım Tanıtımı Ön Yüz Arka Yüz

SP 1632 S Donanım Tanıtımı Ön Yüz Arka Yüz

Gösterge Işıkları POWER: Yeşil ışık yanıyor. Power problemi yok. RUN: Yanıp sönen yeşil ışık, normal operasyonda olduğunu gösterir. ALARM: Gatewayin açılışında kırmızı ışık yanıp söner. Açıldıktan sonra böyle bir durum varsa gatewayde anormal bir durum olduğunu gösterir. P1-P2: Hat durumunu görmek için. Arama varsa turuncu ışık yanar. WAN: Yeşil ışık WAN portunun durumunu gösterir. LAN1-LAN4: LAN portlarının normal operasyonda olduğunu gösterir.

Gösterge Işıkları Gateway açılırken ALARM, RUN ve POWER ışıkları yanar. 40 sn sonra, ALARM söner, RUN yeşil renkte yanıp söner ve POWER sürekli yeşile döner. Eğer alarm yanıp sönmeye devam ediyorsa, gateway ISP ile bağlantı kurmaya ve IP adres almaya çalışyordur. WAN portu bağlı ve normal operasyonda iken yeşil yanar. Data alıp verme sırasında yeşil ve turuncuya döner.

Gateway WEB Arayüz Web Grafik Arayüz Yapısı ve İçeriği Genel Ayarlar Dış Hat Yönetimi Durum Router Ayarları Firewall Ayarları Sistem Ayarları

Web Grafik Arayüz Yapısı Giriş Genel Ayarlar Dış Hat Yönetimi Durum Router Ayarları Firewall Ayarları Sistem Ayarları Ağ Ayarları Qos Ayarları NAT/DDNS Arayan Numara Telefon Ayarları SIP Özel Ağ Arama Özellikleri Gelişmiş Seçenekler Numara Planı Arama Planı Arama Filtresi CDR Ayarları Dil Transit Cagri Kontrol Sehirlerarasi Kontrol Tablosu Sehirlerarasi İstisna Tablosu CPT/Kadans Ayarlari Sistem Bilgisi RTP Paket Özeti Stun Sorgulama Ping Testi Statik Route RIP Port Filtrelemesi IP Filtrelemesi Mac Filtrelemesi Sanal sunucu DMZ URL Filtrelemesi Özel Uygulama DoS Engelleme Ayarları NTP SNMP Yedekle / Yedekten Geri al Sistem Kaydı Provision Ayarları Sistem İşlem Yazılım Güncellemesi Çıkış

Giriş Tecrübeli olmayan bir kişi tarafından Gatewayi kurmanın en kolay yolu WEB arayüzü aracılığı ile yapılabilir. Çoğu kullanıcı bu arayüze alışkındır ve kurulum WEB’te gezinmek kadar kolaydır. Gatewayin WAN portunun varsayılan IP si 192.168.1.2 ve LAN portunun varsayılan IP si 192.168.8.254 tür. Internet Explorer veya diğer türden herhangi bir WEB tarayıcının adres kısmına http://192.168.1.2 veya “http://192.168.8.254”. Yazarak entera basın. Böylelikle giriş sayfasına ulaşacaksınız.

Giriş Varsayılan: Kullanıcı Adı: Boş Şifre : Boş Kullanıcı adı ve şifreyi girdikten sonra, konfigürasyon sayfasına ulaşacaksınız.

Genel Ayarlar

Genel Ayarlar Ağ Ayarları Ağ Ayarları sayfası ağ ile ilgili herşeyi içerir. En önemli Parametre WAN ve LAN IP konfigürasyonudur. WAN portuna IP adresi vermek için dört yöntem vardır: Statik IP DHCP PPPoE (Dialup ADSL) PPTP

Genel Ayarlar Ağ Ayarları Bazı ISP ler abonelerine istemci cihazlarının MAC adresi ile erişim verebilirler. Bu durumda sorunsuz bir internet erişimi için, biz erişim verilen cihazın MAC adresini Gatewayin WAN portuna atamak için klonlamalıyız. Basitçe, siz WEB arayüzü ile gatewaye giriş yaptığınızda gateway otomatik olarak sizin bilgisayarınızın MAC adresini keşfeder ve “MAC adresiniz” bölümünde gösterir. Sağ taraftaki Klonla butonunu klikleyerek bunu gatewayin mevcut adresi kısmına kopyalayabilirz. Böylelikle Gatewayin WAN portu bu MAC adresini alır ve kullanır. Bazı durumlarda eğer (ISP bunu gerektiriyorsa) MAC adresi elle girmemiz gerekebilir. “Yeniden çağır” ile MAC klonlama özelliğini etkisizleştirebiliriz. Not : WAN Portunun varsayılan MAC adresi biz klonlamayı etkinleştirmediğimiz sürece değişmeden kalır.

Genel Ayarlar Özel Ağ Ayarları Arama Planı Yönetim Sunucusu: Bir grup gateway arasında uçtan uca kullanımda Telefon Rehberi Yönetici özelliğini aktifleştirmek için bu gatewaye geçerli bir IP adres atamak zorundayız. Bu gateway bundan sonra bir yandan gateway olarak işlevini sürdürürken artı olarak SARI SAYFA işlevi ile bütün gruptaki diğer gatewaylere hizmet verir. O diğer gatewaylerin kendi IP adres, telefon numarası ve SIP Port numaralarını kayıt eder ve bunları daha fazla sorgulama için depolar. Herhangi bir istemci (diğer gateway) yöneticiye bir numara sorduğu zaman o kendi listesine bakar ve doğru uç noktanın IP adres ve Port numarası bilgisini kontrol eder. Böylelikle bu istemci gerçek hedef noktasına INVITE gönderebilir. Bu basit mekanizma kullanıcılara yönetilemeyen uçtan uca VoIP ağ haberleşmesininin gerektirdiği bir özel Gateway grup oluşturmuş olur ve basitçe yönetir. Telefon Rehberi Yönetici’ sini etkinleştirmek için: Geçerli gateway üzerinde bu özelliği etkinleştirmek gerekir.

Genel Ayarlar Ağ Ayarları Arama Planını İstemcilere Paylaştır: “Yerel Arama Planı” kayıtları ile global Arama Planı Yönetcisi istemci listesini birleştirir. TTL: Time To Live(Yaşam Zamanı). İstemci registration geçerlilik süresini belirler. Telefon Rehberi Yöneticisine Kayıt Ol: Bu gatewayin özel ağın bir istemcisi olup olmadığını belirtir. Yönetici kendi üzerinde veya diğer gatewayler üzerinde olabilir. Gateway registration istemini TCP/1689 nolu porttan sunucuya her 30 sn de bir gönderir. VoIP Hatası Anonsu: VoIP çağrı göndermesi başarısız olduğunda kullanıcılara bir aksaklık olduğuna dair anons yapar. Telefon Rehberi Yönetcisi için Gateway Adı: Bu alan isteğe bağlı olarak doldurulacak, sunucu listesinde gözükücek isimdir. Telefon Yöneticisi Giriş Şifresi: Sunucuya register olurken kullanıcı kimlik doğrulamasında kullanılacak şifredir. TelefonDefteri Yöneticisi IP / Domain: Sunucu kontak adresidir. Eğer yönetici gatewayin kendisi ise buraya 127.0.0.1 girmek gerekir. Telefon Defteri Yöneticisi Port: Registration için kullanılacak dinleme portu değeri buraya girilir.

Genel Ayarlar Ağ Ayarları Router: Bu özelliği açmak NAT işlevini etkinleştirir ve LAN daki istemciler için Router gibi hizmet verir. Bridge: Bu özelliği kapatmak NAT işlevini kapatır ve WAN ve LAN portu arasında köprü işlevi görür. LAN: Gateway LAN port IP addres ve subnet mask buraya girilir. Gateway Router modda (NAT etkin) iken bu bilgiler LAN istemciler için DHCP sunucudan IP atamasında default gateway olarak işlev görür.

Genel Ayarlar Ağ Ayarları DHCP Sunucuyu Etkinleştir: Gatewayin DHCP sunucu servisini etkinleştirir. IP Aralığı Başlangıç Adresi: DHCP istemcilere atanacak ilk IP adres. IP Aralığı Bitiş Adresi: DHCP istemcilere atanacak son IP adres. IP Adres Ayırma Süresi: Atanmış IP adreslerinin geçerlilik süresi. Domain Name Server Atama: LAN istemcilere atanacak DNS sunucusu Otomatik: Kendi WAN portundaki DNS sunucuyu DHCP istemcilere dağıtır. Elle: DHCP istemcilere atanacak DNS sunucusu elle girilir. WAN WEB Erişim Portu: Cihaza WEB ten yönetim amacıyla erişim için kullanılacak WAN arayüzünün HTTP listen portu. WEB Arayüzü Etkinleştir: WAN ve LAN portlarından WEB yönetimi erişimini etkinleştrir. Telnet Servisini Etkinleştir: WAN ve LAN portlarından Telnet ile erişimi etkinleştirir.

Genel Ayarlar QoS Ayarları Gatewaye bantgenişliğin ne kadarını ses paketlerini önceliklendirerek göndereceğini bildirir. Bu özellik etkinleştirildiğinde Gatewayin WAN arayüzü dışarı yönlü ses paketlerini, en iyi ses kalitesini sağlamak için en öncelikli olarak teslim eder. Öte yandan, ayrılmış bant genişliği sınırlara ulaştığında LAN data iletimi dinamik olarak sınırlanır. ToS/DiffServ: Tos veya Diffserv başlığıyla etiketlenen dışarı yönlü ses paketleri WAN portuna bağlı ağ cihazı tarafından kontrol edilir. Büyük değer daha yüksek önceliği ifade eder. Doğru değeri bilmiyorsanız varsayılan değerleri kullanınız.

Genel Ayarlar QoS Ayarları-ToS Precedence 1 2 3 4 5 6 7 Precedence D T R Bits 0-2: Precedence. Bit 3: Delay (0 = Normal Delay, 1 = Low Delay) Bit 4: Throughput (0 = Normal Throughput, 1 = High Throughput) Bit 5: Reliability (0 = Normal Reliability, 1 = High Reliability) Bits 6-7: Reserved for Future Use. İlk Baştaki 3 Bit Önceliği Gösterir 111 - Network Control (Highest priority, reserved for network control traffic) 110 - Internetwork Control (Reserved for inter network control traffic ) 101 - CRITIC/ECP (Recommended for VoIP telephone traffic) 100 - Flash Override (Recommended for H.323 scheduled instruction traffic) 011 – Flash (Recommended for H.323 desktop video traffic) 010 – Immediate (Not used in this recommendation) 001 – Priority (Not used in this recommendation) 000 – Routine (Lowest priority, used for all other traffic)

Genel Ayarlar QoS Ayarları Öncelik: Gateway LAN portlarını önceliklendirebilir. Aynı anda ulaşan, ALÇAK öncelikli porttan gelen data ile YÜKSEK öncelikli porttan gelen data arasında yüksek öncelikli porttan gelen data daha öncelikli teslim edilir. Akış Kontrolü: Eternet akış kontrol mekanizmasını etkinleştirir veya etkinleştrimeyi kaldırır. Gelen Oran Limiti: WAN dan veya LAN dan içeri yönlü data oranını özel bir LAN portunda sınırlayabilir. Giden Oran Limiti: WAN dan veya LAN dan dışarı dışarı yönlü data oranını özel bir LAN portunda sınırlayabilir.

Genel Ayarlar NAT/DDNS Ayarları “Tek yönlü ses” veya “erişilemez hedef” gibi problemleri önlemek için gatewaye dış dünyada geçerli bir IP adresi vermek en iyi yoldur. Böylelikle diğer bütün Internet nodları gatewaye direk ulaşabilir. Gatewayin sadece NAT yapılan ağda kurulabileceği durumlarda (örneğin 192.168.1.x) çağrı sinyallerinin ve ses paketlerinin NAT routerdan problemsiz geçebilmesi için NAT işlevini doğru ayarlamak zorundayız.

Genel Ayarlar NAT/DDNS Ayarları NAT Public IP: Enable NAT Pass-Through function. Eğer ağa hizmet veren NAT sunucu doğru port yönlendirmesi ayarlarına sahipse sadece bu özellik NAT geçişlerine yardım edebilir ve ses paketleri Gatewaye yönlendirlir. (UDP: 5060, 900~) NAT IP/Domain: Ağ dışındaki bir gatewayin bu gatewayle kontak kurma ihtiyacı olduğunda NAT sunucunun WAN portunun IP adres veya domain adı (dış dünyadaki routerlerın göreceği adres) gatewaye bu adres aracılığıyla ulaşacaktır. Domain adı URL (Uniform Resource Locator) biçimnde olmalıdır. Eğer NAT sunucu internete dinamik IP adresiyle erişiyorsa ek olarak DDNS işlevi dış IP adresini otomatik olarak tanımaya yardım edecektir. Daha fazla bilgi için DDNS ayarları sayfasına bakınız. Enable STUN Client: STUN protokol gatewaye onun dış IP sini otomatik olarak tanımaya yardım eder. (“simmetric” tip NAT sunucu desteklenmez.) Interneti aradığımızda bir çok ücretsiz STUN sunucu bulabiliriz. Bu NAT Pass-Through’ dan bağımsız bir özelliktir. STUN Server IP/Domain and Port: Gatewaye STUN sunucu IP adres and Port numarasını söyler. İki adet STUN sunucu bilgisi “;” ile ayrılarak buraya girilebilir. Enable UPnP Control Point: Eğer NAT sunucu UPnP desteği varsa bu özellik Gatewayin port yönlendirmesini otomatik olarak yapamasını sağlar. Bu diğerlerinden bağımsız bir özelliktir.

Genel Ayarlar NAT/DDNS Ayarları DDNS (Dynamic DNS) işlevi dinamik IP adresine sahip cihazlarda Domain adı problemlerini çözümlemeye yarar. Gateway internetteki birkaç popüler DDNS servisini destekler. Gatewayin çalışması için için bu DDNS servislerine register olabiliriz. DDNS ayarları için aşağıdaki adımları izleyiniz. 1. Desteklenen DDNS servislerinden birini seçiniz. Bizim gateway şu anda DynDNS, TZO, 3322.org, PeanutHull servislerini destekliyor. 2. DDNS sunucu tarafından sağlanan bilgiyi buraya giriniz. Ayarları kaydediniz ve Gatewayi yeniden başlatınız. 3. DDNS registration işleminin başarılı olduğunu görmek için “Sistem Bilgisi” sayfasını kontrol ediniz.

Genel Ayarlar Arayan Numara FXS Caller ID Üretme: Caller ID gösterme işlevini etkinleştirmek için aşağıdaki seçeneklerden birini seçiniz. Etkin olduğu zaman arayan telefon numarası seçilmiş formatta karşı tarafa gönderilir ve sizin telefon ekranınızda gözükür. DTMF en uyumlu biçimdir fakat bazı ülkeler FSK kullanabilir. Bu bilgi için Telefon Servis servis sağlayıcınıza danışınız. FSK Caller ID Tipi: FSK Caller ID tipini seçiniz. Genelde Kuzey Amerika için Bellcore, Avrupa ülkeleri için ETSI. Anonymous Caller ID (CLIR): Etkinleştirildiğinde arayan numara “bilinmeyen numara” olarak gözükür. Böylelikle sunucu arayan numaranın özel bilgilerini saklamış olur.

Genel Ayarlar Telefon Ayarları Alan Kodu Kuralları Dış Hat Arama Doğrula ve Dış Hat Arama Değiştir: Internette sorun olması durumunda aramanın PSTN hatlarına (FXO porta) yönlendirilerek dış arama yapılacağını ve numaranın başına eklenecek numarayı belirtir. Eğer çağrı Telefon servis sağlayıcılarına ait 811xxxxxxx erişim numaralarına yönlendirilecekse, 811 ile başlayan erişim numarası ve PIN kodu buraya girilir. Örneğin 01234567 nolu arama, 08111234567 şeklinde aranır. PIN kodu girilecekse . 08111234567,,123456789123456,,0 şeklinde girilir.Her virgül 1 sn bekle anlamına gelir. Dış Hat Arama Engelle: Herhangi bir numara ile başlayan çayrıyı engellemek için. Örneğin 020 ile başlayan çağrıda dış arama yapılamaz. Alan Kodu Kurallari Dis Hat Arama Dogrula Dis Hat Arama Degistir 0811xxxxxxx,,0 veya 0811xxxxxxx,,123456789123456,,0 Dis Hat Arama Engelle 020

Genel Ayarlar Telefon Ayarları Dış Hat Gelen Çağrı Mesajı: FXO porta bir çağrı geldiğinde işiteceğimiz karşılama mesajı. Özel Karşılama Masajı Yükle / Yedekle: IVR Menüsünden 132 tuşlayarak yeni mesaj yüklenebilir. VOIP Gelen Cagri FXO Dağıtımı: VoIP ten FXO ya gelen aramayı FXO dış arama yaparken 2 yöntem kullanır. Arayan Numara Gösterimi: FXO gelen bir VoIP araması PSTN’e giderken arayan numara gösterilir. Varsayılan Dış Arama Numarası: FXO ya gelen bir VoIP araması PSTN’e giderken Varsayılan Dış Arama FXO Dağıtımında belirtilen numarayı gösterir. Varsayılan Dış arama FXO Dağıtımı: Eğer FXO Hatti VoIP Gelen Arama Secimi seçeneğinde Varsayılan Dış Arama Numarası seçilmişse FXO ya gelen çağrı bu seçeneğe girdiğimiz numarayı arar. FXO Hatti VoIP Gelen Arama Secimi: Eğer gateway gelen aramayı PSTN’e yönlendirecekse bu seçeneği seçiniz. Dishat Gelen Cagri Mesaji OVarsayilan Karsilama OSecimli Karsilama OCevir Sesi Ozel Karsilama Mesaji Yukle / Yedekle           VOIP Gelen Cagri FXO Dagitimi Varsayilan Dis arama FXO Dagitimi FXO Hatti VoIP Gelen Arama Secimi

Genel Ayarlar Telefon Ayarları Acil arama Fonksiyonları: FXS port için: Kullanıcı telefon ahizesini kaldırdığında gateway otomatik olarak belirtilen acil arama numarasını arar. Bu özellik gereksinim duyulan acil hat ile bağlantı kurulmasını sağlar ve üstelik kullanıcının herhangi bir başka numarayı aramasını engeller. FXO port için: Bu hattan bir çağrı alındığında, gateway çağrıyı tanımlanmış olan acil arama numarasına aktarır. Acil Hat No: Gatewayin otomatik olarak çevireceği acil arama numarası. Gelen Çağrı (Acil Hat Gecikmesi): Bu işlev etkinleştirildiğinde kullanıcı tanımlanan sınırlı süre içerisinde elle numara çavirebilir. “Acil Hat Gecikme” süresi dolduğunda, gateway bu çağrıyı acil arama numarasına yönlendirir. FXS Grup: Bu portu otomatik gelen çağrı dağıtım grubuna ekleyebiliriz. Temsili numaraya bir çağrı geldiği zaman gateway ilk boş porta tanımlanan dağıtım öncelik sırasına göre yönlendirir. FAX’ı Etkinleştirme: FAX tone ve FAX iletişimini etkinleştirmek için kulanılır.

Genel Ayarlar Telefon Ayarları FXO Hattı Varsayılan Numara Arama: Burayı konfigüre etmeden önce, FXO Hattı VoIP Gelen Arama Secimi seçeneğinde Varsayılan Dış Arama Numarası seçilmiş olmalıdır. Örneğin PBX dahili numara, PSTN’e çıkmaki için “0” çevirmeye ihtiyaç duyuyorsa, buraya “0” girilmelidir. Eğer PBX bir hattı yakalamadan önce beklemeye ihtiyaç duyuyorsa, burada sonuna virgül “,” konularak 1 sn lik bekleme sağlanır. Her virgül 1 sn bekle anlamına gelir.

Genel Ayarlar Telefon Ayarları Zil Çalma Süre Limiti(10 – 600 sn): Belirlenen süre aşımında çağrıyı cevapsız olarak iptal eder. Dizi Sonu Tonunu Etkinleştir: Gateway aranan numarayı full olarak aldığında kullanıcıyı uyarmak için ilk olarak “bip-bip” çalar, daha sonra periyodik olarak bip çalar. VoIP Dış Arama Uyarısı: Dış arama yapıldığında Gateway bir tone çalar veya bir ses uyarısında bulunur. Azami Dış Arama: Ağdaki ses kalitesini kullanılabilir bant genişliğine göre kontrol etmek için gateway üzerinden aynı anda yapılabilcek azami dış arama sayısını belirtir.

Genel Ayarlar Telefon Ayarları Çağrı Dağıtma / Çalma: Temsili (çağrı dağıtma) numaraya gelen çağrıyı dağıtım grubuna dağıtmak için belirlenen kuralları ayarlamak için. Birkaç seçeneğimiz vardır. Çağrı Dağıtma: İlk boş portu tespit et ona yönlendir. Birlikte Çalma: FXS çağrı grubunun hepsi aynı anda çalsın. Sıralı Çalma: Tanımlanan her portu sırayla çaldır. Sıralı Çalma Süresi[1-100s]: Sıralı çalma seçeneği için kaç saniye çalacağının periyodunu belirtir.

Genel Ayarlar SIP FXS Temsili Numara: SIP sunucuya çağrı dağıtma için kayıt edilecek numaradır. Gateway çağrı dağıtma numarasına bir davet aldığında, çağrı, telefon ayarlarında tanımlanan “dağıtma/zil çalma” kurallarına göre karşılanır. Eğer bir port onun kendi özel kullanıcısı için konfigüre edilmemişse, bu numara (ek olarak kullanıcı hesabı) giden çağrı (invite) için paylaştırılacaktır. FXO Temsili Numara: SIP sunucuya çağrı dağıtma için kayıt edilecek numaradır. Püf Noktası : SIP proxy sunucu bir tek hesap üzerinden aynı anda çoklu oturum açma yapabilmesi için “SIP Forking” işlevini desteklemelidir. Kayıt: Seçilen port için kayıt olma etkinleşir. Bundan sonra bu port dış arama yapma ve gelen aramaları kabul etmeye muktedir olur. ID / Hesap ile Davet Et: Dış arama sırasında bu port “Temsili Numara” yerine kendine ait hesabı kullanır. Her port için ayrı hesap kimliği verilebilir. Kullanıcı Kimliği / Hesabı: Port numarasının ilişkili yetkilendirilmiş hesabı.

Genel Ayarlar SIP Hesapları Açmada Yetkinleşme FXS Temsili Numara [Kayıt Etkin] Numara otomatik çağrı dağıtma için gelen aramayı kabul eder; Numara/Hesap, belirtilen port özel hesap verilmemiş olsa bile arama yapar. Hat 1, FXS, 701 Hesap Atanmış KAYIT seçili (ticked) DAVET ET seçili (ticked): Dış Arama: “701” arayan numarası olmak üzere izin verilmiş. Gelen Arama: Diğerleri “701” çevirerek Gateway HAT 1’e erişebilir. Hat 2, FXS, 702 Hesap Atanmış KAYIT seçili (ticked) DAVET ET seçili değil (unticked): Dış Arama: : “Temsili Numara” arayan numarası olmak üzere izin verilmiş. Gelen Arama: Diğerleri “702” çevirerek Gateway HAT 2’ ye erişebilir. Hat 3, FXS, 703 Hesap Atanmış KAYIT seçili değil (unticked) DAVET ET seçili (ticked): Dış Arama: “703” arayan numarası olmak üzere izin verilmiş. Gelen Arama: Sadece çağrı dağıtma bu porta erişebilir. “703” Gateway dışından gözükmez. Hat 4, FXS, 704 Hesap Atanmış KAYIT seçili değil (unticked) DAVET ET seçili değil (unticked): Dış Arama: “Temsili Numara” arayan numarası olmak üzere izin verilmiş. Gelen Arama: : Sadece çağrı dağıtma bu porta erişebilir. “704” Gateway dışından gözükmez.

Genel Ayarlar SIP Hesapları Açmada Yetkinleşme FXS Temsili Numara [Kayıt Etkin Değil] Otomatik çağrı dağıtma etkin değil. Hat 1, FXS, 701 Hesap Atanmış KAYIT seçili (ticked) DAVET ET seçili (ticked): Dış Arama: “701” arayan numarası olmak üzere izin verilmiş. Gelen Arama: Diğerleri “701” çevirerek Gateway HAT 1’e erişebilir. Hat 2, FXS, 702 Hesap Atanmış KAYIT seçili (ticked) DAVET ET seçili değil (unticked): Dış Arama: İzin verilmemiş. (FXS Temsili numara kayıt edilmemiş olmasından dolayı) Gelen Arama: Diğerleri “702” çevirerek Gateway HAT 1’e erişebilir. Hat 3, FXS, 703 Hesap Atanmış KAYIT seçili değil (unticked) DAVET ET seçili (ticked): Gelen Arama: İzin verilmemiş. (FXS Temsili numara kayıt edilmemiş olmasından dolayı) Hat 4, FXS, 704 Hesap Atanmış KAYIT seçili değil (unticked) DAVET ET seçili değil (unticked):

Genel Ayarlar SIP SIP Proxy Sunucu / Soft Switch destegini etkinlestir: Proxy sunucular ve Soft Switchler arasında birlikte çalışırken bu işlevi etkinleştirmek gerekir. SIP Proxy 1 ve SIP Proxy 2 etkinleştirildiğinde gateway Proxy 1 ile haberleşirken bütün portlar kullanılamaz hale geldiğinde SIP Proxy 2 ile kontak kuracaktır. SIP Proxy 2 Proxy 1’in yedeği olarak kullanılır. Proxy Sunucu IP/Domain: Proxy Sunucunun adresi veya URL (Uniform Resource Locator) adı. Biz redundancy için “;” ile ayırarak 3 adet Proxy tanımlayabiliriz. Proxy Sunucu Port: Proxy Sunucu portu. (varsayılan: 5060) Proxy Sunucu Etki Alanı: Eğer gerekirse Proxy Sunucu Etki Alanı tanımlanabilir. TTL (Kayit Olma Aralığı): Proxy Sunucuya gönderilecek, tercih edilen registration zaman aralığı. Eğer başka bir SIP sunucudan cevap gelirse çalışma sırasında bu değerin üzerine yazılır. SIP Domain: Eğer Proxy Sunucu gerektiriyorsa SIP domain (URL) girilir. Kayıt için Domain Kullan: Eğer bu seçenek seçilirse gateway kayıt paketlerinde bütün kontak bilgilieri için IP adres yerine Domain adı (URL) kullanarak gönderecektir.

Genel Ayarlar SIP VoIP Hatası Anonsu: VoIP çağrıları kesilirse kullanıcıyı uyarmak için bir sesli anonsta bulunur. NAT icin Proxy araligi bagla : Gateway bir NAT ağında kurulu ise bu işlevi kullanmak yararlıdır. Periyodik olarak bağlanma için NAT routara kısa paketler gönderir böylelikle SIP ve RTP paketlerinin doğru bir yönde akar. Başlangıç Kayıt Silme: Bu seçenek seçilirse Gateway ilk açılırken Proxy sunucu üzerindeki geçersiz bağlanmaları bırakabilmek için normal REGISTER dan önce UNREGISTER paketi gönderir. Bekleyen Mesaj Uyarısını Etkinlestir: Eğer SIP sunucuda bekleyen bir mesaj varsa ve geri alım için kullanılır durumdaysa Kullanıcıyı uyarmak için “Bip-Bip” ton çal. MCS5200 ile uyumludur. Proxy Gerektirmek: Bu seçeneğe eğer NAT Traversal özelliği için MCS5200 softswitchle birlikte çalışıyorsa ihtiyacımız vardır.

Genel Ayarlar SIP Bütün Çağrılar Giden (Dış) Proxy Üzerinden: Bir dış proxy bütün çağrıları kontrol eder. SIP Proxy Sunucunun standart SIP çağrı işaretleşmesi özelliğini kullanır. Ek olarakta karşılıklı konuşan iki gateway portu arasındaki telefon konuşma tarafiğini (medya) kabul eder ve yönlendirir. Bu seçenek gatewaye, bütün SIP ve RTP paketlerini registration sunucusu veya uçtaki bir gatewaye değilde dış Proxy sunucusu üzerinden gönderileceğini ve alınacağını belirtir. Bu seçenek VoIP çağrılarının NAT etkinleştirilmiş özelliği olan ağlarda onların NAT touterlarında herhangi bir değişiklik yapmadan geçirilmesini sağlar. Bunu etkinleştirmeden önce VoIP servis sağlayıcınızın dış proxy desteğinin olduğundan emin olunuz.

Genel Ayarlar SIP Oturum Zamanlayıcısı (Session Timer RFC 4028) Parametreleri: Oturum Sonlanması: Oturum zamanlayıcısı işlevinin bir parametresidir. Bu parametre anormal hat düşmeleri ve geçici internet kesintilerinde yaşanan yanlış telefon faturalama kayıtlarını etkisizleştirmek için kullanılır. Varsayılan değeri etkinleştirilmemiştir. Oturum Yenileme İsteği: SIP sunucunun desteklediği yenileme tipini seçiniz. UPDATE veya re-INVITE olarak iki seçenek vardır. Oturum Yenileyici: Oturum zamanlayıcısında gatewayin rolünü belirtir. UAS arayan tarafından UAC ise cevaplayan (aranan) tarafından yapılacağını belirtir.

Genel Ayarlar SIP SIP Mesajı Yeniden Gönderme Sayaç Tabanı: Belirtilen gatewayde bir SIP yeniden mesaj gönderme sayac listesi vardır. Bu parametreler kullanıcının zamanaşımı tabanını belirlemesine izin verir ve gerçek ağa bunu uyarlar. Gateway yavaş cevap veren bir SIP sunucu (veya ağ) içerisinde kurulmuşsa gereksiz yeniden mesaj göndermeyi engelleme ve meşgul sunucuyu daha az rahatsız etmeyi sağlamak için bu parametreyi ayarlamak gerekir. Davet için Azami Cevap Süresi: Eğer SIP sunucu veya uçtaki gateway belirtilen zamanda cevap vermezse, gateway bu çağrı oturumunu kapatacak ve bundan sonra CANCEL (İPTAL) isteği gönderecektir.

Genel Ayarlar SIP E.164 Uluslararası Arama Alan Kodu: Uluslar arası arama yapmak için çevrilecek alan kodu (örneğin: 00, 001). Eğer “;” ile ayrılırsa birden fazla değer girilmesi mümkündür. Eğer “E.164 Numaralama” etkinleştirilirse bu alan kodları görüntülenecektir. Ülke Kodu: Gatewayin kurulu olduğu ülkenin kodu. Şehirler Arası Arama Alan Kodu: Şehirler arası arama yapmak için çevirlecek alan kodu. Eğer “E.164 Numaralama” etkinleştirilirse bu alan kodları görüntülenecektir. Alan Kodu:Gatewayin kurulu olduğu yerin alan kodu. E.164 Numaralama: (Ör. 90 212 317 91 77 Bircom) Proxy’e davet göndermek için numaralar E.164 standardını izlemelidir. Bunu ancak SIP sunucu gerektiriyorsa yapmak gerekir. Eğer bir çağrı kurulamazsa servis sağlayıcı ile görüşülmelidir.

Genel Ayarlar Arama Özellikleri Rahatsiz Etmeyin : Sadece dış aramaya izin verilmiş. Gelen çağrı MEŞGUL cevabı alır. Kosulsuz Yönlendirme : Gelen bütün aramalar “Yönlendirme Numarası” na otomatik olarak yönlendirilir. Mesgulde Yönlendirme : Port meşgulse gelen arama “Yönlendirme Numarası” na yönlendirilir. Cevapsızda Yönlendirme : Gelen arama zil çalma süresi dolduğunda “Yönlendirme Numarası” na yönlendirilir. Çağrı Bekletme : Çağrı bekletme özelliğini belirlenmiş FXS port için etkinleştirir. Çağrı Transferi: Çağrı transferini belirlenmiş FXS port için etkinleştirir. (MCS5200 de bu özellik konferans özelliğini kullanmak için tanımlanır.) Üç Yollu Atama / Hizmet Kimliği: Nortel Softswitchde çağrı konferansı için özellik kodu. (Nortel MCS5200 uyumludur.)

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler WEB arayüzünden yönetim için 2 tane kullanıcı için ayrıcalık tanımlanmıştır. “Administrator” her türlü parametereyi değiştirebilir. “WEB UI” ise sınırlanmış bir düzeyde erişim hakkına sahiptir. Web Kullanıcı Arayüzü Otomatik Çıkış: Web ten bir oturum açıldıığında, gateway biriken toplam sessiz kalma (herhangi bir işlem yapmadan) geçen süreyi hesaplar ve eğer süre dolmuşsa gateway bu oturumu gelecek logine izin verebilmek amacıyla otomatik olarak kapatır.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler Arama Bekleme Süresi Zaman Aşımı: Bir portta ahize kaldırıldığında, arama yapmak için gatway DTMF tonu bekler. Bu değer ilk tuşa basana kadar gatewayin beklemesi gereken zaman aşımı süresini belirtir. Zaman aşımı gerçekleştiğinde kullanıcı meşgul tonu işitir ve telefonu kapatmadan herhangi aksiyon yapamaz. Tuşlama Zaman Aşımı: İlk tuşa basıldıktan sonra, gateway aramayı işleme koymak için kalan tuşlara basılmasını bekler. Bu değer iki tuş arasındaki zaman aşımı süresini belirtir. Kalan her tuş Numara Planında belirtilen tanıma uygun şekilde gateway zaman aşmını bekler. Minimum DTMF ON Uzunluğu (Dial on) & Minimum DTMF OFF Uzunluğu (Dial off -between tones): DTMF ON /OFF tonunun uzunluğu milisaniye cinsinden girilir. DTMF ton üretmede ve algılamada etkilidir. DTMF Algılama Hassasiyeti: DTMF algılama hassasiyeti ayarlanabilir.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler Bant Dışı DTMF i Etkinleştir: Gatewayin paketlenmiş ses yerine sayısallaştırılmış DTMF (0~9, *, #) göndermesini etkinleştirir. Bunun için RFC2833(*=10, #=11) ve SIP Info(*=*, #=#) daki akışı izlemelidir. Açma Kapama Flash’ı Etkinleştir: Eğer etkinleştirilirse Gateway açma kapama “FLASH” ını karşı tarafa teslim edebilir. Burada da RFC2833 veya SIP info akış geçerlidir. Yük tipi: RFC2833 de tanımlanan yük tipi. Varsayılan değer genelde çalışır. SIP Kaydından sonra ikinci CPT Kullan: Bu özellik etkinleştirildiğinde, gateway 2. CPT tablsoundaki ayalarlara göre tonlar üretir. Bu ikinci ton kullanıcıya VoIP nin serviste olup olmadığını anlamada yardımcı olur. (örneğin: farklı çevir sesi). SIP Info: Ip üzerinden alternatif DTMF. Bu seçenek etkinleştirildiğinde DTMF SIP uyarı mesajları kullanılarak SIP işaretleşme yolu ile aktarılır.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler Tercih Edilen Sıkıştırma Algoritması: SDP buluşması sırasında her iki taraf birbirine desteklediği tercih ettiği sıralamaıyla bir sıkıştırma algoritması listesi gönderir. Seçilen algoritma tipi listenin en üstüne alınmalıdır. Jitter Tamponu: Maksimum tampon uzunluğu. İstikrarlı bir ağda 100 ms yeterlidir. Fakat ağ istikrarlı değilse sesteki kesintiyi engellemek için daha uzun bir değer seçilebilir fakat bu seferde ses geç teslim edilecektir. Sessizlik Yakalama / Kaldırma: Bu özellik RTP üzerinden full sessizlik paketleri gönderilirmesini durdurarak bant genişliğinin verimli kullanılmasını sağlar. Bunun yerine ITU-T standartlarında belirtilen sessizlik paketleri gönderir. Rahatsız etmeyen gürültü işlevide bu özellikle etkinleştirilimiş olur. Link to p.57

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler Sıkıştırma Algoritması: Gatwayin karşı tarafa göndereceği sıkıştırma lagoritmasının listesidir. SDP buluşması sırasında ses akışı için kullanılacak algoritma tipinin belirleyicisi MCS5200 de arayan taraftır. Paket Aralığı: Her algoritma farklı örnekleme zamanına sahiptir ve gateway bu parametredeki değere göre birkaç frame’i biriktirerek bir RTP paket içerisinde gönderebilecek şekilde hazırlayabilir ve biçimleyebilir. Küçük paket zamanı bantgenişilğini daha çok tüketir (fazla IP overhead). Eğer karşı uç tarafından önerilmeyen paket time paramteresi girilmişse Gateway asenkron paket zamanı ile medyayı destekleyecektir. Gerekli Yaklaşık Bant Genişliği: Yukarıda sözü geçen parametreler için tahmini gerekli bantgenişliği.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler T.38: T.38 FAX dağıtım işlevi ağ üzerinden güvenilir ve etkili fax iletişimi için en iyi seçimdir. Fax paketleri çağrı oturum başlangıcında anlaşılan algoritma üzerinden teslim alınır ve gönderilir. Böylelikle saniye başına kullanılan bantgenişliği düşer. T.38 prokolü ayrıca daha iyi fax kalitesi için hata denetimi yapar. (14400 Baud rate redundant=1 seçilerek 45kbps den daha az bantgenişliği gerekitirir) Yüksek Kaliteyi Etkinleştir: Iİletişim sırasında paket kayıplarını telafi etmek için kullanılır. Bu seçenek T.38 paketlerinin redundant=1 gibi gönderilmesini sağalr. (örneği: paket2 frame1 & 2 yi, paket3 frame 2 & 3 ü içerir…) T.30: T.30 IP üzerinden FAX için öbür alternatiftir. Fakat burada sıkışrma yoktur. O FAX dalga biçimlerini sıkıştırmasız G.11 ses gibi taşır. (G.726 de seçilebilir fakat bu önerilmez.) Doğal özeliğinden dolayı aranan tarafça algılanan fax tonundan sonra T.30 daima SDP değişkliği gerekitirir (bir oturum sırasında algoritmanın değişimi SIP yeniden-Davet gerektirir.) Eğer T.30 yeni bir ortamda çalışacaksa bu ayrıca tanıtım için bir anahtar noktasıdır.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler “Sessiz Çağrıyı Kapatma” ses arabirimi üzerindeki devamlı sessizliği algılayarak kullanılmayan çağrı bağlantısını kapatmak için bir artı mekanizmadır. Özellikle Servis Sağlayıcıların sunduğu düzeltim oranı için kullanışlı bir özelliktir. Sessizlik Yakalama Minimum Değeri: Sessizliği tanımlayabilmek için buraya ses enerjisinin minimum değeri için bir değer girilmelidir. Sessiz Çağrı Kapatma Zaman Aşımı: Bir çağrıyı kapatmadan önce bekleme süresi için sesizlik periyodu buraya girilir.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler / Hat Ayarlari Dinleme Sesi: Ses portu üzerinde kullanıcının işiteceği ses volumunu ayarlamak için. Konuşma Sesi: Kullanıcının kunuşmasından kaydedilecek sesin volumunu ayarlamak için. Ton Sesi: Tonu playback yapmak için ayarlanan volüm. Bu ayar VoIP gatewayin içerdiği çevir tonu, meşgul tonu vb. hepsini etkiler.

Genel Ayarlar Gelişmiş Seçenekler / Hat Ayarlari Flash Süresi: (with de-bounce >= 80ms ) FXS: Flash sinyali gibi alınan telefon kapalı-açık süresinin maksimum uzunluğu FXO: FXO tarafından Flash sinyali üretilirken açık-kapalı aralığını tanımlar. Enable Polarity Reversal: (200 OK occasion) FXS: Arayan gibi 200 OK bekle sonra yönü değiştir. Aranandaki gibi BYE yeniden geri dönecektir ve telefon açığa dönüşecektir ve sonra yeniden telefon kapalıya döner. FXO: Eğer oturum sırasında, geri dönüm algılanırsa telefon kapanır ve SIP üzerinden BYE gönderilir.

Genel Ayarlar Numara Plani Gateway baştaki dijitleri algıladıktan sonra kabul edilecek dijitlerin sayısını belirtmek için kullanılır. Ayrıca giden çağrılar için arama yolunu seçer. (belirli modellerde geçerlidir) Varsayılan Çağrı Yolu: Varsayılan çağrı yolu Otomatik, VoIP, PSTN veya engelle olarak seçilebilir. Otomatik (Önce VoIP): Çağrı önce VoIP e yönlenir eğer başarısız olursa PSTN e aktarılır. VoIP: Çağrı sadece VoIP portundan yapılır. PSTN: Çağrı sadece PSTN portundan yapılır. Deny: Eğer çevrilen numara tabloada yoksa çağrıyı devam ettirilmez. Etkin: Etkili olması için bu boşluk tiklenir.

Genel Ayarlar Numara Plani Ayırteden Numaralar: Kullanıcının çevirme sırasında gatewayin tablosuna göre uygunluğunu dikkate alacağı numaralardır. Toplam Dijit Sayısı: Eğer ilk uygun dijit algılanırsa gatewayin kabul debileceği toplam dijit sayısını belirtir. “0” özel bir uzunluk tanımlanmadığını belirtir. Route: Eğer koşullar uygunsa hangi arabirimden geçeceğini belirtir. Tip – Gateway daima katı bir biçimde uygunluğu seçer. - Müşteri bazı numaraları arayamadığından şikayet ediyorsa daima bu tabloyu kontrol ediniz.

Genel Ayarlar Hızlı Çevir “Hızlı Çevir” kullanıcının çavirdiği numara ile yer değiştirecek veya çevirmeden önce yeniden düzenlenecek olan numalaralar arasında kural oluşturan bir yol haritasıdır. Bu işlev sayesinde kullanıcı bütün numaraları çevirmeden başlangıç tuşlarını tuşlayarak kolay arama yapabilir. 100 kadar giriş yapılabilir. Hızlı Çevir Kodu: Gatewayin anlayabileceği numara. Eğer uygunluk bulursa belirlenen kurallara göre kodu yeniden üretir. Örnek: 123 22001234 123 ü 22001234 ile değiştir. 123% 99%123 123xxxx i 99xxxx123 ile değiştir. 123?? 88?? 123yy i 88yy ile değiştir. 1234 test 1234 ü test ile değiştir.

Genel Ayarlar Arama Planı Gateway yerel telefon defterinde 100 kayıta kadar girişi destekler. Kullanıcıya buraya Gateway Numarası, Ip bilgisi, domain adı vb. bilgileri girilmesine izin vererek uzak uçlara arama yapması için yol haritası oluşturur. Bu tablo sayesinde uzak uçlar SIP sunucuya gerek kalmadan uçtan uca çağrı yapabilirler. Bu bizim gatewaylere özgü bir işlevdir. Daha önce Arama Planında tartışıldığı gibi aynı genel telefon defterini otomatik olarak yaratarak paylaştırmadan farklıdır.

Genel Ayarlar Arama Planı Gateway Adı: Uzaktaki ucun adı. (seçimliktir). Kolay hatıralnacak bir ad verilebilir. Gateway Number: Uzak ucun kendi numarasıymış gibi kabul edeceği numaradır. IP/Domain Name: IP adres veya URL adı Port: Uzak ucun kullanacağı port numarası

Genel Ayarlar Çevrilen Numara İşlem Akışı Çevirme işini kolay ve esnek yapabilmek için gateway daima kullanıcının çevirdiği numarayı alır ve bir kaç tablodan uygunluğuna bakar (iç ve dış). İlk uygunluk bulunur bulunmaz gateway özel tablosuyla özdeşleştirir ve dış aramayı yapar.

Genel Ayarlar Arama Filtresi Bu işlev özel bir IP adresinden gelen DAVET ET için izin verilip verilmeyeceğini belirtir. İzin ver / Engelle: Aşağıda tanımlanan bir IP den veya ağdan gelen isteğe izin ve veya engelle. IP Adresi Filtrele: IP adres veya ağ dan gelen DAVET ET. Ağ Alt Maskesi: Filtrelenecek IP adres üzerinden gelen IP için uygulanacak Ağ Alt Maskesi. Tip: SIP Sunucudan gelen DAVET ET (regitsarar) için her zaman izin verilir.

Genel Ayarlar CDR Ayarları Gateway KAPAMA, AÇMA, ÇEVİRME gibi CDR sunucuya özgü sinyalleri TCP üzerinden gönderme işlevini destekler. Bu CDR kayıtları biriktirilerek hesaplama ve faturalama için kullanılabilir. CDR Sunucusuna Çağrı Gönder: Detaylı çağrı kayıt işlevini etkinleştirir. CDR Sunucusu IP: sunucunun IP adresi. Port: CDR sunucunun kullancağı port.

Genel Ayarlar Dil Web UI / IVR Dili: Firmware tarafından birden fazla dil destekleniyorsa, kullanıcı WEB yönetimi ve IVR üzerinden konfigürasyon yapabilmek için tercih ettiği dili seçebilir. Varsayılan dil İngilizce’ dir.

Dış Hat Yönetimi

Dış Hat Yönetimi CPT/Kadans Ayarları CPT #1 Gatewayin varsayılan olarak ürettiği TON ların karekteristik özelliğini belirtir. CPT #2 Bu seçenek ile play back yapılacak çevir sesi, meşgul tonu vb. Ayarlar yapılabilir. FXO arabirimli gatewaylerde, TON algılama için (örneğin bağlantıyı kes MEŞGUL TONU ver) bu tablolaki değerler referans alınır.

Durum

Durum Sistem Bilgisi (1) Bu sayfa bize VoIP gatewayin bütün bilgileriyle ilgili durumunu gösterir. Port Status: SIP Kayıt durumunu, son çevrilen numarayı, her bir porttan aramayı gösterir. Server Registration Status: DDNS kayıt, Phone Book Manager kayıt durumunu, STUN ve UPnP servislerinin durumunu gösterir.

Durum Sistem Bilgisi (2) WAN Port Information: WAN IP adres, subnet mask, default gateway ve DNS sunucu bilgisini gösterir. Eğer gateway internete PPPoE ile bağlıysa IP adresini buradan kontrol etmek gerekir. LAN Port Information: LAN port IP adres, subnet mask, DHCP snucunun bilgisini gösterir. Hardware: Sunucunun hardware bilgilerini gösterir. Bu bilgi bir yazılım güncellemesi hazırlayacak mühendisler için gerekli anahtar parametreleri gösterir.

Durum RTP Paket Özeti RTP bilgisi çağrı oturumu sürerken toplanır ve oturum sona erdikten sonra bir özet bu tabloda gösterilir. Bu sayfa RTP iletim kalitesini analiz etmek için yardımcıdır. “Yenile” butonu RTP raporunu yeniler.

Durum STUN Sorgulama Internet ve gateway arasında gatewayin desteklediği NAT sunucu var ise bunu algılamak için STUN sorgulaması kullanılır.

Durum Ping Testi Remote ucun IP üzerinden erişilebilir olup olmadığını bilebilmek için ping kullanılır. IP adresi giriniz ve testi başaltmak için “Test” butonuna basınız.

Router Ayarları

Router Ayarları Static Route Routerın hedef ağı Route Mask: Hedef networkün subnet maskı. Sonraki Atlama Noktası IP: Hedef ağa ulaşmak için sonraki atlama noktası. Arayüz: Bu roueterın kullanacağı arayüz.

Router Ayarları RIP Dinamik routing protokolünü etkinleştirmek için RIP kullanılır. RIP 1, RIP2 veya RIP1 & 2 seçilebilir. Kimlik Doğrulamayı Etkinleştir: Kimlik doğrulama RIP protokclün bir özelliğidir. Kimlik Doğrulama Şifresi: Eğer kimlik doğrulama etkinleştirilirse, RIP gruptaki bütün cihazlar aynı şifreyi kullanmak zorundadır.

Firewall Ayarları

Firewall Ayarları Port Filtrelemesi “Port Filtrelemesi” ağ paketlerinin belirtilen porttan geçirilip geçirilmeyeceğine kontrol eder. Port filtelemesini Etkinleştir Port Aralığı: Filtrelenecek port aralığını ayarlamak için kullanılr. Örneğin bir “80” nolu port bir aralık “BOTH” veya “TCP” tarafından içeriliyorsa bütün HTTP trafiği gatewayden geçirlemez. TCP/UDP: Filtrelemek için 4. katman protokollerdir. TCP, UDP veya Both seçilebilir. Uyarı: Buraya açıklama girilebilir.

Firewall Ayarları IP Filtrelemesi IP filtrelemesi belirtilen adresten gelen pakelerin gateway router tarafından geçirilip geçirilmeyeceğine karar verir. IP: Gateway tarafından bloklanacak IP adres. TCP/UDP: Filtrelenecek protokol. TCP, UDP veya Both. Uyarı: Buraya açıklama girilebilir.

Firewall Ayarları MACFiltrelemesi MAC (Media Access Control) Filtrelemesi belirtilen MAC adresinden gelen paketlerin kontrol edilerek gateway tarafından geçirilip geçirilmeyeceğiner karar verir. MAC: Filtrelenecek MAC adres Uyarı: Buraya açıklama girilebilir.

Firewall Ayarları Sanal Sunucu Bu özelliği etkinleştirdiğimizde NAT ağı arkasındaki kullanıcılara WWW, FTP vb. Diğer servislere erişim hakkı gateway tarafından verilebilir. WAN Port Aralığı: Burada WAN dan LAN a yönlendirilecek portlar için bir aralık tanımlanır. TCP/UDP: TCP veya UDP için belirli port numaraları seçilebilir. LAN Host IP Adresi: LAN daki özel bir trafiği kabul edecek özel IP adres. Sunucu Port Aralığı: Gelen paketleri yönlendirir ve belirtildiği gibi port numarlarını değiştirebilir.

Firewall Ayarları DMZ Gatewayin LAN portuna bağlı bir sunucu direk internete açılabilir. Internet üzerinden WAN portuna gelen bütün paketler bu DMZ hosta direk olarak yönlendirilir. (SIP ve RTP packetleri buna dahil değildir.) LAN daki sadece bir host DMZ olarak tanımlanabilir.

Firewall Ayarları URL Filtrelemesi LAN hostlara, belirtilen özel WEB sayfalarına erişim engellenebilir. Buraya girilen URL adresler Gateway tarafından engellenir.

Firewall Ayarları Özel uygulama Port Tetikleme işlevi çoklu bağlantı gerektiren özel uygulamalara izin verir. Örneğin online oyunlar vb. Ad: Özel uygulamanın adı. Gelen Tipi: Özel uygulamayı tetikleyecek protokol tipi seçilir. Gelen Port Aralığı: WAN tarafında bu uygulamaya erişmek için kullanılacak port aralığı. Tetikleme Tipi: Uygulamayı tetiklemek için protokol. Tetikleme Port Aralığı: Uygulamayı tetiklemek için port aralığı.

Firewall Ayarları DoS Engelleme Ayarları DoS Engellemeyi etkinleştir: WAN dan gelecek DoS ataklarını engellemek için. LAN da DoS Engellemeyi etkinleştir : LAN dan gelecek DoS ataklarını engellemek için. Paket/Saniye: Özel tipteki trafik için özel bir protokol ve arabirime saniyede ne kadar pakete izin verileceğini belirtir. Daha fazla trafik atak gibi değerlendirilir gateway belirli periyotlarda kaynağu bloklar. Doğru değer girmezseniz bloklanmış RTP paketleri yüzünden ses trafiğinin engellenmesine neden olabilirsiniz.

Firewall Ayarları DoS Engelleme Ayarları Kaynak IP Bloklamayı Etkinleştir: “Kaynak Bloklama” tipi atakları engellemek için. . Bloklama Süresi: Özel bir atağı bloklamak için girilen süre.

Sistem Ayarları

Sistem Ayarları NTP Gatewayin zamanı buradan ayarlanır. Gateway internete bağlandıktan sonra belirtilen özel sunucularla düzenli olarak eşzamanlı olmaya çalışır. Sat Dilimi: Gatewayin bulunduğu saat dilimini ayarlamak için. Zaman Sunucusu #1~#3: Gatewayin ilk açılırken zamanı eşleştireceği zaman sunucuları. (NTP protokolü aracılığıyla yapılır.)

Sistem Ayarları Yedekle / Yedekten Geri al Kullanıcı gateway ayarlarının bir sonra yedekten geri dönmek için yedekleyebilir. Bu işlev sayesinde kullanıcı yeni bir gatewaye bu ayarları yedekten dönebilir. Böylelikle sadece gerekli bir kaç parametreyi değiştirir. Konfigürasyon Dosyası: Varolan ayarları PC ye yedeklemek için yedekle butonuna basınız. Konfigürasyon Şablon Dosyası: Gateway parametrelerini Provision sunucuya yüklemek üzere üzere export edebilirsiniz. (son kullanıcılar için değil) Varsayılan Konfigürasyonu Geri Yükle: Her parametreyi varsayılan değerine geri yükler.

Sistem Ayarları Provision Ayarları Bu sayfada “Otomatik Provision” için gereken parametreler girilir.

Sistem Ayarları Sistem İşlemleri Bazı işlevler değişkiliklerin etkin olması için gatewayin yeniden başaltılamasını gerektirebilir. Yeni ayarları test etmeden önce bunu yapacğınızdan emin olunuz. Ayarları Kaydet: Ayarları gatewayin flashına yazmak için “Ayarları Kaydet” butonuna basınız ve gelen “Kabul Et” butonuna basınız. Yeniden Başlat: “Yeniden Başlat” butonuna basınız ve gelen “Kabul Et” butonuna basınız.

Sistem Ayarları Yazılım Güncelleme Güncelleme Sunucusu: Güncelleme için servis sağlayıcı tarafından sağlanan metotlardan birini seçiniz veya kendi bilgisayarınızdan da bu yöntemlerden birisiyle yapılabilir. Sunucu IP Adres: Güncelleme sunucusunun IP adresi veya sizin PC’ nizin IP adresi. Sunucu Portu: Güncelleme sunucusunun port numarası. Örneğin: TFTP, udp port 69 u, FTP, tcp port 21 i kullanır. Kullanıcı Adı / şifresi: FTP sunucuya erişim için kullanılacak hesap adı ve şifresi. Dizin: Gatewayin güncel dosyayı alacağı özel dizinin yolu. Tip – Firmware güncellemesi için önerilen yöntemler sırayla (HTTP > FTP > TFTP)

Sistem Ayarları Çıkış Gateway aynı anda sadece bir kullanıcıya giriş izni verir. WEB arayüzdeki yönetim işlemlerini bitirdiğinizde her zaman çıkış butonuna basınız. Aksi durumda yeni oturum açamayabilirsiniz.

Hızlı Kurulum Kılavuzu PC’ yi GW LAN veya WAN Portuna Bağla LAN veya WAN IP adresini browsera gir ve Enter tuşuna bas “SIP” ve “Gelişmiş seçenekler” bölümüne git ve UMTH tarafından verilen değerleri buraya gir. Kullanıcı adı ve şifresini girerek giriş butonuna bas. Sisteme giriş yapacaksınız “Ağ ayarları” nı seç “Sistem İşlemleri” ni seç Internete erişim için Gatewayin “WAN” portunun ayarlarını düzenle ve geçerli bir IP adres ver. Ayarları Kaydet ve GW yi yeniden Başlat FXS port durumunu kontrol et ve Test amaçlı bir VoIP araması yap

Provision Sunucusu Gatewaylerin Merkezi yönetimi için kullanılır. Sistem Kapasitesi: Basic version: 1,000 VoIP gateway Advance version: 5,000 VoIP gateway Premium version: 20,000 VoIP gateway

Provision Sunucusu Provision Sunucusunun İşlevleri Gatewayleri uzaktan kurma Gateway ayarlarını uzaktan merkezi olarak değiştirme Gateway parametrelerini sunucu ile uyumlu tutma Gateway servislerini uzaktan durdurma veya yeniden yükleme.

Provision Sunucusu WEB Arayüz

Provision Sunucusu WEB Arayüz

Provision Sunucusu Login olduktan sonra, 5 kategori içeren bir menüsü vardır. Provisioning: Bu sunucunun desteklediği cihazların listesi. Provision Element: Provision görevlerini tanımlamak için. Profile: Profile görüntülemek, yüklemek ve silmek için. Image: Image görüntüleme yükleme ve silmek için. Template: Template görüntüleme, yükleme ve silmek için.

Provision Sunucusu Server Settings: Sunucu Ayarları Server Settings: Sunucu ayarları ile ilgili parametreler. Account Mgmt: Kulanıcı ayarları için. Password Revise: Şifre değişimi için. Status: Servis logları ve durum raporlaması. System Operation: Yeniden başlatma ve çıkış için.

Sorun Bulma ve Giderme Problemleri nasıl bulacağız ve gidereceğiz? Paketleri Nasıl Capture Edeceğiz?

Sorun Bulma ve Giderme Donanım Problemleri: Bir port üzerinde telefonu açın ve kapatın LED lerin durumunda bir değişklik var mı kontrol edin. FXS port telefon açıldığında çevir tonu vermelidir. FXO port zil çaldığında yanıp sönmelidir Bağlantı var mı yok mu için WAN ve LAN LED lerini kontrol ediniz. PC den GW’ye, GW’den PC’ye , GW’den Routera, GW’den DNS Servere ping atınız. Yazılım Konfigürasyon Problemleri: “Sistem Bilgisi” sayfasını kontrol ediniz. SIP Sunucuya kayıt olmuş mu, portun durumu, ve yapılan konfigürasyonun özetini bulacaksınız. Gateway doğru bir WAN IP adresine sahip mi mutlaka kontrol ediniz! Eğer problem GW ile SIP sunucu arasında gözüküyorsa analiz için paketleri capture ediniz.

Sorun Bulma ve Giderme Paketleri Nasıl Capture Edeceksiniz? Senaryo SIP Server Remote VoIP device SIP: REGISTER, INVITE, BYE, OK… RTP, RTCP LAN hub PC üzerinde Ethereal çalışıyor Xpeech VoIP gateway

Sorun Bulma ve Giderme Problemleri Tespit Etmede Kullanılacak Yararlı Programlar Ethereal (wireshark): Açık Kaynak Kodlu “Network Protocol Analyzer” Home Adres: www.ethereal.com; www.wireshark.org Farklı işletim sitemleri için desteği var. (Linux, Unix, Windows) Download link: http://www.ethereal.com/download.html ; http://www.wireshark.org/download.html IETF tarafından belirlenen SIP le ilgili Standartları açıklayan Dökümanlara başvurunuz. RFC 3261 (SIP) : http://www.ietf.org/rfc/rfc3261.txt RFC 2327 (SDP) : http://www.ietf.org/rfc/rfc2327.txt RFC 1889 (RTP) : http://www.ietf.org/rfc/rfc1889.txt RFC 3362 (T.38) : http://www.ietf.org/rfc/rfc3362.txt

Sorun Bulma ve Giderme Wireshark Tarafından Capture Edilmiş Çağrı Akışı

Tanımlamalar SIP e ilşkin Özellikler Ses Arabirimi Özellikleri IP Özellikleri Multi-Port Gatewayler için Kimlik Sorgulaması Ses Yükü Ses Sıkıştırma Algoritması (Codec) Ses Kalitesi VoIP Servis Kalitesi Güvencesi

Tanımlamalar VoIP le İlgili Özellikler SIP (RFC3261), RTP, RTCP Standard compliant SIP Metod: ACK, BYE, CANCEL, INFO, INVITE, MESSAGE, NOTIFY, OPTIONS, PING, PRACK, PUBLISH, REFER, REGISTER, SUBSCRIBE, UPDATE SIP Kayıtçısı: Port Tarafında: Her bir port özel bir hesaba sahiptir. Dağıtma Numarası: Bir tek hesabı birden fazla porta paylaştırır. Tamamlayıcı Servisler: Çağrı Bekletme, Çağrı Yönlendirme, Çağrı transferi, Hızlı Arama, Yeniden arama, 3 Yönlü Arama (external mixer ile birlikte) T.30 FAX, T.38 FAX teslimi, IP üzerinden Modem ( V.34 e kadar) Oturum Zamanlayıcısı: re-INVITE veya UPDATE metod (ayarlanabilir) P-Asserted-ID: Per RFC3325 (Private Extensions to the SIP protocol) SIP MWI (SIP için Mesaj Bekletme): Via audible tone or neon lamp (gelecek ürünlerde) E.164 Numaralama sistemi

Tanımlamalar Voice Etkileşimli Özellikler G.711a, G.711μ, G.729a, G.723.1 CODEC desteği G.165, G.168 Yankı Engelleyicisi Adapte edilebilir jitter tamponu Port kazanç Kontrolü DTMF üretme ve algılama In-band and Out-of-band DTMF gecikmesi (RFC2833, SIP INFO) Arayan ID: DTMF ve FSK-Bellcore, FSK-ETSI İçinde Tümleşik IVR sunucu (FXO ya gelen çağrılar için) Polarity reversion: FXO Algılama ve FXS üretme FXO meşgul tonu kadans otomatik öğrenme (Telefon Kapatma Algılaması) Hata Koruma Mekanizması (FXO veya PSTN portlu modellerde) Ağ hatası Elektirik Kesilmesi SIP servis kullanılamaz

Tanımlamalar IP Özellikleri WAN erişim Tipi: Statik IP, PPPoE, DHCP, PPTP, L2TP DDNS: DynDns, TZO, Peanut Hull, 3322.org NAT traversal: STUN client, UPnP Control Point, Pass-through NAT LAN: Router veya bridge mode (sadece 16 ve 32 port model router özelliğini destekliyor) QoS: WAN port kuyruk önceliği (RTP first) DiffServ veya IP öncelik etiketlemesi WAN link hız kontrolü Her bir LAN port için yüksek/düşük kuyruk önceliği

Tanımlamalar IP Özellikleri Router işlevleri: DHCP Sunucu Virtual sunucu ile birlikte NAT/NAPT, DMZ, Port tetikleme IP, MAC, PORT, URL filtrelemesi RIP1, RIP2, RIP1+2, Statik route Anti-DoS: TCP, UDP, IP, ICMP protokolleri üzerinden gelen Atakları Engelleme SYN flood, IP spoofing, Ping of Death, Tear Drop gibi atak türlerini engelleme ALG: IPSEC pass through, IPV6 pass through, PPPoE pass through NTP: 3 tane ayarlanabilir Zaman Sunucusu adresi, Seçilebilir Saat Dilimi Desteği

Çok Portlu Gatewayler İçin Challenges Müşterilerin Değişik İsteklerini Karşılama Bütün ürün aralığı ve işlevleri Kurumsal ve Kamu Sektöründen Son Kullanıcılar Performans Garantili CPU + hardware DSP Eski tür PBX ler ile birlikte çalışabilme Alıcıların Hepsi Operatör ve Telco Yüksek “Cağrı Tamamlama Oranı” (> 99%) Bütünleşik Provision Sunucu (Otomatik Yazılım Dağıtımı, Firmware Güncelleme, Kolay İşletim) HTTP ve TELNET üzerinden Uzaktan Erişim Maksimum Zalışma Zamanı DoS (denial of service) Atak Engellemesi Çalıştığı Ortam : 0 ~ 50 oC, 90% nem (soğutucuya ihtiyaç duymadan) Sistem Durumunun Her zaman Görüntülenebilmesi Güncel SIP Standartları Desteği ve Henüz Standartlaşmamış (draft) SIP Özeliklerini Destekleme

Ses Kalitesi Çok Bilinen Göstrgeler: PESQ (ITU-T P.862), MOS (Mean Opinion Score) QoS Faktörleri : Çağrı Kurma Zamanı, Paket Kaybı, Jitter, Gecikme PESQ Ölçümlemeleri : Erkek Sesini Tekrarlama, Yüksek ve Alçak tonda Kadın Sesi MOS Quality Opinion Indications 4.0 ~ 5.0 Excellent Clear voice, Min. delay, smooth conversation 3.5 ~ 4.0 Good Clear voice, little delay, slower conversation, little noise 3.0 ~ 3.5 Fair Fair voice, delay can be observed, conversation can go on 1.5 ~ 3.0 Poor Difficult to hear clearly, serious delay, hard to communicate

VoIP Servisi Kalite Güvencesi Maksimum Çalışma Zamanı Pratiklik: Her müşteri nasıl kullanacağını bilir PESQ/MOS: PSTN le karşılaştırıldığında minimum ses kalitesi düşüklüğü İstikrarlı Sistem: Yönlendimeler, Sunucu, CPE Yaygınlaşma: Auto Provisioning System İşletim: OSS integration, SNMP Destek: Problemler en kısa zamanda düzeltilir Yeni Servisler Sunmayı Devam Ettirecek

Alıştırmalar Alıştırma 1 : IVR function 101,301,111,112,113,114,509,118,409 Alıştırma 2 : Yedekleme/Konfigürasyonu Yedekten Geri Döndürme Alıştırma 3 : Sadece WEB ten HTTP ile Firmware Güncelleme, (SHTTPD) Alıştırma 4 : Şifreyi Geri Döndürme Alıştırma 5 : Yerel Telefon Defteri ile Uçtan Uca Çağrı

Alıştırmalar Alıştırma 6 : SIP Proxy Kullanarak Çağrı Yapma Sistem Bilgisini debug etme Alıştırma 8 : Telnet – get status Alıştırma 9 : Sniff SIP/RTP trafik ve analiz etme Alıştırma 10 : RTP paket özeti + wireshark analiz

Alıştırma 1 IVR Pratiği Wan IP addresi tanımlama ve bütün ayarları varsayılan ayarlara geri döndürme. Kullanılacak Fonksiyonlar: 101/301/111/112/113/114/509/118/409 1.FXS porta bağlı telefon ahizesini kaldırınız ve çevir sesini duyunuz. 2. **[password]# tuşlayınız, sonra 2. çevir sesini duyunuz. 3. Bir cevap almak için gerekli IVR fonksiyon numaralarını çeviriniz. Örneğin: 101, 301, vb.. 4. Ayarları Yapınız

Alıştırma 2 Yedekle/Ayarları Yedekten Geri Al Yedekleme: 1. WEB Grafik arayüzüne giriniz ve sistem ayarları sayfasından yedekle/yedekten geri al sayfasına gidiniz. 2. “Konfigürasyon Dosyasını Yedekle” butonuna basınız.

Alıştırma 2 Yedekle/Ayarları Yedekten Geri Al 1. WEB Grafik arayüzüne giriniz ve sistem ayarları sayfasından yedekle/yedekten geri al sayfasına gidiniz. 2. “Konfigürasyon Dosyası Yükle Bölmü” ne gidiniz ve konigürasyon dosyasını yüklemek için “Gözat” butonuna basınız. 3. Konfigürasyon dosyasını yüklemek için “Yedekten Geri al” butonuna basınız. 4. Sistem İşlem sayfasına gidiniz ve “Ayarları Kaydet” ve “Yeniden Başlat” a tik işareti koyunuz. Yeni konfigürasyon dosyası etkinleşecektir.

Alıştırma 3 Firmware Güncelleme, Sadece WEB ten HTTP Protokolü ile (SHTTPD) SHTTPD sunucuyu başlatın ve firmware için uygun dizini seçiniz. WEB Arayüzü açınız ve “Yazılım Güncelleme” sayfasına gidiniz. Güncelleme Sunucusunu seçiniz ve sunucu IP adresi olarak kendi PC nizin IP adresini giriniz. Ve kabul et butonuna basınız. Güncelemeden sonra GW kendini yeniden başlatacaktır. Ve iki taraflı kontrol için yazılım güncelleme sayfasına gidiniz ve kontrol ediniz.

Alıştırma 3 Firmware Güncelleme, Sadece WEB ten HTTP Protokolü ile (SHTTPD) 1. Adım:

Alıştırma 3 Firmware Güncelleme, Sadece WEB ten HTTP Protokolü ile (SHTTPD) 2. Adım:

Alıştırma 3 Firmware Güncelleme, Sadece WEB ten HTTP Protokolü ile (SHTTPD) 3. adım:

Alıştırma 4 Şifreyi Geri Alma 1. GW in powerını çekiniz 2. Reset butonuna basınız ve bırakmayınız. 3. GW powerını yeniden takınız 4. Alarm LED i kontrol ediniz, o sürekli yanıyor olmalı ve 6 sn sonra yanıp sönmeye başlar. 5. Reset butonunu bırakınız. GW WAN/LAN IP ve giriş/şifresi ni geri aacaktır.

Alıştırma 5 Arama Planına Göre Uçtan Uca Çağrı 1. WEB Arayüzüne giriniz, Genel Ayarlar -> Arama Planı Sayfasına Gidiniz 2. Aranan GW numarasını giriniz , (IP adress ve SIP listen port) 3. Kabul et butonuna basınız ve Numarayı çeviriniz.

Alıştırma 5 Arama Planına Göre Uçtan Uca Çağrı 1. Adım:

Alıştırma 5 Arama Planına Göre Uçtan Uca Çağrı 2. Adım:

Alıştırma 5 Arama Planına Göre Uçtan Uca Çağrı 3. Adım:

Alıştırma 6 SIP Proxy Kullanarak Çağrı Yapma 1. WEB Arayüzü açınız SIP sayfasına gidiniz. 2. SIP proxy ve hesap bilgilierini giriniz. 3. Kaydet ve yeniden Başlat Yapınız. 4. Yeniden başladıktan sonra, test için SIP üzerinden bir arama yapınız.

Alıştırma 6 SIP Proxy Kullanarak Çağrı Yapma 1. Adım:

Alıştırma 6 SIP Proxy Kullanarak Çağrı Yapma 2. Adım:

Alıştırma 7 Sistem Bilgisini Debug Etme 1. WEB Arayüzü açınız SIP sayfasına gidiniz. 2. Yanlış SIP proxy hesabı giriniz. 3. Kaydet ve Yeniden Başlat seçiniz 4. Yeniden başladıktan sonra WEB Arayüzü açınız ve Sistem Bilgisi sayfasına gidiniz. 5. Yanlış hesabın kayıt işleminin başarısız olduğunu göreceksiniz.

Alıştırma 7 Sistem Bilgisini Debug Etme 1. Adım:

Exercise 7 Sistem Bilgisini Debug Etme 2. Adım:

Alıştırma 7 Sistem Bilgisini Debug Etme 3. Adım:

Alıştırma 7 Sistem Bilgisini Debug Etme 4. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 1. PC de komut satırı moduna geçiniz ve GW IP sine telnet yapınız. 2. Kullanıcı Adı ve Şifreyi giriniz. 3. “?” ne basarak sistem ağaç yapısını görünüz. 4. “help” yazarak komut listesini sorgulayınız. 5. “get status” komutu ile GW durum bilgisini görünüz. 6. “SET PHONE_BOOK PHONE_BOOK 3 test 123 1.1.1.1 15060” komutunu girerek, arama planı için numara 4’ü Gateway adı test, telefon numarası 123, IP address 1.1.1.1, port 15060 olacak şekilde ayarlayınız. 7. WEB arayüzüne giriniz ve “Genel Ayarlar > Arama Planı sayfasına giderek yapmış olduğunuz değişkiliği 2 taraflı kontrol ediniz. 8. Komut Satırına dönerek “bye” yazarak telnet outurumunu kapatınız.

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 1. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 2. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 3. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 4. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 5. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 6. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 7. Adım:

Alıştırma 8 Telnet – get status, set 8. Adım:

Alıştırma 9 Sniff SIP/RTP Trafik ve Analiz 1. 10Mb lık bir HUB ayarlayarak ağınıza bağalyınız, GW ve sizin PC nizde bu HUB a bağlı olsun. 2. PC nizde Etheral/Wiresharkı başlatınız 3. Sniffing with Wireshark ı promiscuous modda başlatınız. 4. Filter kısmına bütün SIP paketlerini görmek için “sip” yazınız. 5. Bir arama başlatınız ve SIP packetlerinin geçtiğini gözlemleyiniz. 6. Aramayı sonlandırınız ve Stop Capture seçiniz. 7. Çağrı Akışına ağaç yapısını açarak bakınız. 8. Filter Kısmına “sip|| rtp” yazarak bütün SIP ve RTP paketlerini görünüz. 9. “Save as” a basınız ve “showed packet only” seçerek bütün SIP ve RTP paket bilgisini capture dosyasına kaydediniz.

Alıştırma 9 Sniff SIP/RTP Trafik ve Analiz 1. Adım:

Alıştırma 9 Sniff SIP/RTP Trafik ve Analiz 2. Adım:

Alıştırma 9 Sniff SIP/RTP Trafik ve Analiz 3. Adım:

Alıştırma 10 RTP Paket Özeti + Wireshark Analizi 1. Sniffing with Wireshark ı promiscuous modda başlatınız. 2. Bir arama başlatınız konuşmaya başlayınız. 3. GW WAN kablosunu bir süre çekiniz. 4. Bazı paketler kaybolduktan sonra, WAN kablosunu geri takınız ve çağrıyı sonlandırınız. 5. Stop capture yapınız. 6. WEB arayüzüne giriniz ve durum sayfasından RTP paket özeti sayfasına gidiniz. 7. Yapmış olduğunuz çağrıyı ve bazı paketlerin kaybolduklarını göreceksiniz. 8. Wireshark a dönünüz ve herhangi bir RTP paket üzerine geliniz RTP packet analyze butonuna basınız. 9. Burada da bazı paketlerin kayıp olduğuna dikkat ediniz.

Alıştırma 10 RTP Paket Özeti + Wireshark Analizi 1. Adım:

Alıştırma 10 RTP Paket Özeti + Wireshark Analizi 2. Adım:

Alıştırma 10 RTP Paket Özeti + Wireshark Analizi 3. Adım:

Alıştırma 10 RTP Paket Özeti + Wireshark Analizi 4. Adım: