Öğr. Gör. Canan ASLANYÜREK ELEKTRONİK TİCARET Öğr. Gör. Canan ASLANYÜREK

BÖLÜM 1 ELEKTRONİK TİCARETİN TANIMI, AMAÇLARI VE ARAÇLARI

1.1. Elektronik Ticaretin Tanımı Elektronik ticaret için verilebilecek tek bir tanım yoktur. Bazı görüşlere göre, e-ticaret (E-Commerce), her türlü malın ve servisin bilgisayar teknolojisi, elektronik iletişim kanalları ve ilgili teknolojiler (akıllı kart-smart card-, elektronik fon transferi -EFT-, POS terminalleri, faks gibi) kullanarak satılması ve satın alınmasını kapsayan bir kavramdır. Başka bir görüşe göre ise e-ticaret, ödeme işleminin internet üzerinden yapıldığı alış-satışları içermektedir. E-ticaret yoluyla oluşan ekonomi de, dijital ekonomi, elektronik ekonomi (e-ekonomi) olarak tanımlanmaktadır.

ISP(Internet Service Provider) , İnternet Servis Sağlayıcısı

1.1.1 İnternetin Geçmişi İnternetin köklerini 1962 yılında J.C.R. Licklider'in Amerikan'ın en büyük üniversitelerinden biri olan Massachusetts Institute of Technologyde (MIT) tartışmaya açtığı "Galaktik Ağ" kavramında bulunmaktadır. Licklider, bu kavramla küresel olarak bağlanmış bir sistemde isteyen herkesin herhangi bir yerden veri ve programlara erişebilmesini ifade etmişti. Joseph Carl Robnett

1.1.1 İnternetin Geçmişi 1980'li yılların ortasında Savunma Bakanlığına bağlı (DoD) Amerikan askeri bilgisayar ağı, ARPANET'ten ayrıldı ve MILITARY NET adı ile kendi ağını kurdu. Dod(United States Department of Defense)

1.1.1.1 İnternet Tarihinde İlkler 29 Ekim 1969’da saat 22:30’da, California Üniversitesi’ndeki bir bilgisayardan Stanford Araştırma Merkezi’ndeki bir diğer bilgisayara ilk mesaj internet yoluyla gönderildi. İlk mesajın gönderilme hikayesi ise “İnternetim yavaş.” diyenlere şükrettirecek cinsten. Kaliforniya Üniversitesi profesörü Leonard Kleinrock‘un danışmanlığı yapan yüksek lisans öğrencisi Charley Kline bilgisayarla ilgili deneyler yapıyordu. 29 Ekim gecesi “Login” kelimesini SDS Sigma 7 sunucusundan Stanford’daki SDS 940 sunucusuna göndermeyi deneyecekti. Önce ‘L’yi yazdı ve telefon açıp sordu: “L yazdım, geldi mi?” Geldiğini onayladılar. Sonra O harfini yazdı ve telefon açıp tekrar sordu: “Geldi mi?”

1.1.1.1 İnternet Tarihinde İlkler İNTERNETİN TARİHE GEÇEN İLKLERİ: 1971 İlk email, Ray Tomlison tarafından gönderildi. 1978 İlk spam email, Gary Thuerk tarafından gönderildi. 1985 İlk alan adı olan www.symbolics.com kaydedildi. 1990 İlk arama motoru Archie ortaya çıktı. 1991 Tim Berners-Lee tarafından oluşturulan ilk web sitesi hayata geçti

YouTube'a yüklenen ilk video Youtube kurucularından Jawed Karim tarafından yüklenmişti. Yüklenen video, San Diego Hayvanat Bahçesi'nde eğlenen fillerin 18 saniyelik görüntüsüydü.

1.1.1.1 İnternet Tarihinde İlkler ABD’de ilk ciddi e-ticaret sitesi 1995 yılında açıldı. Amazon.com. İlk açık artırma sitesi 1994’te kuruldu ve ilk satış 1995’te yapıldı. Türkiye ‘’e-ticaret’’ kavramıyla 1994-1995 yıllarında tanıştı. Türkiye ‘de ilk ciddi e-ticaret sitesi 1998 yılında infoshop.com adıyla kuruldu. (bugün bu site başka bir isimle hâlâ aktif-hepsiburada.com)

TCP(Transmission Control Protocol) verinin iletimden önce paketlere ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Www (World Wide Web) yani dünyadaki bilgisayarların birbiriyle iletişim kurabildiği, görüntü, ses ve veri paylaşımının yapılabildiği tüm dünyaya yayılmış büyük bir ağdır. Her bir internet sitesinin kendine ait www. ile başlayan bir adresi vardır.

1.1.2 İnternet Üzerinden E-Ticaretin Çalışma Yapısı Online Transaction Server(Çevrimiçi işlem sunucusu)

EDI(Electronic Data Interchange) Elektronik veri değişimi EDI(Electronic Data Interchange) Elektronik veri değişimi. Ticaret yapan iki kuruluş arasında bilgisayar ağları aracılığıyla belge ve bilgi değişimini sağlayan sistemdir. İş dünyasında kullanılan kâğıt belge değişiminin yerine geçmektedir.

1.1.3 İnternetteki Kullanıcı Potansiyeli

1998 yılında dünya geneline bakıldığında en kalabalık internet kullanıcısının ABD’de olduğu görülüyor. 1. ABD: 84 milyon 587 bin 2. Japonya: 16 milyon 940 bin 3. Almanya: 8 milyon 100 bin 4. İngiltere: 8 milyon 5. Kanada: 7 milyon 500 bin 6. Avustralya: 5 milyon 771 bin 7. Fransa: 3 milyon 700 bin 8. Hollanda: 3 milyon 500 bin 9. Güney Kore: 3 milyon 103 bin 10. İsveç: 2 milyon 961 bin Türkiye’de ise internet kullanıcı sayısının henüz 450 bin seviyelerinde olduğu belirlenmiştir.

2006 Yılında İnternet 2 milyon 100 bin kullanıcısıyla Avrupa’nın en az kullanıcı sayısına sahip olan Ukrayna’yı bir yana bırakacak olursak, 2006 yılında Türkiye’deki kullanıcı sayısı 10 milyonu aşarak 13 milyon 150 bini geçmiş durumda… 1. ABD: 210 milyon 720 bin 2. Çin: 138 milyon 981 bin 3. Japonya: 87 milyon 540 bin 4. Almanya: 57 milyon 66 bin 5. Brezilya: 53 milyon 20 bin 6. İngiltere: 39 milyon 715 bin 7. Güney Kore: 35 milyon 395 bin 8. Fransa: 28 milyon 764 bin 9. Rusya: 25 milyon 688 bin 10. Kanada: 22 milyon 958 bin

2008 Yılında İnternet 1. Çin: 298 milyon 2. ABD: 230 milyon 600 bin 3. Japonya: 95 milyon 978 bin 4. Brezilya: 72 milyon 27 bin 5. Almanya: 61 milyon 973 bin 6. İngiltere: 46 milyon 683 bin 7. Rusya: 45 milyon 250 bin 8. Fransa: 42 milyon 315 bin 9. Güney Kore: 36 milyon 837 bin 10. Türkiye: 25 milyon 405 bin

1.1.3.1 İnternetin Günümüzdeki Mevcut Durumu LDCS(Least Developed Countries)

1.1.3.1.1 Avrupa’da İnternet Üzerinden Alışveriş Yapanlar Dört Farklı Gruba Ayrıldı Forrester Research isimli araştırma firmasının yeni bir raporuna göre Avrupalı Internet kullanıcıları online alışveriş konusuna giderek daha olumlu yaklaşıyorlar. Fransa, Almanya, İsveç, Hollanda ve İngiltere’de Internet kullanıcılarının sadece %4’ünün online alışveriş yapmış olmasına rağmen, alışveriş yapanların %90’ı çok kısa süre içinde yeniden online alışveriş yapacaklarını söylüyorlar.

1.1.3.2 Türkiye İnternet Verileri On hanenin yedisi internet erişim imkânına sahip Türkiye genelinde İnternet erişim imkânına sahip hanelerin oranı 2015 yılı Nisan ayında %69,5 oldu. Genişbant internet erişim imkânına sahip hanelerin oranı %67,8 oldu. Buna göre, hanelerin %37,4'u sabit genişbant bağlantı (ADSL, kablolu internet, fiber vb.) ile internete erişim sağlarken, %58,7'si mobil genişbant bağlantı ile internete erişim sağladı. Darbant bağlantı ise hanelerin %2,7'sinde internet erişimi için kullanıldı.

1.1.3.2 Türkiye İnternet Verileri İnternet üzerinden alışveriş yapan bireylerin 2014 yılı Nisan ile 2015 yılı Mart aylarını kapsayan on iki aylık dönemde %57,4'ü giyim ve spor malzemesi, %27'si seyahat bileti, araç kiralama vb., %25,5'i ev eşyası (mobilya, oyuncak, beyaz eşya vb.), %22,4'ü elektronik araçlar (cep telefonu, kamera, radyo, TV, DVD oynatıcı vb.), %18,4'ü kitap, dergi, gazete (e-kitap dâhil) aldı.

KAYNAK Gazanfer Erbaşlar, Şükrü Dokur, Elektronik Ticaret E-Ticaret