PD ETKINLIĞI VE YETERLILIK

Karın duvarını ve karın boşluğunda bulunan organları saran periton zarı aracılığıyla yapılan diyaliz şeklidir. PERİTON DİYALİZİ

Periton diyalizinde kan vücut içinde temizlenir. Temizleme işlemi periton zarı aracılığı ile yapılır. Periton zarı filtre görevi görür Bu şekilde biriken zararlı maddeler ve fazla sıvı vücudumuzdan uzaklaştırılmış olur PERİTON DİYALİZİ

PERİTON ZARI NASIL DİYALİZ YAPAR Karın boşluğunu çevreleyen periton zarında çok sayıda küçük kan damarları vardır Periton kateteri yoluyla diyaliz sıvısı karın içine verilir Karın içinde diyalizat sıvısının bekleme süresi boyunca üre gibi atık maddeler, küçük kan damarlarından diyaliz sıvısına geçer ve boşaltım işlemi ile vücut dışına çıkarılmış olur

UYGULAMA BağlantıBoşaltımDolum Ayrılma

1. değişim sabah, 2. değişim öğlen, 3. değişim akşam, 4. değişim gece, Bu değişimler ortalama yarım saat sürer;

Diyalizin amacı hastanın yaşam süresinin uzatılması ve kaliteli yaşamdır. Bunun içinde yeterli diyaliz yapmak gerekir Yeterli diyaliz yapılan hasta; Fiziksel, sosyal ve mental olarak kendini iyi hisseder Beslenme durumu iyidir Etkin sıvı kontrolü vardır Kan basıncı, anemi, asidoz ve üremik kemik hastalığı kontrol altındadır. AMAÇ

PD DİYALİZİ HASTALARINDA YETERLİ DİYALİZ SAPTAMA KRİTERLERİ KLİNİK DEĞERLENDİRME BİYOKİMYASAL DEĞERLENDİRME KİNETİK DEĞERLENDİRME

KLİNİK DEĞERLENDİRME Hastanın kendini iyi hissetmesi ve iyi görünmesi Üremik semptomların olmaması(bulantı kusma iştahsızlık v.b) Kan basıncının kontrol altında olması Hastanın kuru ağırlığında olması Kalp yetmezliğinin olmaması Hastanede yatış sıklığının az olması Protein alımının yeterli olması Aktivitelerinin yeterli olması PD diyalizi hastalarında hastanın klinik açıdan yeterli diyaliz olduğunun göstergesidir.

BİYOKİMYASAL DEĞERLENDİRME Üre düzeyinin 50-70mg/dl olması Eritropoetin kullanılmaksızın hematokrit değerinin %25’in üzerinde olması Serum albumin düzeyi 3.5mg/dl üzerinde olması Serum kreatinin düzeyi 12mg/dl üzerinde olması Serum Ca düzeyinin 8,4-9,5mg/dl arasında Alkalen fosfataz düzeyinin normal veya normalin üst sınırında olması PTH düz. normalin iki katı düzeyde olması biyokimyasal değerlendirmedeki yeterlilik göstergeleridir.

KİNETİK DEĞERLENDİRME Hastaya uygulanması gereken diyaliz dozunun ve hastanın yeterli diyaliz olup olmadığının matematiksel hesaplamalarla değerlendirilmesidir. PET/PFT KT/V KREATİNİN KLİRENSİ gibi yöntemler kullanılmaktadır.

PERİTONEAL EŞİTLEME TESTİ(PET) Yetersiz diyaliz yapılması, hastaların tedaviden ayrılması için önemli bir sebeptir. Bütün hastalara aynı diyaliz rejiminin uygulanması doğru değildir. Peritoneal zarının geçirgenlik özelliğinin belirlenmesiyle daha uygun PD rejimi seçilebilir

PET ile hastanın hem solüt hem de su geçirgenliği anlaşılır. İlk başlayan hastaya 4 veya 8 hafta içinde Peritonit sonrası iyileşmeyi takiben 4 veya 8 hafta sonra PET yapılabilir. Periton geçirgenliği yüksek olan hastalarda bekleme süresinin kısa olduğu APD uygun olacaktır. Standart PET %2,27 lik glukoz  PET değerlendirmelerinde önemli olan kreatinin ve glukozdur.

PET’e göre hastalar 4 gruba ayrılabilir. Yüksek Geçirgenlik Yüksek Ortalama Geçirgenlik Düşük Ortalama Geçirgenlik Düşük Geçirgenlik Diyalizat ve kandaki kreatinin ve glukoza bakılır. Değerler programda kaydedilir. Bu sonuçlara göre hasta şu dört gruptan birine uymaktadır ve böylece hastaya uygun diyaliz reçetesi düzenlenir.

KATI GEÇİŞ UF KLİRENSREÇETE YÜKSEKYETERSİZYETERLİAPD YÜKSEK ORTAYETERLİ SAPD DÜŞÜK ORTA ÇOK İYİYETERLİSAPD DÜŞÜKYETERLİYETERSİZSAPDYÜKSEK PD

KT/V TESTİ Üre gıdalarla alınan proteinin atık ürünüdür. Protein alımı artığı taktirde üre yapımı da artmaktadır. Bu nedenle hastaların serum üre düzeyleri belirlenirken protein alımları da göz önünde bulundurulmalıdır. Düşük üre değeri düşük protein alımından kaynaklanıyor olabilir. Diğer taraftan yüksek üre değeri, artan yıkım veya yetersiz diyaliz bulgusu olabilir.

KT/V DEĞERLENDİRME Otomatik hesaplama formülüyle hesaplanan değer KT/V değeri olarak dikkate alınır.SAPD için haftalık ideal KT/V değeri 2 olarak kabul edilmektedir. Buradaki KT değeri 24 saatlik (idrar ve diyalizat) toplam dışa akım hacmidir. V ise bayanlar için 0,55 erkekler için 0,60 sabitleriyle ideal vücut ağırlığının çarpımı sonucunda bulunan ürenin hacimsel dağılımıdır

KREATİNİN KLİRENSİ Kreatinin adale yıkımı sonucu ortaya çıkan metabolik üründür. Geniş kas kitlesine sahip hastalar daha yüksek serum kreatinin seviyesine sahiptir. Haftalık toplam kreatin klirensi: Diyaliz yeterliliğinin tayininde KT/V üre‘ye alternatif olarak sık kullanılan bir yöntemdir.

KREATİN KLİRENSİ DEĞERLENDİRME Hesaplama için, 24 saatlik diyalizat ve idrar örnekleri toplanır ve volümleri ölçülerek, kreatinin ve glikoz ölçümü için 10ml örnek alınır. Aynı zamanda toplama peryodunun sonunda serum kreatinin ölçümü için 5 ml kan örneği alınır. Ve uygun formülle hesaplamada hedef 1.7 tutturulmaya çalışılır.

PD HASTALARINDA KLİRENSİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Kalıntı böbrek işlevi Vücut yapısı Periton geçirgenliği değişim sayısı değişim hacmi diyaliz çözeltisinin derişimi

Kalan böbrek işlevlerinin korunması  Diyaliz yeterliliği ile ilgili prospektif randomize ve gözlemsel çalışmalar PD hastalarında mortalitenin azaltılmasında RRF un güçlü belirleyici olduğunu göstermiştir  Kalan böbrek işlevlerinin korunması ve takibi önemlidir.  Kalan böbrek işlevi olan ve antihipertansif ilaç kullanması gereken hastalara mutlaka ACE inhibitörü veya anjiotensif reseptör blokeri önerilmelidir.  Böbrek işlevlerinin azalmasına neden olacak faktörlerden uzak durulmalıdır.(radyoopak,aminoglikozid)  Hipervolemisi olan hastalarda diüretik kullanılmalıdır.

PD ‘NİN ETKİNLİĞİ RRF korunması Değişim sayısı Her değişimin bekleme süresi, Periton zarının kan akımı Periton zarının yüzey alanı ve geçirgenliği, Diyalizat akımı ve ultrafiltrasyon hızı belirler. Doğru reçetelenmiş PD son dönem böbrek yetmezliği hastaları için mükemmel bir tedavidir.