GEBELİKTE ANNENİN FİZYOLOJİSİ

GEBELİKTE SİSTEMİK DEĞİŞİKLİKLER-1

Uterus; estrojen ve progestronun düz kas lifleri ve endometriumun Üzerine olan etkisinden dolayı, kas liflerinde ve endometrium dokusunda hipertrofi, hiperplazi görülür. 4 ayda uterusun büyüklüğü symphisis pubis ile umblikus arasındadır. Braxton Hicks kontraksiyonları Üreme Sistemi-1

Üreme Sistemi-2 Serviks; Ladin belirtisi; serviksin yumuşak ve siyanotik olması Nişane

Üreme Sistemi-3 Overler Ovulasyon durur HCG hormonunun etkisiyle korpus luteum gelişir, ve gebeliğin Devamını sağlar

Üreme Sistemi-4 Vagina Damarlaşması ve kanlanması artar bu nedenle mor ve ödemli bir hal alır. Kas tabakası hipertrofiye uğrar, mukoza kalınlaşır, konnektif doku gevşer Vagen Ph’ı düşer ve asit ortam oluşur

Üreme Sistemi-5 Vulva ve perine Varislere eğilim artar. Koyu bir renk alır.

Kas-İskelet sistemi Kas-iskelet sistemi gevşer, Lumbo-sakral bölgede lordosis artar Pelvik eklemlerde ve kas dokusunda gevşemeler olur

Karın duvarı Linea Gravidarum Diastesis rekti görülebilir

Göğüsler Alveol dokusunun hipertrofisi sonucu büyür ve dolgunlaşır Meme uçları ve areola koyulaşır, montgomeri glandları gelişir, Yüzeyel venler belirginleşir 3. Aydan sonra kolostrum salgılanır

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-1 Gebelikte oksijen harcaması % 20 oranında artmıştır. Buna bağlı bazal metabolizma değeri yükselir

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-2 Kan Kan volümü özellikle plazma %40-50, alyuvarlar %18 oranında artar (en yüksek değerine Haftalarda ulaşır) Haft hemotokrit %40’dan %34’e düşer (gebeliğin fizyolojik anemisi).

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-3 Kalp Kardiak out-put artar Kalp hastası annelerde doğum sonu dönem önemlidir

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-4 Kan Basıncı-1 Arteriyel kan basıncı fazla etkilenmez Venöz basınçta özellikle bacaklarda önemli değişiklikler görülür, uterusun mekanik baskısı ve progestronun düz kaslar üzerine etkisiyle vulva ve bacaklarda varise olan eğilim artar. Bunun yanında kan koagülasyonunda ki artış nedeniyle venöz tromboz riski artar. Bu durumu önlemek için anneye hareket etmesi, sıkı giyecekler kullanmaması, uzun süre ayakta kalmaması önerilebilir.

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-5 Kan Basıncı-2 Özellikle sırtüstü pozisyonda venöz dönüşün engellenmesine bağlı kalbe dönen kan miktarı azalır ve uterus dolaşımında yetersizlikler ortaya çıkar. Bu nedenle son aylarda yatış pozisyonu olarak sol yan yatış pozisyonu tercih edilmelidir. Büyüyen uterusun vena kavo enferiora yaptığı baskı sonucu, kalbe dönen kan miktarının azalması ve kalp çıkış hacminin düşmesi sonucu hipotansif sendrom ve hipotansif şok görülebilir.

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-6 Total Periferal Rezistans Kan akımındaki artmaya karşı uterustaki damar yatağı ve tüm sistemlerde görülen vazodilatasyon rezistansı azalır. Gebelikte kalbin yükü artar aritmi taşikardi gibi kardiak düzensizlikler görülebilir, bu durum anne kalp hastası değilse normal kabul edilir.

KARDİOVASKÜLER SİSTEM-7 Ekstrasellüler sıvı Gebelikte interstisyel aralıkta yaklaşık 2.5 lt ekstra sıvı toplandığı düşünülmektedir. Gözle fark edilmeyen bu ödeme fizyolojik ödem denir. Gebeliğin sonlarına doğru özellikle bacaklarda klinik ödem gözlenir.

Gebelikte ventilasyon Pulmoner ventilasyon %40 oranında artar Gebelikte akciğerdeki 2 önemli değişiklik gözlenir; 1)Hava yollarında dilatasyon, böylece hava akımına rezistans azalır 2)Göğüs duvarının elastikiyeti artarak nefes alma kolaylaşır Gebelikte solunum alkolozuna yatkınlık görülür

GASTRO-İNTESTİNAL SİSTEM Bu sistemde olan en önemli değişme, motilite azalmasıdır. Mide yanması, konstipasyon, pityalism görülür Erken dönem kusma ve bulantılar görülebilir. İştahta artma, pika-aşerme gözlenir.

ÜRİNER SİSTEM Glomerüler filtrasyon %50 oranında artar. Glikozüri görülebilir. İYE yatkınlık artar

ENDOKRİN SİSTEM-1 Fertilizasyonu izleyen Günlerde implantasyon gerçekleşir. İmplantasyonla birlikte trofoblast hücrelerden salgılanan HCG Overlerde korpus luteumun devamını sağlar. Böylece overlerden estrojen ve progestron salınımı devam eder haft. sonra korpus luteum geriler hormon salgılama plesantaya geçer. Estrojen ve progestron salınımı FSH‘ı baskılar.

ENDOKRİN SİSTEM-2 Endokrin yönden gebelik 2 evreye ayrılır 1.Ovarial Devre 2.Plesantal Devre

ENDOKRİN SİSTEM-3 Plesantal Hormonlar 1.Koryonik Gonodotrop Hormon (HCG) 2.Plesantal Laktojenik Hormon CHO metabolizması Yağ metobolizması Protein metabolizması 3. Koryonik kortikotropin 4. Koryonik Tirotropin 5. Progestron 6. Estrojen

ENDOKRİN SİSTEM-4 Progestron Myometrium aktivitesini azaltır Myometriumda vazodilatasyon yapar Prolaktin hormonu salınımını baskılar Santral sinir sistemini etkiler Vücut ısısını yükseltir Na ve klorid atılını arttırır

ENDOKRİN SİSTEM-5 Estrojen Kanda fibrinojen ve trombosit düzeyini arttırarak gebelikte kan koagülasyonunu arttırır

ENDOKRİN SİSTEM-6 Hipofiz FSH ve LH baskılanır LTH yapımı artar

ENDOKRİN SİSTEM-7 Troid Bazal metabolizma hızındaki artmaya bağlı troid fonksiyonları artar. Paratroid Ca ve D vit. ihtiyacının artmasına bağlı gebelikte hafif bir Hiperparatidizm görülür.

Gebelikte metabolik değişiklikler-1 Kilo alma Normal kilo alımı 12.5 kg Günlük diyete 300 kalori eklenmesi yeterlidir 20. Hafta civarı aşırı kilo alımı önemli Normalin üstü kilo alımı Normalin altı kilo alımı

Gebelikte metabolik değişiklikler-2 CHO metabolizması Hipoglisemiye yatkınlık artar HPL hormon anne insulinini duyarsız hake getirerek, fetusun sürekli çektiği glikozun anne kanında dengelenmesini sağlar

Gebelikte metabolik değişiklikler-3 Protein metabolizmas Gebelikte ortalama 900 gr protein depolanır, Onkotik basınç azalır

Gebelikte metabolik değişiklikler-4 Yağ metabolizması Gebelikte ketozise yatkınlık vardır. Bu nedenle annenin az miktarda, sık aralıklarla beslenilmesi önemlidir.

Gebelikte metabolik değişiklikler-5 Sıvı Elektrolit Metabolizması-1 Ca, F ve Fe ihtiyacı artar

Gebelikte metabolik değişiklikler-6 Sıvı Elektrolit Metabolizması-2 Gebelikte Sıvı Retansiyonuna Yol Açan Faktörler Dolaşım stazı Onkotik basıncın düşmesi Gebeliğin son aylarında kapiller permeabilitenin artması Adreno kortikosteroidlerin artması

GEBELİKTE GÖRÜLEN PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER 1.TRİMESTER 2.TRİMESTER 3.TRİMESTER

GEBELİK TEŞHİSİ-1 Gebelik belirtileri 3 grupta incelenir 1.Bireysel 2.Olası 3.Kesin gebelik belirtileri

GEBELİK TEŞHİSİ-2 Bireysel gebelik belirtileri 1.Amenore 2.Bulantı-kusma 3.Sık idrara çıkma 4.Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet 5.Fetusun canlılığının hissedilmesi 6.Yorgunluk halsizlik 7.Deri pigmentasyonu 8.Diş etlerinde hipertrofi 9.Lökore 10.Abdomenin büyümesi 11.Kilo artışı 12.Konstipasyon

GEBELİK TEŞHİSİ-3 Olası gebelik belirtileri 1.Uterusta büyüme 2.Uterusta üfürüm 3.Uterus kasılmaları 4.Gebelik testinin (+) olması 5.Uterusta görülen fiziksel değişiklikler

GEBELİK TEŞHİSİ-4 Kesin gebelik belirtileri 1.Fetal kalp atımlarının duyulması 2.Fetusun kısımlarının palpasyonla hissedilmesi 3.Fetusun hareketlerinin gözlenmesi 4.Fetusun ultrasonografide ya da X-ray’de görülmesi

Olası Doğum tarihinin saptanması Gebelik 28 günlük 10 lunar ay sürer. Gebeliğin ortalama süresi Fertilizasyondan itibaren 266 gündür. Nagele kuralı: son menstural periyodun ilk gününe 7 gün eklenir Ve 3 ay çıkarılarak hesaplanır.